antigipertenziv vositalar (AAF ingibitorlari)

S09AA05.

Ichga qabul qilinganidan keyin ramipril me’da-ichak yo‘llaridan tez so‘riladi. Plazmadagi eng yuqori kontsentratsiyasiga bir soat davomida erishiladi. Siydik bilan chiqarilishi bo‘yicha so‘rilish darajasi kamida 56% ni tashkil qiladi va me’da-ichak yo‘llarida ovqat bo‘lishiga uncha ahamiyatli bog‘liq emas. Ichga 2,5 mg va 5 mg ramipril qabul qilinganidan keyin faol metabolit – ramiprilatning (ramiprilning yagona faol metaboliti) biokiraolishi – 45%. Ramipril qabul qilinganidan keyin ramiprilatning plazmadagi cho‘qqi kontsentratsiyalariga 2-4 soat o‘tgach erishiladi, ramiprilning odatdagi dozalari kuniga bir marta qabul qilinganida uning plazmadagi barqaror kontsentratsiyalariga esa – davolashning taxminan to‘rtinchi kunida erishiladi. Zardob oqsillari bilan taxminan 73% ramipril va taxminan 56% ramiprilat bog‘lanadi. Metabolitlarning ekskretsiyasi asosan buyraklar orqali amalga oshiriladi. Ramiprilatning plazmadagi kontsentratsiyalari ko‘p bosqichli tarzda pasayadi. Uning AAF bilan kuchli to‘yinib bog‘lanishi va bu ferment bilan bog‘lanishdan sekin dissotsiaqiyasi tufayli, ramiprilat plazmadagi juda past kontsentratsiyalarda eliminatsiyaning davomli yakuniy bosqichini namoyish qiladi. Ramiprilning ko‘p martalik sutkalik dozalari qabul qilinganidan keyin ramiprilat kontsentratsiyalarining yarim chiqarilishining samarali davri 5-10 mg dozalar uchun 13-17 soatlarni va 1,25-2,5 mg li pastroq dozalar uchun ko‘proqni tashkil qilgan. Bu farq fermentni ramiprilatni to‘yintirib bog‘lash qobiliyati bilan bog‘liq. Ramiprilning bir martalik dozasi ichga qabul qilinganidan keyin u va uning metaboliti ko‘krak sutida aniqlangan. Lekin ko‘p marta qabul qilishning ta’siri noma’lum.

Arterial bosimni davolashda qo‘llaniladi.Yurak-qon tomir asoratlarni oldini olish: yurak-tomir asoratlar rivojlanishi va u bilan bog‘liq bo‘lgan o‘lim xavfini, quydagilari bo‘lgan patsiyentlarda pasaytirish: manifest aterotrombogen yurak-qon tomir kasalligi (anamnezda yurak ishemik kasalligi, insult yoki periferik qon tomirlarning kasalliklari bor) bo‘lgan patsiyentlar;yurak-qon tomir kasalliklarni rivojlanishining kamida bitta xavf omili bo‘lgan qandli diabeti bo‘lgan patsiyentlar. Buyrak kasalliklarini davolash: mikroalbuminuriyani aniqlashda aniqlangan diabetik nefropatiyaning boshlang‘ich bosqichi;yurak-qon tomir kasalliklarining kamida bitta xavf omili bo‘lgan patsiyentlarda mikroalbuminuriyani aniqlashda aniqlangan manifest diabetik nefropatiya;sutkada ≥3 g mikroproteinuriyani aniqlashda aniqlangan manifest nodiabetik glomerulopatiya. Simptomatik yurak yetishmovchiligini davolash.O‘tkir miokard infarktidan keyingi ikkilamchi profilaktika: o‘tkir miokard infarktidan keyin 48 soat o‘tgach, paydo bo‘lgan, yurak yetishmovchiligining klinik simptomlari bo‘lgan patsiyentlarda miokrd infarktining o‘tkir davrida o‘lim ko‘rsatkichini pasaytirish uchun qo‘llaniladi.

Ichga qabul qilish uchun buyuriladi. Xar kuni, ovqat qabul qilishdan qat’iy nazar, sutkaning bir vaqtida qabul qilish kerak. Tabletka butunligicha, suyuqlik bilan yutiladi; uni chaynash yoki maydalash mumkin emas. Katta patsiyentlar Diuretiklar bilan davolanayotgan patsiyentlar Davolashni boshida, ayniqsa bir vaqtda diuretiklarni qabul qilayotgan patsiyentlarda, gipotenziya aniqlanishi mumkin. Ehtiyotkorolik bilan qabul qilish kerak, chunki bu patsiyentlarda suyuqlik xajmi va (yoki) tuzlar tanqisligi bo‘lishi mumkin. Ramipril bilan davolashni boshlashdan 2-3 kun oldin, iloji boricha diuretiklarni bekor qilish kerak. Diuretiklarni bekor qilish mumkin bo‘lmagan arterial gipertenziyasi bo‘lgan patsiyentlarga, ramipril bilan davolash 1,25 mg dozadan boshlanadi. Buyrak funktsiyasini va zardobda kaliyini nazorat qilish kerak. Ramiprilning keyingi dozasi maqsadli arterial bosimga bog‘liq.

Preparatning xavfsizlik profiliga doimiy quruq yo‘tal va arterial gipotenziya bilan bog‘liq bo‘lgan reaktsiyalar kiradi. Jiddiy noxush reaktsiyalarga angionevrotik shish, giperkaliyemiya, buyrak va jigarni shikastlanishi, pankreatit, og‘ir teri reaktsiyalari va neytropeniya/agranulotsitoz kiradi. Noxush reaktsiyalarning tez-tezligi quydagi tarzda aniqlanadi: Juda tez-tez (≥ 1/10), tez-tez (≥ 1/100 dan ≤ 1/10 gacha), tez-tez uchramaydigan (≥ 1/1000 dan ≤ 1/100 gacha), kam hollarda (≥ 1/10000 dan ≤ 1/1000 gacha), juda kam hollarda (≤ 1/10000), tez-tezligi noma’lum (mavjud bo‘lgan ma’lumotlar bo‘yicha aniqlash mumkin emas). Tez-tez: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, quruq dag‘al yo‘tal, bronxit, sinusit, xansirash, me’da-ichak yo‘llari tomonidan yallig‘lanishli o‘zgarishlar, ovqat xazm qilinishini buzilishi, qorin soxasida diskomfort, dispepsiya, diareya, ko‘ngil aynishi, qusish, toshma, xususan makulo-papulez toshma, mushak spazmlari, mialgiya, qonda kaliyni oshishi, arterial gipotenziya, ortostatik arterial bosimni pasayishi, xushdan ketish, ko‘krak qafasida og‘riq, toliqish. Tez-tez uchramaydigan: miokard ishemiyasi, shu jumladan stenokardiya yoki miokard ishemiyasi, taxikardiya, aritmiya, kuchli yurak urishi, periferik shish, eozinofiliya, vestibulyar bosh aylanishi, parasteziya, ta’m sezishni yo‘qolishi (agevziya), ta’mni buzilishi (disgevziya), shu jumladan ko‘rishni buzilishi, ko‘rishni noaniqligi, bronxospazm, shu jumladan brolnxial astmani yomonlashishi, burunni bitishi, pankreatit (juda kam AAFI qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan o‘lim hollari xaqida xabar berilgan), me’da osti bezi fermentlari darajasini oshishi, ingichka ichakning angionevrotik shishi, qorinning yuqori bo‘limlarida og‘riq, shu jumladjan gastrit, qabziyat, og‘izni qurishi, buyrak funutsiyasini buzilishi, shu jumladan o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, siydikni chiqarilishini kuchayishi, mavjud bo‘lgan proteinuriyani yomonlashishi, qondagi mochevina darajasini oshishi, qonda kreatinin darajasini oshishi, angionevrotish shish (juda kam angionevrotik shish oqibatidagi nafas yo‘llarining obstruktsiyasi, o‘lim bilan yakunlanishi mumkin), qichishish, gipergidroz, artralgiya, anoreksiya, ishtaxani pasayishi, oqib kelishlar, isitma, jigar fermentlari va (yoki) kon’yugatsiyalangan bilirubin darajasini oshishi, tranzitor erektil disfunktsiya, libidoni pasayishi, tushkun kayfiyat, xovotirlik, asabiylik, bezovtalik, uyquni buzilishi, shu jumladan uyquchanlik. Kam hollarda: leykotsitlar sonini pasayishi (shu jumladan neytropeniya yoki agranulotsitoz), eritrotsitlar sonini pasayishi, gemoglobinni pasayishi, trombotsitlar miqdoritni pasayishi; tremor, muvozanatni buzilishi; kon’yunktivit; eshitishni buzilishi, quloqlarda jaranglash; glossit, eksfoleativ dermatit, eshakemi, onixolizis, qon tomirlar stenozi, gipoperfuziya, vaskulit, asteniya, xolestatik sariqlik, jigar xujayralarini shikastlanishi, ongni chalkashishi. Juda kam hollarda: fotosensibilizatsiya reaktsiyasi. Tez-tezligi noma’lum: suyak ko‘migining yetishmovchiligi, pantsitopeniya, gemolitik anemiya, tserebral ishemiya, shu jumladan ishemik insult va tranzitor ishemik xuruj, psixomotor ko‘nikmalarni buzilishi, achishish xissi, xidlarni sezishni buzilishi (parosmiya), aftoz stomatit, toksik epidermal nekroliz, Stivens-Djonson sindromi, ko‘p shaklli eritema, po‘rsildoq yara, psoriazni yomonlashishi, psoriazsimon dermatit, pemfigoid yoki lixenoid ekzantema yoki enantema, alopetsiya, qonda natriyni pasayishi, Reyno sindromi, anafilaktik yoki anafilatoid reaktsiyalar, antinuklear antitelolarni oshishi, o‘tkir jigar yetishmovchiligi, xolestatik yoki tsitolitik gepatit (o‘lim bilan yakunlanish juda kam aniqlangan), ginekomastiya, diqqatni jamlashni buzilishi.

Preparatning ta’sir etuvchi yoki yordamchi moddalariga, yoki angiotenzinga-aylantiruvchi fermentning boshqa ingibitorlariga (AAFI) yuqori sezuvchanlik.Anamnezdigi angionevrotik shish (nasliy, ideopatik yoki AAFI yoki angiotenzin II retseptorlari blokatorlarini (AII RB) qabul qilish oqibatida yuz bergan).Qonni manfiy zarayadlangan yuzalar bilan kontaktiga olib keluvchi davolashning ekstrakorporal usullari.Buyrak arteriyalarining ikki tomonlama yoki yakka faoliyat ko‘rsatayotgan buyrakning buyrak arteriyasini yaqqol stenozi.Homiladorlik.Nostabil gemodinamika yoki arterial gipotenziyada qo‘llash mumkin emas.Qandli diabetning 2 tipi bo‘lgan patsiyentlarda AAFI (shu jumladan ramiprilni) yoki angiotenzin retseptorlarining blokatorlarini (BRA) aliksiren bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan majmualar Jiddiy anafilaktoid reaktsiyalarning yuqori xavfi tufayli, qonni manfiy zaryadlangan yuzalar bilan kontaktiga olib keluvchi qator yuqori o‘tkazuvchan membranalar (masalan, poliakrilonitrilli) ishlatish bilan dializ yoki gemodializ kabi davolashning ekstrakorporal usullari va dekstran sulfati bilan past zichlikdagi lipoproteidlarning aferezini qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang). Agar bunday davolash talab etilsa, dializ membranalarning boshqa turini yoki antigipertenziv vositalarning boshqa sinfini qo‘llash kerak. Angiotenzinga-aylantiruvchi ferment ingibitorlari (AAFI), angiotenzin retseptorlarining blokatorlari (ARB) yoki aliskiren qo‘llanganida renin-angiotenzin-aldosteron tizimini (RAAT) ikki tomonlama blokadasi RAAT ga ta’sir etuvchi boshqa preparatlar bilan AAFI birga qo‘llash, monoterapiyaga nisbatan arterial gipotenziya, giperkaliyemiya va buyrak funktsiyasini o‘zgarishlari xavfini oshishi bilan bog‘liq. Ramipril va RAAT ga ta’sir qiluvchi boshqa preparatlarni qabul qilayotgan patsiyentlarda arterial bosimni, buyrak funktsiyasini va qondagi elektrolitlar miqdorini doimo nazorat qilish tavsiya etiladi. Buyrak funktsiyasini og‘ir buzilishi (KFT ≤ 30 ml/min) bo‘lgan patsiyentlarda AAFI, shu jumladan ramiprilni, yoki ARB larni aliskiren bilan qo‘llashdan saqlanish kerak (“Maxsus ko‘rsatmalar” ga qarang). qandli diabetning 2 tipi bo‘lgan patsiyentlarda AAFI, shu jumladan ramiprilni, yoki ARB ni aliskiren bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llish mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang). Qo‘llashdagi ehtiyotkorliklar Kaliy saqlovchi tuzlar, geparin, kaliyni tejovchi diuretiklar va plazmada kaliyni oshiruvchi boshqa ta’sir qiluvchi moddalar (shu jumladan angiotenzin II antagonistlari, trimetoprim, takrolimus, tsiklosporin): giperkaliyemiya aniqlanishi mumkin, shuning uchun zardobdagi kaliyni sinchiklab nazorat qilish talab etiladi. Antigipertenziv vositalar (masalan, diuretiklar) va arterial bosimni pasaytirishi mumkin bo‘lgan boshqa vositalar (masalan, nitratlar, tritsiklik antidepressantlar, anastetiklar, alkogolni birdan ko‘p qabul qilish, baklofen, alfuzozin, doksazozin, prazozin, tamsulozin, terazozin): gipotenziya xavfi oshadi. Vazopressor simpatomimetiklar va ramiprilning antigipertenziv samarasini pasaytirishi mumkin bo‘lgan boshqa moddalar (masalan, izoproterenol, dobutamin, dopamin, epinefrin): arterial bosimni nazorat qilish tavsiya etiladi. Allopurinol, immunosupressantlar, kortikosteroidlar, prokainamid, tsitostatiklar va qon xujayralarining miqdorini o‘zgartirishi mumkin bo‘lgan boshqa moddalar: gematologik reaktsiyalar ehtimoli oshadi. Litiy tuzlari: AAF ingibitorlari litiyni chiqarilishini pasaytiradi, shuning uchun uning toksikligi oshishi mumkin. Litiyning darajasini nazorat qilish kerak. Diabetga qarshi vositalar, shu jumladan insulin: gipoglikemik reaktsiya paydo bo‘lishi mumkin. Qondagi glyukozani nazorat qilish tavsiya etiladi. Nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar va atsetilsalitsil kislota: ramiprilning antigipertenziv ta’sirining pasayishi kutiladi. Buyrak funktsiyasini yomonlashishi va giperkaliyemiya xavfi oshadi.

Renin-angiotenzi-aldosteron tizimining yaqqol faollashuvi bo‘lgan patsiyentlar. Renin-angiotenzi-aldosteron tizimining yaqqol faollashuvi bo‘lgan patsiyentlarda .arterial bosimni o‘tkir xaddan ziyod pasayishi va buyrak faoliyatini yomonlashish xavfi bo‘ladi, bu ayniqsa AAFI (yoki yondosh diuretik) birinchi marta buyurilganida yoki doza oshirilganida, AAF ni susayishi bilan bog‘liq bo‘ladi. Renin-angiotenzi-aldosteron tizimining ahamiyatli faollashishi quyidagi gurux patsiyentlarda kutiladi, unda arterial bosimni nazorati bilan tibbiy kuzatuv kerak bo‘lishi mumkin: og‘ir arterial gipertenziyasi bo‘lgan patsiyentlar;dekompensatsiyalangan dimlangan yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar;chap qorinchaga qonni oqib kelishi yoki oqib ketishiga gemodinamik ahamiyatli to‘sig‘i bo‘lgan patsiyentlar (masalan, aortal yoki mitral klavpanning stenozi);buyrak arteriyasining bir tomonlama stenozi bo‘lgan va ikkinchi buyrak normal patsiyentlar;suyuqlik yoki tuzning tanqisligi bo‘lgan (shu jumladan diuretiklarni qabul qilayotgan patsiyentlar) yoki rivojlanishi mumkin bo‘lgan patsiyentlar;jigar tsirrozi va (yoki) astsiti bo‘lgan patsiyentlar;katta xirurgik aralashuvlarni o‘tkazgan patsiyentlar, yoki gipotenziya chaqirishi mumkin bo‘lgan vositalar bilan anasteziya o‘tkazilganda. Davolashni boshlashgacha degidratatsiyani, gipovolemiyani yoki tuzning tanqisligini muvofiqlashtirish tavsiya etiladi (lekin yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda suyuqlik xajmini oshib ketish xavfi tufayli, bunday muvofiqlashtiruvchi xarakatlar sinchiklab baxolanishi kerak). Miokard infarktidan keyingi tranzitor yoki vaqti-vaqti bilan avj oluvchi yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar. O‘tkir gipotenziya hollarida davolashning boshlang‘ich bosqichi aloxida tibbiy kuzatuvni talab qiladi yurak yoki bosh miya ishkmiya xavfi bo‘lgan patsiyentlar.

Ramiprilni homiladorlikda qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang). AAFI rivojlanish nuqsonlari, homilaning (yangi tug‘ilgan chaqaloqning) kasalliklari va o‘limini chaqirishi mumkin. Homiladorlik aniqlanganida preparat darxol bekor qilinadi va homilani rivojlanishi muntazam nazorat qilinadi. Homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollarla ramiprilni qo‘llash mumkin emas. Preparatni emizish davrida qo‘llash tavsiya etilmaydi. Emizish davrida, ayniqsa yangi tug‘ilgan yoki chala tug‘ilgan bolani emizish davrida, xavfsizlik profili aniqlangan boshqa davoldash sxemalarini qo‘llagan avzalroqdir. Har qanday dorini qabul qilishdan oldin davolovchi shifokor yoki farmatsevt bilan maslahatlashing.

Ayrim noxush samaralari (masalan, bosh aylanishi kabi arterial bosimni pasayishi simptomlari) diqqatni jamlashni va reaktsiyani pasaytirishi mumkin va shuning uchun transport vositalarini yoki mexanizmlarni boshqarishda xavf tug‘dirishi mumkin. Ularni yuz berishi ehtimoli davolashni boshida yoki AAF ingibitoriga o‘tishda juda yuqoridir. Birinchi doza qabul qilinganidan keyin yoki doza oshirilganida, bir necha vaqt davomida avtomobilni boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash maqsadga muvofiq emas. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Original o‘ramida, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

AAF ingibitorlarining dozasini oshirib yuborilishining simptomlari xaddan ziyod vazodilatatsiya (ahamiyatli arterial gipotenziya, shok bilan), bradikardiya, elektrolit buzilishlar va buyrak yetishmovchiligini o‘z ichiga olishi mumkin. Sinchiklab kuzatish kerak, davolash – simptomatik va samarani bir maromda saqlab turuvchi. Tavsiya etilgan choralar birlamchi detoksikatsiya (ma’dani yuvish, adsorbentlarni buyurish) va gemodinamikaning barqarorligini tiklash bo‘yicha choralar, adrenergik retseptorlarining alfa-1 agonistlarini yoki angiotenzin II (angiotenzinamid) buyurishni o‘z ichiga oladi. Ramiprilning faol metaboliti ramiprilat, gemodializ yo‘li bilan umumiy qon aylanishidan yomon chiqariladi.

Retsept bo‘yicha beriladi

Alyuminiy blisterlar

2 yil.