Antigipertenziv vositalar (angiotenzin II retseptorlarning antagonisti).

S09SA01

So‘rilishi Lozartan ichga qabul qilinganida yaxshi so‘riladi va bunda jigar orqali “birinchi o‘tish”da metabolizmga uchraydi, tsitoxrom CYP2S9 izofermenti ishtirokida karboksillanish yo‘li bilan faol metaboliti hosil bo‘ladi. Lozartanning tizimli biokiraolishligi – taxminan 33%. Lozartan va uning faol metaboliti qon zardobida maksimal kontsentratsiyasiga ichga qabul qilinganidan so‘ng muvofiq taxminan 1 soat va 3-4 soatdan keyin erishiladi. Ovqatlanish lozartanning biokiraolishligiga ta’sir qilmaydi. Taqsimlanishi 99% dan ortiq lozartan va uning metabolitlari plazma oqsillari, asosan albuminlar bilan bog‘lanadi. Lozartanni taqsimlanish hajmi – 34 l. Lozartan gematoentsefalik to‘siq orqali deyarli o‘tmaydi. Metabolizmi Ichga qabul qilingan yoki vena ichiga yuborilgan lozartanning taxminan 14% faol metabolitga aylanadi. Chiqarilishi Lozartanning plazma klirensi minutiga 600 ml ni, uning faol metabolitiniki esa minutiga 50 ml ni tashkil etadi. Lozartan va uning faol metabolitini buyrak klirensi muvofiq ravishda minutiga 74 ml va 26 ml ni tashkil etadi. Ichga qabul qilinganda qabul qilingan dozasining taxminan 4% buyrak orqali o‘zgarmagan holda va taxminan 6% buyraklar orqali faol metabolit shaklida chiqariladi. Ichga 200 mg gacha dozalarda qabul qilinganida lozartan va uning faol metabolitiga to‘g‘ri proportsional farmakokinetika xosdir. Ichga qabul qilinganidan so‘ng lozartan va uning faol metabolitini plazmadagi kontsentratsiyasi poliekspotentsial ravishda pasayadi, bunda lozartanning yakuniy yarim chiqarilish davri 2 soatni, faol metabolitiniki esa – taxminan 6-9 soatni tashkil etadi. Preparat sutkada 100 mg dozada qabul qilinganida lozartan ham uning faol metaboliti ham plazmada ahamiyatli darajada to‘planmaydi. Lozartan va uning metabolitlari organizmdan ichak va buyraklar orqali chiqariladi. Sog‘lom ko‘ngillilarda S14 izotopi bilan nishonlangan lozartan ichga qabul qilinganidan so‘ng radiofaol nishonning taxminan 35% siydikda va 58% axlatda aniqlanadi. Alohida guruh patsiyentlarida preparatining farmakokinetikasi Jigarni yengil va o‘rtacha og‘irlik darajadagi alkogolli tsirrozi bo‘lgan patsiyentlarda lozartanning kontsentratsiyasi sog‘lom ko‘ngillilarga – erkaklarga nisbatan 5 marta, faol metabolitiniki esa – 1,7 marta yuqori. Kreatinin klirensi (KK) minutiga 10 ml dan yuqori bo‘lganida qon plazmasida lozartanning kontsentratsiyasi buyraklar faoliyati normal bo‘lgandagi kreatinin klirensidan farq qilmaydi. Gemodializ o‘tkazish shart bo‘lgan bemorlarda “kontsentratsiya-vaqt” egri chizig‘i ostidagi maydon (AUC) buyraklar faoliyati normal bo‘lgan patsiyentlarga nisbatan taxminan 2 marta yuqori bo‘ladi. Lozartan ham, uning faol metaboliti ham organizmdan gemodializ yordamida chiqarilmaydi. Keksa yoshdagi erkaklarning qon plazmasida lozartan va uning faol metabolitini kontsentratsiyasi arterial gipertenziyasi bo‘lgan yosh erkaklardagi shu ko‘rsatkichlarning qiymatidan ahamiyatli darajada farqlanmaydi. Arterial gipertenziyasi bo‘lgan ayollarda lozartanning plazmadagi kontsentratsiyasi arterial gipertenziyasi bo‘lgan erkaklardagi tegishli qiymatlardan 2 marta yuqori bo‘ladi. Erkaklar va ayollarda faol metabolitining kontsentratsiyasi farqlanmaydi. Bu farmakokinetik farq klinik ahamiyatga ega emas.

–  arterial gipertenziya; – yurak yetishmovchiligi (majmuaviy davolash tarkibida, angiotenzin-aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitorlarini o‘zlashtiraolmaslikda yoki ular bilan davolash samarasizligida).

Preparat ovqatlanishdan qat’iy nazar ichga qabul qilinadi. Arterial gipertenziyada preparatning o‘rtacha sutkalik dozasi 50 mg ni tashkil qiladi. Qabul qilish soni sutkada 1 marta. Alohida hollarda kuchliroq samaraga erishish uchun doza sutkada 2 yoki 1 qabulda 100 mg gacha oshiriladi. Diuretiklarni yuqori dozada qabul qilayotgan patsiyentlarga preparat buyurilganida, boshlang‘ich doza sutkada 1 marta 25 mg ni tashkil qiladi. Yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar uchun boshlang‘ich doza sutkada 1 marta 12,5 mg ni tashkil qiladi. Odatda patsiyent preparatni o‘zlashtiraolishligiga qarab doza 1 haftalik oraliq bilan (ya’ni sutkada 12,5 mg, sutkada 25 mg va sutkada 50 mg) o‘rtacha saqlab turuvchi sutkada 1 marta 50 mg gacha bo‘lgan dozagacha oshiriladi. Jigar faoliyatining buzilishi bo‘lgan patsiyentlarga preparatni kichikroq dozalarda buyurish kerak. Keksa yoshdagi, patsiyentlarda, shuningdek buyraklar faoliyatining buzilishi bo‘lgan bemorlarda, shu jumladan dializdagi patsiyentlarda, boshlang‘ich dozani to‘g‘rilashning zarurati yo‘q. Pediatriyada qo‘llanilishi. 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan.

Lozartanning nojo‘ya samaralari odatda o‘tkinchi va preparatni bekor qilishni talab qilmaydi. Lozartan nazoratli tadqiqotlarda essentsial gipertenziyani davolash uchun qo‘llanganida, barcha nojo‘ya samaralari ichida platsebodan faqat bosh aylanishlarini rivojlanish tez-tezligi 1% ko‘proqqa farq qilgan (4,1% qarshi 2,4%). Antigipertenziv vositalar uchun xos bo‘lgan dozaga bog‘liq ortostatik ta’siri lozartan qo‘llanganida 1% dan kam bemorlarda aniqlangan. Preparat qo‘llanganida kuzatiladigan nojo‘ya samaralari, ularning paydo bo‘lishini tez-tezligiga qarab toifalarga tasniflangan: juda tez-tez ≥10; tez-tez > 1/100, ≤1/10; ba’zida ≥1/1000, ≤1/100; kam ≥1/10000, ≤1/1000; juda kam ≤1/10000, shu jumladan, alohida xabarlar. Uchrash tez-tezligi 1% dan ko‘proq bo‘lgan nojo‘ya samaralari Umumiy simptomlariLozartan (n=2085)Platsebo (n=535)Asteniya, toliqish3,83,9Ko‘krak qafasi sohasida og‘riq1,12,6Periferik shishlar1,71,9Yurak qon-tomir tizimi  Yurak urib ketishi1,00,4Taxikardiya1,01,7Ovqat hazm qilish tizimi OQorinda og‘riq1,71,7Diareya1,91,9Dispepsik holatlar1,11,5Ko‘ngil aynishi1,82,8Tayanch-harakat apparati  Belda, oyoqlarda og‘riq1,61,1Boldir mushaklarini tirishishlari1,01,1Nevrologiya/psixiatriya  Bosh aylanishi4,12,4Bosh og‘rig‘i14,117,2Uyqusizlik1,10,7Nafas tizimi  Yo‘tal, bronxit3,12.6Burunni bitishi1,31,1Faringit1,52,6Sinusit1,01,3Yuqori nafas yo‘llari infektsiyalari6,55,6 1% dan kam tez-tezlikda uchraydigan nojo‘ya samaralari: Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: ortostatik gipotenziya (dozaga bog‘liq), burundan qon ketishi, bradikardiya, aritmiyalar, stenokardiya, vaskulit, miokard infarkti. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: anoreksiya, og‘iz bo‘shlig‘ining shilliq qavatlarini qurishi, tish og‘rig‘i, qusish, meteorizm, gastrit, qabziyat, gepatit, jigar faoliyatini buzilishi. Teri qoplamalari tomonidan: terini qurishi, eritema, ekximozlar, fotosensibilizatsiya, kuchli terlash, alopetsiya. Allergik reaktsiyalar: eshakemi, teri toshmasi, qichishish, angionevrotik shish (shu jumladan nafas yo‘llari obstruktsiyasini keltirib chiqaruvchi xiqildoq va tilni shishi va/yoki yuz, lablar, tomoqni shishi). Qon yaratish tizimi tomonidan: ba’zida – anemiya (gemoglobin va gematokrit kontsentrtsiyasini ahamiyatsiz darajada kamayishi, muvofiq o‘rtacha 0,11% va 0,09% hajm, kam hollarda – klinik ahamiyatga ega bo‘lgan), trombotsitopeniya, eozinofiliya, Shenleyn-Genox purpurasi. Tayanch-harakat apparati tomonidan: artralgiya, artrit, yelkada, tizzada og‘riq, fibromialgiya. Markaziy nerv tizimi va sezgi a’zolari tomonidan: bezovtalik, uyquni buzilishi, uyquchanlik, xotirani buzilishi, periferik neyropatiyalar, paresteziyalar, giposteziya, tremor, ataksiya, depressiya, xushdan ketish, quloqlarda shovqin, ta’m bilishni buzilishi, ko‘rishni buzilishi, kon’yunktivit, migren. Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: siyishga imperativ qistovlar, siydik chiqarish yo‘llari infektsiyalari, buyrak faoliyatini buzilishi, libidoni susayishi, impotentsiya. Boshqalar: podagra. Laboratoriya ko‘rsatkichlari: tez-tez: giperkaliyemiya (qon plazmasidagi kaliyning darajasi 5,5% dan ko‘proq); ba’zida – qon plazmasida mochevina va qoldiq azot yoki kreatinin darajasini oshishi; juda kam hollarda – “jigar” transaminazalari: aspartataminotransferazalar (AST) va alaninaminotransferazalar (ALT), faolligini o‘rtacha oshishi giperbilirubinemiya.

– arterial gipotenziya; – giperkaliyemiya; – degidratatsiya; – homiladorlik; – laktatsiya davri; – bolalar va 18 yoshgacha bo‘lgan o‘smirlar; – preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Boshqa gipotenziv vositalar bilan buyurilishi mumkin. Beta-adrenoblokatorlar va simpatolitiklarning samarasini o‘zaro kuchaytiradi. Lozartanni diuretiklar bilan birga qo‘llanishi additiv samara ko‘rsatadi. Gidroxlorotiazid, digoksin, varfarin, tsimetidin, fenobarbital, ketokonazol, eritromitsin bilan lozartinni farmakokinetik o‘zaro ta’siri kuzatilmagan. Ma’lumotlarga ko‘ra, rifampitsin va flukonazol qon plazmasida faol metabolitining darajasini pasaytiradi. Bu o‘zaro ta’sirlarning klinik ahamiyati hali noma’lum. Angiotenzin II yoki uning ta’sirini ingibirlaydigan boshqa vositalar qo‘llangandagi kabi lozartanni kaliyni tejovchi diuretiklar (masalan, spironolakton, triamteren, amilorid), kaliy preparatlari va kaliy saqlovchi tuzlar bilan birga qo‘llanishi giperkaliyemiyaning havfini oshiradi. Nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar (NYAQP), shu jumladan tsiklooksigenaza-2 (TsOG-2) ning selektiv ingibitorlari diuretiklar va boshqa gipotenziv vositalarning samarasini pasaytirishi mumkin. Angiotenzin II retseptorlarining selektiv ingibitorlari va litiy preparatlari birga qo‘llanganida plazmada litiyning kontsentratsiyasi oshishi mumkin. Shuni hisobga olib, lozartanni litiy tuzlari bilan birga qo‘llashdan kutilgan foyda va havfni baholash kerak. Agar preparatni birga qo‘llash zarurati bo‘lsa, plazmada litiyning kontsentratsiyasini muntazam nazorat qilish kerak.

Preparatni buyurishdan avval degidratatsiyani to‘g‘rilashni o‘tkazish yoki davolashni  kichik dozalardan boshlash kerak. Preparat boshqa antigipertenziv vositalari bilan majmuaviy davolash tarkibida buyurilishi mumkin. Renin-angiotenzin tizimiga ta’sir qiluvchi ayrim preparatlar bilateral buyrak stenozi yoki yagona buyrak arteriyasining stenozi bo‘lgan bemorlarda, qondagi mochevina va zardob kreatininining darajasini  oshirishi mumkin. Davolash davrida, ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda, buyraklarning faoliyatini buzilishida, kaliyning qondagi kontsentratsiyasini muntazam nazorat qilish kerak. Jigar tsirrozi bo‘lgan bemorlarda qon plazmasida lozartanning kontsentratsiyasi ahamiyatli darajada oshadi, shuning uchun anamnezida jigar kasalliklari bo‘lganida kichikroq dozalarda buyurish kerak. Davolash davrida qonda kaliy kontsentratsiyasini, ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda, buyraklar faoliyati buzilganida muntazam nazorat qilish lozim. Homiladorlik va laktatsiya davri Lozartanni homiladorlikda qo‘llash haqida ma’lumotlar yo‘q. Ammo renin-angiotenzin tizimiga bevosita ta’sir etuvchi preparatlar homiladorlikning II va III uch oyligida qo‘llanganida, rivojlanish nuqsonlarini yoki hattoki rivojlanayotgan homilani o‘limiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun homiladorlik aniqlanganida LORKAR® preparatini qabul qilishni darhol to‘xtatish kerak. Laktatsiya davrida buyurilganida, emizishni to‘xtatish yoki LORKAR® bilan davolashni to‘xtatish masalasini hal qilish lozim. Avtomobilni boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’siri Lozartan avtomobilni boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga ta’sir qilmaydi. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tganidan keyin qo‘llanilmasin.

Simptomlari: AB ni yaqqol pasayishi, taxikardiya, parasimpatik (vagus) rag‘batlantirilish tufayli bradikardiya paydo bo‘lishi mumkin. Davolash: jadallashtirilgan diurez, simptomatik davolash, gemodializ samarasiz.

Retsept bo‘yicha

«Lorkar®», qobiq bilan qoplangan tabletkalar 50 mg dan,  №14, №28. «Lorkar® Forte», qobiq bilan qoplangan tabletkalar 100 mg dan, №14, №28.

2 yil.