tiniq, rangsiz yoki biroz sarg‘ish rangli suyuqlik.

Neyroleptiklar. Butirofenon hosilalari.

N05AD01.

So‘rilishi Ichga qabul qilgandan keyin biokiraolishligi qabul qilingan dozaning 60-70% ni tashkil qiladi. Qon plazmasida maksimal kontsentratsiyasi 2 soatdan 6 soatgacha vaqt orasida erishiladi. Mushak ichiga yuborilganidan keyin maksimal kontsentratsiyaga 20 minutdan so‘ng erishiladi. Taqsimlanishi Galoperidol gematoentsefalik to‘siq orqali oson o‘tadi. Preparat qon plazma oqsillari bilan 92% nisbatda bog‘lanadi. Muvozanat holatda taqsimlanish hajmi (Vdss) yuqori (7,9±2,5 l/kg). Metabolizmi Galoperidol bir necha yo‘l bilan, shu jumladan tsitoxrom R450 ning enzim tizimi (xususan  CYP3A4 yoki CYP2D6) va glyukuronizatsiya bilan metabolizmga uchraydi. Chiqarilishi Qabul qilgandan keyin terminal yarim chiqarilishi (terminal chiqarilishi) o‘rtacha 21 soatni (13-36 soatni) tashkil qiladi. Preparat ahlat bilan (60%) va siydik bilan (40%) chiqariladi. Qabul qilingan dozaning taxminan 1% o‘zgarmagan holatda siydik bilan chiqariladi. Terapevtik kontsentratsiyalar. Terapevtik natijalar plazmada galoperidolning kontsentratsiyasi 4mg/l va 20-25 mg/l orasidagi diapazonda bo‘lishi haqida taxmin qilingan.

Shizofreniya: simptomlarni davolash va qaytalanilishlarini oldini olish.Boshqa psixozlar, ayniqsa paranoidal.Maniya va gipomaniya.Aqliy qoloqlik va miyani organik shikastlanishlari bo‘lgan patsiyentlarda agressiya, giperfaollik va o‘ziga shikast yetkazish kabi ruxiy va ahloqiy muammolar.Quyidagi o‘rtacha va og‘ir darajali holatlarni davomli bo‘lmagan davolashda yordamchi terapiya: psixomotor qo‘zg‘alishlar, hayajonlanish, zo‘ravonlik yoki xavfli impulsiv hatti-harakat.Ko‘ngil aynishi va qusishda qo‘llaniladi.

Tavsiya etilgan doza mo‘ljal hisoblanadi, chunki doza qat’iy darajada shaxsiy ravishda hisoblanadi va patsiyentning reaktsiyasiga qarab o‘zgaradi. Bu o‘tkir fazada dozani asta-sekin oshirishning zarurati tez-tez kuzatilishi, keyinchalik samarani bir maromda saqlab turuvchi bosqichda asta-sekin kamaytirishni, so‘ngra minimal samarali dozani aniqlashni bildiradi. Eng past dozalarga ham qoniqarli darajada reaktsiya qiladigan patsiyentlarga yuqori dozalarni qo‘llash mumkin. Neyroleptik ko‘rsatmalar Shizofreniya, deliriy, paranoyaning og‘ir holatlarida, ongni og‘ir darajadagi chalkashishida, Korsakov sindromida, o‘tkir paranoyada mushak ichiga 5 mg qo‘llaniladi. Simptomlarning adekvat nazoratiga erishishgacha har soatda takrorlanadi va har qanday holatda ham sutkada 20 mg dan oshirilmasin. Psixomotor qo‘zg‘aluvchanlikni nazorati. Maniya, dementsiya, alkogolizm, shaxsiyatni va harakatni buzilishi, hiqichoq, tiklar, duduqlanib gapirishda simptomlarning adekvat nazoratiga erishishgacha mushak ichiga 5 mg qo‘llaniladi va har qanday holatda ham sutkada 20 mg dan oshirilmasin. Qusishga qarshi vosita sifatida Markaziy nerv tizimi sabab bo‘lgan qusishlarda: 5 mg dan mushak ichiga yuboriladi. Operatsiyadan keyingi qusishlarni oldini olishda: operatsiya tugaganidan so‘ng 2,5–5 mg. Ko‘ngil aynishi, qusish: 1-2 mg dan mushak ichiga yuboriladi. Keksa yoshli patsiyentlar. Keksa yoshli patsiyentlarni davolashda shifokor dozani sinchkovlik bilan aniqlaydi, bunda yuqoridagi dozalarni kamytirishni baholash lozim. Keksa yoshli shaxslarda galoperidolning xavfsizligi va samarasi aniqlanmagan.

Galoperidol nojo‘ya reaktsiyalarni chaqirish qobiliyatiga ega; nohush samaralarning ro‘yhati quyida keltirilgan. A’zolar tizimi sinfi uchun beriladigan MedDRA JSST ning bergan muddatlari: juda tez-tez (> 1/10); tez-tez (> 1/100, <1/10); kam hollarda (>1/1000, <1/100), kam hollarda (> 1/10000, <1/1000); yakka holatlar (<1/10000).

Preparatning komponentlariga yoki butirofenon hosilalariga yuqori sezuvchanlik. Komatoz holati; markaziy nerv tizimi (MNT) funktsiyasining toksik kelib chiqishga (alkogol yoki dori vositalari) ega bo‘lgan og‘ir buzilishlari; Parkinson kasaligi; bazal gangliyalari sohasida joylashgan mahalliy patologik jarayon; yurak buzilishlari, yaqinda o‘tkazilgan miokard infarkti, yurak o‘tkazuvchanligini buzilishi, QT intervalini uzayishi; anamnezdagi yurak qorinchalarining aritmiyalari yoki torsades de pointes aritmiyalari, bradikardiya yoki II yoki III darajali blokada; boshqarib bo‘lmaydigan gipokaliyemiya; QT intervalni uzaytiradigan boshqa dori vositalarini bir vaqtda qo‘llash; depressiya, funktsiyasini yaqqol buzilishlari bo‘lgan buyrak va jigar kasalliklarida.Homiladorlik ma’lum bo‘lganda yoki unga gumon qilinganida, emizishda.Bolalarga parenteral qo‘llash mumkin emas.

Boshqa antipsixotik preparatlar kabi, galoperidolni QT intervalini uzayishini chaqiruvchi boshqa preparatlar bilan birga buyurishda ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim. Galoperidol turli metabolik yo‘l bilan, shu jumladan glyukonirlanish va tsitoxrom R450 tizimi orqali (asosan CYP3A4 yoki CYP2D6) kuchayadi. Boshqa dori preparatlarining metabolik yo‘llariningingibitsiyalanishi yoki CYP2D6 fermentativ faolligini kamayishi galoperidolning kontsentratsiyasini oshishiga va nojo‘ya samaralarning, shu jumladan QT intervalini uzayishiga olib kelishi mumkin. Farmakokinetik tadqiqotlarda substratlar yoki itrakonazol, nefazodon, buspiron, venlafaksin, alprazolam, fluvoksamin, xinidin, fluoksetin, sertalin, aminazin va prometazin kabi CYP 3A4 izofermenti yoki CYP2D6 ingibitorlari bilan birgalikda yuborilganida galoperidolning yengil darajadan biroz og‘ir darajagacha oshishi aniqlangan. CYP2D6 fermenti faolligini kamayishi galoperidolning kontsentratsiyasini oshishiga olib kelishi mumkin. Galoperidol ketokonazol (sutkada 400 mg) va paroksetinning (sutkada 20 mg) metabolik ingibitorlari bilan birga qo‘llanganida QT intervalini oshishi kuzatilgan. Bunday holatda galoperidolning dozasini kamaytirish lozim. Galoperidolni elektrolitlar disbalansini chaqiruvchi preparatlar bilan birgalikda qo‘llanganda ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim. Galoperidolga boshqa preparatlarning ta’siri Galoprilni qabul qilish vaqtida uzoq muddat davolanishga karbamazepin, fenobarbital, rifampitsin kabi fermentli induktorlarni qo‘shiladi, bu qon plazmasida galoperidolning darajasini ahamiyatli kamayishiga olib kelishi mumkin. Shu tarzda, majmuaviy davolanish vaqtida Galoprilning dozasiga to‘g‘rilashni kiritish lozim. Ushbu preparatlarni qabul qilishni to‘xtatgandan so‘ng, Galoprilni dozasini kamaytirish kerak. Glyukuronizatsiya ingibitori hisoblangan valproat natriy qon plazmasida galoperidolning dozasiga ta’sir ko‘rsatmaydi. Galoperidolni boshqa preparatlarga ta’siri Barcha neyroleptiklar kabi, galoperidol boshqa preparatlarni, shu jumladan alkogol, uyqu vositalari, sedativ preparatlar yoki kuchli analgetiklarning MNT ga susaytiruvchi ta’siriga olib kelishi mumkin. Galopril adrenalinga va boshqa simpatomimetiklarga qarshi ta’sir ko‘rsatishi mumkin va guanetidinli kabi adrenergik agentlarining bloklovchi gipotenziv ta’sirlarini o‘zgartiradi. Galopril levodopaning parkinsonizmga qarshi samarasini kamaytirishi mumkin. Galoperidol CYP2D6 ning ingibitori hisoblanadi. QT intervalini uzaytiradigan preparatlar: Іa guruhi antiaritmik vositalari (masalan xinidin, aymalin, dizopiramid va prokainamid) va III guruhi (masalan amiodaron, sotalol), ayrim antigistaminlar bilan, boshqa  neyroleptiklar va ayrim malyariyaga qarshi (masalan, xinin va mefloxin), shuningdek moksifloksatsin bilan bir vaqtda buyurish mumkin emas. Ushbu ro‘yhat faqat mo‘ljal bo‘lishi lozim va oxirgisi hisoblanmaydi. Elektrolitlar muvozanatini buzilishini chaqiruvchi preparatlar bilan bir vaqtda buyurish mumkin emas. Diuretiklarni, ayniqsa gipokaliyemiyaga olib keluvchi preparatlarni birgalikda qo‘llashdan saqlanish kerak. Galoperidol tritsiklik antidepressantlarning metabolizmini susaytiradi, qon plazmasida ularning miqdorlarini oshishiga olib keladi. O‘zaro ta’sirning boshqa turlari. Juda kam hollarda litiy preparatlari va Galoperidolni bir vaqtda qo‘llanganida quyidagi nojo‘ya reaktsiyalar aniqlangan: entsefalopatiya, ekstrapiramid simptomlar, kechki diskineziya, xavfli neyroleptik sindromi, miyaning entsefalitli buzilishlari, koma. Ushbu simptomlarning ko‘pchiligi qaytuvchan bo‘lgan. Ushbu simptomlar umumiy qo‘llanilishi yoki alohida klinik ko‘rinishlari hisoblanishi bilan bog‘liq ekanligi xaqidagi qarshi fikrli ma’lumotlar mavjud. Biroq litiy preparatlarini galoperidol bilan bir vaqtda qabul qilgan patsiyentlarda agar, ushbu simptomlar kelib chiqsa, davolanishni darhol to‘xtatish lozim. Shuningdek, fenindionning antikoagulyant samarasiga antagonistik ta’siri haqida xabar berilgan.

Davolanishni boshlashdan avval EKG ni o‘tkazish lozim (“Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” bo‘limiga qarang). Patsiyentning klinik holatiga qarab, davolanish vaqtida EKG monitoringini o‘tkazish kerak. Agar davolanish vaqtida intervalini uzayishi kuzatilsa dozani kamaytirish va agar QT>500 ms bo‘lsa to‘xtatish kerak. Qonda elektrolitlar miqdorini davriy ravishda nazoaratini o‘tkazish tavsiya etiladi. Boshqa neyroleptiklar bilan muvofiq davolashdan saqlanish lozim. Antipsixotik preparatlarni, shu jumladan Galoprilni qabul qilayotgan patsiyentlarda to‘satdan o‘lim holatlari xaqida kam xabarlar aniqlangan. Shuningdek, antipsixotik preparatlarni qabul qilganda to‘satdan tromboemboliya (TTE) holatlari aniqlangan. Antipsixotik preparatlar bilan davolanishni qabul qilgan patsiyentlarda kam hollarda orttirilgan TTE ning xavf omillari kuzatilgan. Shuning uchun Galopril bilan davolanishdan oldin va davolanish vaqtida TTE ning barcha kuzatilishi mumkin bo‘lgan xavf omillari bartaraf etilishi va profilaktik choralar qo‘llanilishi lozim. Neyroleptiklar yordamida davolangan dementsiyasi bo‘lgan keksa yoshli patsiyentlarda davolanishni qabul qilmagan patsiyentlarga nisbatan o‘lim xavfi ahamiyatli darajada oshishini tadqiqotlardagi ma’lumotlar ko‘rsatdi. Xavf cho‘qqisini aniq baholash uchun ma’lumotlar yetarli emas va yuqori xavfning sabablari noma’lum. Boshqa antipsixotik preparatlar kabi, Galopril xavfli neyroleptik sindrom kam hollarda idiosinkrazik bilan bog‘liq. Dementsiya bilan bog‘liq bo‘lgan buzilishlarni davolash uchun Galoprilni qo‘llash tavsiya etilmaydi. Dementsiya bilan bog‘liq bo‘lgan psixoz bilan kasallangan va antipsixotik preparatlarni qabul qilgan keksa yoshli patsiyentlar yuqori o‘lim xavfiga ega bo‘ladigan 17 ta nazorat qilingan klinik tadqiqotlarning tashhisi platseboga nisbatan (davomiyligi 10 hafta), asosan atipik antipsixotik preparatlar bilan davolangan bemorlarda, platsebo bilan davolanganlarga nisbatan o‘lim xavfi 1,6 martadan 1,7 martagacha yuqoriligi aniqlangan. Tipik mahsulotlar bilan 10 hafta davomiylikdagi nazorat qilingan klinik tadqiqotlar vaqtida moddani qabul qilgan patsiyentlarda o‘lim darajasi taxminan 4,5% ni tashkil qilgan, platsebo guruhiga nisbatan 2,6%. O‘lim sabablari turlicha bo‘lgani bilan, ko‘pgina o‘lim holatlari yoki yurak qon tomir sababli (masalan, yurak yetishmovchiligi, to‘satdan o‘lim holati) yoki infektsiya tabiatli (masalan pnevmoniya) bilan bo‘lgan. Atipik antipsixotik preparatalarni qo‘llagandagi kabi, oddiy antipsixotik preparatlar yordamida davolash ham o‘lim holatini ko‘paytirishi mukinligini tadqiqotlar isbotlagan. Shu sababli tadqiqotlarda neyroleptiklar sababli kuzatilgan yuqori o‘lim holati hisoblanishi yoki patsiyentning ayrim xarakteristikasiga bog‘liq ekanligi hozirgacha noaniq qolgan. Yurak-qon tomir samaralari galoperidolni qo‘llashda juda kam hollarda QT intervalini uzayishi va/yoki qorinchalar aritmiyasi, shu jumladan kam hollarda to‘satdan o‘lim holati aniqlangan. Ular moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda preparatning yuqori dozasini qabul qilganda ko‘proq yuz berishi mumkin. Agar galopril bilan davolanish vaqtida QT intervalini uzayishi kuzatilsa QT uzayishiga moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda (QT intervalini uzayish sindromi, gipokaliyemiya, elektrolitlar muvozanatini buzilishi, QT intervalini uzayishini chaqiradigan preparatlar, yurak-qon tomir kasalliklari, QT intervalini uzayishini nasliyligi) alohida ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim. QT intervalini uzayishi va/yoki qorinchalar aritmiyasining xavfi yuqori dozalarni qabul qilish vaqtida oshishi mumkin (”Nojo‘ya ta’sirlari”, “Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar” bo‘limiga qaralsin). Galoprilni vena ichiga yuborish mumkin emas, chunki galoperidolni yuborish QT intervalini uzayishini yuqori xavfi bilan bog‘liq. Shuningdek, ayrim patsiyentlarda taxikardiya va gipotoniya holatlari aniqlangan. Neyroleptik xavfli sindromi Boshqa antipsixotik preparatlar kabi, Galopril ham xavfli neyroleptik sindrom gipertermiya, umumiy mushaklar rigidligi, vegetativ noturg‘unlik, ong holatini o‘zgarishi bilan xarakterlanadigan kam hollardagi va idiosinkrozik holatlar bilan bog‘liq. Gipertermiya ko‘pincha ushbu sindromning erta belgilari hisoblanadi. Antipsixotik preparatlar bilan davolashni darhol to‘xtatish va muvofiq tutib turuvchi davolashni va sinchkov nazoratni amalga oshirish lozim. Kechki diskineziya Boshqa antipsixotik vositalarni qo‘llashdagi kabi, galoperidolni uzoq muddat qo‘llaganda yoki uni to‘xtatilganida ushbu sindrom til, yuzni, og‘iz yoki jag‘ni beixtiyor ritmik qimirlatish bilan xarakterlanadi. Ayrim bemorlarda ushbu belgilar doimo kuzatiladi. Davolash kursini yangilab, galoperidolning dozasini oshirib yoki boshqa antipsixotik preparatlarni buyurib ushbu belgilarni kamaytirish mumkin. Kechki diskineziyaning belgilari paydo bo‘lishi bilan iloji boricha ertaroq davolash kursini to‘xtatish maqsadga muvofiq. Ekstrapiramid simptomlar Uzoq muddat qo‘llanganda neyroleptiklar uchun xarakterli belgilar kuzatilishi mumkin: tremor, mushaklar rigidligi, so‘lakni ko‘p ajralishi, bradikineziya, akatiziya, o‘tkir distoniya. Bunday holatlarda antixolinergik ta’sirlarga ega parkinsonizmga qarshi preparatlarni buyurish mumkin. Biroq, preventiv davolash tartibida emas, chunki ularni qo‘llanilishi galoperidolning samarasini kamaytirishi mumkin. Agar galoperidol va parkinsonizmga qarshi vositalar bilan bir vaqtda davolanishning zarurati bo‘lsa, elektrolit belgilarning ko‘payishini oldini olish uchun galoperidolni qo‘llash parkinsonizmga qarshi vositalarni qo‘llashni davom ettirish kerak, ayniqsa agar parkinsonizmga qarshi vositalarning chiqarilishi yuqori bo‘lsa. Galoperidol va antixolinergik preparatlarni (shu jumladan parkinsonizmga qarshi vositalar) bir vaqtda qo‘llash ko‘zning ichki bosimini oshishga olib kelishini hisobga olish lozim. galoperidolni qo‘llashda tirishish holatlari haqida xabar berilgan, shuning uchun tutqanog‘i bo‘lgan yoki tirishishga moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda (alkogolni xaddan ziyod qabul qilish, miyani shikastlanishi) ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim. Preparatni EEG (elektroentsefalogramma) da o‘zgarishlari bo‘lgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Galopril bilan davolashni boshlashdan avval EEG tekshiruvini o‘tkazish tavsiya etiladi. Gepatobiliar buzilishlari Galoperidol jigarda metabolizmga uchraydi, shuning uchun uni jigar kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarga buyurishda ehtiyotkorlikka rioya qilish lozim. Jigar funktsiyasini buzilishi yoki gepatit, ayniqsa xolestatik gepatitning alohida holatlari aniqlangan. Endokrin buzilishlari Tiroksin galoperidolning toksikligini oshirishi mumkin. Shuning uchun galoperidolni gipertireozda va eutireoid holatga erishgandan keyin ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim. Antipsixotik vositalarni qabul qilgandagi gormonal buzilishlar giperprolaktinemiyani o‘z ichiga oladi, bu galaktoreya, ginekomastiya, oligo/amenoreyani qamrab oladi. Juda kam hollarda gipoglikemiya va antidiuretik gormonining sekretsiyasini kamayishi kuzatiladi. Qo‘shimcha ko‘rsatmalar Shizofreniyada antipsixotik dorilar bilan davolashga javob bo‘lmasligi mumkin. Agar hattoki, davolash tugagan bo‘lsa ham, simptomlar bir necha hafta yoki oylar davomida kuzatilmasligi mumkin. Abstinentsiyaning o‘tkir simptomlari, shu jumladan ko‘ngil aynishi, qusish va uyqusizlik antipsixotik preparatlarining yuqori dozalarini birdan to‘xtatgandan so‘ng, juda kam hollarda aniqlangan. Shuningdek, ruhiy qaytalanish kuzatilishi mumkin. Bunday holatda uni asta-sekin bekor qilish lozim. Barcha antipsixotik preparatlar kabi, Galoprilni depressiyani  bostiruvchi holatlarda monoterapiya siftida qo‘llash mumkin emas. Agar depressiya va psixoz mavjud bo‘lgan sharoitlarda galoprilni antidepressantlar bilan bir vaqtda ishlatish mumkin.

Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar galoperidolning teratogen ta’sirini ko‘rsatdi.  Homiladorlikning uchinchi uch oyligi vaqtida oddiy yoki atipik antipsixotik preparatlarning, shu jumladan galoprilning ta’siriga uchragan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar nojo‘ya samaralarning shu jumladan ekstrapiramid simptomlar yoki bekor qilish sindromining xavfiga uchraydilar, ular tug‘ilgandan keyin og‘irlik darajasiga va davomiyligi bo‘yicha bir-biridan farq qiladi. Shuningdek, qo‘zg‘aluvchanlik, gipertoniya, gipotoniya, tremor, uyquchanlik, respirator-distress sindromi, ovqat qabul qilishni buzilishi xaqida xabar berilgan. Shuning uchun yangi tug‘ilgan chaqaloqlar sinchkov nazorat ostida bo‘lishlari kerak. Homiladorlik aniqlangan bo‘lsa yoki gumon qilinayotgan bo‘lsa, shuningdek emizish vaqtida preparatni qo‘llash mumkin emas.

Original o‘ramda, 25ºS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Simptomlari: galoperidolning dozasini oshirib yuborilishi ko‘rinishlari uning farmakologik ta’siri oqibatidir; ulardan eng ko‘p uchraydigani jiddiy ekstrapiramid simptomlar, arterial gipotenziya, uyqu holatiga o‘tishgacha ruxiy befarqlik. QT intervali uzayishi bilan bog‘liq bo‘lgan qorinchalar aritmiyasini rivojlanish xavfi. Patsiyentda shokka olib kelishi mumkin bo‘lgan nafasni susayishi va arterial gipotenziya komatoz holati bo‘lishi mumkin. Parodoksal gipertoniya va tirishishlar bo‘lishi mumkin. Davolash: maxsus antidoti mavjud emas. Nafas yo‘llarini tozalash va zarurati bo‘lganida ularning faoliyatini, o‘pkaning mexanik ventilyatsiyasi yordamida tutib turish kerak. Aritmiya haqidagi alohida xabarlarni xisobga olib, EKG monitoringi o‘tkazish tavsiya etiladi. Arterial gipotenziya va tomir kollapsi plazmani quyish orqali bartaraf qilinadi. Adrenalinni qo‘llash mumkin emas. Patsiyent 24 soat va undan ko‘proq vaqt davomida nazorat ostida bo‘lishi kerak, bunda tana haroratini normal darajada tutib turish va adekvat suyuqlik iste’mol qilishini ta’minlash kerak. Og‘ir ekstrapiramid simptomlar holida antiparkinsonik preparatlarini yuborish kerak.

Retsept bo‘yicha

1 ml dan ampulalarda; 10 ampuladan karton korobkada. 1 ml dan ampulalarda; 5 ampuladan blisterda, 2 blisterdan karton qutida.

3 yil.