– arterial gipertenziya (monodavolash yoki boshqa antigipertenziv vositalari bilan majmuada); – surunkali yurak yetishmovchiligi (angishvonagul preparatlari va/yoki diuretiklar qabul qilayotgan bemorlarni majmuaviy davolash uchun); – o‘tkir miokard infarktini erta davolash (birinchi 24 soatda gemodinamika ko‘rsatgichlari turg‘unligida, ushbu ko‘rsatkichlarini tutib turish va chap qorincha disfunktsiyasi va yurak yetishmovchiligini oldini olish uchun); – diabetik nefropatiya (AB me’yoriy bo‘lgan insulinga qaram bemorlarda va arterial gipertenziyasi bo‘lgan insulinga qaram bo‘lmagan bemorlarda albuminuriyani pasayishi).

Ichga, ovqat qabul qilishga bog‘liq bo‘lmagan holda. Arterial gipertenziyada boshqa gipotenziv vositalarini olmayotgan bemorlarga 5 mg dan sutkada 1 marta buyuriladi. Samarasi bo‘lmaganida doza har 2-3 kunda 5 mg dan sutkada 20-40 mg gacha bo‘lgan o‘rtacha terapevtik dozagacha (sutkada 40 mg dan yuqori dozagacha oshirishi odatda AB ni keyingi pasayishiga olib kelmaydi) oshiriladi. Odatdagi sutkalik tutib turuvchi doza – 20 mg. Maksimal sutkalik doza – 40 mg. To‘liq samara odatda davolash boshlanganidan so‘ng 2-4 haftadan keyin rivojlanadi, buni dozani oshirishda hisobga olish kerak. Yetarli klinik samara bo‘lmaganida preparatni boshqa gipotenziv vositalari bilan majmuada qo‘llash mumkin. Agarda patsiyent oldin diuretiklar bilan davolangan bo‘lsa, unda bunday preparatlarni Lizinoprilni qo‘llashni boshlashdan 2-3 kun oldin to‘xtatish kerak. Agarda buni amalga oshirish mumkin bo‘lmasa, Lizinoprilni boshlang‘ich dozasi sutkada 5 mg dan oshmasligi kerak. Bunday holda birinchi doza qabul qilgandan keyin bir necha soat davomida shifokorning nazorati tavsiya qilinadi (maksimal ta’sirga taxminan 6 soatdan keyin erishiladi), chunki AB ni yaqqol pasayishi paydo bo‘lishi mumkin. Renovaskulyar gipertenziyada yoki boshqa renin – angiotenzin – aldosteron tizimining faolligi yuqori bo‘lgan holatlarda ham past boshlang‘ich dozani – kuniga 2,5–5 mg ni kuchaytirilgan shifokor nazorati ostida (AB, buyrak faoliyati, kaliyning qon zardobidagi kontsentratsiyasini nazorati) buyurishi maqsadga muvofiqdir. Tutib turuvchi dozani, shifokorning qa’tiy nazoratini davom ettirib, AB ni dinamikasiga qarab aniqlash lozim. Buyrak yetishmovchiligida lizinoprilni buyraklar orqali chiqarilishi tufayli, boshlang‘ich doza kreatinin klirensiga qarab aniqlanishi kerak, keyin reaktsiyaga muvofiq, tutib turuvchi dozani buyraklar faoliyatini, kaliy, natriyning qon zardobidagi darajasini tez-tez nazorati sharoitda aniqlash kerak.

Eng ko‘p uchraydigan nojo‘ya samaralari: bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i (5-6% bemorlarda), quvvatsizlik, diareya, quruq yo‘tal (3%), ko‘ngil aynishi, qusish, ortostatik gipotenziya, teri toshmasi, ko‘krakda og‘riq (1-3%). Boshqa nojo‘ya samaralari (soni <1%): Immun tizimi tomonidan: (0,1%) angionevrotik shish (yuz, lablar, til, hiqildoq, hiqildoq qopqog‘i, oyoq-qo‘llar). Yurak-tomir tizimi tomonidan: AB ni yaqqol pasayishi, ortostatik gipotenziya, buyraklar faoliyatini buzilishi, yurak ritmini buzilishi, yurak urishi. Markaziy nerv tizimi tomonidan: yuqori charchoqlik, uyquchanlik, oyoq-qo‘l va lab mushaklarining tortilishlari. Kon yaratish tizimi tomonidan: leykopeniya, neytropeniya, agranulotsitoz, trombotsitopeniya, uzoq muddat davolanganda – gemoglobin kontsentratsiyasini va gematokritni biroz pasayishi, eritrotsitopeniya. Laboratoriya ko‘rsatkichlari: giperkaliyemiya, azotemiya, giperurikemiya, giperbilirubinemiya, “jigar” fermentlari faolligini oshishi, ayniqsa anamnezda buyrak kasalliklari, qandli diabet va renovaskulyar gipertenziya bo‘lganida. Kam uchraydigan nojo‘ya samaralari (1% dan kam). Yurak-tomir tizimi tomonidan: yurak urishi, taxikardiya, miokard infarkti, kasallik xavfi yuqori bo‘lgan bemorlarda, AB ni yaqqol pasayishi oqibatidagi tserebrovaskulyar insult. Ovqat-hazm qilish yo‘llari tomonidan: og‘izni qurishi, anoreksiya, dispepsiya, ta’mni o‘zgarishi, qorin og‘rig‘i, pankreatit, gepatotsellyular yoki xolestatik sariqlik, gepatit. Teri qoplamalari tomonidan: eshakemi, ko‘p ter ajralib chiqarilishi, terini qichishishi, alopetsiya. Siydik-chiqarish tizimi tomonidan: buyraklar faoliyatini buzilishi, oliguriya, anuriya, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, uremiya, proteinuriya. Immun tizimi tomonidan: eritrotsitlarning cho‘kish tezligini oshishini (ECHT), artralgiya va antinukler antitelalarni paydo bo‘lishini o‘z ichiga olgan sindrom. Markaziy nerv tizimi tomonidan: astenik sindrom, kayfiyatning labilligi, ongni chalkashuvi, potentsiyani pasayishi. Boshqalar: mialgiya, isitma, homilaning rivojlanishini buzilishi.

Lizinopril yoki boshqa AAF ingibitorlariga yuqori sezuvchanlik, anamnezdagi angionevrotik shish, shu jumladan AAF ingibitorlarini qo‘llashdan bo‘lgan, nasliy Kvinke shishi, 18 gacha bo‘lgan yosh (samarasi va xavfsizligi aniqlanmagan).

Simptomatik gipotenziya Ko‘proq AB ni yaqqol pasayishi diuretiklar bilan davolash, ovqatda tuzlarni kamayishi, dializ, diareya yoki qusish chaqirgan suyuqlik hajmini kamayishida paydo bo‘ladi. Bir vaqtda buyrak yetishmovchiligi bilan yoki usiz bo‘lgan surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda AB ni yaqqol pasayishi kuzatilishi mumkin. U ko‘pincha surunkali yurak yetishmovchiligining og‘ir bosqichi bo‘lgan bemorlarda, diuretiklarni katta dozalarda qo‘llash, giponatriyemiya yoki buyraklar faoliyatining buzilishi oqibatida sifatida aniqlanadi. Bunday bemorlarda Lizinopril bilan lavolashni shifokorning qat’iy nazorati ostida (preparat va diuretiklar dozasini tanlash ehtiyotkorlik bilan o‘tkazilishi kerak) boshlash kerak. Shunday qoidalarga yurak ishemik kasalligi, tserebrovaskulyar yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarga buyurishda, ularda AB ni keskin pasayishi miokard infarkti yoki insultga olib kelishi mumkinligi uchun, rioya qilish kerak. Tranzitor gipotenziv reaktsiya preparatning keyingi dozasini qabul qilish uchun qarshi ko‘rsatma bo‘lmaydi. Surunkali yurak yetishmovchiligi bo‘lgan, ammo AB me’yorida yoki pasaygan ayrim bemorlarda lizinopril qo‘llanganida, AB ni pasayishi aniqlanishi mumkin, bu odatda davolanishni to‘xtatish uchun asos bo‘lib hisoblanmaydi. Lizinopril bilan davolashni boshlashdan oldin, iloji boricha natriy kontsentratsiyasini va/yoki yo‘qotilgan suyuqlik hajmini me’yorlashtirish lozim, bemorga lizinoprilning boshlang‘ich dozasining ta’sirini sinchiklab nazorat qilish kerak. Buyrak arteriyasining stenozi holida (ayniqsa ikkitomonlama stenozda yoki yakka buyrak arteriyasining stenozida), hamda natriy va/yoki suyuqlik yetishmovchiligi oqibatidagi qon aylanishining yetishmovchiligida Lizinoprilni qo‘llash, buyraklar faoliyatini buzilishiga, o‘tkir buyrak yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin, u odatda preparat bekor qilingandan keyin orqaga qaytmaydigan bo‘ladi.

Homiladorlik davrida lizinoprilni qo‘llash mumkin emas. Homiladorlik aniqlanganida preparatni qabul qilishni iloji boricha ertaroq to‘xtatish kerak. AAF ingibitorlarini homiladorlikning II va III uch oyligida qabul qilish homilani holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi (AB ni yaqqol pasayishi, buyrak yetishmovchiligi, giperkaliyemiya, kalla suyagini gipoplaziyasi, ona qornidagi o‘lim). I uch oylik vaqtida qo‘llanganida preparatni homilaga salbiy ta’siri to‘g‘risida ma’lumotlar yo‘q. Ona qornida AAF ingibitorlarining ta’siriga uchragan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va emuvchi bolalarda AB ni yaqqol pasayishini, oliguriyani, giperkalemiyani o‘z vaqtida aniqlash uchun, sinchikov kuzatuv o‘tkazish tavsiya qilinadi. Lizinopril yo‘ldosh orqali o‘tadi. Lizinoprilni ko‘krak sutiga o‘tishi to‘g‘risida ma’lumotlar yo‘q. Preparat bilan davolanish davrida emizishni bekor qilish kerak.

Quruq, va yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Simptomlari: (50 mg bir martalik doza qabul qilinganida paydo bo‘ladi): AB ni yaqqol pasayishi; og‘izni qurishi, uyquchanlik, siydik tutilishi, qabziyat, bezovtalik yuqori ta’sirchanlik. Davolash: simptomatik davolash, suyuqlikni vena ichiga yuborish, AB ni, suv-elektrolit muvozanati nazorat qilish va oxirgisini me’yorlashtirish. Lizinopril organizmdan gemodializ yordamida chiqarilishi mumkin.

Retsept bo‘yicha

Tabletkalar 5 mg va 10 mg dan

3 yil.