Ovqat bilan o‘zaro ta’sirlar Bir vaqtda yog‘larning miqdori yuqori bo‘lgan ovqat yoki greypfrut sharbati bir vaqtda qo‘llanganida, tsiklosporinning biokiraolishligini oshishi aniqlangan.
Dorilarning o‘zaro ta’siri Turli preparatlar bilan o‘zaro ta’siri haqida xabar berilmagan.
Quyida yaxshi xujjatlashtirilgan va klinik ahamiyatli deb hisoblangan preparatlar sanab o‘tilgan.
Qator preparatlarni tsiklosporinning metabolizmi va chiqarilishida ishtirok etuvchi jigar fermentlari, ayniqsa CYP3A4 ta’sirini raqobatli susaytirish yoki qo‘zg‘atish yo‘li bilan plazma yoki qonda tsiklosporinning kontsentratsiyasini oshirishi yoki pasaytirishi ma’lum.
Shuningdek tsiklosporin CYP3A4 va ko‘pchilik dori vositalari uchun yakuniy tashib o‘tkazuvchi R-glikoproteining (Rgp) ingibitori hisoblanadi.
Bu CYP3A4 yoki aliskiren kabi Rgp substratlari bo‘lgan bir vaqtda qo‘llanayotgan dori preparatlarining plazma kontsentratsiyalarini oshirishi mumkin.
Nefrotoksiklik rivojlanishini sababi bo‘lgan, sinergik ta’sirga ega preparatlar Atsiklovir, aminoglikozidlar (shu jumladan gentamitsin va tobramitsin), amfoteritsin V, tsiprofloksatsin, furomemid, mannitol, melfalan, trimetoprim (+sulfometoksazol), vankomitsin, NYAQP (shu jumladan diklofenak, indometatsin, naproksen va sulindak), gistamin N2-retseptorlarining blokatorlari (masalan, tsimetidin, ranitidin), metotreksat.
Takrolimusni birga qo‘llashdan saqlanish kerak, chunki bu nefrotoksiklik rivojlanishi xavfini oshiradi.
Tsiklosporin va rozuvastatinni bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.
Tsiklosporinning kontsentratsiyasini pasaytiruvchi preparatlar Barbituratlar, karbamazepin, okskarbazepin, fenitoin, naftsillin, sulfadimidin vena ichiga; orlistat, rifampitsin, okteotid, probukol, trimetoprim vena ichiga, dalachoy saqlovchi preparatlar, tiklopedin, sulfinpirazon, terbinafin, bozentan.
Tsiklosporinning kontsentratsiyasini oshiruvchi preparatlar Xloroxin, makrolid-antibiotiklar (masalan, eritromitsin, azitromitsin va klaritromitsin); ketokonazol va qarama-qarshi va kamroq ifodalangan samara bilan – flukonazol va itrakonazol, vorikonazol, diltiazem, nikardipin, verapamil, metoklopramid, peroral kontratseptivlar, danazol, metilprednizolon (yuqori dozalarda), allopurinol, amiodaron, xoloat kislotasi va uning hosilalari, proteaza ingibitorlari, imatinib, kolxitsin, nefazodon.
Dori vositalari bilan boshqa ahamiyatli o‘zaro ta’sirlari Nifedipin va tsiklosporinni bir vaqtda qo‘llash, faqat bir tsiklosporinni qo‘llash bilan solishtirganda milklarning giperplaziyasi hollari sonini oshishiga olib kelishi mumkin.
Tsiklosporin va lerkanidipin bir vaqtda qo‘llanganidan keyin, lerkanidipinning AUC uch marta, tsiklosporinning AUC esa 21% ga oshadi.
Shuning uchun tsiklosporin va lerkanidipinni bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.
Diklofenak va tsiklosporinni bir vaqtda qo‘llash, buyrak yetishmovchiligini rivojlanish ehtimoli bilan, u qaytuvchan xarakterga ega, diklofenakning biokiraolishligini ahamiyatli oshishiga olib keladi.
Bu o‘sish diklofenakning “birinchi o‘tish” yuqori samarasini pasayishi bilan chaqirilishini ehtimoli katta.
Tsiklosporin va “birinchi o‘tish”ni past samarasiga ega bo‘lgan NYAQP (masalan atsetilsalitsil kislotasi) bir vaqtda qo‘llash, odatda, ularning biokiraolishligini o‘sishi bilan bog‘liq emas.
Tsiklosporin shuningdek digoksin, kolxitsin, prednizolon, GMG-KoA reduktaza ingibitorlari (statinlar), etopozid, aliskiren va bosentan yoki dabigatrinning klirensini pasaytirishi mumkin.
Digoksin qabul qilgan patsiyentlarda tsiklosporin bilan davolash boshlanganida, bir necha kun davomida angishvonagul bilan jiddiy intoksikatsiya kuzatilgan.
Shuningdek tsiklosporinni kolxitsinning ayniqsa buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda miopatiya va neyropatiyani rivojlanishi kabi toksik samaralarini kuchaytirishi mumkinligi xabar berilgan.
Agar digoksin yoki kolxitsin tsiklosporin bilan bir vaqtda buyurilsa, zarurati bo‘lgan holda dozani kamaytirish yoki preparatni bekor qilish mumkin bo‘lishi uchun, digoksin yoki kolxitsinning toksikligi ko‘rinishlarini esa aniqlash uchun, sinchkov klinik monitoring o‘tkazish kerak.
Bir vaqtda lovastatin, simvastatin, atorvastatin, pravastatin va kam hollarda, fluvastatin bir vaqtda qabul qilayotgan patsiyentlarda tsiklosporin qo‘llanganida, postmarketing tadqiqotlar o‘tkazilganida va adabiyot ma’lumotlariga muvofiq miotoksiklik rivojlanishi hollari haqida xabar berilgan, ular mushaklarda og‘riq va kuchsizlik, miozit va rabdomiolizni o‘z ichiga olgan.
Tsiklosporin bilan bir vaqtda qo‘llanganida bu statinlarning dozasini, buyurish xaqidagi muvofiq ma’lumotda keltirilgan ko‘rsatmalar bo‘yicha pasaytirish kerak.
Miopatiya simptomlari bo‘lgan patsiyentlarda yoki buyrak faoliyatini og‘ir buzilishlarini rivojlanishini, shu jumladan rabdomioliz oqibatida rivojlangan ikkilamchi buyrak yetishmovchiligi, xavf omillari bo‘lgan patsiyentlarda, statinlar bilan davolash vaqtincha bekor qilinishi yoki to‘xtatilishi mumkin.
Everolimus yoki sirolimus va mikroemulsiya ko‘rinishida tsiklosporinning to‘liq dozalari bir vaqtda qo‘llangan tadqiqotlarda zardob kreatininni oshishi kuzatilgan.
Bu samara ko‘pincha tsiklosporinning dozalari kamaytirilganda qaytuvchan xarakterga ega.
Everolimus va sirolimus tsiklosporinning farmakokinetikasiga faqat biroz ta’sir qiladi.
Tsiklosporinni bir vaqtda qo‘llash qonda everolimus va sirolimusning kontsentratsiyasini ahamiyatli oshiradi.
Tsiklosporin va kaliy tejovchi preparatlarni (masalan, kaliy tejovchi diuretiklar, AAF ingibitorlari, angiotenzin II retseptorlarining antagonistlari) yoki kaliy saqlovchi preparatlarni ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak, chunki bu qon zardobida kaliyning darajasini ahamiyatli oshishiga olib kelishi mumkin.
Bosentan bilan bir vaqtda qo‘llanganida, tsiklosporin qon plazmasida bosentanning darajasini oshiradi.
Tsiklosporin shuningdek gipoglikemiya paydo bo‘lishi xavfini oshirib, repaglinpidning plazmadagi darajalarini oshirishi mumkin.
Tsiklosporin va aliskiren birga qo‘llanganida Smax taxminan 2,5 marta va AUC taxminan 5 marta oshgan.
Shunga qaramasdan, tsiklosporinning farmakokinetik profili ahamiyatli o‘zgarmagan.
Dabigatran etaksilati va tsiklosporinni birga qo‘llash, tsiklosporinni P-gp ingibitori sifatidagi faolligi oqibatida dabigatranning plazmadagi kontsentratsiyasini oshishiga olib keladi.
Dabigatran tor terapevtik indeksga ega va plazmada uning kontsentratsiyasini oshishi qon ketishi xavfini oshirishi mumkin.
Tavsiyalar O‘zining sinergik ta’siri bilan nefrotoksik chaqirishi mumkin bo‘lgan preparatlarni bir vaqtda qabul qilayotgan patsiyentlarda buyrak faoliyatini (xususan zardobda kreatinin darajasini) sinchiklab monitoringini o‘tkazish kerak.
Ahamiyatli buyrak buzilishi holida boshqa preparatning dozasini kamaytirish yoki muqobil davolashni ko‘rib chiqish kerak.
Transplantatning retsipiyentlarida qaytuvchan xarakterga ega bo‘lgan (zardobda kreatininning darajasini o‘sishi bilan bog‘liq bo‘lgan) va bir vaqtda fibratlarni (masalan, benzofibrat, fenobarbital) qo‘llashdan keyin paydo bo‘luvchi buyraklar faoliyatini buzilishi haqida alohida xabarlar bor.
Shuning uchun bunday patsiyentlarda buyraklar faoliyatini sinchiklab nazorat qilish kerak.
Buyrak faoliyatini ahamiyatli buzilishi holida majmuaviy davolashni bekor qilish kerak.
Tsiklosporinning biokiraolishligini kamaytiruvchi yoki ko‘paytiruvchi preparatlar Transplantatsiyani o‘tkazgan retsipiyentlarda qonda tsiklosporinning darajasini aniqlashni tez-tez o‘tkazish kerak, xususan, boshqa preparatlar bilan davolashni boshida va oxirida; zarurati bo‘lganida Sandimmun Neoral®ning dozaga tuzatish kiritish kerak.