Tuxumdon raki, sut bezi raki va o‘pkaning mayda xujayrali bo‘lmagan raki bo‘lgan patsiyentlarda nojo‘ya ta’sirlarning tez-tezligi va jadalligi ahamiyatli darajada farq qilmaydi.
Toksiklikni paydo bo‘lishi holatlari va patsiyentlarning yoshi o‘rtasida aniq bog‘liq mavjud emas.
Yuqori sezuvchanlikning og‘ir reaktsiyalari: gipotenziya (terapevtik aralashuvni talab etuvchi), angionevrotik shish va nafas foliyatini buzilishi (bronxodilatatorlarni qo‘llashni talab etuvchi), tarqalgan eshakemi.
Qonni quyilishlari va teri toshmasi kabi o‘ta yuqori sezuvchanlikning yengil reaktsiyasi terapevtik aralashuvni va paklitakselni bekor qilishni talab etmaydi.
Eng keng tarqalgan nojo‘ya ta’sirlar: suyak ko‘migi faoliyatini susayishi, og‘ir (lekin febril emas) neytropeniya (500/mm3 dan kam), trombotsitopeniya, anemiya, artralgiya yoki mialgiya.
Og‘ir neytropeniyaning davomiyligi 7 kundan oshgan.
Anemiya holatlarining tez-tezligi va og‘irligi gemoglobinning dastlabki darajalariga bog‘liq.
Yuborish joyidagi reaktsiyalar: mahalliy shish, og‘riq, eritema, induratsiya, to‘satdan ekstravazatsiya flegmona rivojlanishi, teri pigmentatsiyasini o‘zgarishi, paklitakselni takroran yuborganda avvalgi ekstravazatsiyasi joylarida teri reaktsiyalarini qaytalanishini chaqirishi mumkin.
Hozirgi vaqtda ekstravazatsiya bilan bog‘liq nojo‘ya ta’sirlarni davolashning spetsifik usullari noma’lum.
Ayrim hollarda inyektsiya joyida reaktsiya uzoq vaqt davomida yuborish vaqtida yoki infuziyadan 7-10 kundan keyin paydo bo‘ladi.
Nojo‘ya ta’sirlarni paydo bo‘lish tez-tezligini tasnifi: juda tez-tez (≥1/10); tez-tez (≥1/100, ˂1/10); tez-tez emas (≥1/1000, ˂1/100); kam hollarda (≥1/10000, ˂1/1000); juda kam hollarda (˂1/10000).
Juda tez-tez (˃1/10) infektsiyalar (asosan siydik chiqarish va yuqori nafas yo‘llari infektsiyalari) hatto o‘limga olib keluvchimiyelosupressiya, neytropeniya, anemiya, trombotsitopeniya, leykopeniya, qon ketishio‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyasi (asosan quyilishlar va toshma)qo‘l va oyoqlarda sanchish va uvishishperiferik neyropatiyagipotenziyako‘ngil aynishi, qusish, diareya, mukozitlaralopetsiyaartralgiya, mialgiya Tez-tez (≥1/100, ˂1/10) bradikardiyatirnoq va terini o‘tuvchan o‘rtacha yaqqollikdagi o‘zgarishlariyuborish joyidagi reaktsiyalar (shish, og‘riq, eritema, zichlashish, ekstravazatsiya teri osti kletchatkasini yallig‘lanishi, fibroz va teri nekrozi rivojlanishiga olib kelishi mumkin)AST, ishqoriy fosfotazani yaqqol oshishi Tez-tez emas (≥1/1000, ˂1/100) septik shokdavolashni talab etuvchi o‘ta yuqori sezuvchanlikning yaqqol reaktsiyalari (gipotenziya, angionevrotik shish, respirator distress, tarqalgan eshakemi, qaltirash, belda, ko‘krakda og‘riq, taxikardiya, abdominal og‘riqlar, qo‘l-oyoqda og‘riqlar, terlash va gipertenziya)kardiomiopatiya, simptomsiz qorinchalar taxikardiyasi, ekstrasistoliya bilan kechuvchi taxikardiya, atrioventrikulyar blokada, sinkopal holat, miokard infarktigipertenziya, tromboz, tromboflebitichak tutilishi, ichak perforatsiyasi, ishemik kolit, pankreatitqonda bilirubin darajasini yaqqol oshishi Kam hollarda (≥1/10000, ˂1/1000) pnevmoniya, peritonit, sepsisfebril neytropeniyaanafilaktik reaktsiyalarmotor neyropatiya (ahamiyatsiz distal xolsizlikka o‘tuvchi)yurak yetishmovchiligidisponoe, plevralga suyuqlik to‘planishi, interstitsial pnevmoniya, o‘pka fibrozi, o‘pka emboliyasi, nafas yetishmovchiligiqichishish, toshma, eritemaasteniya, isitma, degidratatsiya, shish, lohaslikqonda kreatinin darajasini oshishi Juda kam hollarda (˂1/10000) o‘tkir miyeloid leykoz, miyelodisplastik sindromanafilaktik shokanoreksiyaongni chalkashishiavtonom neyropatiya (paralitik ichak tutilishi va ortostatik gipotenziyaga o‘tuvchi), katta tirishish xurujlari, konvulsiyalar, entsefalopatiya, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i, ataksiyako‘ruv nervini shikastlanishi va/yoki ko‘rishni buzilishi (xilpillovchi skotoma), ayniqsa tavsiya etilgan dozadan yuqori dozalarni qabul qilgan patsiyentlardaototoksiklik, eshitishni yo‘qolishi, quloqlarda shovqin, bosh aylanishibo‘lmachalar fibrillyatsiyasi, supraventrikulyar taxikardiyashokyo‘talmezenteral tromboz, soxtamembranoz kolit, ezofagit, qabziyat, astsit, neytropenik kolitjigar nekroz, o‘limga olib keluvchi jigar entsefalopatiyasiStivens-Djonson sindromi, epidermal nekroliz, ko‘p shaklli eritema, eksfoliativ dermatit, vezikulyar toshma, onixolizis (davolash vaqtida patsiyentlarga qo‘l va panjalarga quyoshdan himoya qiluvchi vositalarni taqish tavsiya etiladi) Noma’lum (tez-tezligini aniqlab bo‘lmaydi) o‘smani parchalanishi sindromimakulyar shish, fotopsiya, shishasimon tananing suzuvchi kiritmasiflebitsklerodermiyatizimli qizil yugurik Qon va limfatik tizim uchun toksiklik: suyak ko‘migi faoliyatini susayishi dozani cheklovchi asosiy nojo‘ya ta’sir hisoblanadi.
Neytropeniya gematologik toksiklik sohasidagi eng jiddiy nojo‘ya ta’sir hisoblanadi.
Neytropenik isitma, o‘limga olib keluvchi sepsis, trombotsitopeniya, qon ketishi, anemiya (gemoglobin ˂11 g/dl).
Majmuaviy davolash Paklitaksel va tsisplatin Neyrotoksiklik, asosan periferik neyropatiya holatlari qayd etilgan.
Periferik neyropatiya birinchi davolash kursidan keyin namoyon bo‘lishi mumkin va paklitakselni keyingi yuborganda yomonlashishi mumkin.
Ayrim hollarda periferik neyropatiya paklitakselni qo‘llashni to‘xtatish sababi bo‘lgan.
Odatda paklitakselni qo‘llash to‘xtatilgandan keyin holat yaxshilangan yoki simptomlar yo‘q bo‘lgan.
Neyropatiya davolash kursining erta bosqichlarida paklitakselni qo‘llash uchun qarshi ko‘rsatma hisoblanmaydi.
Paklitakselni tsisplatin bilan majmuada qabul qilgan patsiyentlarda ginekologik o‘smalarni davolash vaqtida tsisplatin bilan monoterapiyaga nisbatan buyrak yetishmovchiligini rivojlanishi xavfi oshadi.
Tez-tez uchraydigan va og‘ir nojo‘ya ta’sirlari: tsiklofosfamidni keyinchalik tsisplatin bilan yuborilgan patsiyentlarga nisbatan paklitakselni keyinchalik tsisplatin bilan yuborilgan patsiyentlarda neyrotoksiklik, artralgiya/mialgiya, yuqori sezuvchanlik.
Miyelosupressiya holatlari kam hollarda uchragan va tsiklofosfamidni keyinchalik tsisplatin bilan yuborilgan patsiyentlarga nisbatan paklitakselni 3-soatlik infuziya ko‘rinishida yuborilgan keyinchalik tsisplatin yuborilgan patsiyentlarda yaqqol bo‘lmagan.
Neyropeniya, anemiya, periferik neyropatiya, artralgiya/mialgiya, asteniya, isitma, diareya, ko‘ngil aynishi, qusish kabi nojo‘ya ta’sirlar kuzatilgan.
Paklitaksel va trastuzumab Ko‘pincha quyidagi nojo‘ya ta’sirlar paydo bo‘ladi: yurak yetishmovchiligi, infektsiyalar, qaltirash, isitma, yo‘tal, toshma, bo‘g‘imlarda og‘riq, taxikardiya, diareya, gipertoniya, burundan qon ketishi, akne, oddiy gerpes virusi, to‘satdan jarohatlar, uyqusizlik, rinit, sinusit, inyektsiya yuborish joyida reaktsiya.
Paklitaksel va doksorubitsin Yurak qisqarishlari tomonidan buzilishlar kuzatilgan (chap qorinchadan otilib chiqayotgan qon xajmini 20% va undan ko‘proqqa kamayishi), yurak yetishmovchiligi.