granulalar – yengil sochiluvchan, oqdan deyarli oq ranggacha, mevali hushbo‘yli granulalar; tayyor suspenziya – tiniq bo‘lmagan, oqdan deyarli oq rangligacha bo‘lgan, mevali hushbo‘yli suspenziya.

Tizimli qo‘llash uchun mikroblarga qarshi vositalar. Makrolidlar.(2-avlod)

J01F A09.

Klaritromitsin – makrolidlar guruhiga mansub yarimsintetik antibiotik. Klaritromitsinning antibakterial ta’siri, uni sezgir bakteriyalarning 50S-ribosomal subbirligi bilan bog‘lanishi va oqsillarning biosintezini susaytirishi bilan belgilanadi. Mikrobiologiyasi Preparat in vitro sharoitlarda aerob va anaerob grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarning keng doirasiga, shu jumladan gospital shtammlarga nisbatan yuqori samaradorlikni namoyon qiladi. Klaritromitsinning minimal ingibirlovchi kontentratsiyasi (MIK) eritromitsinning MIK ga nisbatan, odatda ikki marta past. Klaritromitsin in vitro sharoitlarda Legionella pneumophila va Mycoplasma pneumoniae ga qarshi yuqori samarali. Klaritromitsin H. pylori ga nisbatan bakteritsid ta’sir qiladi, kloritromitsinning faolligi kislotali rN ga nisbatan rN neytral bo‘lganda yuqori. In vitro va in vivo sharoitlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar antibiotiklar mikobakteriyalarning klinik ahamiyatli shtammlariga nisbatan samaradorligini ko‘rsatdi. In vitro sharoitlardagi tekshirishlar Enterobacteriaceae va Pseudomonas shtammlari, laktoza ishlab chiqarmaydigan grammanfiy bakteriyalar kabi, klaritromitsinga sezgir emasligini ko‘rsatgan. Klaritromitsin in vitro sharoitda va klinik amaliyotda quyidagi mikroorganizmlarning ko‘pchilik shtammlariga nisbatan faol. Aerob grammusbat mikroorganizmlar: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Listeria monocytogenes. Aerob grammanfiy mikroorganizmlar: Haemophilis imfluezae, Haemophilis parainfluenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria gonorrhoeae, Legionella pneumophila. Boshqa mikroorganizmlar: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae (TWAR). Mikobakteriyalar: Mycobacterium leprae, Mycobacterium kansasi, Mycobacterium chelonae, Mycobacterium forluitum, Mycobacterium avium, Mycobacterium intracellulare ni o‘z ichiga oluvchi Mycobacterium avium complex (MAC). Mikroorganizmlarning beta-laktamazalari klaritromitsinning samaradorligiga ta’sir qilmaydi. Ko‘pchilik metitsillin – va oksatsillinga rezistent stafilokokk shtammlari klaritromitsinga sezgir emas. Helicobacter: H. Pylori. In vitro sharoitlarda klaritromitsin bunday mikroorganizmlarning ko‘pchilik shtammlariga nisbatan faol, ammo uni qo‘llashning klinik samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan. Aerob grammusbat mikroorganizmlar: Streptococcus agalactiae, Streptococci (C, F, G guruhlari), Viridans group streptococci. Aerob grammanfiy mikroorganizmlar: Bordetella pertussis, Pasteurella mullocida. Anaerob grammusbat mikroorganizmlar: Clostridium perfringens, Peptococcus niger, Propionibacterium acnes Anaerob grammanfiy mikroorganizmlar: Bacteriodes melaninogenicus. Spiroxetalar: Borrelia burgdorleri, Treponema pallidum. Kampilobakteriyalar: Campylobacter jejuni. Klaritromitsin bakteriyalarning bir necha shtammlariga qarshi bakteritsid ta’sir ko‘rsatadi: Haemophilis imfluezae, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae, Moraxella (Branhamella) catarrhalis, Neisseria gonorhoeae, H. pilori, va Campylobacter spp. Klaritromitsinning odam organizmidagi asosiy metaboliti mikrobiologik faol 14-ON-klaritromitsindir. Ko‘pchilik mikroorganizmlar uchun metabolitining mikrobiologik faolligi asosiy moddaga (substantiya) nisbatan unga teng yoki 1-2 marta kuchsiz, H.influenzae dan tashqari, unga nisbatan metabolitining samarasi 2 marta yuqori. In vitro va in vivo sharoitlarida asosiy substantiya va uning asosiy metaboliti H.influenzae ga qarshi, mikroorganizmning shtammiga qarab yoki additiv, yoki sinergik samara ko‘rsatadi.

So‘rilishi Dastlabki farmakokinetik ma’lumotlar klaritromitsinning tabletka shakllarini o‘rganishda olingan. Bu ma’lumotlar preparat me’da-ichak yo‘llarida tez so‘rilishi, 50 mg klaritromitsin tabletkasining mutloq biokiraolishi esa, taxminan 50% ni tashkil etishini ko‘rsatadi. Ovqat preparatni so‘rilishi va faol metaboliti 14-ON-klaritromitsinni hosil bo‘lishini biroz sekinlashtirgan, ammo preparatning biokiraolishiga ta’sir qilmagan. Taqsimlanishi, metabolizmi va chiqarilishi In vitro In vitro sharoitlarda o‘tkazilgan tadqiqot natijalari 0,45-4,5 mkg/ml kontentratsiyalarda klaritromitsin odam qon plazma oqsillari bilan o‘rtacha 70% ga bog‘lanishini ko‘rsatdi. Sog‘lom shaxslar Klaritromitsinning pediatrik suspenziyasining biokiraolishligi va farmakokinetikasi sog‘lom kattalar va bolalarda o‘rganilgan. Kattalarda bir marta qabul qilganda suspenziyaning biokiraolishligi ekvivalent yoki tabletkadan ko‘ra biroz yuqori bo‘lgan (har bir holatda doza 250 mg ni tashkil qilgan). Tabletkani qabul qilinganda bo‘lgani kabi, suspenziyani ovqat bilan birga qabul qilish so‘rilishni biroz kechikishiga olib kelgan, ammo umuman olganda klaritromitsinning biokiraolishligiga ta’sir qilmagan. Suspenziya shaklidagi klaritromitsinning Cmax, AUC va T1/2 (och qoringa emas) muvofiq ravishda 0,95 mkg/ml, 6,5 mkg/ml va 3,7 soatni, 250 mg tabletka uchun esa (och qoringa)– muvofiq ravishda 1,10 mkg/ml, 6,3 mkg/ml va 3,3 soatni tashkil qilgan. Har 12 soatda bolalar uchun suspeziyani 250 mg qabul qilgan kattalarda preparatni ko‘p marta qabul qilish bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot vaqtida qonda klaritromitsinning muvozanat kontentratsiyasiga beshinchi doza qabul qilingandan keyin erishilgan. Klaritromitsinning bolalar uchun suspenziyasining beshinchi dozasidan keyin farmakokinetik ko‘rsatkichlari quyidagilarni tashkil etdi: klaritromitsin uchun Cmax 1,98 mkg/ml, AUC 11,5 mkg/ml, Tmax 2,8 soatni va T1/2 3,2 soatni, 14-ON-klaritromitsin uchun muvofiq ravishda 0,67, 5,33, 2,9 va 4,9 ni tashkil qilgan. Sog‘lom odamlarda peroral (och qoringa) qabul qilingandan keyin zardobdagi maksimal kontentratsiyasiga ikki soat davomida erishilgan. 250 mg tabletkani kuniga ikki marta (har 12 soatda) qabul qilinganda zardobdagi klaritromitsinning muvozanat kontentratsiyasiga 2-3 kundan keyin erishilgan va taxminan 1 mkg/ml ni tashkil qilgan. Har 12 soatda 500 mg qabul qilinganda zardobdagi muvofiq maksimal kontentratsiyasi 2-3 mkg/ml ni tashkil qilgan. 250 mg tabletkani har 12 soatda qabul qilinganda klaritromitsinning yarim chiqarilish davri taxminan 3-4 soatni tashkil qiladi, ammo har 12 soatda 500 mg qabul qilinganda 5-7 soatgacha oshadi. Asosiy metaboliti (14-ON-klaritromitsin) 250 mg doza qabul qilingandan keyin taxminan 0,6 mkg/ml maksimal muvozanat kontentratsiyasiga erishadi va 5-6 soat yarim chiqarilish davriga ega bo‘ladi. Har 12 soatda 500 mg doza qabul qilingandan keyin 14-ON-klaritromitsinning muvozanat kontentratsiyasi biroz yuqori (1 mkg/ml gacha), uning yarim chiqarilish davri esa, taxminan 7 soatni tashkil qiladi. Har qanday dozani qo‘llaganda bu metabolitning muvozanat kontentratsiyasiga 2-3 kunda erishiladi. Har 12 soatda 250 mg qabul qilingan dozaning taxminan 20% o‘zgarmagan klaritromitsin shaklida siydik bilan chiqariladi. Har 12 soatda 500 mg doza qabul qilingan keyin dastlabki o‘zgarmagan preparatning siydik bilan chiqarilishi taxminan 30% ni tashkil qiladi. Biroq, klaritromitsinning buyrak klirensi dozaning kattaligiga nisbatan bog‘liq emas va normal kalavalar filtratsiyasi tezligiga yaqinlashadi. Siydikda aniqlanadigan asosiy metaboliti – bu 14-ON-klaritromitsin, u har 12 soatda yuboriladigan 250 mg yoki 500 mg dozaning qo‘shimcha 10-15% ni ta’minlaydi. Patsiyentlar Klaritromitsin va uning 14-ON metaboliti organizmning to‘qima va suyuqliklarida oson taqsimlanadi. To‘qimadagi kontentratsiyalari odatda zardobdagidan bir necha marta yuqori. Quyidagi jadvalda odam to‘qimalari va zardobidagi kontentratsiyasining misollari keltirilgan: KONTsЕNTRATSIYASI (har 12 soatda 250 mg dan keyin) To‘qima turi To‘qima (mkg/g) Zardob (mkg/ml) Bodomcha bezlari 1,6 0,8 O‘pka 8,8 1,7 Peroral antibiotikoterapiyaga muhtoj bo‘lgan bolalarda suspenziya shaklidagi chiqarilish shaklini qabul qilayotan kattalardagi kabi klaritromitsin farmakokinetik profil bilan yaxshi biokiraolishlikni namoyon qilgan. Olingan ma’lumotlar bolalarda tez va yuqori so‘rilishni namoyon qilgan va so‘rilishni biroz kechikishini e’tiborga olmasa, preparatning biokiraolishligi va farmakokinetik profiliga ovqatni ta’sir qilmasligi haqida taassurot qolgan. 5 kundan keyin (9-chi doza) klaritromitsinning muvozanat farmakokinetik ko‘rsatkichlari quyidagicha bo‘lgan: Cmax 4,60 mkg/ml, AUC 15,7 mkg/coat/ml va Tmax 2,8 soat; 14-ON-klaritromitsin uchun muvofiq ko‘rsatkichlar quyidagicha: 1,64 mkg/ml, 6,69 mkg/soat/ml va 2,7 soatga teng bo‘lgan. Klaritromitsin va uning metabolitining yarim chiqarilish davri muvofiq 2,2 soat va 4,3 soatni tashkil qilgan. Boshqa tadqiqotda o‘rta otiti bo‘lgan bemorlarda klaritromitsinni o‘rta quloq suyuqligiga kirishi haqida ma’lumotlar olingan. Beshinchi doza (dozalash kuniga ikki marta 7,5 mg/kg ni tashkil qilgan) qabul qilingandan keyin o‘rta quloq suyuqligida klaritromitsinning o‘rtacha kontentratsiyasi 2,53 mkg/g, 14-ON-metaboliti uchun esa – 1,27 mkg/g ni tashkil qilgan. Dastlabki preparat va 14-ON-metabolitining kontentratsiyasi odatda zardobdagi kontentratsiyasidan ikki marta yuqori bo‘lgan. Jigar faoliyatini buzilishi Jigar faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda klaritromitsinning muvozanat qontentratsiyalari sog‘lom odamlarnikidan farq qilmagan; biroq, jigar faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda 14-ON-klaritromitsinning kontentratsiyasi pastroq bo‘lgan. Jigar faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda 14-ON-klaritromitsinni hosil bo‘lishi, sog‘lom odamlarnikiga nisbatan, klaritromitsinning buyrak klirensini oshishi bilan bog‘liq ravishda oshgan. Buyrak faoliyatini buzilishi Preparatni 500 mg dan takroriy dozalarda qabul qilgan buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda ham klaritromitsinning farmakokinetikasi o‘zgargan. Bunday patsiyentlarda klaritromitsin va uning 14-ON-metabolitining plazmadagi kontentratsiyasi, yarim chiqarilish davri, Cmax va Cmin va AUC sog‘lom odamlarnikiga nisbatan yuqori bo‘lgan. Bu ko‘rsatkichlarni siljishi buyrak yetishmovchiligining darajasiga muvofiq kelgan: Buyrak faoliyatini yaqqolroq buzilishida farqlar ahamiyatliroq darajada bo‘lgan (“Qo‘llash usuli va dozalari” bo‘limiga qarang). Keksa yoshdagi patsiyentlar 500 mg klaritromitsinni ichga qabul qilgan sog‘lom yosh va sog‘lom keksa yoshdagi patsiyentlar ishtirok etgan qiyosiy tadqiqotda yoshroq patsiyentlar guruhiga nisbatan keksa yoshdagi patsiyentlarda preparatning plazmadagi kontentratsiyasi yuqori, chiqarilishi esa – pastroq bo‘lgan. Biroq klaritromitsinning buyrak klirensi bilan kreatinin klirensi korrelyatsiyasi sharoitida ikkala guruh orasida hech qanday farqlar aniqlanmagan. Bu natijalarga asosan klaritromitsinning farmakokinetikasiga ta’sirlar yoshga emas, balki buyrak faoliyati bilan bog‘liq degan xulosaga kelingan. Mikobakterial infektiyalari bo‘lgan patsiyentlar OITV-infektiyasi bo‘lgan patsiyentlar tomonidan odatdagi doza qabul qilinganidan keyin (kattalar uchun tabletka, bolalar uchun suspenziya) klaritromitsin va 14-ON-klaritromitsinning muvozanat kontentratsiyalari sog‘lom odamlarnikidek bo‘lgan. Biroq mikobakterial infektiyalarni davolash uchun talab etilishi mumkin bo‘lgan yuqoriroq dozalarda klaritromitsinning kontentratsiyasi, odatdagi dozalarda kuzatilganiga qaraganda yuqori bo‘lishi mumkin. Klaritromitsinni sutkada ikki marta 15-30 mg/kg dozada qabul qilgan OITV-infektiyasi bo‘lgan bolalarda Cmax ning muvozanat ko‘rsatkichi odatda 8 mkg/ml dan 20 mkg/ml gachani tashkil qilgan. Biroq, klaritromitsin suspenziyasini 30 mg/kg dozada sutkada ikki marta qabul qilgan OITV-infektiyasi bo‘lgan bolalarda Cmax ko‘rsatkichi 23 mkg/ml gacha yetgan. Preparatning yuqoriroq dozalari qabul qilinganida klaritromitsinni odatdagi dozada qabul qilgan katta odamlardagiga nisbatan yarim chiqarilish davri uzaygan. Yuqoriroq dozani qo‘llaganda plazmada kontentratsiyani oshishi va yarim chiqarilish davrini uzayishi klaritromitsinning bir tekis bo‘lmagan farmakokinetikasi bilan bog‘liq.

Klaritromitsinga sezgir mikroorganizmlar chaqirgan quyidagi infektiyalarni davolashda qo‘llanadi: Quyi nafas yo‘llarining infektiyalari (bronxit, pnevmoniya va boshq.). Yuqori nafas yo‘llarining infektiyalari (faringit va boshq.). O‘tkir o‘rta otit. Teri va yumshoq to‘qimalarning infektiyalari (impetigo, follikulit, teri osti kletchatkasini yallig‘lanishi, abstesslar va boshq.). Mycobacterium avium yoki Mycobacterium intracellulare chaqirgan disseminatsiyalangan yoki lokalizatsiyalangan mikobakterial infektiyalar. Mycobacterium chelonae, Mycobacterium fortuitum yoki Mycobacterium kansasii tomonidan chaqirilgan lokalizatsiyalangan infektiyalar.

12 yoshgacha bo‘lgan bolalar 6 oylikdan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalarda klaritromitsinning bolalar uchun suspenziyasini qo‘llash bilan klinik tadqiqotlar o‘tkazilgan. Shunday qilib, 12 yoshdan kichik bolalar uchun klaritromitsinning bolalar uchun suspenziyasi (ichga qabul qilish uchun suspenziya tayyorlash uchun granulalar) buyuriladi. Mikobakterial bo‘lmagan infektiyalarni davolash uchun suspenziya shaklidagi klaritromitsinning bolalar uchun tavsiya etilgan sutkalik dozasi (125 mg/5 ml yoki 250 mg/5 ml) sutkada 7,5 mg/kg dan 2 marta, maksimal – 500 mg sutkada 2 martani tashkil qiladi. Davolash davomiyligi qo‘zg‘atuvchining turi va kasallikning kechishini og‘irligiga qarab, odatda 5-10 kunni tashkil qiladi. Tayyorlangan suspenziyani ovqat bilan yoki usiz, shuningdek sut bilan qabul qilish mumkin. Quyidagi jadvalda bolalaning tana vazni va suspenziyaning kontentratsiyasiga (125 mg/5 ml yoki 250 mg/5 ml) asoslangan dozalash bo‘yicha tavsiyalar berilgan. BOLANING TANA VAZNIDAN KЕLIB CHIQIB PRЕPARATNI DOZALASH BO‘YICHA TAVSIYALAR Tana vazni* (kg) 7,5 mg/kg x kuniga 2 marta doza uchun suspenziyaning hajmi 125 mg/5 ml 250 mg/5 ml Kilogramm doza (ml) x sutkada 2 marta doza (ml) x sutkada 2 marta 8–11 2,5 ml 1,25 ml 12–19 5,0 ml 2,5 ml 20–29 7,5 ml 3,75 ml 30–40 10,0 ml 5,0 ml * Tana vazni 8 kg gacha bo‘lgan bolalarga dozani tana vaznining kilogrammiga nisbatan hisoblash lozim (7,5 mg/kg sutkada 2 marta). Mikobakterial infektiyalari bo‘lgan patsiyentlar uchun dozalash Tarqalgan yoki lokal mikobakterial infektiyalari (M.avium, M.intracellulare, M.chelonae, M.fortuitum, M.kansasii) bo‘lgan bolalar uchun klaritromitsinning tavsiya etilgan dozasi kuniga ikki marta 7,5 mg/kg dan 15 mg/kg gachani tashkil qiladi. Davolash preparatni qo‘llashdan klinik samaradorlik kuzatilmagunicha davom ettiriladi. Boshqa antimikobakterial preparatlarni qo‘shish klinik samarali bo‘lishi mumkin. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar Kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bolalar uchun klaritromitsinning dozasi ikka marta kamaytirilishi kerak, ya’ni kuniga bir marta 250 mg yoki og‘irroq infektiyalarda kuniga ikki marta 250 mg. Ko‘rsatilgan guruh patsiyentlarida davolashning maksimal davomiyligi 14 kundan oshmasligi kerak. Suspenziyani tayyorlash usuli. Suspenziyani tayyorlash uchun granulalarni saqlovchi flakonga, undagi belgigacha suv qo‘shish va bir xil suspenziya hosil bo‘lgunicha yaxshilab chayqatish lozim. Jadal va uzoq muddatli chayqatishdan saqlanish kerak. Preparatni har gal qo‘llashdan oldin suspenziya tiklangunigacha flakonni chayqatish kerak. Tayyorlangan suspenziyada klaritromitsining kontentratsiyasi – 125 mg/5 ml yoki 250 mg/ 5 ml ni tashkil qiladi.

Kattalar va bolalarni klaritromitsin bilan davolashda eng tez-tez uchraydigan va keng tarqalgan umumiy nojo‘ya reaktiyalar qorin sohasida og‘riq, diareya, ko‘ngil aynishi, qusish va ta’mning buzilishini o‘z ichiga oladi. Bu nojo‘ya reaktiyalar odatda axamiyatsiz ifodalangan va makrolid antibiotiklarning xavfsizligini ma’lum bo‘lgan profili bilan to‘g‘ri keladi. Klinik tadqiqotlar vaqtida bu nojo‘ya reaktiyalarning tez-tezligida, mikobakterial infektiyalari bo‘lgan yoki bo‘lmagan patsiyentlar guruxlari orasida axamiyatli farqlar aniqlanmagan. Quyida jadvalda klaritromitsin IR, ichga qabul qilish uchun suspenziya tayyorlash uchun granulalar, IV, MR va ER turi dori shakllari ishlatilganda klinik tadqiqotlar vaqtida va postmarketing qo‘llashda paydo bo‘lgan nojo‘ya reaktiyalari keltirilgan. Xech bo‘lmaganda ehtimol klaritromitsinni qabul qilish bilan bog‘liq bo‘lgan nojo‘ya reaktiyalari a’zolar tizimi bo‘yicha va paydo bo‘lishining tez-tezligi bo‘yicha taqsimlangan: juda tez-tez (≥1/10), tez-tez (≥1/100 dan <1/10 gacha), tez-tez emas (≥1/1000 dan <1/100 gacha), va tez-tezligi noma’lum bo‘lgan (postmarketing kuzatuvlarda aniqlangan nojo‘ya reaktiyalar; bor bo‘lgan ma’lumotlardan tez-tezligini aniqlash mumkin emas). Har bir guruh chegarasida nojo‘ya reaktiyalar, agar og‘irligini baholash mumkin bo‘lgan bo‘lsa, ko‘rinishlarining og‘irligini kamayib borishi tartibida berilgan. Kattalar va bolalarni klaritromitsin bilan davolashda eng tez-tez uchraydigan va keng tarqalgan umumiy nojo‘ya reaktiyalar qorin sohasida og‘riq, diareya, ko‘ngil aynishi, qusish va ta’mning buzilishini o‘z ichiga oladi. Bu nojo‘ya reaktiyalar odatda axamiyatsiz ifodalangan va makrolid antibiotiklarning xavfsizligini ma’lum bo‘lgan profili bilan to‘g‘ri keladi. Klinik tadqiqotlar vaqtida bu nojo‘ya reaktiyalarning tez-tezligida, mikobakterial infektiyalari bo‘lgan yoki bo‘lmagan patsiyentlar guruxlari orasida axamiyatli farqlar aniqlanmagan. Quyida jadvalda klaritromitsin IR, ichga qabul qilish uchun suspenziya tayyorlash uchun granulalar, IV, MR va ER turi dori shakllari ishlatilganda klinik tadqiqotlar vaqtida va postmarketing qo‘llashda paydo bo‘lgan nojo‘ya reaktiyalari keltirilgan. Xech bo‘lmaganda ehtimol klaritromitsinni qabul qilish bilan bog‘liq bo‘lgan nojo‘ya reaktiyalari a’zolar tizimi bo‘yicha va paydo bo‘lishining tez-tezligi bo‘yicha taqsimlangan: juda tez-tez (≥1/10), tez-tez (≥1/100 dan <1/10 gacha), tez-tez emas (≥1/1000 dan <1/100 gacha), va tez-tezligi noma’lum bo‘lgan (postmarketing kuzatuvlarda aniqlangan nojo‘ya reaktiyalar; bor bo‘lgan ma’lumotlardan tez-tezligini aniqlash mumkin emas). Har bir guruh chegarasida nojo‘ya reaktiyalar, agar og‘irligini baholash mumkin bo‘lgan bo‘lsa, ko‘rinishlarining og‘irligini kamayib borishi tartibida berilgan. Klaritromitsinni qabul qilganda xabar berilgan nojo‘ya reaktiyalar MedDRA bo‘yicha a’zolar tizimi sinfi Juda tez-tez (≥1/10) Tez-tez (≥1/100 dan <1/10 gacha) Tez-tez emas (≥1/1000 dan <1/100 gacha) Tez-tezligi noma’lum* (mavjud ma’lu-motlar asosida tez-tezligini aniqlash mumkin emas) Infektion va parazitar kasalliklar Tsellyulit¹, kandidoz, gastroenterit², infektiya³, vaginal infektiya Soxtamembranoz kolit, saramasli yallig‘lanish Qon va limfa-tik tizimi tomonidan buzilishlar Leykopeniya, neytropeniya4, trombotsitopeniya³, eozinofiliya4 Agranulotsitoz, trombotsitopeniya Immun tizimi tomonidan buzilishlar Anafilaktoid reaktiyalar¹, o‘ta yuqori sezuvchanlik Anafilaktik reaktiya, angionevrotik shish Modda almashi-nuvi va ovqat-lanish tomoni-dan buzilishlar Anoreksiya, ishtahani pasayishi Ruhiyatni buzilishlari Uyqusizlik Xavotirlik, asabiylik³ Psixotik buzilishlar, ongni chalkashishi, depersonalizatsiya, depressiya, dezoriyentatsiya, gallyutsinatsiyalar, g‘ayrioddiy tush ko‘rishlar, maniya Nerv tizimi tomonidan buzilishlar Dizgevziya, bosh og‘rig‘i, ta’mni buzilishi Xushdan ketish¹, diskineziya¹, bosh aylanishi, uyquchanlik, tremor Mushak spazmlari, agveziya, parosmiya, anosmiya, paresteziya Eshitish va mu-vozanat a’zosi tomonidan buzilishlar Vertigo, eshitishni yomonlashishi, quloqlarda jaranglash Karlik Yurak tomonidan buzilishlar Yurakni to‘xtashi¹, yurak bo‘lmachalar xilpillashi¹, QT intervalini uzayishi, ekstrasistoliya¹, yurak urishini xis qilish Ikki tomonlama yo‘nalgan qorincha taxikardiyasi (torsades de pointes), qorincha taxikardiyasi Qon-tomir tomonidan buzilishlar Vazodilatatsiya¹ Qon quyilishi Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i a’zolari tomonidan buzilishlar Astma¹, burundan qon ketishi², o‘pka qon-tomirlari emboliyasi¹ Me’da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar Diareya, qusish, dispepsiya, ko‘ngil aynishi, qorin sohasida og‘riq Ezofagit¹, gastroezofagal reflyuks kasalligi², gastrit, proktalgiya², stomatit, glossit, qorinni dam bo‘lishi4, qabziyat, og‘izni qurishi, kekirish, meteorizm O‘tkir pankreatit, tilning rangini o‘zgarishi, tishlarning rangshini o‘zgarishi Jigar va o‘t chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar Jigarning funktional sinamalarini me’yordan siljishi Xolestaz4, gepatit4, ALT, AST, GGT darajasini oshishi Jigar yetishmovchiligi, gepatotsellyulyar sariqlik Teri va teri osti kletchatkasi tomonidan buzilishlar Toshma, gipergidroz Bullyoz dermatit¹, qichishish, eshakemi, makulo-papulyoz toshma³ Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz, eozinofiliya va tizimli ko‘rinishlar (DRESS) bilan kechuvchi dori toshmasi, akne Skelet-mushak va biriktiruv-chi to‘qima tomonidan buzilishlar Mushak spazmlari³, skelet-mushak rigidligi¹, mushakda og‘riq² Rabdomioliz², miopatiya Buyrak va siy-dik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar Qonda kreatinin kontentratsiyasini oshishi¹, qonda mochevina kontentratsiyasini oshishi¹ Buyrak yetishmovchiligi, interstitsial nefrit Umumiy buzi-lishlar va pre-paratni yubo-rish joyidagi reaktiya Yuborilgan joyda flebit¹ Yuborilgan joyda og‘riq1, yuborilgan joyda yallig‘lanish1 Lohaslik4 , isitma³, asteniya, ko‘krakda og‘riq4 , etni uvishishi4 , toliqish4 Laboratoriya va asboblarga oid ma’lumotlar Albumin-globulin nisbatini o‘zgarishi¹, qonda ishqoriy fosfotaza darajasini oshishi4, qonda laktatdegidrogenaza darajasini oshishi4 Xalqaro me’yorlashtirilgan nisbatni oshishi, protrombin vaqtini oshishi, siydikni rangini o‘zgarishi *Tez-tezligi noma’lum, chunki bu reaktiyalar xaqida soni aniqlanmagan patsiyentlar populyatsiyasidan ixtiyoriy xabar berilgan, ularning tez-tezligini yoki preparatni qabul qilish bilan sababli bog‘liqligini har doim ham aniq aniqlab bo‘lmaydi. Klaritromitsinni qo‘llashning umumiy tajribasi 1 milliarddan ortiq patsiyent-kunni tashkil qiladi. ** Rabdomioliz haqidagi ba’zi xabarlarda, klaritromitsin rabdomioliz chaqirishi mumkin bo‘lgan boshqa dori vositalari (masalan, statinlar, fibratlar, kolxitsin va allopurinol) bilan bir vaqtda qabul qilingan. 1 – faqat infuziya uchun eritma tayyorlash uchun liofilizatlangan kukun dori shakli qo‘llanilgandagi noxush reaktiyalar haqidagi xabarlar 2- faqat ta’siri uzaytirilgan tabletkalar dori shakli qo‘llanilganda olingan noxush reaktiyalar haqidagi xabarlar 3-faqat ichga qabul qilish uchun suspenziya tayyorlash uchun granulalar dori shakli qo‘llanilganda olingan noxush reaktiyalar haqidagi xabarlar 4- faqat darxol ajralib chiqaradigan tabletkalar tabletkalar dori shakli qo‘llanilganda olingan noxush reaktiyalar haqidagi xabarlar. Bolalardagi nojo‘ya reaktiyalarning tarqalganlik darajasi, turi va og‘irligi kattalardagiga mos keladi deb taxmin qilinadi. Immun tizimini buzilishi bo‘lgan patsiyentlar Klaritromitsinning yuqori dozalarini tavsiya etilgandan uzoqroq qo‘llagan OITS bo‘lgan bemorlarda va immun tizimida buzilishlar bo‘lgan patsiyentlarda preparatni qo‘llash bilan bog‘liq nojo‘ya reaktiyalar va asosiy yoki yo‘ldosh kasallikning simptomlarini ajratish qiyin bo‘lgan. Klaritromitsinni 1000 mg sutkalik dozada qabul qilgan bemorlarda eng ko‘p uchragan nojo‘ya samaralari ko‘ngil aynishi, qusish, ta’m bilashni o‘zgarishi, qorin sohasida og‘riq, diareya, toshma, meteorizm, bosh og‘rig‘i, qabziyat, eshitishni buzilishi, shuningdek zardobda ALT va AST ni oshishi bo‘lgan. Dispnoe, uyqusizlik va og‘izni qurishi kam hollarda yuz bergan. Immuniteti susaygan patsiyentlarda laborator ko‘rsatkichlarni normal ko‘rsatkichlardan ahamiyatli darajada sijishlarini tahlil qilib, ularni baholangan. Klaritromitsinni har kuni 1000 mg dozada qabul qilgan 2-3% patsiyentlarda ALT va AST miqdorini anomal oshishi va qonda leykotsitlar va trombotsitlar sonini anomal kamayishi kuzatilgan. Ayrim patsiyentlarda qonda mochevina miqdorini oshishi kuzatilgan.

Makrolid guruhi antibiotiklariga va preparatning har qanday yordamchi moddalariga o‘ta yuqori sezuvchanlik Klaritromitsinni quyidagi preparatlarning birontasi bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas: astemizol, tizaprid, pimozid, terfenadin, chunki bu QT intervalini uzayishiga va yurak aritmiyalarining, shu jumladan qorinchalar taxikardiyasi, qorinchalar fibrillyatsiyasi va ikki tomonlama yo‘nalgan taxikardiya rivojlanishiga olib kelishi mumkin (“Dorilarning o‘zaro ta’siri” ga qarang) Klaritromitsin va shoxkuya alkaloidlari (ergotamin, digidroergotamin) bilan bir vaqtda qabul qilish mumkin emas, chunki bu ergotoksiklikka olib kelishi mumkin (“Dorilarning o‘zaro ta’siri” ga qarang) Klaritromitsinni peroral qo‘llash uchun midazolam bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas. Anamnezida QT (tug‘ma yoki aniqlangan ortirilgan QT intervalini uzayishida) intervalining uzayishi yoki yurak qorinchalari aritmiyalari, shu jumladan ikki tomonlama yo‘nalgan taxikardiyasi bo‘lgan patsiyentlarga klaritromitsinni buyurish mumkin emas (“Maxsus ko‘rsatmalar” va “Dorilarning o‘zaro ta’siri” ga qarang). Klaritromitsinni gipokaliyemiyasi bo‘lgan patsiyentlarga buyurish mumkin emas (QT intervalini uzayish xavfi). Bir vaqtning o‘zida jigar va buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarga klaritromitsinni buyurish mumkin emas. Miopatiya, shu jumladan rabdomiolizni rivojlanishi xavfi sababli, klaritromitsinni CYP3A4 tomonidan ahamiyatli darajada metabolizmga uchraydigan GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari (statinlar) (lovastatin yoki simvastatin) bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas (“Maxsus ko‘rsatmalar”ga qarang). Klaritromitsin (va CYP3A4 ning kuchli boshqa ingibitorlari) ni kolxitsin bilan bir vaqtda qabul qilish mumkin emas (“Maxsus ko‘rsatmalar” va “Dorilarning o‘zaro ta’siri” ga qarang). Tikagrelor yoki ranolazin bilan bir vaqtda qabul qilish mumkin emas. (“Maxsus ko‘rsatmalar” va “Dorilarning o‘zaro ta’siri” ga qarang).

O‘zaro ta’sirning og‘ir oqibatlari rivojlanishi mumkinligi sababli quyidagi dori preparalarni klaritromitsin bilan birga qo‘llash qat’iyan ma’n etiladi Tsisaprid, pimozid, astemizol, terfenadin Klaritromitsin va tisapridni bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda tisapridning miqdorini oshishi aniqlangan, bu QT intervalni uzayishiga va yurak aritmiyalariga, shu jumladan yurak qorinchalari taxikardiyasi, yurak qorinchalari fibrillyatsiyasi va ikki tomonlama yo‘nalgan taxikardiyaga olib kelishi mumkin. Shunga o‘xshash ko‘rinishlar klaritromitsin va pimozidni bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda aniqlangan. Makrolidlar terfenadinning metabolizmini o‘zgartirib, uning darajasini oshishiga olib kelishi haqida xabar berilgan, bu ayrim hollarda QT intervalni uzayishi, yurak qorinchalari taxikardiyasi, yurak qorinchalari fibrillyatsiyasi va piruet turdagi qorinchalar taxikardiyasi kabi aritmiyalar bilan kechgan (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang). 14 nafar sog‘lom ko‘ngillilarda o‘tkazilgan bir tadqiqotning natijalari bo‘yicha klaritromitsin va terfenadinni birga qabul qilish zardobda terfenadinning kislotali metabolitining miqdorini ikki-uch marta oshishiga, shuningdek QT intervalini uzayishiga olib kelgan, bu klinik jihatdan ko‘rinishlarga olib kelmagan. Shunga o‘xshash samara astemizol va boshqa makrolidlarni bir vaqtda qabul qilinganda kuzatilgan. Shoxkuya alkaloidlari Postmarketing tadqiqotlar klaritromitsin va ergotamin yoki digidroergotaminni bir vaqtda qo‘llash vazospazm va oyoq-qo‘llar va boshqa to‘qimalar, shu jumladan markaziy nerv tizimini ishemiyasi bilan xarakterlanadigan o‘tkir ergotizm belgilari bilan assotsiatsiyalangan. Klaritromitsin va shoxkuya alkaloidlarini bir vaqtda qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang). GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari (statinlar): Klaritromitsinni lovastatin yoki simvastatin bilan birga qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” ga qarang), chunki bu statinlar CYP3A4 tomonidan ahamiyatli darajada metabolizmga uchraydi, klaritromitsinni mavjudligi esa ularning plazmadagi kontentratsiyasini oshishini chaqiradi, shu sababli miopatiya, shu jumladan rabdomioliz xavfi oshadi. Klaritromitsinni yuqorida ko‘rsatilgan statinlar bilan bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda rabdomiolizni paydo bo‘lish hollari haqida xabarlar mavjud. Agar klaritromitsinsiz davolashning iloji bo‘lmasa, klaritromitsinni qabul qilish vaqtida lovastatin yoki simvastatinni qabul qilish to‘xtatiladi. Klaritromitsinni statinlar bilan bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak. Agar klaritromitsin va statinlarni bir vaqtda qabul qilish lozim bo‘lsa, statinlarning minimal qayd etilgan dozasini buyurish tavsiya etiladi. CYP3A tomonidan metabolizmga uchramaydigan statin, masalan fluvastatinni buyurish imkoniyatini ko‘rib chiqish kerak. Bemorlarda miopatiyaning belgilari va simptomlarini kuzatish kerak. Boshqa tibbiy preparatlarning klaritromitsinga ta’siri CYP3A ni induktiyalovchi preparatlar (masalan, rifampitsin, fenitoin, karbamazepin, fenobarbital, dalachoy) klaritromitsinning metabolizmini induktiyalashi mumkin. Bu klaritromitsinning terapevtik darajasini pasayishiga olib kelishi mumkin, buning natijasida uning samaradorligi kamayishi mumkin. Bundan tashqari, CYP3A ga klaritromitsinning ingibirlovchi ta’sirini oshishi sababli CYP3A induktori miqdorini nazorat qilish talab etilishi mumkin (shuningdek buyurilgan CYP3A4 ingibitori haqida muvofiq ma’lumotga qarang). Ma’lumki, Rifambutin va klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilish zardobda rifambutin miqdorini oshishi va klaritromitsinning miqdorini kamayishi, shuningdek uveitni rivojlanish xavfini oshishiga olib keladi. Quyidagi preparatlar klaritromitsinning aylanib yuradigan kontentratsiyasini o‘zgarishini chaqirishi mumkin yoki o‘zgarishini chaqirishi mumkin deb taxmin qilinishi ma’lum. Klaritromitsinning dozasini to‘g‘rilash talab etilishi ki boshqa davolash variantlarini ko‘rib chiqish kerak. Efavirent, nevirapin, rifampitsin, rifambutin va rifapentin Efavirent, nevirapin, rifampitsin, rifabutin va rifapentin kabi titoxrom R450 ning kuchli induktorlari klaritromitsinning metabolizmini kuchaytirishi mumkin, shu tariqa, uning plazmadagi miqdorini kamaytirib, ayni vaqtda mikrobiologik faollik namoyon etuvchi metaboliti – 14(R)-gidroksiklaritromitsin (14-ON-klaritromitsin) ning miqdorini oshiradi. Klaritromitsin va 14-ON-klaritromitsinning turli bakteriyalarga mikrobiologik ta’siri farq qilishi sababli, klaritromitsinni enzimlarning induktorlari bilan bir vaqtda qabul qilish istalgan terapevtik samaraga to‘sqinlik qilishi mumkin. Etravirin Etravirin qabul qilinganda klaritromitsinning ekspozitsiyasi pasayadi, uning faol metaboliti – 14-ON-klaritromitsinning kontentratsiyasi esa oshadi. 14-ON-klaritromitsin Mycobacterium avium majmuasi (MAS) ga nisbatan kamroq samarali bo‘lganligi tufayli, preparatning ushbu patogenga bo‘lgan umumiy samaradorligi o‘zgarishi mumkin. Shu sababli, MAS ni davolash uchun davolashning muqobil variantrini ko‘rib chiqish kerak. Flukonazol 21 nafar sog‘lom ko‘ngillilarda o‘tkazilgan sinovlar shuni ko‘rsatdiki, 200 mg flukonazolni kuniga bir marta va 500 mg klaritromitsinni kuniga ikki marta bir vaqtda qabul qilish klaritromitsinning o‘rtacha muvozanatli minimal kontentratsiyasini (Smax), shuningdek egri chiziq ostidagi maydon (AUC) ni muvofiq 33% va 18% ga oshishiga olib kelgan. Faol metaboliti 14-ON-klaritromitsinning muvozanat kontentratsiyalari flukonazol bilan birga qabul qilinganda sezilarli o‘zgarmagan. Klaritromitsinning dozasini to‘g‘rilash talab etilmaydi. Ritonavir Farmakokinetikani o‘rganish bo‘yicha tadqiqotlar, har sakkiz soatda 200 mg ritonavir va har 12 soatda klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilish klaritromitsinning mutabolizmini sezilarli ingibirlanishiga olib kelishini ko‘rsatdi. Ritonavir bilan birga qabul qilinganda klaritromitsinning Smax ko‘rsatkichi 31% ga oshgan, Smin ko‘rsatkichi 182% ga pasaygan, AUC ko‘rsatkichi 77% ga oshgan. 14-ON-klaritromitsinni hosil bo‘lishini deyarli to‘liq ingibirlanishi aniqlangan. Klaritromitsinning keng terapevtik diapazoni tufayli, buyrak faoliyati normal bo‘lgan patsiyentlarda dozani kamaytirish talab etilmaydi. Shunday bo‘lsada, buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarga dozani quyidagi to‘g‘rilashlar tavsiya etilgan: CLCR ko‘rsatkichi minutiga 30 dan 60 ml gacha bo‘lgan patsiyentlarda klaritromitsinning dozasi 50% ga kamaytirilishi kerak. CLCR ko‘rsatkichi minutiga 30 ml dan kam bo‘lgan patsiyentlarda klaritromitsinning dozasi 75% ga kamaytirilishi kerak. Ritonavir bilan birga qabul qilinganda klaritromitsinning dozasi kuniga 1 g dan oshmasligi kerak. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda, agar farmakokinetik kuchaytiruvchi sifatida ritonavir OITV-proteazaning boshqa ingibitorlari, shu jumladan atazanavir va sakvinavir bilan qo‘llanganda doza shu tariqa to‘g‘rilanadi (Dorilarning ikki tomonlama yo‘nalgan o‘zaro ta’siri ga qarang). Klaritromitsinni boshqa tibbiy preparatlarga ta’siri. Antiaritmik preparatlar Postmarketing xabarlarining ma’lumotlariga ko‘ra, klaritromitsinni xinidin yoki dizopiramid bilan bir vaqtda qabul qilinganda ikki tomonlama yo‘nalgan taxikardiyani rivojlanish hollari qayd etilgan. Klaritromitsinni ushbu preparatlar bilan bir vaqtda qabul qilinganda QT intervalini uzayishini aniqlash maqsadida elektrokardiogrammani monitoringini o‘tkazish kerak. Shuningdek klaritromitsinni bunday preparatlar bilan qabul qilish vaqtida ularning zardobdagi miqdorini nazorat qilish kerak. Postmarketing hisobotlarida klaritromitsin va dizopiramidni bir vaqtda qabul qilinganda gipoglikemiya hollari qayd etilgan. Shu sababdan, klaritromitsin va dizopiramidni bir vaqtda qabul qilinganda qonda glyukoza darajasini nazorat qilish kerak. Peroral gipoglikemik vositalar va insulin Nateglinid va repaglinid kabi ayrim gipoglikemik preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llaganda, CYP3A enzimi ingibirlanishi mumkin va gipoglikemiyani chaqirishi mumkin. Glyukoza miqdorini sinchkovlik bilan nazorat qilish tavsiya etiladi. CYP3A bilan o‘zaro ta’siri Klaritromitsin tomonidan CYP3A ingibirlanishi tufayli, klaritromitsinni asosan CYP3A tomonidan metabolizmga uchraydigan dori preparatlari bilan bir vaqtda qabul qilish, terapevtik ham, nojo‘ya ta’sirlarini ham kuchaytirishi yoki uzaytirishi bilan bunday preparatlarning kontentratsiyasini oshirishi mumkin. Klaritromitsinni CYP3A enzimining substrati bo‘lgan boshqa preparatlarni, xususan, agar bunday CYP3A enzimi substratida tor terapevtik diapazon bo‘lsa (masalan, karbamazepin) yoki substrat asosan bu enzim ta’siri ostida metabolizmga uchraydigan boshqa preparatlarni qabul qilayotgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Klaritromitsin bilan bir vaqtda qabul qilingan hollarda preparatlarning, asosan CYP3A ta’siri ostida metabolizmga uchraydigan preparatlar dozasini to‘g‘rilash kerak. Ularning plazmadagi kontentratsiyasini nazorat qilish kerak. Ma’lumki, quyidagi preparatlar va preparatlar sinfi yoki CYP3A izoenzimi ta’siri ostida metabolizmga uchraydi, yoki ehtimol ularning ta’sirida metabolizmga uchrashi mumkin: alprazolam, astemizol, karbamazepin, tilostazol, tisaprid, tiklosporin, dizopiramid, qorakuya alkaloidlari, lovastatin, metilprednizolon, midazolam, omeprazol, peroral antikoagulyantlar (masalan, varfarin), pimozid, xinidin, rifabutin, sildenafil, simvastatin, takrolimus, terfenadin, triazolam va vinblastin. Ushbu ro‘yhat yakuniy emas. Tsitoxrom R450 tizimida boshqa izofermentlari ta’siridametabolizmga uchrovchi fenitoin, teofillin va valproat qo‘llanganda ham o‘zaro ta’sirning bunday mexanizmi aniqlangan. Omeprazol Klaritromitsin (har 8 soatdan 500 mg) va omeprazolni (har kuni 40 mg) qabul qilgan katta yoshdagi sog‘lom ko‘ngillilarda o‘tkazilgan tadqiqot ma’lumotlariga ko‘ra, klaritromitsin bilan bir vaqtda qabul qilganda omeprazolning plazmadagi muvozanat kontentratsiyasini (Smax, AUC0-24 va t1/2 muvofiq 30%, 89% va 34% ga) oshishi aniqlangan. Me’dada rN ko‘satkichining o‘rtacha qiymati omeprazolni alohida qabul qilinganda 5,2 ni, klaritromitsin bilan birga qabul qilinganda 5,7 ni tashkil qilgan. Sildenafil, tadalafil va vardenafil Ushbu fosfodiesteraza ingibitorlarining har biri CYP3A tomonidan, hech bo‘lmaganda qisman metabolizmga uchraydi, u o‘z navbatida klaritromitsin tomonidan ingibirlanishi mumkin. Sildenafil, tadalafil yoki vardenafilni klaritromitsin bilan bir vaqtda qabul qilish, ehtimol fosfodiesteraza ingibitorining ekspozitsiyasini oshishini chaqiradi. Sildenafil, tadalafil yoki vardenafilni klaritromitsin bilan bir vaqtda qabul qilinganda bu preparatlarning dozasini to‘g‘rilash talab etilishi mumkin. Teofillin, karbamazepin Klinik tadqiqotlarning natijalari klaritromitsin bilan bir vaqtda qabul qilganda teofillin va karbamazepinning qondagi kontentratsiyasini biroz, ammo statistik ishonchli ravishda (r≤0,05) oshishini ko‘rsatgan. Tolterodin Tolterodin asosan titoxrom R450 ning 2D6-izoformasi (CYP2D6) tomonidan metabolizmga uchraydi. Ammo CYP2D6 bo‘lmagan subpopulyatsiyada metabolizm CYP3A tomonidan amalga oshiriladi. Bunday patsiyentlarda CYP3A ingibirlanishi zardobda tolterodinning kontentratsiyasini ahamiyatli darajada oshishini chaqiradi. Bunday hollarda klaritromitsin kabi CYP3A ingibitorlari bilan bir vaqtda qabul qilinganda tolterodinning dozasini kamaytirish talab etilishi mumkin. Triazolbenzodiazepinlar (masalan, alprozolam, midazolam, triazolam) Tabletka shaklidagi klaritromitsin (kuniga ikki marta 500 mg) bilan bir vaqtda midazolamni vena ichiga yuborilganda AUC 2,7 marta va peroral yuborilganda 7 marta oshishini ko‘rsatuvchi ma’lumotlar mavjud. Midazolam va klaritromitsinni peroral bir vaqtda qabul qilish mumkin emas. Agar klaritromitsin qabul qilinganida midazolam vena ichiga yuborilsa, zarurati bo‘lganida dozani to‘g‘rilash uchun patsiyentning ko‘rsatkichlarini sinchkovlik bilan kuzatish kerak. Shunga o‘xshash ehtiyotkorlik choralariga CYP3A yordamida metabolizmga uchraydigan boshqa benzodiazepinlar, shu jumladan triazolam va alprazolamni qo‘llaganda ham amal qilish lozim. Chiqarilishi CYP3A ga bog‘liq bo‘lmagan benzodiazepinlar (temazepam, nitrazepam, lorazepam) uchun klaritromitsin bilan o‘zaro ta’sirini ehtimoli kam. Klaritromitsin va triazolamni bir vaqtda qabul qilinganda markaziy nerv tizimi tomonidan noxush ko‘rinishlar (masalan, uyquchanlik va ongni chalkashishi) haqida dalolat beruvchi postmarketing xabarlari mavjud. Markaziy nerv tizimi tomonidan farmakologik samaralarni kuchayishi mumkinligini e’tiborga olib, patsiyentning kuzatish kerak. Aminoglikozidlar Klaritromitsinni boshqa ototoksik preparatlar, ayniqsa aminoglikozidlar bilan ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak (“Maxsus ko‘rsatmalar” ga qarang). Kolxitsin Kolxitsin CYP3A uchun ham, r-glikoproteinining tashuvchisi uchun ham substrat hisoblanadi. Ma’lumki, klaritromitsin va boshqa makrolidlar CYP3A va r-glikoprotein ingibitori hisoblanadi. Klaritromitsin va kolxitsinni bir vaqtda qabul qilgan hollarda r-glikoprotein va CYP3A ni klaritromitsin tomonidan ingibirlanishi kolxitsinning ekspozitsiyasini oshishiga olib kelishi mumkin. Klaritromitsin va kolxitsinni birga qabul qilinganda, ayniqsa keksa patsiyentlarda, shu jumladan buyrak yetishmovchiligi fonida kolxitsinli toksiklik haqida postmarketing xabarlari mavjud. Ba’zi patsiyentlarda o‘lim hollari kuzatilgan. Klaritromitsin va kolxitsinni birga qabul qilish mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar”, “Maxsus ko‘rsatmalar”ga qarang). Digoksin Digoksin r-glikoprotein tashuvchisi uchun substrat hisoblanadi. Ma’lumki, klaritromitsin r-glikoprotein ingibitoridir. Klaritromitsin va digoksinni bir vaqtda qabul qilgan hollarda, r-glikoproteinni klaritromitsin tomonidan ingibirlanishi digoksinning ekspozitsiyasini oshishiga olib kelishi mumkin. Digoksin va klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilinganda zardobda digoksinning kontentratsiyasini oshishi to‘g‘risida postmarketing kuzatuvlarda xabar berilgan. Bunda ba’zi patsiyentlarda digoksinli intoksikatsiyaning klinik belgilari, shu jumladan potential fatal aritmiyalar namoyon bo‘lgan. Digoksin va klaritromitsinni bilan bir vaqtda qabul qilinganda, zardobda digoksinning kontentratsiyasini sinchkovlik bilan nazorat qilish kerak. Zidovudin Tabletka shaklidagi klaritromitsinni va zidovudinni OITV-infektiyalangan katta patsiyentlar tomonidan bir vaqtda peroral qabul qilinishi, zidovudinning muvozanat kontentratsiyasini pasayishiga olib kelishi mumkin. Klaritromitsin zidovudin bilan bir vaqtda peroral qabul qilinganda zidovudinning so‘rilishiga ta’sir qilishi tufayli, har bir preparatni to‘rt soatlik tanaffus qilib, agar klaritromitsin va zidovudinni navbatma-navbat qabul qilinsa, bu o‘zaro ta’sir ahamiyatli darajada bartaraf etilishi mumkin. OITV-infektiyalangan bolalarda klaritromitsinning suspenziyasini zidovudin yoki dideoksiinozin bilan bir vaqtda qabul qilganda bunday o‘zaro ta’sir yuz bermaydi. Klaritromitsinni vena ichiga yuborilganda bunday o‘zaro ta’sirning ehtimoli juda kam. Fenitoin va valproat Klaritromitsin kabi, CYP3A ingibitorlari va metabolizmida nazariy jihatdan CYP3A ishtirok etmaydigan preparatlar (masalan, fenitoin va valproat) o‘rtasida o‘zaro ta’sirlar haqida spontan va chop etilgan xabarlar mavjud. Bunday preparatlarni klaritromitsin bilan bir vaqtda buyurilganda qon zardobida ularning miqdorini nazorat qilish tavsiya etiladi. Zardobda bu preparatlarning miqdorini oshishi haqida xabar berilgan. Dori preparatlari bilan ikki tomonlama yo‘nalgan o‘zaro ta’siri Atazanavir Klaritromitsin ham, atazanavir ham CYP3A substrati va ingibitori hisoblanadi. Ushbu preparatlar o‘rtasida ikki tomonlama yo‘nalgan o‘zaro ta’sir mavjudligi tasdiqlangan. Klaritromitsin (kuniga ikki marta 500 mg) va atazanavirni (kuniga bir marta 400 mg) bir vaqtda qabul qilish klaritromitsinning ekspozitsiyasini ikki marta oshishi, 14-ON-klaritromitsinning ekspozitsiyasini 70% ga pasayishi va atazanavirning AUC ni 28% ga oshishiga olib keladi. Klaritromitsinning terapevtik diapazoni kengligi tufayli buyrak faoliyati normal bo‘lgan patsiyentlarda uning dozasini kamaytirishga zarurat yo‘q. Kreatinin klirensi minutiga 30 dan 60 ml gacha bo‘lganda klaritromitsinning muvofiq dori shaklini qo‘llash yo‘li bilan klaritromitsinning dozasi 75% ga kamaytirilishi kerak. Proteaza ingibitorlari bilan birga qo‘llanganda klaritromitsinning dozasi kuniga 1000 mg dan oshmasligi kerak. Kaltiy kanallari blokatorlari Arterial gipotenziya paydo bo‘lishi xavfi sababli, metabolizmida CYP3A4 ishtirok etuvchi kaltiy kanallari blokatorlari (masalan, verapamil, amlodipin, diltiazem) bilan klaritromitsinni birga ehtiyotkorlik bilan buyurish tavsiya etiladi. O‘zaro ta’sir qon plazmasida klaritromitsinning ham va kaltiy kanallari blokatorining ham kontentratsiyasini oshishiga olib kelishi mumkin. klaritromitsin va verapamilni bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda arteriaol gipotenziya, bradiaritmiya va laktatatsidozni paydo bo‘lishi haqida xabarlar mavjud. Itrakonazol Klaritromitsin ham, itrakonazol ham CYP3A substrati va ingibitori hisoblanadi, shuning uchun ushbu preparatlar orasida ikki tomonlama yo‘nalgan o‘zaro ta’sir paydo bo‘ladi. Klaritromitsin plazmada itrakonazolning miqdorini oshishini chaqirishi, itrakonazol esa plazmada klaritromitsinning miqdorini oshishini chaqirishi mumkin. Itrakonazol va klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilayotgan patsiyentlar kuchaygan yoki ta’siri uzaytirilgan farmakologik o‘zaro ta’sirning belgilari yoki simptomlarini aniqlash uchun sinchkovlik bilan kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak. Sakvinavir Klaritromitsin ham, sakvinavir ham CYP3A substrati va ingibitori hisoblanadi. Ushbu preparatlar o‘rtasida ikki tomonlama yo‘nalgan o‘zaro ta’sir mavjudligi tasdiqlangan. 12 ta sog‘lom ko‘ngillilarda o‘tkazilgan tadqiqotlar, klaritromitsinni (kuniga ikki marta 500 mg) va sakvinavirni (yumshoq jelatin kapsula shaklida, kuniga uch marta 1200 mg) bir vaqtda qabul qilish, sakvinavirni alohida qabul qilishga nisbatan sakvinavirning muvozanat AUC va Cmax ko‘rsatkichlarini muvofiq 177% va 187% ga oshishini ko‘rsatgan. Klaritromitsinni alohida qabul qilinishga nisbatan, klaritromitsinning AUC va Cmax ko‘rsatkichlari taxminan 40% ga oshgan. Tadqiqot natijalari, tekshirilayotgan dozalarda va dori shakllarida qo‘llanganda dozani to‘g‘rilash talab etilmasligini ko‘rsatdi. Yumshoq jelatin kapsula shaklidagi dorilarning o‘zaro ta’siri samaralari, qattiq jelatin kapsulalari shaklidagi sakvinavirni ishlatilganda kuzatiladigan samaralarga mos kelmasligi mumkin. Faqat sakvinavirni qo‘llagandagi dorilarning o‘zaro ta’siri samaralari sakvinavir va ritonavir bilan majmuaviy davolashdagi samaralarga mos kelmasligi mumkin. Agar sakvinavir ritonavir bilan birga qo‘llansa, ritonavir va klaritromitsinga nisbatan bo‘lishi mumkin bo‘lgan ta’sirini e’tiborga olish kerak (“Dorilarning o‘zaro ta’siri”ga qarang).

Shifokor klaritromitsinni homilador ayollarga, ayniqsa homiladorlikning I uch oyligida agar foyda xavfdan ustun bo‘lgan hollardagina buyurishi mumkin. Boshqa antibiotiklar kabi uzoq muddatli qo‘llash sezgir bo‘lmagan bakteriyalar va zamburug‘larning oshiqcha o‘sishini chaqirishi mumkin. Superinfektiya paydo bo‘lganida muvofiq davolashni boshlash kerak. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda preparatni extiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Klaritromitsin qo‘llanganida jigar faoliyatining buzilishi, shu jumladan jigar fermentlarining yuqori darajasi, va sariqlik bilan yoki usiz kechuvchi gepatotsellyulyar va/yoki xolestatik gepatit xaqida xabar berilgan. Jigar faoliyatining bu buzilishi og‘ir va odatda qaytuvchan bo‘lishi mumkin. Shuningdek, o‘lim bilan yakunlangan jigar yetishmovchiligi hollari qayd etilgan, u asosan jiddiy asosiy kasalliklar va/yoki yo‘ldosh medikamentoz davolash bilan assotsiatsiyalangan. Gepatitning anoreksiya, sariqlik, siydikni to‘qlashishi, qorin soxasida qichishish yoki og‘riq kabi ko‘rinishlari va simptomlari paydo bo‘lganida klaritromitsinni qo‘llashni darxol to‘xtatish kerak. Ko‘pchilik antibakterial preparatlarni, shu jumladan makrolidlarni qabul qilinganda og‘irlik darajasi o‘rtachadan hayot uchun xavfli bo‘lgan soxtamembranoz kolit hollari qayd etilgan. Ko‘pchilik antibakterial preparatlarni, shu jumladan klaritromitsin qo‘llanganida, Clostridium difficile (CDAD) chaqirgan yengil og‘irlik darajasidan fatal yakunlanadigan diareyaning rivojlanishi haqida xabar berilgan. Antibakterial preparatlarni qabul qilish ichakning normal mikroflorasini o‘zgartiradi, bu C. difficile ni ortiqcha o‘sishiga olib keladi. Antibiotiklar chaqirgan diareyasi bo‘lgan barcha patsiyentlarda CDAD rivojlanishi mumkinligini e’tiborga olish kerak. Anamnezni sinchiklab to‘plash kerak, chunki antibakterial preparatlar qo‘llanganidan keyin ikki oy o‘tgach CDAD rivojlanishi to‘g‘risida xabar qilingan. Klaritromitsinning ko‘p qismi jigar orqali chiqariladi. Shuning uchun jigar faoliyatining yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda ushbu antibiotik ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Shuningdek o‘rtacha va og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarga klaritromitsinni buyurilganda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak. Kolxitsin Klaritromitsin va kolxitsinni birga qabul qilganda, ayniqsa keksa patsiyentlarda, shu jumladan buyrak yetishmovchiligi fonida kolxitsinli toksiklik haqida postmarketing xabarlari mavjud. Ba’zi patsiyentlarda o‘lim hollari qayd etilgan (“Dorilarning o‘zaro ta’siri”ga qarang). Klaritromitsin va kolxitsinni birga qabul qilish mumkin emas. Klaritromitsinni va vena ichiga inyektiya uchun triazolam va midazolam kabi triazolbenzadiazepinlar bilan bir vaqtda extiyotkorlik bilan buyurish kerak (“Dorilarning o‘zaro ta’siri” bo‘limiga qarang). QT intervalini uzayishi. Yurak aritmiyasi va ikkiyo‘nalishli taxikadiyani (torsades de pointes) rivojlanish xavfidan dalolat beruvchi miokard repolyarizatsiyasi va QT intervalini uzayishi makrolidlar, jumladan klaritromitsin bilan davolanganda, kuzatilgan (Nojo‘ya ta’sirlar bo‘limiga qarang). Qorinchalar aritmiyasi, jumladan ikkiyo‘nalishli taxikardiya (torsades de pointes) yuqori xavfiga olib kelishi tufayli quyidagi klaritromitsin bemorlar guruhida ehtiyotkorlik bilan qo‘llanilishi kerak: Yurak ishemik kasalligi, og‘ir yurak yetishmovchiligi, o‘tkazuvchanlikni buzilishi va klinik ahamiyatli bradikardiya bo‘lgan patsiyentlarda. Gipomagniyemiya kabi, elektrolit ballansini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda. Gipokaliyemiya bo‘lgan patsiyentlarda klaritromitsinni buyurish mumkin emas (Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar bo‘limiga qarang). QT intervalini uzayishi bilan assotsiatsiyalangan boshqa tibbiy preparatlarni parallel qabul qilayotgan patsiyentlarda (Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar bo‘limiga qarang). Klaritromitsinni bir vaqtda astemizol, tizaprid, pimozid va terfenadin bilan qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” bo‘limiga qarang). Klaritromitsinni tug‘ma va aniqlangan ortirilgan QT intervalini uzayishi yoki anamnezida qorinchalar aritmiyasi bo‘lgan patsiyentlarda qo‘llash mumkin emas (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” bo‘limiga qarang). Klaritromitsinni boshqa ototoksik preparatlar, ayniqsa aminoglikozidlar bilan birga buyurilganda ehtiyotkorlikka amal qilish kerak. Davolash vaqtida va davolangandan keyin vestibulyar va eshitish faoliyatlarini monitoringini o‘tkazish kerak. Pnevmoniya Makrolidlarga chidamli Streptococcus pneumoniae ning shtammlari keng tarqalganligi tufayli, nogospital pnevmoniyasi bo‘lgan patsiyentlarga klaritromitsinni buyurishdan oldin sezgirlikka sinama o‘tkazish muxim. Gospital pnevmoniya xolida, klaritromitsinni boshqa muvofiq antibiotiklar bilan birga buyuriladi. Teri va yumshoq to‘qimalarning og‘irligi yengil va o‘rtacha darajali infektiyalari Bunday infektiyalarning eng ko‘p uchraydigan qo‘zg‘atuvchilari Staphylococcus aureus va Streptococcus pyogenes dir, ular makrolidlarga ham rezistent bo‘lishi mumkin. Demak, uchun sezgirlikka sinama o‘tkazish lozim. Agar beta-laktam antibiotiklarni qo‘llash mumkin bo‘lmagan hollarda (masalan, allergiya tufayli), boshqa preparatlar, masalan klindamitsinni qo‘llash afzal hisoblanadi. Xozirgi vaqtda makrolidlar faqat ayrim teri va yumshoq to‘qimalarning infektiyalarini davolashda qo‘llanadi, masalan: Corinobacterium minutissimum (eritrazma), acne vulgaris, saramasli yallig‘lanish, shuningdek penitsillinlar bilan davolashni qo‘llash mumkin bo‘lmagan vaziyatlarda. Anafilaksiya, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz va DRESS kabi o‘ta yuqori sezuvchanlikning og‘ir o‘tkir reaktiyalari rivojlanganida, klaritromitsin bilan davolashni darxol to‘xtatish va shoshilinch ravishda muvofiq davolashni boshlash kerak. Klaritromitsinni CYP3A4 ni induktiyalovchi preparatlar bilan bir vaqtda extiyotkorlik bilan buyurish kerak («Dorilarning o‘zaro ta’siri»ga qarang). Klaritromitsin va boshqa makrolidlar, shuningdek linkomitsin va klindomitsin orasida kesishgan rezistentlik bo‘lishi mumkinligiga e’tibor berish kerak. GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari (statinlar) Klaritromitsinni lovastatin yoki simvastatin bilan majmuada qo‘llash mumkin emas («Qo‘llash mumkin bo‘lmagan xolatlar» ga qarang). Klaritromitsinni boshqa statinlar bilan bir vaqtda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Klaritromitsin va statinlarni bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda rabdomiolizning rivojlanishi xaqida xabar berilgan. Bunday patsiyentlarda miopatiyaning belgilari va simptomlari borligiga kuzatish kerak. Agar klaritromitsin va statinlarni bir vaqtda qo‘llash zarurati bo‘lgan hollarda statinning qayd etilgan eng minimal dozasini buyurish kerak. CYP3A metabolizmiga bog‘liq bo‘lmagan statinni, masalan, fluvastatinni qo‘llash imkoniyatni ko‘rib chiqish kerak (“Dorilarning o‘zaro ta’siri”ga qarang). Peroral gipoglikemik vositalar va insulin Klaritromitsin va peroral gipoglikemik vositalarni (masalan, sulfonilmochevina hosilalari) va/yoki insulinni bir vaqtda qabul qilganda yaqqol gipoglikemiyani chaqirishi mumkin. Glyukozaning darajasini sinchiklab monitoringini o‘tkazish tavsiya qilinadi. Peroral antikoagulyantlar Klaritromitsin va varfarinni bir vaqtda qabul qilganda jiddiy qon ketishini paydo bo‘lishi va XMN (xalqaro me’yorlashtirilgan nisbat) ko‘rsatgichlarini va protrombin indeksini ahamiyatli oshishini xavfi bor. Patsiyentlar bir vaqtda klaritromitsin va peroral antikoagulyantlarni qabul qilayotgan vaqtlarida XMN ko‘rsatgichini va protrombin vaqtini tez-tez nazorat qilish kerak. Yordamchi moddalar Ta’siri uzaytirilgan tabletka shaklidagi klaritromitsinning tarkibiga laktoza kiradi. Kam uchraydigan galaktozani nasliy o‘zlashtiraolmaslik, laktaza yetishmovchiligi va glyukozo-galaktoz malabsorbtiya sindromi bo‘lgan patsiyentlarda preparatni qo‘llash mumkin emas. Homiladorlik va laktatsiya Klaritromitsinni homiladorlik davrida qo‘llashning xavfsizligi aniqlanmagan. Preparatni homiladorlik vaqtida, ayniqsa homiladorlikning birinchi uch oyligida foyda/xavf nisbatini sinchiklab baholamasdan qo‘llash mumkin emas. Klaritromitsinni emizish davrida qo‘llashning xavfsizligi aniqlanmagan. Klaritromitsin ko‘krak sutiga chiqariladi. Avtomobilni va texnikani boshqarish qobiliyatiga ta’siri. Klaritromitsinni avtomobil va texnikani boshqarish qobiliyatiga ta’siri haqida ma’lumotlar yo‘q. Agar patsiyent avtomobil va texnikani boshqarmoqchi bo‘lsa, patsiyent ushbu dori preparatini qabul qilganda bosh aylanishi, vertigo, gallyutsinatsiyalar, ongni chalkashishi va dezoriyentatsiya paydo bo‘lishi mumkinligini e’tiborga olishi kerak. Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

30oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin

Simptomlari Mavjud bo‘lgan xabarlar klaritromitsinning dozasini oshirib yuborilishi me’da-ichak yo‘llari tomonidan belgilarni paydo bo‘lishini chaqirishi mumkinligini ko‘rsatdi. Anamnezida bipolyar psixozi bo‘lgan bir patsiyentda, u 8 gramm klaritromitsin qabul qilgan, aqliy holatini buzilishi, paranoidal xulq, gipokaliyemiya va gipoksemiya rivojlangan. Davolash Dozani oshirib yuborilishi bilan birga kechuvchi nojo‘ya reaktiyalarni me’dani yuvish va simptomatik davolash yordamida davolash kerak. Boshqa makrolidlar bilan bo‘lgan hollardagi kabi, gemodializ yoki peritoneal dializ klaritromitsinning qon zardobdagi darajasini sezilarli o‘zgartirishini ehtimoli kam.

Retsept bo‘yicha.

100 ml dan o‘lchov qoshiqchasi/o‘lchov shprit bilan flakonlarda, karton qutida

2 yil; flakonda tayyorlangan suspenziya – tayyorlangan kundan boshlab 14 kun..