deyarli rangsizdan och sariq ranggacha bo‘lgan eritma.

protozoylarga qarshi vosita.

J01XD01

Preparat yuqori o‘tuvchan hususiyatga ega bo‘lib, organizmning ko‘pchilik to‘qimalari va suyuqliklarida, shu jumladan o‘pka, buyrak, jigar, teri, orqa miya suyuqligi, bosh miya, safro, so‘lak, amniotik suyuqlik, abstsess bo‘shliqlari, qin sekreti, urug‘ suyuqligi, ko‘krak sutida bakteritsid kontsentratsiyalarga erishadi, gematoentsefalik va yo‘ldosh to‘siqlari orqali o‘tadi. Taqsimlanish hajmi: kattalarda – taxminan 0,55 l/kg, yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda – 0,54-0,81 l/kg. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 10-20% ni tashkil etadi. Qonda maksimal kontsentratsiyasiga (Smax) 30-60 minutdan keyin erishadi, terapevtik kontsentratsiyasi 6-8 soat davomida saqlanib turadi. Yuborish davom ettirilganida preparatning maksimal kontsentratsiyasi (Smax) – 18 mkg/ml ni tashkil etadi. Safroni hosil bo‘lishi normal bo‘lganida metronidazol vena ichiga yuborilganida safrodagi kontsentratsiyasi plazmadagi kontsentratsiyasidan ahamiyatli darajada yuqori bo‘lishi mumkin. Organizmda metronidazolning taxminan 30-60% metabolizmga uchraydi. Yarim chiqarilish davri (T1/2) jigar faoliyati normal bo‘lganida – 8 soat, jigarni alkogol oqibatida shikastlanganida 18 soat (10 soatdan 29 soatgacha), yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda: homiladorlik muddati – 28-30 haftalik tug‘ilgan chaqaloqlarda – taxminan 75 soat, muvofiq ravishda, 32-35 haftalik – 35 soat, 36-40 haftalik – 25 soatni tashkil etadi. Buyraklar orqali 60-80% (20% o‘zgarmagan holda), ichak orqali – 6-15% chiqariladi. Buyrak klirensi – minutiga 10,2 ml. Buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlarda preparat takroran yuborilganidan so‘ng qon zardobida metronidazol to‘planishi mumkin (shuning uchun og‘ir darajadagi buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda yuborishlar sonini kamaytirish kerak). Metronidazol va uning asosiy metabolitlari gemodializda qondan tez ajratib chiqariladi (T1/2 3 soatgacha qisqaradi). Peritoneal dializda ahamiyatsiz darajada chiqariladi.

Protozoy infektsiyalari: ichakdan tashqari amyobiaz, shu jumladan jigarni amyobali abstsessi, ichak amyobiazi (amyobali dizenteriya), trixomoniaz, giardiazis, balantidiaz, lyamblioz, teri leyshmaniozi, trixomonadali vaginit, trixomonadali uretrit.Bacteroides spp. (shu jumladan fragilis, B. distasonis, B. ovatus, B. thetaiotaomicron, B. vulgaris) chaqirgan infektsiyalar: suyaklar va bo‘g‘imlarning infektsiyalari, markaziy nerv tizimi (MNT) infektsiyalari, shu jumladan meningit, bosh miya abstsessi, bakterial endokardit, pnevmoniya, empiyema va o‘pka abstsessi.Bacteroides ning turlari, shu jumladan Fragilis guruhi, Clostridium, Peptococcus, Peptostreptococcus turlari chaqirgan infektsiyalar: qorin bo‘shlig‘i infektsiyalari (peritonit, jigar abstsessi), chanoq a’zolari infektsiyalari (endometrit, endomiometrit, fallopiy naylari va tuxumdonlar abstsessi, qin tubini jarrohlik operatsiyalardan keyingi infektsiyalari), teri va yumshoq to‘qimalarning infektsiyalari, sepsis.Soxta membranoz kolit (antibiotiklarni qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan kolit).Helicobacter pylori bilan bog‘liq bo‘lgan gastrit yoki o‘n ikki barmoq ichak yarasi. Operatsiyadan (ayniqsa, chambar ichak, to‘g‘ri ichak atrofida o‘tkazilgan aralashuvlar, appendektomiya, ginekologik operatsiyalar) keyingi asoratlarni oldini olish.O‘smalari bo‘lgan bemorlarni nur bilan davolash – radiosensibilizatsiya qiluvchi vosita sifatida, o‘smaning rezistentligi o‘sma hujayralarida gipoksiya bilan bog‘liq bo‘lgan hollarda qo‘llanadi. Atsetaldegidrogenazani susaytiradi, qonda atsetaldegidning darajasini oshiradi va alkogolli ichimliklarning ta’siriga nisbatan organizmning sensibilizatsiya qiladi. Alkogolizm bilan xastalangan bemorlarni davolash uchun qo‘llash mumkin.

Kattalar va 12 yoshdan katta bolalarga 0,5-1 g boshlang‘ich dozada vena ichiga tomchilab (infuziyaning davomiyligi 30-40 minut), so‘ngra esa har 8 soatda 500 mg dan minutiga       5 ml tezlik bilan yuboriladi. Birinchi 2-3 infuziyadan so‘ng yaxshi o‘zlashtirilganida oqim bilan yuborishga o‘tiladi. Davolash kursi 7 kunni tashkil etadi. Zarurat bo‘lganida, vena ichiga yuborish uzoqroq vaqt davom ettiriladi. Maksimal sutkalik dozasi – 4 g ni tashkil etadi. Ko‘rsatmalarga qarab 400 mg dan sutkada 3 marta tutib turuvchi dozada ichga qabul qilishga o‘tiladi. 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarga aynan shu sxemada tana vazniga 7,5 mg/kg bir martalik dozada buyuriladi. Yiringli-septik kasalliklarda odatda 1 davolash kursi o‘tkaziladi. Profilaktika maqsadida kattalar va 12 yoshdan katta bolalarga operatsiyadan oldin 0,5-1 g dan, operatsiya kuni va keyingi kuni – sutkada 1,5 g (500 mg dan har 8 soatda) vena ichiga tomchilab yuboriladi. 1-2 kundan keyin samarani bir maromda ushlab turuvchi davolashga o‘tiladi, ichga qabul qilinadi. Surunkali buyrak yetishmovchiligi (SBЕ) va krayetinin klirensi minutiga 30 ml dan kam bo‘lgan bemorlarga va/yoki jigar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarga maksimal sutkalik doza – 1 g dan oshmasin, qabul qilishlar soni – sutkada      2 martani tashkil etsin. Radiosensibilizatsiya qiluvchi vosita sifatida tana vazniga 160 mg/kg yoki tana yuzasiga   4-6 g/m2 hisobida nurlanish boshlanishidan 0,5-1 soat oldin vena ichiga tomchilab yuboriladi. Har nurlanish seansidan oldin 1-2 hafta davomida qo‘llanadi. Nur bilan davolashni qolgan davrida metronidazol qo‘llanmaydi. Maksimal bir martalik doza 10 g dan, kurslik doza – 60 g dan oshmasligi kerak. Nurlanish oqibatida yuzaga kelgan intoksikatsiyani bartaraf qilish uchun natriy xloridining izotonik eritmasi yoki glyukoza eritmalarini tomchilab yuborish kerak.

Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: diareya, anoreksiya, ko‘ngil aynishi, qusish, ichak sanchiqlari, qabziyatlar, og‘izda “metall” ta’mi, og‘izni qurishi, glossit, stomatit, pankreatit. Markaziy va periferik nerv tizimlari tomonidan: bosh aylanishi, harakatlar koordinatsiyasini buzilishi, ataksiya, ongni chalkashishi, ta’sirchanlik, depressiya, yuqori qo‘zg‘aluvchanlik, holsizlik, uyqusizlik, bosh og‘rig‘i, tirishishlar, gallyutsinatsiyalar, periferik neyropatiya. Qon yaratish tizimi tomonidan: qaytuvchan neytropeniya, leykopeniya. Allergik reaktsiyalar: eshakemi, teri toshmasi, teri giperemiyasi, burunni bitishi, isitma, artralgiya. Siydik tanosil tizimi tomonidan: dizuriya, tsistit, poliuriya, siydikni tutolmaslik, kandidoz, siydikni qizil-jigarrang rangga bo‘yalishi. Mahalliy reaktsiyalar: tromboflebit (inyektsiya qilingan joyda og‘riq, qizarish yoki shish) bo‘lishi mumkin.

O‘ta yuqori sezuvchanlik, leykopeniya (shu jumladan anamnezida), markaziy nerv tizimini organik shikastlanishlari (shu jumladan tutqanoq), jigar yetishmovchiligi (yuqori dozalarda buyurilganida), homiladorlik (I uch oyligi), laktatsiya davrida qo‘llash mumkin emas. Homiladorlik (II va III uch oyliklari), buyrak / jigar yetishmovchiligida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.

Vena ichiga yuborish uchun mo‘ljallangan metronidazol preparatini boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas. Preparat bilvosita antikoagulyantlarning ta’sirini kuchaytiradi, bu protrombin hosil bo‘lish vaqtini uzayishiga olib keladi. Davolanish vaqtida etanol qabul qilish mumkin emas (disulfiramsimon reaktsiyalar: qorinda spastik og‘riqlar, ko‘ngil aynishi, qusish, bosh og‘rig‘i, yuzni to‘satdan qizib ketishi rivojlanishi mumkin). Tsimetidin metronidazolning metabolizmini ingibitsiya qiladi, bu holat qon zardobida uning kontsentratsiyasini oshishiga va nojo‘ya ko‘rinishlar rivojlanish havfini oshishiga olib kelishi mumkin. Jigarda mikrosomal oksidlanish fermentlarini rag‘batlantiradigan preparatlarni (fenobarbital, fenitoin) bir vaqtda buyurish metronidazolning organizmdan chiqarilishini tezlashtirishi mumkin, natijada uning plazmadagi kontsentratsiyasi pasayadi. Litiy preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llanganida plazmada litiyning kontsentratsiyasi oshishi va intoksikatsiya simptomlari rivojlanishi mumkin. Qutbsizlantirmaydigan miorelaksantlar (vekuroniy bromidi) bilan birga qo‘llash tavsiya etilmaydi. Sulfanilamidlar metronidazolning mikroblarga qarshi ta’sirini kuchaytiradi.

Amoksitsillin bilan majmuada 18 yoshdan kichik bo‘lgan patsiyentlarda qo‘llash tavsiya etilmaydi. Preparat bilan uzoq muddat davolanganda qon manzarasini nazorat qilish kerak. Leykopeniyada davolashni davom ettirish infektsion jarayonni rivojlanish havfiga bog‘liq. Ataksiya, bosh aylanishini paydo bo‘lishi, bemorlarning nevrologik statusida har qanday boshqa yomonlashish davolashni to‘xtatishni talab etadi. Ayollarda trixomonadali vaginit va erkaklarda trixomonadali uretritni davolashda jinsiy aloqadan saqlanish kerak. Trixomoniazni davolashdan so‘ng hayz ko‘rishni navbatdagi uchta tsikli davomida va hayz ko‘rish tsiklidan so‘ng nazorat sinamalarini o‘tkazish kerak. Lyamblioz davolangandan so‘ng, agar simptomlar saqlanib tursa, 3-4 haftadan so‘ng axlat tahlilini bir necha kunlik intervallar bilan uch marta o‘tkazish kerak. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 30oS dan yuqori bo‘lmagan xaroratda saqlansin.

Simptomlari: ko‘ngil aynishi, qusish, ataksiya. Davolash: me’dani yuvish, faollashtirilgan ko‘mirni yuborish (preparat ichga qabul qilinganida), gemodializ o‘tkazish. Metronidazol va uning metabolitlari gemodializda organizmdan yaxshi chiqariladi.

Retsept bo‘yicha

100 ml eritma polimer flakonda yoki plastik paketda; 1 polimer flakon tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida; yoki 1 plastik paket plastik o‘ramda.

3 yil.