oq yoki och-sarg‘ish tusli, yertuti hidli suspenziya.

Antibakterial sintetik vosita (sulfonilamidlar).

J01EE01.

Ichga terapevtik dozada qabul qilinganidan keyin faol modda tez va deyarli to‘liq (90%) ingichka ichakning yuqori qismida so‘riladi va 60 minutdan keyin qon va to‘qimalarda 12 soat davomida saqlanadigan terapevtik kontsentratsiyalariga erishiladi. Qon plazmasida faol moddaning maksimal kontsentratsiyaga 1-4 soatdan keyin erishiladi. Plazma oqsillari bilan sulfametoksazolning bog‘lanishi 66% va trimetoprimning – 45% ni tashkil qiladi. Preparat organizmda yaxshi taqsimlanadi. Preparat ko‘krak sutiga kiradi va yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi. Sulfametoksazol va trimetoprim jigarda metabolizmga uchraydi. Yarim chiqarilish davri 10 dan 12 soatgacha o‘zgarib turadi.

Preparatga sezgir mikroorganizmlar chaqirgan infektsion-yallig‘lanish kasalliklari: – nafas yo‘llarining infektsiyalari: surunkali bronxit (zo‘rayishi), kattalar va bolalarda pnevmotsist pnevmoniya (davolash va oldini olish); – sinusit, o‘tkir o‘rta otit – me’da-ichak yo‘llarining infektsiyalari: qorin tifi va paratif, bakterial dizenteriya (shigellyozlar), diareya, vabo. – siydik-jinsiy a’zolarining infektsiyalari: siydik chiqarish yo‘llari infektsiyalari, yumshoq shankr; – boshqa bakterial infektsiyalar (antibiotiklar bilan birga qo‘llash mumkin): nokardioz, brutsellyoz (o‘tkir), aktinomikoz, osteomiyelit (o‘tkir va surunkali), janubiy amerika blastomikozi, toksoplazmoz (majmuaviy davolash tarkibida) da qo‘llanadi.

Preparat og‘iz orqali ko‘p miqdordagi suyuqlik bilan ovqat vaqtida yoki darhol ovqatdan keyin qabul qilinadi. Qo‘llashdan oldin bir xil suspenziya hosil bo‘lgunicha chayqating. 5 ml suspenziya 200 mg sulfametaksazol va 40 mg trimetoprim saqlaydi. O‘ramiga shkalali o‘lchov qopqoqchasi ilova qilinadi. Bolalarda, odatda sutkada 1 kg tana vazniga 24 mg dan 36 mg gacha MR Aptiprim qo‘llanadi. Odatda bolalarga quyidagi dozada buyuriladi: yoshi doza3 oylikdan6 oylikkacha(6-8 kg)7 oylikdan3 yoshgacha(9-15 kg)4 yoshdan6 yoshgacha(16-22 kg)7 yoshdan12 yoshgacha(23-42 kg)2,5 ml har12 soatda   2,5-5 ml  har12 soatda  5-10 ml   har12 soatda 10 ml    har12 soatda Kattalar va 12 yoshdan oshgan bolalarga – odatda har 12 soatda, 20 ml. Maksimal doza (juda og‘ir hollarda qo‘llash uchun) – har 12 soatda 30 ml suspenziya buyuriladi. O‘tkir infektsiyalarda MR Aptiprimni kamida 5 kun davomida yoki bemordagi simptomlar 2 kun davomida yo‘q bo‘lgunicha qabul qilish kerak. Agar 7 kundan keyin klinik yaxshilanish kuzatilmasa, davolashni muvofiqlashtirish uchun bemorning holatini qayta baholash kerak. Pneumocystis carinii chaqirgan infektsiyalarda – tana vazniga 120 mg/kg; preparat har 6 soatda 14-21 kun davomida qabul qilinadi. Siydik chiqarish yo‘llarining infektsiyalari va o‘tkir otitda davolash kursi – 10 kun, shigellyozda – 5 kunni tashkil qiladi. Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlar Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lganida odatdagi doza buyuriladi, kreatinin klirensi minutiga 15 dan 30 ml gacha bo‘lganida – odatdagi dozaning yarmini, kreatinin klirensi minutiga 15 ml dan ortiq bo‘lganida MR Aptiprimni qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Me’da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlari: ko‘ngil aynishi (qusish bilan yoki usiz), ishtahani yo‘qolishi, endogastrit, diareya, stomatit, qorinda og‘riq, jigarni parenximatoz yaliig‘lanishi va soxta difterik enterokolitning ayrim hollari. Og‘ir darajali kasalliklar, shu jumladan OITS bo‘lgan ko‘pchilik patsiyentlarda pankreatit hollari ta’riflangan. Teri va teri osti to‘qimalarini buzilishlari: toshma, eshakemi, qichishish, yorug‘likka o‘ta yuqori sezuvchanlik. Juda kam hollarda ko‘p shaklli eritema, Stivens-Djonson sindromi va epiteliyni toksik nekrozi (Layell sindromi). Buyrak faoliyati va siydik chiqarish tizimini buzilishi: buyrakni shikastlanishi va buyrak yetishmovchiligi (masalan, oraliq nefrit), kristalluriya hollari ta’riflangan. Qon va limfatik tizimini buzilishlari: leykopeniya, neytropeniya va trombotsitopeniya. Juda kam hollarda: agranulotsitoz, megaloblast anemiya, pantsitopeniya, eritremiya. Immunologik tizimni buzilishlari: juda kam hollarda o‘ta yuqori sezuvchanlik simptomlari. Isitma, qaltirash va angionevrotik shish ayrim hollarda kuzatilgan. Yurak tomonidan buzilishlar: juda kam hollarda allergik miokardit. Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i tomonidan buzilishlar: o‘pka pufakchalarini eozinofil yoki ekzogen allergik yallig‘lanishida o‘pka to‘qimasidagi infiltratlar. Nerv tizimi tomonidan buzilishlar: kam hollarda aseptik meningit yoki soxta meningit simptomlari; juda kam hollarda gallyutsinatsiyalar, bosh og‘rig‘i va bosh aylanishi, uyquni buzilishi, depressiya. Quloqni shang‘illashining kam hollari ta’riflangan. Nojo‘ya samaralar, xususan toshma, isitma, leykopeniya, transaminazalar ko‘rsatkichlarini oshishini ro‘y berish ehtimoli, boshqa patsiyentlarga nisbatan Pneumocystis carinii chaqirgan pnevmoniyani davolashda preparatni qabul qilayotgan OITS bo‘lgan patsiyentlarda keskin darajada yuqoridir. MR Aptiprim qabul qilayotgan diabet bilan xastalanmagan patsiyentlarda gipoglikemiya hollari juda kam uchraydi va odatda davolashda bir necha kundan keyin paydo bo‘ladi. Alohida xavfi mavjud patsiyentlarga buyrak faoliyatini buzilishi, jigar kasalliklari, yetarli ovqatlanmaydigan yoki MR Aptiprimning yuqori dozalarini qabul qiluvchi shaxslar kiradi.

– sulfanilamidlar, trimetoprim va/yoki preparatning boshqa komponentlariga bo‘lgan yuqori sezuvchanlik; – glyukozo-6-fosfatdegidrogenaza yetishmovchiligi; – jigar va buyrak faoliyatini yaqqol buzilishlari (kreatinin klirensi minutiga 15 ml dan past); – qonning morfologik manzarasida aniqlangan o‘zgarishlar; – chala tug‘ilgan chaqaloqlar, yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va hayotining 3 oyligigacha bo‘lgan bolalar; – homiladorlik va laktatsiya davri; – streptokokkli anginani davolashda qo‘llash mumkin emas.

Diuretiklar, ayniqsa tiazidlar guruhiga mansub diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llangan MR Aptiprim, qonash bilan kechuvchi trombotsitopeniyani paydo bo‘lish xavfini oshiradi. Antikoagulyantlar (masalan, varfarin) qabul qilayotgan patsiyentlarda protrombin vaqtini uzaytirishi mumkin. Sulfonilmochevina hosilalari, antidiabetik vositalarining ta’sirini kuchaytiradi. Jigarda fenitoin metabolizmini tormozlaydi (uning yarim parchalanish davrini 39% gacha oshiradi). Qon plazmasida erkin metotreksatning kontsentratsiyasini ham oshirishi mumkin (metotreksantni oqsillar bilan bo‘lgan birikmasidan ajralib chiqishini oshiradi). Digoksinning zardobdagi kontsentratsiyasini, ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda oshirishi mumkin, zardobda digoksinning kontsentratsiyasini nazorat qilish kerak. MR Aptiprim bilan majmuada qo‘llanganda tritsiklik antidepressantlarni samaradorligi kamayishi mumkin. Buyrakni ko‘chirib o‘tkazilgandan keyin MR Aptiprim va tsiklosporin qabul qilayotgan bemorlarda kreatinin miqdorini oshishi bilan namoyon bo‘luvchi buyrak faoliyatini qaytuvchan buzilishi kuzatilishi mumkin. Suyak ko‘migida qon yaratilishini susaytiruvchi dori vositalari miyelosupressiya xavfini oshiradi. MR Aptiprimni indometatsin bilan birga qo‘llanganda qonda sulfametoksazolning kontsentratsiyasi oshishi mumkin. Angiotenzinga-aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanganda, ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda giperkaliyemiya rivojlanishi mumkin.

MR Aptiprimni qo‘llanganda xayot uchun xavfsiz teri reaktsiyalari: Stivens-Djonson sindromi va toksik epidermal nekroliz hollari (juda kam hollarda) ta’riflangan. Patsiyentlar belgilar va simptomlar haqida ogohlantirilgan bo‘lishlari kerak va teri reaktsiyani diqqat bilan kuzatishlari kerak. Stivens-Djonson sindromi yoki toksik epidermal nekrolizni rivojlanishining eng yuqori xavfi davolashning birinchi xaftasida kuzatiladi. Stivens-Djonson sindromi yoki toksik epidermal nekroliz simptomlari va belgilari (masalan, teri qoplamalari va shilliq qavatlarda avj olib boruvchi toshma, ko‘pincha pufakchalar bilan kechuvchi) paydo bo‘lganida davolash darhol to‘xtatilishi kerak. Stivens-Djonson sindromi va toksik epidermal nekrolizni rivojlanishini prognozi erta diagnostika qilinishiga bevosita bog‘liq bo‘lib, gumon qilinayotgan preparatni qabul qilishni darhol to‘xtatishni talab etadi. Patsiyentda Stivens-Djonson sindromi yoki toksik epidermal nekroliz rivojlanishda butun umr davomida preparatni qo‘llash mumkin emas. Jigar yoki buyrak faoliyatining yetishmovchiligida folat kislotasining tanqisligida (masalan, keksa yoshdagi, alkogolni suiste’mol qiluvchi, antispastik dori preparatlarini qabul qiluvchi, shuningdek malabsorbtsiya sindromi bilan xastalangan shaxslarda), og‘ir darajali allergiya simptomlari bo‘lgan shaxslar, astmasi bo‘lgan bemorlarda preparatni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Keksa yoshdagi patsiyentlarda og‘ir darajadagi nojo‘ya samaralar, shu jumladan, buyrak yoki jigar yetishmovchiligi, teri reaktsiyalari, suyak ko‘migi faoliyatini susayishi va trombopeniyani yuqori xavfi mavjud bo‘ladi. Agar preparat yuqori dozalarda 14 kundan ortiq qo‘llansa, qon manzarasini muntazam nazorat qilish kerak. Qon manzarasida o‘zgarishlar aniqlanganida folat kislotasini buyurishni e’tiborga olish kerak. Uzoq muddatli davolash kurslarida (ayniqsa buyrak yetishmovchiligida) siydikni umumiy tahlili muntazam o‘tkazish va buyrak faoliyatini nazorat qilish kerak. Kristalluriyani oldini olish uchun ajralayotgan siydik xajmini yetarli miqdorda tutib turish kerak. Sulfanilamidlarning toksik va allergik asoratlarining ehtimoli buyrakning filratsion faoliyati pasayganida oshadi. Teri toshmasining birinchi belgilari yoki har qanday og‘ir darajali nojo‘ya reaktsiyaning belgilari to‘satdan paydo bo‘lishida preparatni bekor qilish kerak. Yo‘tal va hansirashni to‘satdan paydo bo‘lishi yoki kuchayishida bemorni takroran tekshirish va preparat bilan davolashni to‘xtatish masalasini ko‘rib chiqish kerak. Laborator tekshirishlar natijalariga ta’siri MR Aptiprim ishqoriy Yaffe pikrinatini qo‘llash bilan kreatininni aniqlash reaktsiyasini izdan chiqarishi mumkin (kreatinning darajasini taxminan 10% ga oshiradi). Homiladorlik va laktatsiya Preparatni homiladorlik va emizish davrida qo‘llash mumkin emas, chunki dori vositasi yo‘ldosh orqali o‘tadi va ko‘krak suti bilan ajraladi. Preparatni homiladorlikda faqat, agar ona uchun potentsial foyda homila uchun bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lgan hollarda buyurish mumkin. Preparatni laktatsiya davrida buyurish zarurati bo‘lganida emizishni to‘xtatish masalasini hal qilish kerak. Transport vositalarini haydash va mexanik qurilmalarga xizmat ko‘rsatish qobiliyatiga ta’siri Bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, uyquchanlik, gallyutsinatsiyalar kabi nojo‘ya ta’sirlar paydo bo‘lgan hollarda, avtomobil haydashni yoki yuqori tezlikdagi ruxiy va jismoniy reaktsiyalarni talab qiluvchi ishlarni bajarishni chegaralash kerak. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 5oS dan 15oS haroratgacha bo‘lgan joyda saqlansin.

Simptomlari: ko‘ngil aynishi, qusish, ichak sanchig‘i, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i, uyquchanlik, depressiya, hushdan ketish, ongni chalkashishi, isitma, gematuriya, kristalluriya. Doza uzoq muddat oshirib yuborilganida – trombotsitopeniya, leykopeniya, megaloblast anemiya, sariqlik kuzatiladi. Davolash: me’dani yuvish, jadallashtirilgan diurez, siydikning kislotaligini oshirish trimetoprim chiqarilishini oshiradi, vena ichiga – sutkada 5-15 mg kaltsiy folinati (suyak ko‘migiga trimetoprimning ta’sirini bartaraf qiladi), zarurati bo‘lganida – gemodializ o‘tkaziladi.

Retsept bo‘yicha

Peroral qo‘llash uchun suspenziya, 240 mg/5 ml. 50 ml, 100 ml dan polimer flakonlarda. Har bir flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi va o‘lchov qoshiqchasi bilan birga karton qutida joylangan.

3 yil.