rangsiz tiniq eritma

antigipertenziv vositalar.

V05XA05

Parenteral yuborilganidan keyin qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanishi 25-30% ni tashkil etadi. Barcha a’zo va to‘qimalarga o‘tadi, gematoentsefalik va yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi, ko‘krak sutiga tushadi, undagi kontsentratsiyasi plazmadagi kontsentratsiyasidan 2 marta yuqori bo‘ladi. Tizimli samaralari vena ichiga (v/i) yuborilganda deyarli bir lahzada va mushak ichiga (m/i) yuborilgandan keyin esa 1 soatdan keyin rivojlanadi. V/i yuborilganda ta’sir davomiyligi – 30 minut, m/i yuborilganda esa – 3-4 soatni tashkil qiladi. Buyraklar orqali chiqariladi, buyrak ekskretsiyasining tezligi plazmadagi kontsentratsiyasiga va kalavalar filtratsiyasining darajasiga proportsionaldir. Shuningdek ahlat va so‘lak bilan ham chiqariladi. Plazmadagi tirishishga qarshi ta’siri rivojlanadigan kontsentratsiyasi 2-3,5 mmol/l ni tashkil qiladi.

Gipertonik kriz, yurak ritmini buzilishi (“piruet” turidagi taxikardiya) eklampsiya va og‘ir preeklampsiyada tirishish sindromi, bachadon tetanusi, siydikni tutilishi, muddatdan avval tug‘ruq xavfi, gestozda tirishishlar, qo‘rg‘oshin sanchig‘i, gipomagniyemiya, shu jumladan faqat parenteral oziqlanayotgan bemorlarda, tutqanoq holati, simob, margumush va tetraetilqo‘rg‘oshin bilan zaharlanishda (kompleks davolash tarkibida) qo‘llanadi.

M/i, v/i sekin yoki v/i infuziya ko‘rinishida buyuriladi. Yuborishlar soni va dozalari ko‘rsatma va terapevtik samaraga ko‘ra shaxsiy ravishda belgilanadi. Infuzion yuborishda preparatni 0,9% li natriy xloridi yoki 5% li glyukoza eritmalarida suyultiriladi. V/i inyektsiyasida yuborish tezligi, aritmiyalar va homiladorlar eklampsiyasini davolashdan tashqari hollarda, odatda minutiga 150 mg (minutiga 0,6 ml dan) oshmasligi kerak. Preeklampsiya va eklampsiya: doza klinik vaziyatga qarab belgilanadi. To‘yinish dozasi 2-4 g (8-16 ml) 5-20 minut davomidagi v/i infuziyasida yuboriladi. Samarani bir maromda saqlab turuvchi doza soatiga 1-2 g (4-8 ml) ni tashkil qiladi. Bachadon tetaniyasi: to‘yinish dozasi 4 g (16 ml) 20 minutlik infuziyada yuboriladi. Samarani bir maromda saqlab turuvchi doza avval soatiga 1-2 g ni (4-8 ml), so‘ngra soatiga 1 g (4 ml) (24-72 soat davomida tomchilab yuborsa ham bo‘ladi) tashkil qiladi. Gipomagniyemiya: O‘rtacha og‘irlikdagi gipomagniyemiyada (0,5-0,7 mmol/l) kattalarga 1 g      (4 ml) dan har 6 soatda yuboriladi. Og‘ir gipomagnemiyada (<0,5 mmol/l) m/i yuborilganda yig‘indi dozani 1 ml/kg (250 mg/kg) gacha oshiriladi va 4 soat davomida bo‘lib-bo‘lib yuboriladi. Og‘ir gipomagniyemiyada v/i infuziya ko‘rinishida 5 g preparatni (20 ml) 0,9% li natriy xloridi yoki 5% li glyukoza eritmasining 1 l gacha qo‘shiladi va kamida 3 soat davomida yuboriladi. V/i yuborilganda maksimal sutkalik doza 18 g (72 ml) ni tashkil qiladi. Zarurat bo‘lganida infuziya bir necha sutka davomida takrorlanadi. Keyinchalik magniyning qon zardobdagi kontsentratsiyasiga ko‘ra dozalanadi. Faqat parenteral ravishda oziqlanayotgan bemorlarda gipomagnemiyani oldini olish: agar oziqlantiruvchi eritmalarida magniy bo‘lmasa, uni qo‘shimcha ravishda qo‘shiladi. Sutkalik doza 1,5-4,0 (6-16 ml), odatda 1 l parenteral ozuqlantirish eritmasiga 1 g (4 ml) magniy sulfati qo‘shiladi. Gipertonik kriz: 2-4 g (8-16 ml) m/i yoki v/i  (sekin!) yuboriladi. Qo‘rg‘oshin to‘planishi oqibatidagi sanchiq yoki siyishni o‘tkir tutilishi: 0,5 g (2 ml) m/i yoki v/i yuboriladi. Tutqanoq holati, simob, margimush yoki tetraetilqo‘rg‘oshin bilan zaharlanganda: 0,5-1,0 g (2-4 ml) v/i yuboriladi. Homiladorlar toksikozi: 2,5-5,0 g dan (10-20 ml) sutkada 1 marta m/i yuboriladi (neyroleptiklar bilan birga bir vaqtda qabul qilish mumkin). Preeklampsiyada yoki eklampsiyada: m/i yoki v/i yuboriladi. Avval 2,5 g dan (10 ml) m/i bir marta har bir yonboshga yoki v/i 4 g (16 ml) 3-4 minut davomida yuboriladi. Keyinchalik m/i 4-5 g (16-20 ml) dan har 4 soatda yoki v/i tomchilab soatiga 1-2 g (soatiga 4-8 ml) dan pay reflekslarini va nafas faoliyatini doimiy nazorati ostida yuborish davom ettiriladi. Davolash xurujlar to‘xtagunicha davom ettiriladi. Tug‘ruqlarni og‘riqsizlantirish: 1,25-5,0 g (5-20 ml) dan m/i, zarur bo‘lgan hollarda magniy sulfatini analgetiklar bilan majmuaviy qo‘llanadi. Siyishni tutilishi: siyishni tutilishida va qo‘rg‘oshinni to‘planishi oqibatidagi sanchiq 1,25-2,5 g (5-10 ml) preparatni m/i yoki 1,25-2,5 g (5-10 ml 25% li magniy sulfati eritmasini 5 marta suyultirilgan holda, shuningdek ho‘qna ko‘rinishida ham buyuriladi) v/i yuboriladi. Antidot sifatida: simob, margimush, tetraetilqo‘rg‘oshin bilan zaharlanganda 1,25-    2,5 g ni (5-10 ml 25% li magniy sulfati eritmasini 2,5-5 marta suyultirilgan holda) v/i yuboriladi. Eruvchan bariy tuzlari bilan zaharlanganda 4-8 ml ni v/i yuboriladi yoki me’da 1% li magniy sulfati eritmasi bilan yuviladi. Chaqaloqlar: chaqaloqlarda bosh miya ichki gipertenziyasida va og‘ir asfiksiyada preparatni m/i sutkada 0,05 g/kg (0,2 ml/kg) dozadan boshlab (majmuaviy davolash tarkibida 3-8 kun davomida) yuboriladi, 3-4 kunda dozani sutkada 0,2 g/kg gacha (0,8 ml/kg) oshiriladi. Chaqaloqlarda magniy tanqisligini yo‘qotish uchun 0,125-0,2 g/kg (0,5-0,8 ml/kg) dan kuniga 1 marta 5-8 kun davomida buyuriladi.

O‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari: terida nuqta-nuqta shaklidagi toshmalar. Gipermagniyemiya: ko‘ngil aynishi, qusish, teri qoplamalarini qizarishi, chanqash, uyquchanlik, ongni chalkashishi, gipotenziya, gipotermiya, mushak tonusini susayishi, pay reflekslarini susayishi, nafasni sekinlashishi, yurak urishini kamayishi va yurak aritmiyasi, yurakni to‘xtab qolishi. Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: poliuriya. Nerv tizimi tomonidan: nafasni susayishi, bosh og‘rig‘i, holsizlik, chuqur sedatatsiya, diplopiya, xavotirlik.

Atrioventrikulyar blokada; yurak mushagini shikastlanishi, buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi (KK) minutiga 20 ml dan kam), gipotenziya, kaltsiy tanqisligi va nafas markazini susayishi bilan bog‘liq holatlar; preparatga yuqori sezuvchanlik. Preparatning 25% li eritmasini bolalarga m/i yuborish tavsiya etilmaydi. Preparatni tug‘ishdan 2 soat oldin (boshqa dori vositalari yordamida tirishishni to‘xtatib bo‘lmagan holatlardan tashqari hollarda) yuborish tavsiya etilmaydi.

Magniy sulfati markaziy nerv tizimini susaytiruvchi boshqa dori vositalarining samarasini kuchaytiradi. Tetratsiklin guruhi antibiotiklarini so‘rilishini buzadi, streptomitsin va tobromitsin ta’sirini susaytiradi. Parenteral yuboriladigan magniy sulfatini boshqa vazodilyatatorlar bilan birga qo‘llanganda gipotenziv samara kuchayishi mumkin. Yurak glikozidlari o‘tkazuvchanligini buzilishi va atrioventrikulyar blokadasi xavfini (ayniqsa bir vaqtda kaltsiy tuzlarini v/i yuborilganda) oshiradi. Miorelaksantlar va nifedipin (Korinfar, Adalat, Nifekard va boshqalar) nerv-mushak o‘tkazuvchanligini kuchaytiradi. Barbituratlar, narkotik analgetiklar, gipotenziv preparatlar nafas markazini susayishi ehtimolini oshiradi. Kaltsiy tuzlari magniy sulfatining ta’sirini kamaytiradi. Kaltsiy preparatlari, karbonatlar, bikarbonatlar va ishqoriy metallarning fosfatlari, klindamitsin fosfati, gidrokortizon natriy suktsinati, polimiksin V sulfati, prokain gidroxloridi, salitsilatlar va tartratlar bilan farmatsevtik nomutanosib (cho‘kma hosil qiladi). To‘liq parenteral oziqlanish uchun aralashmalarida magniy ionlarini 10 mmol/l dan yuqori kontsentratsiyalarida bo‘lsa yog‘ emulsiyalari qavatlarga ajralishi mumkin.

Preparatni miasteniya, surunkali buyrak yetishmovchiligi (KK minutiga 20 ml dan ortiq), nafas a’zolarining kasalliklari, me’da-ichak yo‘llarining o‘tkir yallig‘lanish kasalliklari, keksalar, homiladorlik, laktatsiya davrida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. M/i inyektsiyasini juda og‘riqli ekanligini va infiltratlarni hosil bo‘lishiga olib kelishini hisobga olish lozim. Magniy sulfatini faqat shifokorning ko‘rsatmasi bo‘yicha qo‘llash kerak. Dozalar terapevtik samara va qon zardobida magniy sulfatining kontsentratsiyasini hisobga olgan holda aniqlanadi. Preparatni nafas markazini osongina falajiga olib keluvchi toksik kontsentratsiyani hosil bo‘lishdan saqlanish uchun ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim. Keksa yoshdagi shaxslarga odatda kamaytirilgan dozada qo‘llash lozim, chunki ularda buyrak faoliyati pasaygan bo‘ladi. Buyrak faoliyatini buzilishi (KK minutiga 20 ml dan ortiq) oliguriyasi bo‘lgan bemorlar 48 soat davomida magniy sulfatini ko‘pi bilan 20 mg (81 mmol Mg2+) olishlari mumkin. Magniy sulfatini v/i haddan tashqari tez yuborish mumkin emas. Qon zardobida magniy ionlarini kontsentratsiyasini (u 0,8-1,2 mmol/l dan yuqori bo‘lmasligi kerak), diurezni (soatiga kamida 100 ml), nafas tez-tezligini (minutiga 16 dan kam bo‘lmasligi kerak), arterial bosimni nazorat qilish tavsiya qilinadi. Magniy sulfatini qo‘llanganda radiologik tekshirish natijalari (ular uchun texnetsiy qo‘llanganida) o‘zgarishi mumkin. Magniy sulfatini yuborishda v/i yuborish uchun kaltsiy eritmasi, masalan, 10% li kaltsiy glyukonati eritmasi tayyor turish kerak. Magniy va kaltsiyni bir vaqtda v/i yuborish zarurat bo‘lganida, ularni turli venalarga yuboriladi. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tganidan keyin qo‘llanilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25ºS dan yuqori bo‘lmagan haroratda.

Simptomlari: qon zardobida magniy kontsentratsiyasini oshishi bilan kechadigan gipermagniyemiya belgilari: chuqur pay reflekslarini pasayishi (2-3,5 mmol/l), EKG da PQ intervalini uzayishi va QRS kompleksini kengayishi (2,5-5 mmol/l), chuqur pay reflekslarini yo‘qolishi (4-5 mmol/l), nafas markazini susayishi (5-6,5 mmol/l), yurak o‘tkazuvchanligini buzilishi (7,5 mmol/l), yurakni to‘xtab qolishi (12,5 mmol/l), bundan tashqari – gipergidroz, xavotirlanish, yaqqol sedativ samara, poliuriya, bachadon atoniyasi bo‘lishi mumkin. Davolash: dozani oshirib yuborilishida yurak-qon tomir va markaziy nerv tizimi faoliyatini to‘g‘rilovchi simptomatik dori vositalari buyuriladi. Maxsus antidot bo‘lib kaltsiy preparatlari (kaltsiy xlorid yoki glyukonat) hisoblanadi, ular v/i sekin yuboriladi. O‘rtacha gipermagniyemiyada furosemidni buyurish mumkin. Nafas susayishini 5-10 ml 10% kaltsiy xloridni v/i yuborish, kislorodni yoki karbogenni qo‘llash, o‘pkalarni sun’iy ventilyatsiyasi orqali bartaraf qilinadi. Og‘ir holatlarda peritoneal dializ yoki gemodializ ko‘rsatilgan. Shuningdek buyrak faoliyatini yetishmovchiligi holatlarida gemodializ qo‘llanadi.

5 ml dan eritma sindirish nuqtasi bo‘lgan rangsiz shisha ampulalarda. 10 ampuladan plastik o‘ramda, qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutida.

3 yil.