Oq yoki deyarli oq gigroskopik kukun. Eritganda tiniq suyuqlik xosil bo‘ladi.

I avlod tsefalosporin antibiotigi.

J01DA04

1,0 g mushak ichiga yuborilganidan keyin qondagi maksimal kontsentratsiyasiga (Cmax) 1-2 soat o‘tgach erishiladi va 64 mkg/ml ni tashkil qiladi. 1 g vena ichiga yuborilgandan keyin esa Cmax infuziya oxiriga kelib – 188 mkg/ml ni, 8 soatdan so‘ng esa – 4 mkg/ml ni tashkil qiladi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 85%. Taqsimlanish hajmi – 0,12 l/kg. O‘pka, buyrak, jigar, mushaklar, teri, yumshoq to‘qimalar, suyaklarda, sinovial, perikardial, plevral va peritoneal suyuqliklarda yuqori kontsentratsiyalari aniqlanadi. Vena ichiga yuborilganida qonda juda yuqori kontsentratsiyaga erishiladi, lekin preparat organizmdan nisbatan tezroq (t1/2 ≈ 2 soat) chiqariladi. Asosan buyrak orqali (deyarli 90%) o‘zgarmagan holda chiqariladi. Safro chiqarish yo‘llarining faoliyati me’yorida bo‘lgan bemorlarning o‘t pufagi to‘qimalarida va safroda preparatning kontsentratsiyasi qon plazmasidagiga nisbatan ancha yuqori bo‘ladi. O‘t yo‘llarining o‘tkazuvchanligi buzilganda esa preparatning safrodagi kontsentratsiyasi, qon plazmasidagiga nisbatan ancha pasayadi. Jigarda metabolizmga uchraydi. Yarim chiqarilish davri (t1/2) – 1,4-1,8 soat (1 haftalik chaqaloqlarda – 4,5-5 soat). Buyrak orqali o‘zgarmagan holda dastlabki 6 soat davomida – 60-90%, 24 soatdan so‘ng – 70-95% chiqariladi. Buyrak faoliyati buzilganida t1/2 – 3-42 soatni tashkil etadi.

Nafas yo‘llarining infektsiyalari: o‘tkir va o‘tkir osti bronxit, bronxoektaziya, pnevmoniya, o‘pka abstsessi, piotoraks, plevrit, faringit, laringit va tonzillit kabi nafas yo‘llarining surunkali kasalliklari oqibatidagi infektsiyalar.O‘t yo‘llarining infektsiyalari: xolangit, xoletsistit, shuningdek peritonit.Buyrak va siydik chiqarish yo‘llarining infektsiyalari: piyelonefrit, piyelit, tsistit, uretrit.Suyaklar va bo‘g‘imlarning infektsiyalari: osteomiyelit, artrit.Teri va yumshoq to‘qimalarning infektsiyalari: panaritsiy, follikulit, furunkulyoz, saramas, abstsess, yaralar, flegmona, jarrohlik operatsiyalaridan keyingi infektsiyalar, kuyish, limfangit va limfadenit.Ginekologik infektsiyalar: bartolinit, bachadon bo‘ynini yallig‘lanishi, endometrit, parametrit, chanoq oralig‘i peritoniti, tug‘ruqdan keyingi infektsiyalar, tug‘ruq vaqtidagi isitma, mastit.Septitsemiya va o‘rtacha endokardit.Quloq-burun-tomoq infektsiyalari: o‘rta quloq yallig‘lanishi, sinusit, parotit.Oftalmologik infektsiyalar: govmichcha, panoftalmit.Jarrohlik operatsiyalarigacha va undan keyingi infektsiyalarning oldini olishda qo‘llaniladi.

Preparat mushak ichiga va vena ichiga (oqim bilan va tomchilab) yuboriladi. Kattalar uchun o‘rtacha sutkalik doza 0,5 g yoki 1 g; sutkada 3-4 marta. Maksimal sutkalik doza – 6g (juda kam hollarda – 12 g). Davolash o‘rtacha 7-10 kun davom etadi. Jarrohlik operatsiyalaridan keyingi profilaktika maqsadida vena ichiga operatsiyaga 0.5-1 soat qolganida 1.0 g, operatsiya vaqtida – 0.5-1.0 g va operatsiyadan keyingi dastlabki kunlarda har 8 soatda     0.5-1.0 g dan yuboriladi. Buyraklar faoliyati buzilgan bemorlar uchun dozalash tartibini kreatinin klirensiga (KK) mos ravishda o‘zgartirib turish talab etiladi: KK minutiga 55 ml va undan ortiq bo‘lsa yoki plazmadagi kreatinin kontsentratsiyasi 1,5 mg % ga teng yoki pastroq bo‘lsa, to‘liq doza yuborish mumkin; KK minutiga 54-35 ml yoki plazmadagi kreatinin kontsentratsiyasi 3-1,6 mg % bo‘lsa, to‘liq doza yuborish mumkin, faqat inyektsiyalar oralig‘ini 8 soatgacha oshirish kerak; KK minutiga 34-11 ml yoki plazmadagi kreatinin kontsentratsiyasi 4,5-3,1 mg % bo‘lsa, dozaning 1/2 qismini har 12 minutiga soatda yuboriladi; minutiga KK 10 ml va undan past bo‘lganida, yoki plazmadagi kreatinin kontsentratsiyasi 4,6 mg % va undan yuqori bo‘lsa – har 18-24 soatda odatdagi dozaning 1/2 yuboriladi. Kattalarda dozalash InfektsiyaDozaVaqtTeri, yumshoq to‘qimalar, suyaklar va bo‘g‘imlarning infektsiyalari1-2 gHar 8-12 soatdaQuyi nafas yo‘llarining infektsiyalari1-2 gHar 8-12 soatdaQorin bo‘shlig‘i ichi infektsiyalariO‘rtacha og‘irlikdagi infektsiyalarda 3-4 g, og‘ir infektsiyalarda 4-6 gSutkalik doza 2-3 martaAkusherlik va ginekologiyadagi infektsiyalarProfilaktik doza 1-2 gHar 8 soatdaO‘tkir infektsion endokardit2 g vena ichigaHar 8 soatda 4-6 hafta davomida Kattalarda jarrohlik operatsiyalar oldidan oldini olish: – qo‘l va oyoqlardagi operatsiyalar: 2 g vena ichiga, – bosh va bo‘yindagi operatsiyalar: 1-2 g vena ichiga, – oftalmologik operatsiyalar: muolajadan so‘ng konyunktiva ostiga 100 mg yuboriladi, – yurak va qon tomirlardagi operatsiyalar: 2 g vena ichiga, – o‘pkadagi operatsiyalar: 1-2 g vena ichiga, – akusherlik va ginekologiya operatsiyalari, shu jumladan bachadonni olib tashlash, kesarevo kesishi, homiladorlikning ikkinchi uch oyligida o‘tkaziladigan abortlar; 2 g vena ichiga. 1 oylikdan to 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarda: sutkada 50-100 mg/kg hisobida 2-3 marta mushak ichiga yoki vena ichiga yuboriladi. Buyrak faoliyati buzilgan bolalarda dozalar tartibi kreatinin klirensi (KK) qiymatlariga bog‘liq ravishda belgilanadi: KK minutiga 70-40 ml bo‘lganda o‘rtacha sutkalik dozaning – 60% har 12 soatda yuboriladi; KK minutiga 40-20 ml bo‘lganda o‘rtacha sutkalik dozaning 25% har 12 soatda yuboriladi; KK minutiga 5-20 ml bo‘lganda o‘rtacha sutkalik dozaning 10% har 24 soatda yuboriladi. Barcha tavsiya qilingan dozalar boshlang‘ich zarb dozasi yuborilganidan keyin yuboriladi. Mushak ichiga yuborish uchun flakon ichidagisi 2-3 ml natriy xloridning izotonik eritmasida yoki inyektsiya uchun steril suvda eritiladi va mushak ichiga chuqur qilib yuboriladi. Venaga ichiga oqim bilan yuborish uchun preparatning bir martalik dozasi 10 ml natriy xloridning izotonik eritmasida eritiladi va 3-4 minut davomida sekin-asta vena ichiga yuboriladi. Vena ichiga tomchilab yuborish uchun preparat (0.5-1.0 g) 100-250 ml natriy xloridning izotonik eritmasida yoki glyukozaning 5% eritmasida eritiladi va 20-30 minut davomida vena ichiga yuboriladi. Eritish vaqtida flakondagi kukun to‘liq eriguncha silkitib aralashtiriladi. Agarda kukun qo‘shilgan erituvchida to‘liq erimasa flakonni 30–35°S gacha isitish tavsiya etiladi (ko‘rsatilgan haroratni oshirmang!). Bunda ham flakonda erimagan zarrachalar mavjud bo‘lsa eritmani qo‘llash mumkin emas. Tayyorlangan eritmani darhol qo‘llash tavsiya etiladi. Tayyorlangan Tsefamezin eritmasi yorug‘likdan himoya qilingan holda, xona haroratida saqlanganida, yaroqlilik muddati 48 soat va muzlatilganida esa 72 soat. Muzlatilgan preparatni eritilgandan keyin takror muzlatish mumkin emas.

Tsefamezin odatda tavsiya etilgan dozalarda qo‘llanganida, organizm tomonidan juda yaxshi o‘zlashtiriladi. Qo‘llash tartibiga rioya qilinmaganida yoki doza oshirib yuborilganida quyidagi nojo‘ya ta’sirlari kuzatilishi mumkin: Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, ich ketishi yoki qabziyat, meteorizm, qorin og‘rig‘i, disbakterioz, me’da-ichak yo‘llarining kandidomikozi (shu jumladan kandidozli stomatit), jigar faoliyatini buzilishi (ishqoriy fosfatazalar, jigar transaminazalari faolligini oshishi, giperbilirubinemiya), kam hollarda – stomatit, glossit, soxtamembranoz enterokolit. Allergik reaktsiyalar: eshakemi, etni uvishishi, isitma, toshmalar, qichishish, kam hollarda – bronxospazm, eozinofiliya, ko‘pshaklli ekssudativ eritema, angionevrotik shish, anafilaktik shok. Qon yaratish a’zolari tomonidan: leykopeniya, neytropeniya, granulotsitopeniya, trombotsitopeniya, gemolitik anemiya, gematokritni pasayishi, protrombin vaqtini uzayishi. Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: buyraklar faoliyatini buzilishi (azotemiya, qondagi mochevina miqdorining oshishi, giperkreatininemiya). Mahalliy reaktsiyalar: flebit, vena yo‘li bo‘ylab og‘riq, mushak ichiga yuborilgan joyda og‘riq va infiltrat. Boshqalar: superinfektsiya, kandidamikoz.

Preparatni tsefalosporin va penitsillinlar guruhi antibiotiklariga allergiyada qo‘llash mumkin emas.

Qon ivishiga qarshi preparatlar va siydik haydovchi vositalar bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya qilinmaydi. “Xalqali” diuretiklar va naychalar sekretsiyasini bloklovchi preparatlar tsefazolinning plazmadagi kontsentratsiyasini oshiradi. Aminoglikozidlar buyraklarning shikastlanish xavfini oshiradi. Tsefazolinni mushak ichiga yoki vena ichiga yuborish uchun lidokain (lidokain gidroxloridi) yoki novokain (novokain gidroxloridi) ni ishlatish mumkin emas, chunki bu cho‘kma hosil bo‘lishiga olib kelishi mumkin.

Anamnezida penitsillinlarga yuqori sezuvchanligi bo‘lgan bemorlar, tsefalosporin guruhi antibiotiklariga nisbatan ham yuqori sezuvchanlikka ega bo‘lishlari mumkin. Tsefazolin bilan davolash vaqtida bevosita va bilvosita Kumbs sinamasi musbat natija berishi va siydikdagi qand miqdorining soxta musbat reaktsiyalari olinishi mumkin. Butun davolash kursi davomida belgilangan tartibiga qat’iy rioya qilish, dozani o‘tkazib yubormaslik va aniq vaqtlar oralig‘ida qabul qilish talab qilinadi. Doza o‘tkazib yuborilgan holda, uni iloji boricha tezroq qabul qilish lozim; agar navbatdagi dozani qabul qilish vaqti yaqinlashib qolgan bo‘lsa, unutib qo‘yilgan doza qabul qilinmaydi; bunday hollarda ikki dozani birdaniga qabul qilish mumkin emas. Davolash muddatiga, ayniqsa streptokokklar tarafidan qo‘zg‘atilgan infektsiyalarida, qat’iy rioya qilish kerak. Homiladorlik va laktatsiyada qo‘llanishi Homiladorlikda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak, chunki tsefazolin yuqori kontsentratsiyalarda yo‘ldosh orqali o‘tadi. Juda past kontsentratsiyalarda ko‘krak sutiga kiradi. Avtotransportni boshqarish va mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’siri haqida xabar berilmagan. Preparatni bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va o‘ramida ko‘rsatilgan yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

30°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda, qorong‘i va quruq joyda saqlansin.

Agar dozani oshirib yuborilishiga gumon bo‘lsa, ayniqsa buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda, gemodializ yoki gemoperfuziya qo‘llanadi.

Retsept bo‘yicha

Tsefamezin 1 g tsefazolinga ekvivalent miqdordagi tsefazolin natriy kukuni holida berkitilgan, steril, apirogen flakonda chiqariladi. Shifokor tavsiyasiga ko‘ra qo‘llanadi.

3 yil.