Rangsizdan sariq ranggacha bo‘lgan tiniq eritma.

Protozoylarga qarshi vosita.

J01DX01

Organizmning ko‘pchilik to‘qima va suyuqliklarida, shu jumladan o‘pka, buyrak, jigar, teri, orqa miya suyuqligi, miya, safro, so‘lak, amniotik suyuqlik, abstsesslar bo‘shlig‘i, qin sekreti, urug‘ suyuqligi, ko‘krak sutida bakteritsid kontsentratsiyalariga erishadi. Gemato-entsefalik va yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi. Taqsimlanish hajmi: (Vd):  kattalarda – taxminan 0,55 l/kg; yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda – 0,54 – 0,81 l/kg ni tashkil qiladi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 10-20% ni tashkil etadi. Qon plazmasidagi maksimal kontsentratsiyasiga (Smax) 30-60 minutdan keyin erishiladi, terapevtik kontsentratsiyasi 6-8 soat davomida saqlanadi. Preparatning qondagi minimal kontsentratsiyasi (Smin) keyingi yuborishda-18 mkg/ml. Safroni normal hosil bo‘lishida metronidazolning safrodagi kontsentratsiyasi vena ichiga (v/i) yuborilganida, plazmadagi kontsentratsiyasidan ancha yuqori bo‘lishi mumkin. Organizmda metronidazolning taxminan 30-60% gidroksil guruhini qo‘shilishi, oksidlanish va glyukuronizatsiya yo‘li bilan metabolizmga uchraydi. Asosiy metaboliti (2-oksimetronidazol) ham protozoylarga va mikroblarga qarshi ta’sir ko‘rsatadi. Jigarning faoliyati normal bo‘lganida yarim chiqarilish davri (T1/2) – 8 soat (6 dan 12 soatgacha), jigarning alkogolli shikastlanishida – 18 soat (10 dan 29 soatgacha), yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda: homiladorlikning 28-30 haftalik muddatida tug‘ilganlarda taxminan – 75 soat, 32-35 haftaligida muvofiq – 35 soat, 36-40 haftaligida – 25 soatni tashkil qiladi. Buyraklar orqali – 60-80%, (20% o‘zgarmagan holda), ichaklar orqali – 6-15% chiqariladi. Buyrak klirensi – minutiga 10,2 ml. Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlarga qayta yuborilganidan keyin metronidazolning qon zardobida to‘planishi kuzatilishi mumkin (shuning uchun buyrak faoliyatini og‘ir buzilishlari bo‘lgan bemorlarda qabul qilishlar sonini kamaytirish kerak). Metronidazol va uning asosiy metbolitlari gemodializda qondan tez chiqariladi (T½ 2,6 soatgacha qisqaradi). Peritoneal dializda oz miqdorda chiqariladi.

Protozoy infektsiyalari: ichakdan tashqari amyobiaz, shu jumladan jigarning amyobali abstsessi, ichak amyobiazi (amyobali dizenteriya), trixomoniaz, giardiazis, balantidiaz, lyamblioz, teri leyshmaniozi, trixomonada vaginiti, trixomonada uretriti. Bacteroides spp. (shu jumladan, B.fragilis, B.distasonis, B.ovatus, B.thetaiotaomicron, B.vulgatus) chaqirgan infektsiyalar: suyaklar va bo‘g‘imlarning infektsiyalari, markaziy nerv tizimining (MNT) infektsiyalari, shu jumladan, meningit, bosh miya abstsessi, bakterial endokardit, pnevmoniya, o‘pka empiyemasi va abstsessi. Bacteroides turlari, shu jumladan, B.fragilis guruhi, Slostridium, Peptococcus va Peptostreptococcus turlari chaqirgan infektsiyalar: qorin bo‘shlig‘ining infektsiyalari (peritonit, jigar abstsessi), chanoq a’zolarining infektsiyalari (endometrit, endomiometrit, fallopiy naylari va tuxumdonlar abstsessi, jarrohlik operatsiyalaridan keyingi qin ravog‘i infektsiyalari), teri va yumshoq to‘qimalarining infektsiyalari, sepsis. Soxtamembranoz kolit (antibiotiklarni qo‘llash bilan bog‘liq). Helicobacter pylori bilan bog‘liq bo‘lgan gastrit yoki o‘n ikki barmoq ichak yarasi. Operatsiyadan keyingi asoratlarni (ayniqsa chambar ichak, to‘g‘ri ichak atrofi sohasidagi aralashuvlar, appendektomiya, ginekologik operatsiyalar) oldini olish. O‘smalari bo‘lgan bemorlarda nur bilan davolashda – o‘smaning chidamliligi o‘sma hujayralaridagi gipoksiya bilan bog‘liq bo‘lgan hollarda, radiosensibilizatsiyalovchi vositasi sifatida qo‘llanadi. Atsetaldegidrogenazani susaytirib, qonda atsetaldegid miqdorini oshiradi va organizmni alkogolli ichimliklar ta’siriga sensibilizatsiya qiladi. Alkogolizmi bo‘lgan bemorlarni davolashda qo‘llanishi mumkin.

Kattalar va 12 yoshdan oshgan bolalarga boshlang‘ich 0,5-1 g dozada v/i tomchilab (infuziyaning davomiyligi 30-40 minut), keyin minutiga 5 ml tezlikda har 8 soatda 500 mg dan yuboriladi. Yaxshi o‘zlashtirilganida birinchi 2-3 infuziyadan keyin oqim bilan yuborishga o‘tiladi. Davolash kursi 7 kun. Zarurati bo‘lganida v/i ga yuborish uzoqroq muddat davom ettiriladi. Maksimal sutkalik doza – 4 g. Ko‘rsatmalar bo‘yicha, 400 mg dozada ichga sutkada 3 martalik samarani bir maromda ushlab turuvchi qabulga o‘tish amalga oshiriladi. 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarga huddi shunday bir martalik 7,5 mg/kg dozadagi tartibda buyuriladi. Yiringli-septik kasalliklarda odatda 1 davolash kursi o‘tkaziladi. Kasallikning oldini olish maqsadida kattalar va 12 yoshdan oshgan bolalarga v/i ga tomchilab operatsiyadan oldin 0,5-1 g dan, operatsiya kuni va keyingi kunlari sutkada 1,5 g dan (500 mg dan har 8 soatda) buyuriladi. 1-2 kundan keyin ichga qabul qilish usuli bilan samarani bir maromda ushlab turuvchi davolashga o‘tiladi. Surunkali buyrak yetishmovchiligi (SBЕ) va kreatinin klirensi (KK) minutiga 30 ml dan kam va/yoki jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda maksimal sutkalik doza – 1 g dan oshmasligi kerak, qabullar soni – sutkada 2 marta. Radiosensibilizatsiyalovchi vosita sifatida v/i ga tomchilab 160 mg/kg yoki tana yuzasining 4-6 g/kv. m hisobidan nurlantirishni boshlashdan 0,5–1 soat oldin yuboriladi. Nurlantirishning har bir seansidan oldin 1-2 hafta davomida qo‘llanadi. Nur bilan davolashning qolgan davrida metronidazol qo‘llanmaydi. Maksimal bir martalik doza 10 g dan, kurslik – 60 g dan oshmasligi kerak. Nurlantirish chaqirgan intoksikatsiyani bartaraf qilish uchun glyukoza yoki natriy xloridining izotonik eritmalarini tomchilab yuborish qo‘llanadi.

Ovqat-hazm qilish tizimi tomonidan: diareya, anoreksiya, ko‘ngil aynishi, qusish, ichak sanchig‘i, qabziyat, og‘izda «metall» ta’mi, og‘izni qurishi, glossit, stomatit, pankreatit. Nerv tizimi tomonidan: bosh aylanishi, harakat koordinatsiyasini buzilishi, ataksiya, ongni chalkashishi, ta’sirchanlik, depressiya, yuqori qo‘zg‘aluvchanlik, holsizlik, uyqusizlik, bosh og‘rig‘i, tirishishlar, gallyutsinatsiyalar, periferik neyropatiya. Allergik reaktsiyalar: eshakemi, teri toshmasi, teri giperemiyasi, burun bitishi, isitma, artralgiyalar. Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: dizuriya, tsistit, poliuriya, siydikni tutib turaolmaslik, kandidoz, siydikni qizil-jigarrang rangga bo‘yalishi. Mahalliy reaktsiyalar: tromboflebit (og‘riq, inyektsiya qilingan joyda qizarish va shish). Boshqalar: neytropeniya, leykopeniya, EKG da T tishini tekislanishi

O‘ta yuqori sezuvchanlik, leykopeniya (shu jumladan, anamnezdagi), markaziy nerv tizimini organik shikastlanishlari (shu jumladan tutqanoq), jigar yetishmovchiligi, (yuqori dozalarda buyurilgan holda), homiladorlik (I uch oyligi), laktatsiya davrida qo‘llash mumkin emas.

Metronidazolni v/i ga yuborish uchun boshqa dori vositalari bilan aralashtirish tavsiya qilinmaydi. Preparat bilvosita antikoagulyantlarning ta’sirini kuchaytiradi, bu protrombin hosil bo‘lishi vaqtini uzayishiga olib keladi. Davolanish davrida etanolni qabul qilish mumkin emas (disulfiramsimon reaktsiyalar rivojlanishi mumkin: qorinda spastik og‘riqlar, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh og‘rig‘i, yuzga to‘satdan qon oqib kelishi). Tsimetidin metronidazolning metabolizmnini ingibitsiya qiladi, bu qon zardobida uning kontsentratsiyasini oshishigi va nojo‘ya ko‘rinishilarining rivojlanishi xavfini oshishiga olib kelishi mumkin. Jigar mikrosomal oksidlanish fermentlarini rag‘batlantiruvchi (fenobarbital, fenitoin) preparatlarni bir vaqtda buyurish, metronidazolning chiqarilishini tezlashtirishi mumkin, buning natijasida uning plazmadagi kontsentratsiyasi pasayadi. Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qabul qilinganida, plazmadagi litiy kontsentratsiyasini oshishi va intoksikatsiya belgilari rivojlanishi mumkin. Qutbsizlantirmaydigan miorelaksantlar (vekuroniy bromidi) bilan birga qo‘llash tavsiya qilinmaydi. Sulfanilamidlar metronidazolning mikroblarga qarshi ta’sirini kuchaytiradi.

18 yoshgacha bo‘lgan patsiyentlarda amoksitsillin bilan majmuada qo‘llash tavsiya qilinmaydi. Uzoq muddat davolashda qon manzarasini nazorat qilish kerak. Leykopeniyada davolashni davom ettirish infektsion jarayonning rivojlanish xavfiga bog‘liq. Ataksiya, bosh aylanishi va bemorlarda boshqa har qanday nevrologik holatlarning yomonlashishi davolashni to‘xtatilishni talab qiladi. Ayollardagi trixomonada vaginitini va erkaklardagi trixomonada uretritini davolashda jinsiy hayotdan saqlanish kerak. Davolash hayz ko‘rish vaqtida to‘xtatilmaydi. Trixomaniazni davolashdan keyin hayz ko‘rishning navbatdagi uch tsikli oldidan va keyin nazorat sinamalarini o‘tkazish lozim. Lyambliozni davolashdan keyin, agar kasallik belgilari saqlansa, 3-4 haftadan keyin bir necha kun oralig‘ida ahlatning 3 marta tahlilini o‘tkazish lozim (ayrim muvaffaqiyatli davolangan bemorlarda invaziya chaqirgan laktozani o‘zlashtiraolmaslik lyamblioz simptomlarini o‘xshash bir necha hafta yoki oylar davomida, saqlanishi mumkin). Laktatsiya davrida emizishni to‘xtatish tavsiya qilinadi. Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Muzlatilmasin!

Simptomlari: ko‘ngil aynishi, qusish, ataksiya. Davolash: me’dani yuvish, faollashtirilgan ko‘mir yuborish (preparat ichga qabul qilingan holda), gemodializ o‘tkazish. Metronidazol va uning metabolitlari gemodializda yaxshi chiqariladi.

Retsept bo‘yicha

Infuziya uchun eritma 500 mg/100ml dan. 1 flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.