Preparatni emtritsitabin, tenofovir dizoproksil fumarati yoki lamivudin va zaltsitabin kabi tsitidinning boshqa analoglarini saqlovchi dori preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas (Dorilarning o‘zaro ta’siri bo‘limiga qarang).
Preparatni adefovir dipivoksil bilan bir vaqtda qo‘llash mumkin emas.
Uch tomonlama nukleozidli davolash.
Agar tenofovir dizoproksil fumarati lamivudin va abakavir, shuningdek lamivudin va didanozin bilan sutkada 1 marta yuborish sxemasi bo‘yicha birga buyurilsa, virusologik muvaffaqiyatsiz davolash ko‘p uchrashi xaqida xabarlar tushgan.
Lamivudin va emtritsitabin orasida tuzilishida yaqin o‘xshashlik bo‘lib, shuningdek bu ikki vositaning farmakokinetik va farmakodinamik o‘xshashligi ham mavjud.
Shuning uchun preparatni uchinchi nukleozidli analog bilan birga qo‘llanganda bunday muammo kuzatilishi mumkin.
Preparatni yoki har qanday boshqa antiretrovirus terapiyani qabul qilayotgan patsiyentlarda, opportunistik infektsiyalarni va OITV-infektsiyasining boshqa asoratlarini rivojlanishi davom etishi mumkin, shu boisdan, ular OITV bilan bog‘liq kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarni davolash tajribasiga ega bo‘lgan shifokorlarning sinchkov klinik kuzatuvi ostida bo‘lishlari kerak.
Patsiyentlarni, antiretrovirus terapiya va preparatni, OITV boshqa shaxslarga jinsiy aloqa yo‘li yoki qon orqali yuqishi xavfini oldini olishini isboti yo‘qligi xaqida xabardor qilish kerak.
Muvofiq extiyotkorlik choralarini qo‘llashni davom ettirish kerak.
Buyrak buzilishlari.
Buyrak buzilishlari bo‘lgan patsiyentlar uchun, buyrak funktsiyasini sinchkov kuzatish zarur bo‘lishi mumkin.
Kreatinin klirensi minutiga 30-49 ml bo‘lgan patsiyentlar uchun preparatni qabul qilishlar orasidagi intervalni muvofiqlashtirish tavsiya etiladi.
Klinik tadqiqotlar davomida bunday muvofiqlashtirish tasdiqlangan emas, va bunday patsiyentlarning klinik reaktsiyasini sinchiklab kuzatish kerak.
Emtritsitabin va tenofovir asosan buyrak orqali glomerulyar filtratsiya va faol tubulyar sekretsiyasi majmuaviy yo‘li bilan chiqariladi.
Klinik amaliyotda tenofovir dizoproksil fumarati qo‘llanganida buyrak yetishmovchiligi, buyrakda buzilishlar, kreatinin darajasini oshishi, gipofosfatemiya va proksimal tubulopatiya (shu jumladan Fankoni sindromi) haqida xabarlar tushgan (Nojo‘ya ta’sirlari bo‘limiga qarang).
Preparat bilan davolashni boshlashgacha, barcha patsiyentlarda kreatinin klirensini hisoblashni o‘tkazish va davolashning birinchi yili davomida har 4 haftada, keyin esa har 3 oyda buyrak funktsiyasini (kreatinin klirensi va zardobda fosfat darajasi) kuzatish tavsiya etiladi.
Buyrak funktsiyasini buzilish xavfi bo‘lgan patsiyentlarda, ilgari adefovir lipivoksil qo‘llash vaqtida buyrak tomonidan buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda ham, buyrak funktsiyasini yanada tez-tez kuzatib turish kerak.
Buyrak buzilishlari (kreatinin klirensi <80 ml/min) bo‘lgan patsiyentlar, shu jumladan gemodializda bo‘lgan patsiyentlar.
Buyrak uchun preparatning xavfsizligi cheklangan klinik tadqiqotlarda buyrak funktsiyasini buzilishlari (kreatinin klirensi <80 ml/min) bo‘lgan patsiyentlarda tekshirilgan.
Kreatinin klirensi minutiga 30-49 ml bo‘lgan patsiyentlar uchun (Qo‘llash usuli va dozalari bo‘limiga qarang) qabul qilish orasidagi intervalni muvofiqlashtirish tavsiya etiladi.
Cheklangan klinik tadqiqotlarning ma’lumotlari, qabul qilish orasidagi intervalni uzaytirish optimal emasligi va toksiklikni oshishiga va, ehtimol, nomuvofiq reaktsiyaga olib kelishi mumkinligini ko‘rsatadi.
Bundan tashqari, klinik tadqiqotlar davomida tenofovir dizoproksil fumaratini emtritsitabin bilan majmuada xar 24 soatda qabul qilgan kichik guruh patsiyentlarda (kreatinin klirensi minutiga- 50-60 ml), tenofovirning ta’siri 2-4 marta yuqori bo‘lgan, patsiyentlarda esa buyrak funktsiyasini yomonlashishi aniqlangan (Farmakokinetikasi bo‘limiga qarang).
Shuning uchun kreatinin klirensi <60 ml/min bo‘lgan patsiyentlarda preparat qo‘llanganda foyda-xavf nisbatini sinchiklab baxolash va buyrak funktsiyasini sinchiklab kuzatish kerak.
Bundan tashqari, preparatni qabul qilish orasidagi intervallarni uzaytirgan holda qabul qilayotgan patsiyentlarda davolashga bo‘lgan klinik reaktsiyani sinchiklab kuzatish kerak.
Buyrakni og‘ir buzilishlari (kreatinin klirensi <30 ml/min) bo‘lgan patsiyentlarda va gemodializ o‘tkazish zarurati bo‘lgan patsiyentlarda Preparatni qo‘llash tavsiya etilmaydi, chunki majmuaviy tabletkaning dozasini kamaytirishga erishish mumkin emas (Qo‘llash usuli va dozalari, Farmakokinetikasi bo‘limiga qarang).
Agar preparatni qabul qilayotgan xar qanday patsiyentda qon zardobida fosfatning darajasi <1,5 mg/dl (0,48 mmol/l) yoki kreatinin klirensi <50 ml/min gacha pasaygan bo‘lsa, bir hafta davomida buyrak funktsiyasini, shu jumladan qonda glyukoza, qonda kaliy darajasini va siydikda glyukoza kontsentratsiyasini aniqlashni, qayta baxolash kerak.
Shuningdek, kreatinin klirensi <50 ml/minutgacha pasaygan, yoki qon zardobida fosfatning darajasi <1 mg/dl gacha (0,32 mmol/l) pasaygan patsiyentlarda preparat bilan davolashni to‘xtatishni ko‘rib chiqish kerak.
Preparatni nefrotoksik dori preparatlari bilan bir vaqtda yoki yaqinda qo‘llashdan saqlanish kerak (Dorilarning o‘zaro ta’siri bo‘limiga qarang).
Antiretrovirus preparatlar bilan ilgari davolangan va OITV-1 shtammi K65R mutatsiyaga ega bo‘lgan patsiyentlarda (Farmakokinetikasi bo‘limiga qarang), preparatni qo‘llashdan saqlanish kerak.
Suyaklarga ta’siri.
144-haftalik nazoratli klinik tadqiqotlar davomida, unda tenofovir dizoproksil fumarati stavudin bilan majmuada lamivudin va efavirents bilan qiyoslangan patsiyentlarda, ular ilgari antiretrovirusli davolash olganlar, ikkala eksperimental guruhlarda son va umurtqa pog‘onasi suyagining mineral zichligini ahamiyatsiz kamayishi kuzatilgan.
Umurtqa pog‘onasi suyaklarining mineral zichligini kamayishi va suyak to‘qimasining biomarkerlarini dastlabki qiymatlarga nisbatan o‘zgarishi, 144 haftagacha tenofovir dizoproksil fumaratini qabul qilgan patsiyentlar guruhida sezilarli katta bo‘lgan.
Son suyagining mineral zichligini kamayishi bu guruhda 96 haftagacha ahamiyatli darajada kattaroq bo‘lgan.
Lekin 144 haftadan keyin sinishlar yoki suyak to‘qimasining holatini normadan klinik ahamiyatli og‘ishlari xavfining oshishi xususidagi dalillar kuzatilmagan.
Suyaklar holatini buzilishlari (ular kam sinishlarning sabablaridan biri bo‘lgan) buyrakning proksimal tubulopatiyasi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin (Nojo‘ya ta’sirlari bo‘limiga qarang).
Agar suyakdagi anomaliyalarga gumon paydo bo‘lsa, unda tegishli maslahatlarni olish kerak.
OITV va yondosh V yoki S turdagi gepatit viruslari bilan infektsiyalangan patsiyentlar.
Antiretrovirus davolash olayotgan surunkali V yoki S gepatiti bo‘lgan patsiyentlar, jigar tomonidan og‘ir va potentsial fatal noxush reaktsiyalarning yuqori xavfiga duchor bo‘ladilar.
Shifokorlar yondosh V gepatiti virusi (HBV) bilan infektsiyalangan patsiyentlarda OITV-infektsiyasini optimal nazoratiga taaluqli OITVni davolash bo‘yicha joriy tavsiyalarga murojaat qilishlari kerak.
V yoki S gepatiti bilan bog‘liq bo‘lgan yondosh antiretrovirus davolashda ham, muvofiq dori vositalarining yo‘riqnomalariga murojaat qilish kerak.
Preparatning xavfsizligi va samaradorligi surunkali HBV infektsiyalanishni davolash uchun qo‘llanganda aniqlanmagan.
Farmakodinamik tadqiqotlar davomida emtritsitabin va tenofovir alohida va majmuada HBV ga qarshi faollikni namoyish qilgan (Farmakodinamikasi bo‘limiga qarang).
Cheklangan klinik tajriba, emtritsitabin va tenofovir dezoproksil fumaratini OITV-infektsiyasini nazorat qilish uchun antiretrovirusli majmuaviy davolashda qo‘llaganda HBV ga qarshi faollik namoyish qilishini ko‘rsatadi.
Yondosh OITV va HBV infektsiyalangan patsiyentlarni preparat bilan davolashni to‘xtatish gepatitni kechishini og‘ir o‘tkir yomonlashishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Yondosh OITV va HBV infektsiyalanishi bo‘lgan va preparatni qabul qilishni to‘xtaayotigan patsiyentlarni, davolash to‘xtatilgandan keyin hech bo‘lmaganda bir necha oy davomida xam klinik, xam keyingi laboratoriya tekshirishlar yo‘li bilan sinchiklab kuzatish kerak.
Zarurati bo‘lganda V gepatitini davolashni qayta tiklash to‘g‘ri deb hisoblanishi mumkin.
Jigarning rivojlangan kasalligi yoki tsirrozi bo‘lgan patsiyentlar uchun davolashni to‘xtatish tasiya etilmaydi, chunki davolashdan keyin gepatitni zo‘rayishi jigar yetishmovchiligigi olib kelishi mumkin.
Jigar kasalliklari.
Ilgari mavjud bo‘lgan jigar funktsiyasini axamiyatli buzilishlari bo‘lgan patsiyentlar uchun preparatning xavfsizligi va samaradorligi aniqlanmagan.
Jigar buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda preparat va emtritsitabinning farmakokinetikasi tekshirilmagan.
Tenofovirning farmakokinetikasi jigar buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda o‘rganilgan, va bu patsiyentlarda dozaga tuzatish kiritishga zarurat yo‘q.
Emtritsitabinning minimal jigar metabolizmi va buyrak orqali chiqarilishi tufayli, jigar buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarni preparatning dozasiga tuzatish kiritishga muxtoj bo‘lishlarini ehtimoli kam (Farmakokinetikasi bo‘limiga qarang).
Ilgari jigar funktsiyasini buzilishlari, shu jumladan surunkali faol gepatit, bo‘lgan patsiyentlarda, majmuaviy antiretrovirus davolash vaqtida jigar funktsiyasini buzilishlari ancha ko‘proq uchraydi va ularni standart amaliyotga muvofiq kuzatish kerak.
Agar jigar kasalligini kechishini yomonlashishiga dalillar bo‘lsa, unda bunday patsiyentlarni davolashda tanaffus qilish yoki uni bekor qilishni ko‘rib chiqish kerak.
Laktat-atsidoz.
Nukleozidlarning analoglari qo‘llanganida odatda jigarning yog‘li degeneratsiyasi bilan bog‘liq bo‘lgan laktat-atsidoz haqida xabar berilgan.
Ilk simptomlari (siptomatik giperlaktatemiya) ovqat hazm qilish tizimi tomonidan yaxshi sifatli simptomlarni (ko‘ngil aynishi, qusish va qorin og‘rig‘i), nospetsifik lohaslik, ishtahani yo‘qolishi, tana vaznini yo‘qotilishi, respirator simptlmlar (tez-tez va/yoki chuqur nafas) yoki nevrologik simptomlarni (shu jumladan harakat kuchsizligi) o‘z ichiga oladi.
Laktat-atsidoz yuqori letallikka ega va pankreatit, jigar yetishmovchiligi yoki buyrak yetishmovchiligi bilan kechishi mumkin.
Odatda laktat-atsidoz bir necha oy davolashdan keyin kuzatiladi.
Nukleozidlarning analoglari bilan davolashni simptomatik giperlaktemiya va metabolik yoki laktat-atsidozda, asta-sekin o‘sib boruvchi gepatomegaliya yoki aminotransferazalar darajasini tez ko‘tarilishi sharoitida to‘xtatish kerak.
Gepatomegaliyasi, gepatiti yoki jigar kasalliklari va jigarning yog‘li degeneratsiyasini boshqa ma’lum xavf omillari (shu jumladan ayrim dori vositalari va alkogol ta’sirida) bo‘lgan xar qanday patsiyentlarda (ayniqsa semizligi bo‘lgan ayollarda) nukleozid analoglarini qo‘llashda extiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Yondosh S gepatiti bilan infektsiyalangan va alfa-interferon va ribavirin bilan davolanayotgan patsiyentlarni davolash, alohida xavf tug‘dirishi mumkin.
Yuqori xavf guruhiga kiruvchi patsiyentlar, sinchikov kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak.
Lipodistrofiya