Hozirgi vaqtda trastuzumabni qo‘llaganda xabar berilgan jiddiy va/yoki tez-tez uchraydigan noxush reaktsiyalar bo‘lib quyidagilar hisoblanadi: yurak disfunktsiyasi, infuzion reaktsiyalar, gematotoksiklik (xususan neytropeniya), infektsiyalar va o‘pka tomonidan buzilishlar.
Ushbu bo‘limda noxush reaktsiyalar tez-tezligini ta’riflash uchun quyidagi tasnifdan foydalaniladi: juda tez-tez (≥ 10%), tez-tez (≥ 1% va < 10%), tez-tez emas (≥ 0,1% va < 1%), kam hollarda (≥ 0,01% va < 0,1%), juda kam hollarda (< 0,01%), noma’lum (mavjud ma’lumotlar asosida aniqlab bo‘lmaydi).
Har bir guruh doirasida noxush reaktsiyalar jiddiyligini kamayishi tartibida keltirilgan.
Trastuzumabni asosiy klinik tadqiqotlar va postmarketing monoterapiyada ham, ximioterapiya bilan majmuada ham qo‘llanilganda xabar berilgan noxush reaktsiyalar quyidagi keltirilgan.
Tez-tezligi asosiy klinik tadqiqotlarda maksimal uchraganga mos ravishda ko‘rsatilgan.
Infektsion va parazitar kasalliklar: juda tez-tez – infektsiyalar, nazofaringit; tez-tez – faringit, neytropenik sepsis, tsistit, Herpes zoster, gripp, sinusit, teri infektsiyalari, rinit, yuqori nafas yo‘llari infektsiyalari, siydik chiqarish yo‘llari infektsiyalari, saramas, flegmona; tez-tez emas – sepsis.
Xavfsiz, xafvli va aniqlanmagan o‘smalar (shu jumladan kistalar va poliplar): noma’lum – xavfli o‘smani avj olishi, o‘smani avj olishi; Qon va limfatik tizim tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – febril neytropeniya, anemiya, neytropeniya, leykopeniya, trombotsitopeniya; noma’lum – gipoprotrombinemiya, immun trobotsitopeniya.
Immun tizimi tomonidan buzilishlar: tez-tez – o‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari; noma’lum – anafilaktik reaktsiyalar†, anafilaktik shok†; Moddalar almashinuvi tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – tana vaznini kamayishi, anoreksiya; noma’lum – giperkaliyemiya.
Ruhiyatni buzilishi: juda tez-tez – uyqusizlik; tez-tez – xavotirlik, depressiya, fikrlashni buzilishi.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – paresteziya, disgevziya (ta’m bilishni o‘zgarishi); tremor1, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i; tez-tez – periferik neyropatiya, mushak gipertonusi, uyquchanlik, ataksiya; kam hollarda – falaj; noma’lum – bosh miya shishi.
Ko‘rish a’zosi tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – kon’yunktivit, ko‘p ko‘z yoshi oqishi; tez-tez – ko‘zlarni qurishi; noma’lum – ko‘ruv nervi diskini shishi, to‘r pardaga qon quyilishi.
Eshitish a’zosi tomonidan buzilishlar va labirint buzilishlari: tez-tez emas – karlik.
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – arterial bosimni (AB) pasayishi va oshishi1, yurak ritmini buzilishi1, yurak urib ketishi1, xilpillash (yurak bo‘lmachalari yoki qorinchalari)1, chap qorinchadan otilib chiqayotgan qon xajmini kamayishi*, “quyilishlar”; tez-tez – yurak yetishmovchiligi (surunkali)†, supraventrikulyar taxiaritmiya†1, kardiomiopatiya, arterial gipotenziya†1, vazodilatatsiya; tez-tez emas – perikardial suyuqlik to‘planishi; noma’lum – kardiogen shok, perikardit, bradikardiya, “ot dupuri” ritmi.
Nafas tizimi, ko‘krak qafasi va ko‘ks oralig‘i a’zolari tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – xirillashlar†1, hansirash†, yo‘tal, burundan qon ketishi, rinoreya; tez-tez – pnevmoniya†, bronxial astma, o‘pka funktsiyasini buzilishi, plevral suyuqlik to‘planishi†; kam hollarda – pnevmonit; noma’lum – o‘pkaning interstitsial kasalligi, o‘pka fibrozi†, nafas yetishmovchiligi†, o‘pka infiltratsiyasi†, o‘tkir o‘pka shishi†, o‘tkir respirator distress-sindrom†, bronxospazm†, gipoksiya†, gemoglobinni kislorod bilan to‘yinishini pasayishi†, hiqildoq shishi, ortopnoe, o‘pka shishi.
Me’da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – stomatit, diareya, qusish, ko‘ngil aynishi, lablarni shishi1, qorinda og‘riq, dispepsiya, qabziyat; tez-tez – pankreatit, gemorroy, og‘izni qurishi.
Jigar va o‘t chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar: tez-tez – gepatit, jigar sohasida og‘riq, gepatotsellyulyar shikastlanish; kam hollarda – sariqlik; noma’lum – jigar yetishmovchiligi.
Teri va teri osti to‘qimalari tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – kaft-tovon sindromi, eritema, toshma, yuzni shishi1, alopetsiya, tirnoqlar tuzilishini buzilishi; tez-tez – akne, terini qurishi, ekximoz, gipergidroz, makulo-papulyoz toshma, qichishish, onixoklaziya, dermatit, eshakemi; noma’lum – angionevrotik shish.
Suyak-mushak va biriktiruvchi to‘qima tomonidan buzilishlar: juda tez-tez – artralgiya, mushak karaxtligi1, mialgiya; tez-tez – artrit, belda og‘riq, ossalgiya, mushak spazmlari, bo‘yin sohasida og‘riq, qo‘l-oyoqda og‘riq.
Buyrak va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar: tez-tez – buyrak kasalligi; noma’lum – membranoz glomurulonefrit, glomerulonefropatiya, buyrak yetishmovchiligi.
Homiladorlikni kechishiga ta’siri, tug‘ruqdan keyingi va perinatal holatlar: noma’lum – oligogidramnion, o‘pkaning fatal gipoplaziyasi va homilada buyrak gipoplaziyasi va/yoki funktsiyasini buzilishi.
Jinsiy a’zolar va sut bezlari tomonidan buzilishlar: tez-tez – sut bezlarini yallig‘lanishi/mastit.
Umumiy buzilishlar va yuborish joyidagi buzilishlar: juda tez-tez – periferik shishlar, asteniya, ko‘krakda og‘riq, qaltirash, holsizlik, grippsimon sindrom, infuzion reaktsiyalar, og‘riq, isitma, mukozit; tez-tez – lohaslik, shishlar.
Jarohatlar, intoksikatsiyalar va muolajalarning asoratlari: tez-tez – lat yeyish.
† – o‘lim bilan yakunlangan noxush reaktsiyalar.
1 – asosan infuzion reaktsiyalar bilan bog‘liq bo‘lgan noxush reaktsiyalar.
Aniq foizi aniqlanmagan.
* – antratsiklinlardan keyin majmuaviy davolashda va taksanlar bilan majmuada qo‘llaganda kuzatilgan noxush reaktsiyalar.
Quyida alohida noxush reaktsiyalar bo‘yicha ma’lumot keltirilgan.
Yurak disfunktsiyasi NYHA (Nyu-York Kardiologlar Assotsiatsiyasining tasnifi) bo‘yicha II-IV funktsional sinf surunkali yurak yetishmovchiligi trastuzumabni qo‘llaganda eng ko‘p kuzatilidigan noxush reaktsiya bo‘lib hisoblanadi va o‘lim bilan bog‘liq bo‘lgan.
Trastuzumab qabul qilgan patsiyentlarda yurak funktsiyasini buzilishlarining quyidagi belgilari va simpmtolari kuzatilgan: hansirash, ortopnoe, yo‘talni kuchayishi, o‘pka shishi, “ot dupuri” ritmi yoki chap qorinchadan otilib chiqayotgan qon xajmini kamayishi.