оқ ёки сарғиш оқ рангли, тахир таъмли кристалл кукун.

Антибиотиклар (цефалоспоринлар гуруҳи).

J01DA10

Цефалоспоринлар гуруҳи учинчи авлодига мансуб, микробларга қарши кенг таъсир доирасига эга бўлган ярим синтетик препарат. Бактерицид таъсир кўрсатади. Кўпчилик граммусбат ва грамманфий микроорганизмларнинг β-лактамазаларига чидамли. Кимёвий табиати жиҳатидан цефотаксим цефалоспоринларнинг биринчи ва иккинчи авлодига мансуб антибиотикларига яқин, бироқ, унинг ўзига хос тузилиши грамманфий бактерияларга нисбатан юқори фаоллигини таъминлайди. Таъсир механизми микроорганизмлар қобиғидаги пенициллинни боғловчи оқсилларга нисбатан юқори яқинлиги, мембрана билан боғланган транспептидазаларга ацетил гуруҳчасини бириктириш ҳамда пептидогликанларнинг кўндаланг уланган занжирчаларини шикастлаши билан боғлиқ – пептидогликаннинг полимераза жараёнини блоклайди, микроорганизмлар хужайра деворининг мустахкамлиги ва пишиқлигини таъминловчи мукопептид ишлаб чиқарилишини бузади (муреин ҳосил бўлишини бузади).

Мушак ичига (м/и) 500-1000 мг юборилгандан кейин қондаги максимал концентрацияси (Cмах) (мувофиқ равишда 11,7 ва 20,5 мкг/мл) га 30 минутдан кейин эришилади. Вена ичига (в/и) 0,5-1 г юборилгандан кейин 5 минутдан сўнг Cмах мувофиқ равишда 38,9 ва 101,7 мкг/мл ни ташкил қилади. Қондаги бактерицид концентрацияси 12 соатдан ортиқ сақланиб туради.

Препаратга сезгир микроорганизмлар томонидан чақирилган инфекцион-яллиғланиш касалликлари: юқори ва қуйи нафас юлларининг касалликлари (энтерококклар томонидан чақирилган касалликлардан ташқари); сийдик-таносил ва кичик чаноқ аъзоларининг касалликлари (шу жумладан ўткир ва сурункали пиелонефритлар, сифилис, гонорея); тери ва юмшоқ тўқималарнинг касалликлари (шу жумладан инфекцияланган жароҳатлар ва куйишлар); суяк ва бўғим касалликлари (шу жумладан остеомиелит, септик артрит); гинекологик ва туғруқдан кейинги инфекциялар (шу жумладан хламидиоз, пенициллиназа ишлаб чиқарувчи микроорганизмлар томонидан чақирилган инфекциялар); эндокардит; Лайм касаллиги (кана боррелиози, спирохетоз); терламага оид иситма; сепсис; септицемия; перитонит; интраабдоминал инфекциялар; салмонеллёзлар; бактериал менингит (листериозли менингитдан ташқари) да қўлланилади. Иммунитети сусайган пациентлардаги инфекцияларда. Жарроҳлик аралашувларида инфекцияларни ва операциядан кейинги  асоратларни олдини олиш учун қўлланилади.

Буюрилаётган вақтда дисклардан фойдаланиб, цефазолинга нисбатан микроорганизмларнинг сезувчанлигини аниқлаш тавсия қилинади. Доза касалликнинг оғирлиги, инфекция тури, организмнинг ҳолати, пациентнинг ёши, вазни ва буйрак фаолиятига қараб аниқланади. Мушак ичига (м/и) ёки вена ичига (в/и) (томчилаб ёки оқим билан) юборилади.

Аллергик реакциялар: ўта юқори сезувчанлик реакциялари (тери тошмаси, қичишиш, иситма), гиперемия, эшакеми, эозинофилия, кўп шаклли экссудатив эритема (шу жумладан хавфли эксудатив эритема ёки Стивенс-Джонсон синдроми), кам ҳолларда – бронхоспазм, токсик эпидермал некролиз (Лаелл синдроми), эт увишиши, иситма, ангионевротик шиш (Квинке шиши), анафилактик шок. Марказий ва периферик нерв тизими томонидан: тиришишлар, бош айланиши, умумий лоҳаслик, чарчоқ, бош оғриғи. Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан: кўнгил айниши, қусиш, қоринда оғриқ, диарея/қабзият, қорин дам бўлиши, дисбактериоз, жигар фаолиятини бузилиши, кам ҳолларда – сохта мембраноз колит, стоматит, глоссит. Сийдик чиқариш тизими томонидан: буйрак касалликлари бўлган беморларни юқори дозада даволаш мобайнида – буйрак фаолиятини бузилишлари кузатилиши мумкин (бундай холатларда доза камайтирилади), интерстициал нефрит, олигурия. Лаборатор кўрсаткичлар томонидан: қон зардобидаги жигар трансаминазалари (АЛТ, АСТ), ЛДГ, ИФ фаоллигини транзитор ошиши ва билирубин, мочевина, азот ҳамда креатинин концентрацияларини ошиши, Кумбснинг мусбат реакцияси. Маҳаллий реакциялар: юборилган жойда оғриқ ва ачишиш, гиперемия, флебит. Бошқалар: умумий ҳолсизлик, кучли толиқиш, периферик шишлар, тўсатдан иссиқлик ҳисси, вагинал ва орал кандидоз, узоқ вақт даволанганда – суперинфекция.

препаратга (шу жумладан пенициллинларга, бошқа цефалоспоринлар ва карбапенемларга) нисбатан юқори сезувчанликда қўллаш мумкин эмас.

Бошқа антибиотикларнинг эритмалари билан битта шприцда ёки инфузион эритмада фармацевтик номутаносиб. Аминогликозидлар, полимиксин “Б” ва ҳалқали диуретиклар билан бир вақтда қўлланилганда нефротокциклик кучаяди. Буйрак найчалари секрециясини блокловчи препаратлар (пробенецид), цефотаксимнинг плазмадаги концентрациясини оширади ва уни чиқарилишини секинлаштиради (ножўя кўринишлар ҳавфи ошади). Антиагрегантлар (НЯҚВ (носпецефик яллиғланишга қарши воситалар), салицилатлар, сулфинпиразон) билан бирга қўлланилганда қон кетишлари ҳавфини оширади. Цефотаксим билвосита антикоагулянтлар билан бир вақтда қўлланилганда синергик таъсир намоён қилади. Азлоциллин ёки мезлоциллин билан бир вақтда қўлланилганда цефотаксимнинг клиренси пасаяди, бунда унинг дозасини камайтириш керак бўлади.

Анамнезида цефалоспоринларга ўта юқори сезувчанлиги бўлган беморларга цефотаксимни қўллаш қатъий ман қилинади. Агар беморда ўта юқори сезувчанлик реакцияси пайдо бўлса, даволаш дарҳол тўхтатилиши керак. Цефотаксимни бошқа антибиотиклар билан бир шприцда ёки эритмада аралаштириш мумкин эмас. Буйрак фаолиятини бузилиши бўлган беморларда нефротоксик белгилар  (сийдикда азот ва қонда креатинин миқдорларининг ошиши) кузатилиши мумкин. Бундай холларда препаратнинг дозаси буйрак фаолиятини бузилиш даражасига қараб камайтирилади ва муолажа ушбу кўрсаткичларнинг ўзгаришига қараб (хафтасига бир мартадан кам бўлмаган ҳолда) олиб борилади. Шунингдек гемодиализ ўтказилаётган беморларда ҳам препаратнинг қондаги миқдори мунтазам равишда аниқлаб турилади. Нефротоксик препаратлар билан бирга қўллаш буйрак фаолиятини, ўн кундан ортиқ қўллаш эса қон ҳужайралари таркибини назорат қилишни талаб этади. Кекса ва ҳолсизланган беморларга “К” витаминини қўллаш тавсия қилинади (гипокоагуляциянинг олдини олиш мақсадида). Даволаниш вақтида спиртли ичимликларни истеъмол қилиш мумкин эмас – дисулфирамнинг таъсирига ўхшаш самаралар (юз гиперемияси, қорин ва меъда соҳасида спазм, кўнгил айниши, қусиш, бош оғриғи, АБ ни пасайиши, тахикардия, нафас қисиши) юз бериши мумкин. Препаратни лактация даврида буюриш зарурати туғилганда, эмизишни тўхтатиб туриш керак. Препарат узоқ вақт қўлланилганида периферик қон манзараси ва буйрак фаолиятини кўрсаткичларини назорат қилиш, шунингдек дисбактериозни олдини олишни амалга ошириш зарур. Препарат давомли қўлланганда шунингдек микроорганизмларнинг резистентлиги ривожланиши мумкин. Цефазолин билан даволаш мобайнида мусбат Кумбс синамаси ҳамда сийдикдаги глюкозанинг сохта мусбат реакцияси олиниши мумкин (глюкозани қонда аниқлашнинг глюкоза-оксидазали усулларини ишлатиш тавсия қилинади).

Препарат хомиладорлик даврида, унинг она соғлиги учун бўлган фойдаси, ҳомила учун бўлган хавфидан устун деб топилган ҳоллардагина қўлланади. Лактация даврида эмизишни тўхтатиб туриш тавсия қилинади (кўкрак сутига ўтади). Препаратни болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.

Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25°C дан юқори бўлмаган хароратда сақлансин.

Рецепт бўйича

Флаконлар, контурли уяли ўрамларда 0,5 ёки 1 г дан. 1 та контурли уяли ўрамларда қўллаш бўйича йўриқнома билан бирга картонли қутида.

3 йил.