tiniq, rangsiz eritma.

Tizimli qo‘llash uchun gormon preparatlari. Gipotalamik gormonlar. O‘sishni tormozlovchi gormonlar.

N01SV02.

Oktreotid bilan davolashda eng ko‘p uchraydigan nojo‘ya reaktsiyalarga me’da-ichak yo‘llari, nerv tizimi, jigar va o‘t pufagi tomonidan buzilishlar, shuningdek metabolizm va trofikani buzilishlari kiradi. Oktreotidning klinik sinovlarini o‘tkazish vaqtida paydo bo‘lgan, ular to‘g‘risida eng ko‘p xabar berilgan nojo‘ya reaktsiyalar: diareya, qorinda og‘riq, ko‘ngil aynishi, meteorizm, bosh og‘rig‘i, xolelitiaz, giperglikemiya va qabziyat bo‘lgan. Tez-tez xabar berilgan boshqa nojo‘ya reaktsiyalarga quyidagilar kiradi: bosh aylanishi, mahalliy og‘riq, o‘t konkrementlari, qalqonsimon bezning disfunktsiyasi (masalan, tireorag‘batlantiruvchi gormonning pasaygan darajasi, umumiy T4 pasaygan darajasi va erkin T4 pasaygan darajasi), suyuq ahlat, glyukozaning o‘zlashtirilishini buzilishi, qusish, asteniya va gipoglikemiya. Yakka hollarda me’da-ichak yo‘llari tomonidan nojo‘ya reaktsiyalari o‘tkir ichakni tutilishini eslatishi mumkin – qorinni dam bo‘lishini zo‘rayishi, epigastral sohada yaqqol og‘riq, qorinda og‘riq va mushak “zo‘riqishi”. Teri ostiga inyektsiya qilingan joydagi qizarish va shish bilan og‘riq yoki o‘tkir og‘riq sezish, sanchilish yoki achishish kam hollarda 15 minutdan ortiq davom etadi. Mahalliy diskomfort eritmaning haroratini inyektsiyadan oldin xona haroratigacha yetkazish yordamida yoki kontsentratsiyalangan eritmaning ozroq hajmini yuborish yo‘li bilan kamaytirilishi mumkin. Garchi yog‘ni ahlat bilan chiqarilishi oshsada, Sandostatin® preparati bilan davomli davolash so‘rilishni buzilishlari (malabsorbtsiya) tufayli, trofikaning tanqisligini rivojlanishiga olib kelishi mumkinligi to‘g‘risida ma’lumotlar yo‘q. Me’da-ichak yo‘llari tomonidan nojo‘ya ta’sirlarni, agarda Sandostatin® preparatini teri ostiga yuborishdan oldin yoki undan keyin darhol ovqat iste’mol qilinmasa, kamaytirish mumkin. Preparatni ovqat qabul qilishlar orasida yoki uyqudan oldin yuborish tavsiya qilinadi. O‘tkir pankreatitni rivojlanishi to‘g‘risida kam xabar berilgan. Bu ko‘rinishlar odatda Sandostatin® preparatini yuborilishini birinchi soatlari yoki kunlarida aniqlanadi va preparat bekor qilinganidan keyin yo‘qoladi. Bundan tashqari, Sandostatin®ni teri ostiga uzoq muddat olgan bemorlarda buyrak-tosh kasalligi bilan bog‘liq pankreatit rivojlanishi mumkin. Akromegaliya va kartsinoid sindromi bo‘lgan patsiyentlarda EKG da QT intervalini uzayishi, o‘qni siljishi, erta repolyarizatsiya, past voltaj, R/S o‘tish, R to‘lqinning erta oshishi, ST-T to‘lqinlarini nospetsifik o‘zgarishi kabi o‘zgarishlar kuzatilgan. Bu ko‘rinishlar va oktreotid atsetati orasida o‘zaro bog‘liqlik aniqlanmagan, chunki bu patsiyentlarning ko‘pchiligida asosiy kardiologik kasalligi bo‘lgan (“Maxsus ko‘rsatmalar” bo‘limiga qarang). Quyidagi 1-jadvalda keltirilgan nojo‘ya ta’sirlari oktreotidning klinik sinovlari o‘tkazilganida olingan. Preparatga nojo‘ya reaktsiyalar (1-jadval) quyidagi tez-tezlik bo‘yicha joylashtirilgan: birinchisi – quyidagi gradatsiyalarni qo‘llash bilan eng tez-tez: juda tez-tez (≥1/10); tez-tez (≥1/100, <1/10); tez-tez emas (≥1/1000, <1/100); kam (≥1/10000, <1/1000); juda kam (<1/10000), shu jumladan alohida xabarlar. Har bir guruhda nojo‘ya reaktsiyalar jiddiyligining pasayishi tartibida joylashtirilgan.

Oktreotidga yoki preparatning boshqa komponentlariga aniqlangan yuqori sezuvchanlik.

Oktreotidni tsiklosporinning ichakda so‘rilishini kamaytirishi va tsimetidinning so‘rilishini sekinlashtirishi aniqlangan. Oktreotid va bromkriptinni bir vaqtda yuborish bromokriptinning biokiraolishligini oshiradi. Cheklangan chop etilgan ma’lumotlar, somatostatin analoglari tsitoxrom R450 fermenti ishtirokida metabolizmga uchraydigan moddalarning metabolik klirensini pasaytirishi mumkinligidan dalolat beradi, bu o‘sish gormonining susayishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Oktreotidning bunday ta’siri borligini istisno qilib bo‘lmaslik, tufayli asosan CYP 3A4 ishtirokida metabollanuvchi va tor terapevtik indeksi bilan ishlatiluvchi boshqa preparatlarni (masalan, xinidin, terfenadin) ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Teri ostiga yuborish Preparatni teri ostiga mustaqil yuborayotgan bemorlar, shifokor yoki hamshiradan batafsil yo‘riqnoma olishlari kerak. Yuborilgan joyda noxush hislar kam bo‘lishi uchun, eritma yuborilishidan oldin xona haroratiga ega bo‘lishi kerak. Preparatni bir joyga qisqa vaqt oralig‘ida takroriy yuborishdan saqlanish kerak. Ampulalarni bevosita yuborishdan oldin ochish lozim, preparatning qoldig‘ini utilizatsiya qilish kerak. Vena ichiga infuziyalar Suyultirilgan eritma 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda, kamida 24 soat davomida fizik va kimyoviy jihatdan barqaror bo‘lib qoladi. Umumiy qoidalar O‘sish gormonini ishlab chiqaruvchi gipofizning o‘smalari ba’zida jiddiy asoratlarni (masalan, ko‘rish maydonini torayishi) chaqirib, kattalashishi mumkinligi tufayli, barcha patsiyentlarning holatini sinchkov monitoringi ahamiyatlidir. O‘smani kattalashish belgilari paydo bo‘lgan holda muqobil davolash turlarini qo‘llashning zaruratini ko‘rib chiqish kerak. Akromegaliyasi bo‘lgan ayollarda o‘sish gormonining (O‘G) darajasini pasayishi va insulinga o‘xshash o‘sish omili 1 (IO‘O-1) ning kontsentratsiyasining normallashishini terapevtik foydasi fertillikni potentsial tiklashi mumkin. Tug‘ish yoshidagi ayollarga oktreotid bilan davolanish vaqtida kontratseptsiyaning adekvat usullarini qo‘llashni tavsiya etish kerak (shuningdek “Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llanishi” bo‘limiga qarang). Oktreotid bilan davomli davolanayotgan patsiyentlarda qalqonsimon bezning faoliyatini nazorat qilish kerak. Yurak-qon tomir tizimi bilan bog‘liq ko‘rinishlar Bradikardiya hollari to‘g‘risida ba’zi xabarlar berilgan. Beta-blokatorlar, kaltsiy kanallarining blokatorlari kabi preparatlar, suyuqlik balansi yoki elektrolit balansini nazorat qiluvchi preparatlarning dozasini to‘g‘rilashning zarurati tug‘ilishi mumkin. O‘t pufagi bilan bog‘liq ko‘rinishlar Sandostatin®ni teri ostiga uzoq olgan 15-30% patsiyentlarda o‘t pufagida toshlarni hosil bo‘lishi kuzatilgan. Aholining umumiy populyatsiyasida ushbu patologiyaning tarqalganligi taxminan 5-20% ni tashkil qiladi. Shuning uchun Sandostatin® preparati bilan davolashni boshlashdan oldin va davolash vaqtida har 6-12 oyda o‘t pufagini ultratovush tekshiruvini o‘tkazish tavsiya etiladi. Sandostatin® preparati bilan davolanayotgan patsiyentlarda o‘t toshlarining hosil bo‘lishi ko‘pchilik hollarda simptomlarni paydo bo‘lishi bilan kechmagan; klinik belgilari namoyon bo‘lganida o‘t-tosh kasalligini yoki toshlarni erituvchi o‘t kislotalarini qo‘llash yo‘li bilan yoki jarrohlik usuli bilan davolash kerak. Gastro-entero-pankreatik endokrin tizimning o‘smalari Gastro-entero-pankreatik endokrin tizimining o‘smalarini davolash vaqtida ba’zida Sandostatin® preparati tomonidan simptomatik nazoratni to‘satdan yo‘qolishi yuz berishi mumkin, bu MIY va me’da osti bezining endokrin o‘smalari uchun xarakterli bo‘lgan klinik ko‘rinishlarni kuchayishi bilan kechishi mumkin. Glyukozaning metabolizmi O‘sish gormoni, glyukagon va insulinga tormozlovchi ta’sirini hisobga olib, Sandostatin® glyukozaning darajasini boshqarilishini buzishi mumkin. Ovqat qabul qilinganidan keyin glyukozaning o‘zlashtirilishini buzilishi mumkin va ayrim hollarda preparatni surunkali yuborilishi oqibatida persistirlovchi giperglikemiya paydo bo‘lishi mumkin. Oktreotid olayotgan insulinomasi bo‘lgan patsiyentlarda, uning insulinga nisbatan O‘G va glyukagonni ishlab chiqarilishini kuchliroq susaytirish qobiliyati tufayli, shuningdek insulinga uning qisqa muddatli ingibirlovchi ta’siri tufayli, gipoglikemiyaning jadalligini va davomiyligini oshishi mumkin. Bu patsiyentlar Sandostatin® preparati bilan davolashni boshlash vaqtida va dozani har bir o‘zgartirish vaqtida sinchkov kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak. Qondagi glyukozaning kontsentratsiyalarini tabiiy tebranishlari pastroq dozalarni tez-tez yuborilishi tufayli pasaytirilishi mumkin. Qandli diabetning I tipi bo‘lgan patsiyentlarning insulinga qaramligi Sandostatin® preparatini yuborish yo‘li bilan kamaytirilishi mumkin. Diabetsiz va insulinning qisman intakt zahirasili II tip diabeti bo‘lgan patsiyentlarda, Sandostatin® preparatini yuborilishi ovqat qabul qilinganidan keyin glikemiyani oshishiga olib kelishi mumkin. Glyukozaga tolerantlikni nazorat qilish va antidiabetik davolash tavsiya qilinadi. Qizilo‘ngach venalarining varikozi Qizilo‘ngachning varikoz venalaridan qon ketishlarining epizodlari insulinga qaram diabetni rivojlanishi yoki ilgari diabeti bo‘lgan patsiyentlarda insulinga ehtiyojning o‘zgarishini yuqori xavfi bilan kechishi tufayli, qonda glyukozaning darajasini muvofiq monitoringini o‘tkazish kerak. Mahalliy reaktsiyalar Sandostatin® preparati bilan 15 yil davomida davolangan patsiyentlarda inyektsiya joyida o‘smalar paydo bo‘lishi to‘g‘risida xabarlar yo‘q. Trofika Oktreotid ayrim bemorlarda parhez yog‘larni so‘rilishini chaqirishi mumkin. Oktreotid bilan davolanayotgan ayrim patsiyentlarda V12 vitaminining pasaygan darajalari va Shilling testining anomal natijalari kuzatilgan. Anamnezida V12 vitaminining avitaminozi bo‘lgan patsiyentlarda Sandostatin® preparati bilan davolash vaqtida bu vitaminning darajasini nazorat qilish kerak. Keksa yoshdagi odamlarda qo‘llanishi Sandostatin® preparati bilan davolangan keksa yoshdagi patsiyentlarda o‘zlashtirilishni pasayishining isboti yoki dozalashni to‘g‘rilashning zarurati yo‘q. Jigar faoliyatini buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda qo‘llanishi

Homilador ayollar ishtirokida adekvat, yaxshi nazoratli tekshirishlar o‘tkazilmagan. Akromegamiyasi bo‘lgan homilador ayollarning cheklangan sonini davolash bo‘yicha postmarketing tajribalarining ma’lumotlari bor, biroq holatlarning yarimida homiladorlikning natijalari noma’lum. Ko‘pchilik ayollar oktreotidni homiladorlikning birinchi uch oyligi vaqtida kuniga 100-300 mikrogramm dozalarda, Sandostatin® teri ostiga ko‘rinishida yoki oyiga 20-30 mg Sandostatin® LAP preparati ko‘rinishida olganlar. Ko‘pchilik hollarda ma’lum natijalar bilan normal tug‘ilgan chaqaloqlar to‘g‘risida xabar berilgan, lekin shuningdek birinchi uch oylik vaqtida spontan abortlar to‘g‘risida bir necha xabarlar ham bor. Homiladorlik davrida oktreotidni qo‘llash oqibatida tug‘ma anomaliyalar yoki malformatsiyalar to‘g‘risida xabarlar yo‘q. Sandostatin®ni homilador ayollarga faqat hayotiy ko‘rsatmalar bo‘yicha buyurish mumkin. Oktreotidni odamning ona sutiga o‘tishi noma’lum. Emizikli ayollarga preparatni qo‘llashning zarurati tug‘ilsa, davolash davrida emizishni to‘xtatish kerak.

Sovutgichda 2-8oS haroratda saqlansin. Yorug‘lik ta’siridan himoyalansin. Ishlatish jarayonida ampulani xona haroratida 2 haftagacha saqlash mumkin. Suyultirilgan eritma 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda, kamida 24 soat davomida fizik va kimyoviy jihatdan barqaror bo‘lib qoladi.

Kattalar va bolalarda Sandostatin® preparatining dozasini behosdan oshirib yuborilishini cheklangan miqdori ma’lum. Kattalarda uzluksiz infuziya yo‘li bilan (soatiga 100-250 mikrogramm) yoki teri ostiga (1500 mikrogramm kuniga 3 marta) yuborilganida dozalari kuniga 2400-6000 mikrogramm diapazonida bo‘ldi. Quyidagi nojo‘ya ta’sirlari to‘g‘risida xabar berilgan: aritmiya, gipotenziya, holsizlik, uyquchanlik, tana vaznini yo‘qolishi, gepatomegaliya va sut kislotali atsidoz. Bolalarda dozalar kuniga 50-3000 mikrogrammni tashkil etgan va uzluksiz infuziya yo‘li bilan (soatiga 2,1-500 mikrogramm) yoki teri ostiga (50-100 mikrogramm) yuborilgan yagona noxush ko‘rinish yengil giperglikemiya bo‘ldi. Sandostatin® preparatini kuniga 3000-30000 mikrogramm dozalarini bo‘lingan dozalar ko‘rinishida teri ostiga olayotgan, rak bilan kasallangan patsiyentlarda, kutilmagan noxush ko‘rinishlar kuzatilmagan. Davolash – simptomatik.

Retsept bo‘yicha

1 ml dan eritma ampulada; 5 ampuladan o‘ramda.

3 yil.