tiniq, rangsizdan och sariq ranggacha bo‘lgan, biroz xira eritma.

plazma o‘rnini bosuvchi vosita.

:

Suvni bog‘lab olish va tutib qolish hususiyati borligi tufayli, 6 mg/ml va 10 mg/ml kontsentratsiyali eritmalar uchun aylanib yuruvchi qon xajmini (AQH) yuborilgan hajmidan muvofiq 85-100% va 130-140% ga oshirish hususiyatiga ega (plazma o‘rnini bosuvchi ta’siri 4-6 soat davomida saqlanib turadi). Buzilgan gemodinamikani tiklaydi, mikrotsirkulyatsiyani, qonning reologik xususiyatlarini (gematokrit ko‘rsatkichlarini pasaytirishi hisobiga) yaxshilaydi, plazmaning qovushqoqligini kamaytiradi, trombotsitlar agregatsiyasini pasaytiradi va eritrotsitlar agregatsiyasiga to‘sqinlik qiladi. Gidroksietilkraxmal 130 tuzilishi bo‘yicha glikogenga yaqin, bu uning yuqori tolerantligi va anafilaktik reaktsiyalarni rivojlanish xavfini kamligini bilan tushuntiriladi. Gidroksietilkraxmal 130 eritmaning yuqori turg‘unligi bilan ajralib turadi va haroratning o‘zgarishlarida flokulyatsiya bermaydi. Gidroksietilkraxmal 130 izoonkotik plazma o‘rnini bosuvchi eritma bo‘lganligi tufayli, u yuborilganida tomir ichidagi suyuqlikning hajmi yuborilgan hajmga proportsional ravishda oshadi.

Gipovolemiya va shokni (o‘tkir qon yo‘qotish natijasidagi, shu jumladan intraoperatsion, jarohatlar, kuyishlar, sepsis) oldini olish va davolash;Umumiy anesteziyaga kiritishda, spinal va epidural anesteziyani o‘tkazishda arterial gipotenziyani oldini olish;Mikrotsirkulyatsiyani buzilishi, o‘tkir normovolemik va terapevtik gemodilyutsiya, shu jumladan izovolemik (shu jumladan operatsiyadan oldingi, ishemik insultning o‘tkir davrida, to‘satdan kuzatilgan karlikda);Ekstrakorporal qon aylanish apparatini to‘ldirish uchun qo‘llanadi.

Vena ichiga tomchilab yoki oqim bilan yuboriladi. Doza va yuborish tezligi gemodinamikani buzilish yaqqolligi va patsiyentning holatini og‘irligiga bog‘liq holda shaxsiy tanlanadi. Eritmaning birinchi 10-20 ml ni sekin yuborish kerak (anafilaktoid reaktsiyalarni rivojlanish ehtimoli tufayli). Turli etiologiyali shoklarni davolashda 500-1500 ml dozada yuboriladi. Gemorragik shokda yuborish tezligi soatiga 20 ml/kg ni tashkil qiladi, septik va kuyish shokida – bir muncha kam. 10 yoshgacha bo‘lgan bolalarda infuziya tezligi soatiga 15 ml/kg dan oshmasligi kerak. Kattalar va 12 yoshgan oshgan bolalar uchun maksimal sutkalik doza – 33 ml/kg (tana vazni 75 kg bo‘lganida 2500 ml) ni tashkil etadi. 3 dan 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun maksimal sutkalik doza – 15-20 ml/kg tashkil etadi. Yangi tug‘ilgandan boshlab 3 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun maksimal sutkalik doza– 10-15 ml/kg ni tashkil etadi. Yurak-tomir va o‘pka asoratlarini rivojlanish xavfi bo‘lmagan patsiyentlarda davolashning davomiyligi gematokrit ko‘rsatkichiga (30% dan past bo‘lmasligi kerak) qarab aniqlanadi. Terapevtik gemodilyutsiyada ko‘p kunlik yoki ko‘p haftalik infuzion sxemalar bo‘yicha qo‘llanadi. Ko‘p kunlik infuzion sxema: sutkalik infuzion doza – 500-1000 ml gidroksietil kraxmal eritmasi (60 mg/ml); to‘satdan paydo bo‘lgan karlikda va o‘zgarib turuvchi oqsoqlikda dozalash pastroq – sutkada 500 dan 750 ml gacha, to‘satdan paydo bo‘lgan ishemik insultda – yuqori va sutkada 750-1000 ml; yuborish tezligi – soatiga 75-250 ml, davomiyligi – 5-10 kunni tashkil qilishi mumkin. To‘satdan paydo bo‘lgan ishemik insultda davolashni boshida 200-400 ml ni tashkil qiluvchi yuklama doza qo‘shimcha yuboriladi, bunda yuborish yuqori tezlikda (masalan, soatiga 200-400 gacha) amalga oshiriladi. Ko‘p haftalik infuzion sxemada 200-400 ml dan, haftada 2-3 marta, soatiga 125-250 ml tezlik bilan yuborish amalga oshiriladi, davolashning davomiyligi – 3-6 haftani tashkil etadi. Ko‘pchilik hollarda yuborilgan dori vositasining hajmini gemodinamik va/yoki gemoreologik ko‘rsatkichlarga (markaziy venoz bosim – 15 mm sim. ust., gematokrit – 38-42 va b.) moslashtirish (zarurat bo‘lganida esa – qon chiqarish) tavsiya qilinadi. Parallel qon olishda biron bir vaqtda gipovolemik holat (infuziya qon chiqarish bilan parallel ravishda, yoki undan oldin o‘tkaziladi, yuborilgan miqdor esa olingan qon miqdoridan ko‘p bo‘lishi kerak) paydo bo‘lmasligi uchun nazorat qilish kerak. Sutkalik doza aylanib yuruvchi qonning hajmini to‘ldirishga o‘xshash bo‘ladi.

Allergik reaktsiyalar, shu jumladan anafilaktik: ko‘ngil aynishi, qusish, ABni pasayishi, taxikardiya, tana haroratini oshishi, bosh og‘rig‘i (yuborishni to‘xtatish kerak) bo‘lishi mumkin; Qon zardobidagi amilazaning faolligini oshishi (pankreatitni tashhislashni qiyinlashtirishi mumkin); Yuqori dozalar ishlatilganida – terini qichishishi, gipokoagulyatsiya, gipoproteinuriya, gematokritni pasayishi, qon ketish vaqtini uzayishi, ACHTV uzayishi, VIII qon ivish omili, Villebrand omilining (suyultirish sababli) faolligini pasayishi bo‘lishi mumkin.

O‘ta yuqori sezuvchanlik (shu jumladan kraxmalga), bosh miya gipertenziyasi, arterial gipertenziya, bosh miyaga qon quyilishi, dekompensatsiyalangan surunkali yurak yetishmovchiligi, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi (oligo-, anuriya), o‘pka shishi (shu jumladan kardiogen), gipergidratatsiya (shu jumladan o‘pka shishi), gipervolemiya, degidratatsiya (elektrolitlar almashinuvini to‘g‘rilash zarurati bo‘lganida), qon ivishi tizimini yaqqol buzilishlari (shu jumladan og‘ir darajadagi gemorragik diatez, gipokoagulyatsiya, gipofibrinogenemiya), giperxloremiya, gipernatriyemiya, gipokaliyemiya, gemodializ, og‘ir buyrak yetishmovchiligi; homiladorlik (I uch oyligi) da qo‘llash mumkin emas.

Boshqa dori vositalarining eritmalari bilan farmakologik nomutanosib (boshqa moddalar bilan aralashtirilmasin). Gidroksietilkraxmalni geparin yoki peroral antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo‘llash qon ketish vaqtini uzaytirishi mumkin. Boshqa dori vositalarini qabul qiluvchi patsiyentlarga, ayniqsa beta-blokatorlar va vazodilyatatorlarni qabul qilinganida alohida e’tibor berish kerak, chunki hajm o‘rnini bosuvchi davolashga qaramasdan tizimli arterial bosim va yurak qisqarishlari sonini o‘zgarishlari aniqlanmasligi mumkin. Antibiotiklarning nefrotoksikligini oshiradi.

Allergik raktsiyalar rivojlanishi mumkinligi sababli birinchi 10-20 ml eritmani sekin (tomchilab), patsiyentning holatini nazorat qilib yuborish kerak. Davolashni AQX, elektrolitlarning kontsentratsiyasi, leykotsitlar, trombotsitlar, Hb, qon ivishi, buyraklar faoliyati (ayniqsa yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda suv-elektrolitlar holatini o‘ziga xosligi sababli) ko‘rsatkichlarini nazorati ostida o‘tkazish kerak. Davolashni boshida qon zardobida kreatininning kontsentratsiyasini nazorat qilish talab qilinadi. Kreatininning kontsentratsiyasini yuqori ko‘rsatkichlarida (1,2-2 mg/dl yoki 106-177 mkmol/l – kompensatsiyalangan buyrak yetishmovchiligi) davolashni o‘tkazishning imkoniyati va zarurati nisbatini aniqlash, albatta doimo suv-elektrolitlar muvozanatini nazorat qilish kerak. GEK klinik-kimyoviy ko‘rsatkichlarga (glyukoza, oqsil, ECHT, yog‘ kislotalari, xolesterin, sorbitdegidrogenaza, siydikning solishtirma og‘irligi) ta’sir qilishi mumkinligini e’tiborga olish kerak. Preparatning yuqori dozalarini yuborish gematokrit, Hb va plazma oqsillarining kontsentratsiyasini pasayishiga olib kelishi mumkin. Hb ko‘rsatkichini 10 g% dan kam va gematokritni 27% dan past ko‘rsatkichi kritik hisoblanadi. Umumiy oqsilning ko‘rsatkichi 5 g/dl kam bo‘lishidan boshlab albuminni yuborish ko‘rsatilgan. AQH 20-25% dan ortiq qon yo‘qotilganida qo‘shimcha ravishda eritrotsitar massani yuborish ko‘rsatilgan. Asosan suv va elektrolitlarni yo‘qotish bilan bog‘liq bo‘lgan shok holatlarida (yaqqol qusish, diareya, kuyishlar) preparat bilan boshlang‘ich davolashdan keyin muvozanatlangan elektrolitlarning eritmalari yordamida keyingi davolashni o‘tkazish kerak. Davolash vaqtida organizmga yetarli miqdorda suyuqlik tushishini ta’minlash kerak. Anafilaktoid reaktsiyalar paydo bo‘lganida preparatni yuborishni to‘xtatish, bemorni bosh qismi pastga tushirilgan holda “yotqizilgan” holatda o‘tkazish, nafas yo‘llarini tozalash kerak; so‘ngra epinefrinni dastlab 1 ml eritmasini (1:1 ming) 10 ml gacha eritib hosil bo‘lgan eritmaning 1 ml (0,1 mg) dastlab sekin vena ichiga yuboriladi, bunda puls va AB nazorat qilib turiladi; epinefrinni yuborishni takrorlash mumkin. So‘ngra vena ichiga 5 % odam albumini (AQX to‘ldirish uchun), GKS (250-1000 mg prednizolon), antigistamin dori vositalari buyuriladi. Patsiyentlar doimiy tibbiy kuzatuvi ostida bo‘lishlari, qo‘shimcha terapevtik choralar patsiyentlarning holatiga qarab ko‘rilishi kerak. Qon guruhi aniqlanmagan patsiyentlarni davolashda GEK ni katta hajmlarda yuborish agglyutinatsiya reaktsiyasining tahlilini talqin qilishni qiyinlashtirishini e’tiborga olish kerak. Preparat vena ichiga yuborilganidan keyin qonda amilazaning faolligi oshadi va normaga 3-5 kundan keyin qaytadi (pankreatitning klinik manzarasiga ta’sir qilmasdan, laborator tashhislashga xalaqit berishi mumkin). Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.

Germetik yopiq o‘ramda, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Muzlatilmasin.

Simptomlari: katta hajmlarda tez yuborilganda o‘tkir chap qorincha yetishmovchiligi va o‘pka shishi, qon ivishini buzilishi rivojlanishi mumkin. Davolash: ko‘krakda siqilish hissi, nafasni qiyinlashishi, belda og‘riq, qaltirash, tsianoz, qon aylanishi va nafas olishni buzilishi paydo bo‘lganida preparatni yuborishni to‘xtatish va siptomatik davolash o‘tkazish kerak. O‘pka shishida preparatni yuborishni darxol to‘xtatish, zarurati bo‘lganida diuretik vosita yuborish kerak.

Retsept bo‘yicha

Birlamchi o‘ram: 250 ml va 500 ml hajmli shisha flakon. Ikkilamchi o‘ram: shisha flakon va tibbiyotda qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi joylangan karton quti.

2 yil.