Sog'ligingizga ziyon yetkazmang !!! Saytda ko'rsatilgan ma'lumotlardan faqat mutaxassis provizor yoki shifokor bilan maslaxatlashgandan so'ng foydalaning.
Ta'sir etuvchi modda(XPN):
geparin natriy
Preparatning savdo nomi:
Geparin-Fereyn
Farmakalogik guruhi:
Bevosita ta’sirga ega antikoagulyant.
Dori shakli:
inyektsiya uchun eritma.
rangsiz yoki och sariq rangli, tiniq, mexanik qo‘shimchalarsiz eritma.
Bevosita ta’sirga ega antikoagulyant.
Venoz trombozlar (shu jumladan oyoqning yuzaki va chuqur venalari trombozi; buyrak venalari trombozi) va o‘pka arteriyasi tromboemboliyalarini oldini olish va davolash.Yurak bo‘lmachalari fibrillyatsiyasi bilan assotsiatsiyalangan tromboembolik asosrtalarni oldini olish.Periferik arterial emboliyalarni (shu jumladan yurakning mitral nuqsonlari bilan assotsiatsiyalangan) oldini olish va davolash.O‘tkir va surunkali koagulopatiyani (shu jumladan DVS-sindromning I bosqichi) davolash.EKG da ST segmentini barqaror ko‘tarilishisiz kechuvchi o‘tkir koronar sindrom (nostabil stenokardiya, EKG da ST segmentini ko‘tarilishisiz miokard infarkti).ST segmentini ko‘tarilishi bilan miokard infarkti: trombolitik davolaganda, birlamchi teri orqali koronar revaskulyarizatsiyada (stentlash bilan yoki usiz ballonli angioplastika) va arterial yoki venoz trombozlar va tromboemboliyalarning yuqori xavfida.Mikrotromb hosil bo‘lishi va mikrotsirkulyatsiyani buzilishlarini oldini olish va davolash, shu jumladan gemolitiko-uremik sindromda; glomerulonefritlarda (shu jumladan yuguriksimon nefrit) va jadallashtirilgan diurezda.Gemotransfuziyada, ekstrakorporal tsirkulyatsiya tizimlarida (yurakdagi operatsiyalarda ekstrakorporal qon aylanishi, gemosorbtsiya, tsitaferez) va gemodializda qon ivishini oldini olish.Venoz kateterlarga ishlov berishda qo‘llanadi.
Kattalar Geparin davolash maqsadlarida imkoniyati boricha tana vazniga nisbatan soatiga 15 TB/kg dozada tomchilab infuziya ko‘rinishida yuborilishi kerak.
Infuziyadan oldin talab etilgan antikoagulyant ta’sirni tez ta’minlash uchun 1 ml (5000 TB) vena ichiga oqim bilan yuboriladi.
Agar qonning ivish vaqti normal ko‘rsatkichlarga nisbatan 2-3 marta uzaysa, faollashtirilgan qisman tromboplastin vaqti (FQTV) 1,5-2 marta oshsa, geparinning antikoagulyant ta’sir samarasi optimal hisoblanadi (FQTV ni uzluksiz nazoratini imkoniyati bo‘lsa).
Dozani oshirib yuborilishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun bo‘lishi mumkin bo‘lgan qonashni ko‘rsatuvchi klinik simptomlarni (shilliq qavatlardan qon ketishi, gematuriya va boshqalar) muntazam kuzatish kerak.
Infuziya holida yuborishning iloji bo‘lmaganida preparatni bo‘lib, sutkada 4 marta (kattalarga 2 ml 10000 TB dan) teri ostiga yuborish mumkin.
Keyingi dozalarga tuzatish kiritish maqsadida qonning ivish vaqtini keyingi yuborishdan 30-60 minut oldin nazorat qilish kerak.
Geparinning sutkalik dozasi 60000-80000 TB dan oshmasligi kerak va faqat istisno hollardagina 10 kundan ortiq qo‘llanishi mumkin.
Geparin natriy profilaktik maqsadda buyurilishi mumkin.
Trombozni oldini olish uchun geparin qorin sohasining teri ostiga 1 ml (5000 TB) dan sutkada 2 marta yuboriladi.
Kardiomiopatiyada, yurak yetishmovchiligida va miokard infartida geparin 2 ml (10000 TB) dan sutkada 2 marta yuboriladi.
Bolalar Boshlang‘ich doza vena ichiga yuborish uchun sutkada 50 TB/kg tana vazniga, keyinchalik samarani bir maromda ushlab turuvchi doza sutkada 20000 TB/m2 ni tashkil qiladi yoki bo‘lib-bo‘lib, har 4 soatda 100 TB/kg tana vazniga hisobidan yuboriladi.
Allergik reaktsiyalar: eshakemi, rinit, ko‘z yoshini oqishi, isitma, bronxospazm.
Qon yaratish tizimi tomonidan: gemorragik sindrom, trombotsitopeniya, eozinofiliya rivojlanishi mumkin; Mahalliy reaktsiyalar: eritema, gematoma, inyektsiya joyida nekroz.
Preparatga yuqori sezuvchanlik, me’da-ichak yo‘llari (MIY) ni yarali shikastlanishlari, o‘smalari va poliplari; nimo‘tkir bakterial endokardit; jigar va buyrak funktsiyasini yaqqol buzilishlari, bosh miya va umurtqa pog‘onasidagi operatsiyalar, ko‘zlardagi operatsiyalar; qon ivishi vaqtini pasayishi bilan kechuvchi kasalliklar; xavf tug‘diruvchi abort; laboratoriya nazoratini imkoniyati yo‘qligida; trombotsitopeniya; qon tomirlarning yuqori o‘tkazuvchanligida qo‘llash mumkin emas.
Bilvosita antikoagulyantlar, antiagregantlar (atsetilsalitsilat kislotasi, nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalar bilan) bilan bir vaqtda qo‘llanganida samaradorligi kuchayadi.
Peroral antikoagulyantlarga o‘tishda geparinning dozasini kamaytirish lozim va sinchkov laboratoriya nazorati ostida atsenokumarol bilan birga qo‘llash mumkin.
Yurak glikozidlar, tetratsiklinlar, nikotin, antigistamin preparatlar bilan birga qo‘llanganida samaradorligi pasayadi.
Tegishli nazorat laboratoriya tadqiqotlarini (qonning ivish vaqti va faollashgan qisman tromboplastin vaqti) o‘tkazish lozim.
Shuning uchun katta dozalar bilan davolashni statsionar sharoitida o‘tkazish tavsiya etiladi.
Oldini olish maqsadida geparin ambulator yuborilishi ham mumkin.
Homilador ayollar va og‘ir holatdagi bemorlarga buyurilganida, maxsus ehtiyotkorlik talab etiladi.
Geparinning molekulasini manfiy zaryadi tufayli, in vitro sharoitida ko‘pchilik dori preparatlari bilan majmualar hosil qiladi, shuning uchun geparinni boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 0°S dan 25°S gacha bo‘lgan haroratda saqlansin.
Preparatni yaroqlilik muddati flakon ochilgandan so‘ng 14 sutka.
Simptomlari – turli joydagi va turli og‘irlik darajasidagi qon ketishlari.
Antidoti – protamin sulfati.
Davolash: Og‘ir bo‘lmagan qon ketishida geparinning dozasini kamaytirish yoki geparinizatsiyani vaqtincha to‘xtatish yetarlidir.
Og‘irroq gemorragik sindromda antidot yuborish talab qilinadi.
Protamin sulfatining 1 ml 1000 TB geparinni neytralizatsiya qiladi.
Agar qon havzasida qancha geparin borligi noma’lum bo‘lsa, protamin sulfatining bir martalik dozasi vena ichiga 1 ml dan oshmasligi lozim (sekin yuborilsin).
Bu doza zarurati bo‘lganida qonning ivish vaqti (maqsadga muvofiqrog‘i – trombin vaqti) normallashguncha takroran qo‘llanishi mumkin.
1-2 soatdan keyin qonning ivish vaqtini (trombin vaqti) takroran aniqlash tavsiya etiladi, chunki teri ostiga yuborilgan joydan geparin keyinchalik qon oqimiga tushishi, qisman antidoti bilan bog‘langan holatdan ajralib chiqishi mumkin (“heparin rebound” deb ataluvchi).
Bunday hollarda 1 ml protamin sulfatni takroran yuborish lozim.
Shifokor retsepti bo‘yicha
Inyektsiya uchun eritma 1 ml da 5000 XB dan 5 ml dan flakonlarda va 1 ml yoki 5 ml dan ampulalarda.
5 ml dan neytral shisha flakonlarda yoki 1 ml, 5 ml dan neytral shisha ampulalarda.
1 flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutiga joylangan.
5 flakon yoki 5 ampula polivinilxlorid plyonka o‘ramga yoki polivinilxlorid plyonka va bosma laklangan alyumin folgali kontur uyali o‘ramlarga joylangan.
Flakonli 1 kontur uyali o‘ramdan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.
Ampulali 1 kontur uyali o‘ramdan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.
Statsionarlar uchun o‘ram.
Flakonli 10 kontur uyali o‘ramdan teng miqdordagi qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan