oq yoki sarg‘ish oq rangli, taxir ta’mli kristall kukun.

Antibiotiklar (tsefalosporinlar guruhi).

J01DA10

Tsefalosporinlar guruhi uchinchi avlodiga mansub, mikroblarga qarshi keng ta’sir doirasiga ega bo‘lgan yarim sintetik preparat. Bakteritsid ta’sir ko‘rsatadi. Ko‘pchilik grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarning β-laktamazalariga chidamli. Kimyoviy tabiati jihatidan tsefotaksim tsefalosporinlarning birinchi va ikkinchi avlodiga mansub antibiotiklariga yaqin, biroq, uning o‘ziga xos tuzilishi grammanfiy bakteriyalarga nisbatan yuqori faolligini ta’minlaydi. Ta’sir mexanizmi mikroorganizmlar qobig‘idagi penitsillinni bog‘lovchi oqsillarga nisbatan yuqori yaqinligi, membrana bilan bog‘langan transpeptidazalarga atsetil guruhchasini biriktirish hamda peptidoglikanlarning ko‘ndalang ulangan zanjirchalarini shikastlashi bilan bog‘liq – peptidoglikanning polimeraza jarayonini bloklaydi, mikroorganizmlar xujayra devorining mustaxkamligi va pishiqligini ta’minlovchi mukopeptid ishlab chiqarilishini buzadi (murein hosil bo‘lishini buzadi).

Mushak ichiga (m/i) 500-1000 mg yuborilgandan keyin qondagi maksimal kontsentratsiyasi (Cmax) (muvofiq ravishda 11,7 va 20,5 mkg/ml) ga 30 minutdan keyin erishiladi. Vena ichiga (v/i) 0,5-1 g yuborilgandan keyin 5 minutdan so‘ng Cmax muvofiq ravishda 38,9 va 101,7 mkg/ml ni tashkil qiladi. Qondagi bakteritsid kontsentratsiyasi 12 soatdan ortiq saqlanib turadi.

Preparatga sezgir mikroorganizmlar tomonidan chaqirilgan infektsion-yallig‘lanish kasalliklari: yuqori va quyi nafas yullarining kasalliklari (enterokokklar tomonidan chaqirilgan kasalliklardan tashqari); siydik-tanosil va kichik chanoq a’zolarining kasalliklari (shu jumladan o‘tkir va surunkali piyelonefritlar, sifilis, gonoreya); teri va yumshoq to‘qimalarning kasalliklari (shu jumladan infektsiyalangan jarohatlar va kuyishlar); suyak va bo‘g‘im kasalliklari (shu jumladan osteomiyelit, septik artrit); ginekologik va tug‘ruqdan keyingi infektsiyalar (shu jumladan xlamidioz, penitsillinaza ishlab chiqaruvchi mikroorganizmlar tomonidan chaqirilgan infektsiyalar); endokardit; Laym kasalligi (kana borreliozi, spiroxetoz); terlamaga oid isitma; sepsis; septitsemiya; peritonit; intraabdominal infektsiyalar; salmonellyozlar; bakterial meningit (listeriozli meningitdan tashqari) da qo‘llaniladi. Immuniteti susaygan patsiyentlardagi infektsiyalarda. Jarrohlik aralashuvlarida infektsiyalarni va operatsiyadan keyingi  asoratlarni oldini olish uchun qo‘llaniladi.

Buyurilayotgan vaqtda disklardan foydalanib, tsefazolinga nisbatan mikroorganizmlarning sezuvchanligini aniqlash tavsiya qilinadi. Doza kasallikning og‘irligi, infektsiya turi, organizmning holati, patsiyentning yoshi, vazni va buyrak faoliyatiga qarab aniqlanadi. Mushak ichiga (m/i) yoki vena ichiga (v/i) (tomchilab yoki oqim bilan) yuboriladi.

Allergik reaktsiyalar: o‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari (teri toshmasi, qichishish, isitma), giperemiya, eshakemi, eozinofiliya, ko‘p shaklli ekssudativ eritema (shu jumladan xavfli eksudativ eritema yoki Stivens-Djonson sindromi), kam hollarda – bronxospazm, toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi), et uvishishi, isitma, angionevrotik shish (Kvinke shishi), anafilaktik shok. Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan: tirishishlar, bosh aylanishi, umumiy lohaslik, charchoq, bosh og‘rig‘i. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, qorinda og‘riq, diareya/qabziyat, qorin dam bo‘lishi, disbakterioz, jigar faoliyatini buzilishi, kam hollarda – soxta membranoz kolit, stomatit, glossit. Siydik chiqarish tizimi tomonidan: buyrak kasalliklari bo‘lgan bemorlarni yuqori dozada davolash mobaynida – buyrak faoliyatini buzilishlari kuzatilishi mumkin (bunday xolatlarda doza kamaytiriladi), interstitsial nefrit, oliguriya. Laborator ko‘rsatkichlar tomonidan: qon zardobidagi jigar transaminazalari (ALT, AST), LDG, IF faolligini tranzitor oshishi va bilirubin, mochevina, azot hamda kreatinin kontsentratsiyalarini oshishi, Kumbsning musbat reaktsiyasi. Mahalliy reaktsiyalar: yuborilgan joyda og‘riq va achishish, giperemiya, flebit. Boshqalar: umumiy holsizlik, kuchli toliqish, periferik shishlar, to‘satdan issiqlik hissi, vaginal va oral kandidoz, uzoq vaqt davolanganda – superinfektsiya.

preparatga (shu jumladan penitsillinlarga, boshqa tsefalosporinlar va karbapenemlarga) nisbatan yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Boshqa antibiotiklarning eritmalari bilan bitta shpritsda yoki infuzion eritmada farmatsevtik nomutanosib. Aminoglikozidlar, polimiksin “B” va halqali diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda nefrotoksiklik kuchayadi. Buyrak naychalari sekretsiyasini bloklovchi preparatlar (probenetsid), tsefotaksimning plazmadagi kontsentratsiyasini oshiradi va uni chiqarilishini sekinlashtiradi (nojo‘ya ko‘rinishlar havfi oshadi). Antiagregantlar (NYAQV (nospetsefik yallig‘lanishga qarshi vositalar), salitsilatlar, sulfinpirazon) bilan birga qo‘llanilganda qon ketishlari havfini oshiradi. Tsefotaksim bilvosita antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda sinergik ta’sir namoyon qiladi. Azlotsillin yoki mezlotsillin bilan bir vaqtda qo‘llanilganda tsefotaksimning klirensi pasayadi, bunda uning dozasini kamaytirish kerak bo‘ladi.

Anamnezida tsefalosporinlarga o‘ta yuqori sezuvchanligi bo‘lgan bemorlarga tsefotaksimni qo‘llash qat’iy man qilinadi. Agar bemorda o‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyasi paydo bo‘lsa, davolash darhol to‘xtatilishi kerak. Tsefotaksimni boshqa antibiotiklar bilan bir shpritsda yoki eritmada aralashtirish mumkin emas. Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlarda nefrotoksik belgilar  (siydikda azot va qonda kreatinin miqdorlarining oshishi) kuzatilishi mumkin. Bunday xollarda preparatning dozasi buyrak faoliyatini buzilish darajasiga qarab kamaytiriladi va muolaja ushbu ko‘rsatkichlarning o‘zgarishiga qarab (xaftasiga bir martadan kam bo‘lmagan holda) olib boriladi. Shuningdek gemodializ o‘tkazilayotgan bemorlarda ham preparatning qondagi miqdori muntazam ravishda aniqlab turiladi. Nefrotoksik preparatlar bilan birga qo‘llash buyrak faoliyatini, o‘n kundan ortiq qo‘llash esa qon hujayralari tarkibini nazorat qilishni talab etadi. Keksa va holsizlangan bemorlarga “K” vitaminini qo‘llash tavsiya qilinadi (gipokoagulyatsiyaning oldini olish maqsadida). Davolanish vaqtida spirtli ichimliklarni iste’mol qilish mumkin emas – disulfiramning ta’siriga o‘xshash samaralar (yuz giperemiyasi, qorin va me’da sohasida spazm, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh og‘rig‘i, AB ni pasayishi, taxikardiya, nafas qisishi) yuz berishi mumkin. Preparatni laktatsiya davrida buyurish zarurati tug‘ilganda, emizishni to‘xtatib turish kerak. Preparat uzoq vaqt qo‘llanilganida periferik qon manzarasi va buyrak faoliyatini ko‘rsatkichlarini nazorat qilish, shuningdek disbakteriozni oldini olishni amalga oshirish zarur. Preparat davomli qo‘llanganda shuningdek mikroorganizmlarning rezistentligi rivojlanishi mumkin. Tsefazolin bilan davolash mobaynida musbat Kumbs sinamasi hamda siydikdagi glyukozaning soxta musbat reaktsiyasi olinishi mumkin (glyukozani qonda aniqlashning glyukoza-oksidazali usullarini ishlatish tavsiya qilinadi).

Preparat xomiladorlik davrida, uning ona sog‘ligi uchun bo‘lgan foydasi, homila uchun bo‘lgan xavfidan ustun deb topilgan hollardagina qo‘llanadi. Laktatsiya davrida emizishni to‘xtatib turish tavsiya qilinadi (ko‘krak sutiga o‘tadi). Preparatni bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan xaroratda saqlansin.

Retsept bo‘yicha

Flakonlar, konturli uyali o‘ramlarda 0,5 yoki 1 g dan. 1 ta konturli uyali o‘ramlarda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma bilan birga kartonli qutida.

3 yil.