ikki yoqlama qavariq, kapsulasimon, pushti rangli qobiq bilan qoplangan tabletkalar. Ko‘ndalang kesimida ikki qavati ko‘rinadi, ichki qavati oq yoki deyarli oq rangda.

antibiotik-makrolid

J01FA09.

So‘rilishi – tez. Ovqat biokiraolishligiga jiddiy ta’sir qilmay, so‘rilishini sekinlashtiradi. 250 mg li tabletkalarning biokiraolishligi – 50%. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 65-75%. Bir marta qabul qilinganidan keyin maksimal kontsentratsiyasi (Smax ) ning ikki cho‘qqisi qayd etiladi. Ikkinchi cho‘qqisi preparatni o‘t pufagida to‘planishi, keyinchalik ichakka asta-sekin yoki tez tushishi va so‘rilish xususiyati bilan bog‘liq. Maksimal kontsentratsiyasiga erishish vaqti (TSmax) 250 mg qabul qilinganda – 2-3 soatni tashkil etadi. Ichga qabul qilinganidan keyin klaritromitsinning qabul qilingan dozasini 20-30% jigarda tsitoxromning CYP3A4, CYP3A5 va CYP3A7 izofermentlari tomonidan tezda gidroksillanadi va Haemophiius influenzae ga nisbatan yaqqol mikroblarga qarshi faollikka ega bo‘lgan asosiy metaboliti – 14 (R)–gidroksiklaritromitsin hosil bo‘ladi. CYP3A4, CYP3A5 va CYP3A7 izofermentlarining ingibitori hisoblanadi. Sutkada 250 mg dan muntazam qabul qilinganida o‘zgarmagan preparat va uning metabolitining muvozanat kontsentratsiyasi (Sss) muvofiq – 1 va 0,6 mkg/ml; yarim chiqarilish davri muvofiq ravishda – 3-4 va 5-6 soatni tashkil etadi. Doza sutkada 500 mg gacha oshirilganida plazmada o‘zgarmagan preparat va uning metabolitining Sss ko‘rsatkichi muvofiq ravishda – 2,7-2,9 va 0,83-0,88 mkg/ml ni; yarim chiqarilish davri muvofiq ravishda – 4,8-5 va 6,9-8,7 soatni tashkil qildi. Terapevtik kontsentratsiyalarda o‘pkada, teri va yumshoq to‘qimalarda to‘planadi (ulardagi kontsentratsiyalari qon plazmasidagi antibiotikning darajasidan 10 marta yuqori bo‘ladi). Buyrak va ichak orqali chiqariladi (o‘zgarmagan shaklda – 20-30%, qolganlari – metabolitlar ko‘rinishida). 250 mg va 1200 mg bir marta qabul qilinganida buyrak orqali muvofiq ravishda 37,9% va 46%, ichak orqali – 40,2% va 29,1% chiqariladi. Buyrak faoliyatini buzilishida klaritromitsin va uning metabolitining TSmax,  Smax va “kontsentratsiya-vaqt” egri chizig‘i osti maydoni (AUC) ni oshishi aniqlanadi.

Tabletkalarni ichga, chaynamasdan, oz miqdordagi suyuqlik bilan qabul qilish kerak.

Nerv tizimi tomonidan: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, bezovtalik, uyqusizlik, “dahshatli” tush ko‘rishlar, tremor, tirishishlar, depressiya; dezoriyentatsiya, gallyutsinatsiyalar, psixoz, derepsonalizatsiya, ongni chalkashishi, miasteniya gravis simptomlarini kuchayishi, psixotik buzilishlar, paresteziya, maniya, kuchli terlash, anoreksiya, lohaslik, asteniya, et uvishishi, toliqish. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, kekirish, qusish, meteorizm, ishtahani yomonlashishi, gastrit, gastralgiya, diareya, stomatit, glossit, og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatining kandidozi, til va tishlarning rangini o‘zgarishi, og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatini qurishi, o‘tkir pankreatit, “jigar” transaminazalari faolligini oshishi, gepatotsellyulyar va xolestatik gepatit, xolestatik sariqlik; kam hollarda – soxtamembranoz kolit, asosan og‘ir yondosh kasalliklari va/yoki dori bilan yondosh davolash fonida o‘lim bilan yakunlanadigan jigar yetishmovchiligi, dispepsiya, qabziyat. Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: yurak qorinchalari taxikardiyasi, shu jumladan “piruet” turi, qorinchalarni xilpillashi va lipillashi, EKG da Q-T intervalini uzayishi. Sezgi a’zolari tomonidan: quloqlarni shang‘illashi, jaranglashi, ta’mni o‘zgrishi (disgevziya), agevziya, yakka hollarda – preparat bekor qilinganidan keyin o‘tib ketuvchi eshitishni yo‘qolishi, hid sezishni buzilishi, anosmiya. Teri va yumshoq to‘qimalar tomonidan: eritrazma, akne, saramas. Suyak-mushak tizimi tomonidan: mialgiya, miopatiya, ko‘krak qafasida og‘riq. Qon yaratish a’zolari tomonidan: kam hollarda – trombotsitopeniya (odatdagi bo‘lmagan qon ketishlari, qon quyilishlar), agranulotsitoz, trombotsitoz, protrombin vaqtini uzayishi, XMN darajasini oishi. Siydik chiqarish tizimi tomonidan: interstitsial nefrit, buyrak yetishmovchiligi. Laboratoriya ko‘rsatkichlari: leykopeniya, neytropeniya, eozinofiliya, qonda povsheniye bilirubin kontsentratsiyasini oshishi, giperkreatininemiya, gipoglikemiya (shu jumladan gipoglikemik preparatlar bir vaqtda qabul qilinganida), siydik rangini o‘zgarishi. Allergik reaktsiyalar – teri toshmasi, qichishish, eshakemi, terini giperemiyasi, xavfli ekssudativ eritema (Stivens-Djonson sindromi), toksik epidermal nekroliz, anafilaktik reaktsiyalar, eozinofiliya va tizimli simptomatika bilan kechuvchi dori vositalari ta’siridagi toshma (DRESS sindrom), Shenlyayn-Genox purpurasi, gemorragiyalar. Boshqalar: ikkilamchi infektsiyalar (mikroorganizmlar tomonidan chidamlilikni rivojlanishi).

O‘ta yuqori sezuvchanlik, porfiriya, laktatsiya davri, tsizaprid, astemizol, pimozid, terfenadin, ergotamin va boshqa shoxkuya alkaloidlari, midazolam, alprazolam, triazolamning peroral dori shakllarini bir vaqtda qabul qilinganda qo‘llash mumkin emas. 12 yoshgacha bo‘lgan bolalar (ushbu dori shakli uchun). Laktozani o‘zlashtiraolmaslik yoki laktazani yetishmovchiligi, shuningdek glyukoza-galaktozani kam so‘rilishida qo‘llash mumkin emas. Lovastatin va simvastatin bilan, peroral qo‘llanadigan midozolam bilan, R-glikoprotein ingibitorlarini yoki CYP3A4 izofermentining kuchli ingibitorlarini qabul qilayotgan buyrak yoki jigar faoliyatini buzilishi bo‘lgan patsiyentlarda kolxitsin bilan bir vaqtda qo‘llash; anamnezda QT intervalini uzayishi mavjud bo‘lgan, yurak qorinchalari aritmiyasi yoki “piruyet” turidagi qorinchalar taxikardiyasi bo‘lgan patsiyentlarda; klaritromitsinni qo‘llash oqibatida (anamnezda) yuz bergan xolestatik sariqlik/gepatit; buyrak yetishmovchiligi bilan bir vaqtda kechuvchi og‘ir jigar yetishmovchiligida, gipokaliyemiyada qo‘llash mumkin emas.

Klaritromitsin va tsitoxrom R450 izofermentlari tomonidan birlamchi metabolizmga uchraydigan preparatlar birga qabul qilinganida, ularning kontsentratsiyalarini o‘zaro oshishi yuz berishi mumkin, bu ham terapevtik, ham nojo‘ya samaralarni kuchaytirishi yoki uzaytirishi mumkin. Astemizol, tsizaprid, pimozid, terfenadin, ergotamin va shoxkuyaning boshqa alkoloidlari, shuningdek lovastatin va simvastatin bilan birga qabul qilish mumkin emas. SYP3A induktorlari hisoblangan preparatlar (masalan, fenobarbital va teshik dalachoy) klaritromitsinning metabolizmini induktsiyasini chaqirishi mumkin. Bu klaritromitsinning subterapevtik darajasiga olib kelishi va uning samaradorligini pasayishiga olib kelishi mumkin. Karbamazepin, tsilostazolom, tsiklosporin, dizopiramid, metilprednizolon, omeprazol, bilvosita antikoagulyantlar (shu jumladan varfarin bilan), xinidin, rifabutin, sildenafil, takrolimus, vinblastin bilan, shuningdek fenitoin, teofillin va valproat kislotasi bilan (tsitoxrom R450 ning boshqa izofermentlari tomonidan metabolizmga uchraydi) ehtiyotkorlik bilan buyuriladi. Dori vositasining dozasiga tuzatish kiritish va qondagi kontsentratsiyasini nazorat qilish kerak. Tsizaprid, pimozid, terfenadin va astemizol bilan birga qo‘llanganida, oxirgilarning qondagi kontsentratsiyasini oshishi, Q-T intervalini uzayishi, aritmiyalarni, shu jumladan “piruet” turidagi qorinchalar taxikardiyasi, qorinchalarni titrashi va fibrillyatsiyasi yuz berishi mumkin. Ergotamin va digidroergotamin bilan birga qo‘llanganida ergotamin guruhi preparatlari bilan o‘tkir zaxarlanish (qon tomirlarini spazmi, qo‘l-oyoqlar va boshqa to‘qimalarning, shu jumladan markaziy nerv tizimini ishemiyasi) yuz berishi mumkin. Efavirenz, neviparin, rifampitsin, rifabutin va rifapentin (tsitoxrom R450 induktorlari), klaritromitsinning plazmadagi kontsentratsiyasini pasaytiradi va uning terapevtik samarasini susaytiradi, va shu bilan birga 14–gidroksiklaritromitsinning darajasini oshiradi. Flukonazol 200 mg dozada har kuni va klaritromitsin sutkada 1 g dozada birga qabul qilinganida, klaritromitsinning (Sss) va AUC muvofiq 33% va 18% ga oshishi mumkin. Klaritromitsinning dozasiga tuzatish kiritish talab qilinmaydi. Ritonavrni sutkada 600 mg va klaritromitsin sutkada 1 g birga qabul qilinganida, klaritromitsinning metabolizmini pasayishi (Smax 31% ga, Sss 182% ga va AUC ni 77% ga oshishi), 14-gidroksiklaritromtsinni hosil bo‘lishi to‘liq susayishi mumkin. Surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda dozaga tuzatish kiritish kerak. Kreatinin klirensi (KK) minutiga 30-60 ml bo‘lganida klaritromitsinning dozasini 50% ga, KK 30 minutiga ml dan kam bo‘lganida 75% ga kamaytirish kerak. Ritonavirni sutkada 1 g dan yuqori dozada klaritromitsin bilan birga qabul qilish mumkin emas. Xinidin va dizopiramid bilan birga qabul qilinganida “piruet” turidagi yurak qorinchalari taxikardiyasi paydo bo‘lishi mumkin. EKG ni (QT intervalini uzayishi), bu dori vositalarning zardobdagi kontsentratsiyalarini nazorat qilish lozim. Klaritromitsin GMG-Ko-A-reduktaza ingibitorlari (lovastatin, simvostatin) ning kontsentratsiyasini oshiradi. Bu preparatlarni birga qabul qilayotgan patsiyentlarda rabdomioliz rivojlanishi mumkin. Klaritromitsin va omeprazol qo‘llanganida, omeprazolning Smax, AUC va yarim chiqarilish davri muvofiq ravishda 30%, 89% va 34% ga oshishi mumkin. Me’dada rN ning o‘rtacha qiymati faqat omeprazol qabul qilinganida 24 soat davomida 5,2 ni va omeprazol klaritromitsin bilan birga qabul qilinganida 5,7 ni tashkil qilgan. Klaritromitsin va bilvosita antikoagulyantlar qo‘llanganida, oxirgilarning ta’siri kuchayishi mumkin. Varfarin va boshqa bilvosita antikoagulyantlar bilan bir vaqtda qo‘llanganda Xalqaro me’yorlashtirilgan nisbat va protrombin vaqtini nazorat qilish lozim. Klaritromitsin sildenafil, tadalafil yoki vardenafil (fosfodiesteraza-5 ingibitorlari) bilan qo‘llanganida, fosfodiesterazaga bo‘lgan ingibitsiya qiluvchi ta’siri oshishi mumkin. Sildenafil, tadalafil va vardenafilning dozasini pasaytirish talab qilinishi mumkin. Klaritromitsin teofillin va karbamozepin bilan birga buyurilganida, oxirgilarning tizimli qon oqimidagi kontsentratsiyalari oshishi mumkin. CYP2D6 orqali metabolizmi past bo‘lgan patsiyentlarda tolterodin bilan qo‘llanganida, klaritromitsin (CYP3A ingibitori) bor bo‘lgan hollarda tolterodinning dozalarini kamaytirish talab qilinishi mumkin. Klaritromitsinni (sutkada 1 g) midazolam (peroral) bilan birga qabul qilinganida, midozolamning AUC ko‘rsatkichi 7 marta oshishi mumkin. Klaritromitsin va midozolam (vena ichiga) birga qo‘llanganda dozaga tuzatish kiritish talab qilinishi mumkin. CYP3A bilan metabolizmga uchraydigan boshqa benzodiazepinlarga ham shunday ehtiyotkorlik choralarini qo‘llash kerak. Chiqarilishi CYP3A ga bog‘liq bo‘lmagan benzodiazepinlar (temazepam, nitrazepam, lorazepam) uchun klaritromitsin bilan klinik ahamiyatli o‘zaro ta’sirining ehtimoli kam. Klaritromitsin kolxitsin bilan birga qabul qilinganida kolxitsinning ta’siri kuchayishi mumkin. Kolxitsin bilan yuz berishi mumkin bo‘lgan intoksikatsiyaning klinik belgilarini, ayniqsa keksa patsiyentlarda va surunkali buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda rivojlanishini nazorat qilish kerak (o‘lim bilan yakunlangan hollari to‘g‘risida habar qilingan). Klaritromitsin va digoksin birga qabul qilinganida digoksinning zardobdagi kontsentratsiyasini sinchiklab nazorat qilish kerak (uning kontsentratsiyasi oshishi va potentsial letal aritmiyalar rivojlanishi mumkin). Klaritromitsin va zidovudinni OITV-infektsiyalangan patsiyentlar tomonidan bir vaqtda qabul qilinishi, zidovudinning Sss pasayishiga olib kelishi mumkin. Klaritromitsin va zidovudinning dozasini tanlash lozim. O‘zaro ta’sirning bu turi klaritromitsinni suspenziya ko‘rinishida zidovudin bilan birga qabul qilayotgan OITV-infektsiyasi bo‘lgan bolalarda uchramaydi. Klaritromitsin (sutkada 1 g) va atazanavir (sutkada 400 mg) birga qabul qilinganida atazanavirning AUC 28% ga, klaritromitsinning esa 2 martaga oshishi, 14-gidroksiklaritromitsinning AUC 70% ga kamayishi mumkin. KK 30-60 ml/min bo‘lgan patsiyentlarda klaritromitsinning dozasini 50% ga kamaytirishi kerak. Klaritromitsinni sutkada 1 g dan yuqori dozalarda proteazalarning ingibitorlari bilan birga buyurish mumkin emas. Klaritromitsin va itrakonazol birga qabul qilinganida preparatlarning plazmadagi kontsentratsiyalari o‘zaro oshishi mumkin. Intrakonazol va klaritromitsinni bir vaqtda qabul qilayotgan patsiyentlarni, bu dori vositalarning farmakologik samaralarini mumkin bo‘lgan kuchayishi yoki uzayishi tufayli, ularni sinchiklab kuzatish kerak. Klaritromitsin (sutkada 1 g) va sakvinavir (yumshoq jelatin kapsulalarda 1200 mg dan sutkada 3 marta) bir vaqtda qabul qilinganida sakvinavirning AUC va Sss  muvofiq 117% va 187% ga, klaritromitsinning esa 40% ga oshishi mumkin. Bu ikkala dori vositalari birga cheklangan vaqt davomida yuqorida ko‘rsatilgan dozalar/dori shakllarida buyurilganida dozalarni to‘g‘rilash talab qilinmaydi. Verapamil bilan birga qabul qilinganida AB pasayishi, bradiaritmiya va sut kislotali atsidoz bo‘lishi mumkin. Klaritromitsinni va peroral gipoglikemik vositalarni, shu jumladan insulinni bir vaqtda qo‘llanganda kam hollarda gipoglikemiya rivojlanishi mumkin. Qonda glyukozaning kontsentratsiyasini sinchkov nazorat qilish tavsiya qilinadi. Klaritromitsin (500 mg kuniga 2 marta) bilan bir vaqtda qo‘llanganda etravirin plazmada klaritromitsinning kontsentratsiyasini 53% ga pasaytiradi va faol metaboliti 14-gidroksiklaritromitsinning kontsentratsiyasini esa, 46% ga oshiradi. 14-gidroksiklaritromitsin Mycobacterium avium complex (MAS) ga qarshi past faollikka egaligi tufayli, klaritromitsin va uning metabolitini bu patogenga nisbatan umumiy faolligi o‘zgarishi mumkin.

Jigarning surunkali kasalliklari bo‘lganida qon zardobidagi fermentlarining faolligini muntazam nazorat qilish kerak. Jigarda metabolizmga uchraydigan dori vositalar fonida ehtiyotkorlik bilan buyuriladi (ularning qondagi kontsentratsiyalarini o‘lchash tavsiya qilinadi). Varfarin yoki boshqa bilvosita antikoagulyantlar bilan birga buyurilgan holda protrombin vaqtini nazorat qilish lozim. Ikkilamchi infektsiyalar rivojlanganida adekvat davolash buyurilishi kerak. Davolanish vaqtida yoki undan keyin og‘ir va davomli diareya paydo bo‘lganida soxtamembranoz kolit tashxisini istisno qilish kerak, u preparatni darhol bekor qilishni va muvofiq davolashni buyurishni talab qiladi. Preparatni qo‘llashdan oldin Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus va Streptococcus pyogenes larda makrolidlarga nisbatan rezistentlik rivojlanganda sezuvchanlik testini o‘tkazish kerak. Klaritromitsinga va makrolidlar guruhining boshqa antibiotiklariga kesishgan rezistentlik rivojlanishi mumkin. Preparatni uzoq muddat qo‘llaganda superinfektsiya rivojlanishi mumkin. Preparatni QT intervalini uzayishiga moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Yurak ishemik kasalligi, og‘ir yurak yetishmovchiligi, gipomagniyemiyasi, yaqqol bradikardiyasi bo‘lgan, klaritromitsin qabul qilayotgan patsiyentlarda, shuningdek antiaritmik preparatlarining IA sinfi (xinidin, prokainamid) va III sinfi (dofetilid, amiodaron, sotalol) bilan bir vaqtda qo‘llanganda, QT intervalini uzayishini aniqlash yuzasidan elektrokardiogrammani nazoratini muntazam o‘tkazib turish lozim. Preparatni qo‘llash fonida soxtamembranoz kolitni rivojlanishi, miastenii gravis simptomlarini og‘irlashishi kuzatilishi mumkin. Klaritromitsin qo‘llanganida jigar faoliyatini buzilishi (“jigar” transaminazalari faolligini oshishi, sariqlik bilan yoki usiz kechuvchi gepatotsellyulyar va/yoki xolestatik gepatit) to‘g‘risida xabar berilgan. Jigar faoliyatini buzilishi og‘ir bo‘lishi mumkin, ammo odatda qaytuvchandir. O‘lim bilan yakunlangan, asosan jiddiy yondosh kasalliklarni borligi va/yoki boshqa dori vositalarni bir vaqtda qo‘llanishi bilan bog‘liq jigar yetishmovchiligi holatlari bo‘lgan. Anoreksiya, sarnqlik, siydikni to‘qlashishi, qichishish, palpatsiyada qorinda og‘riq kabi gepatit belgilari va simptomlari paydo bo‘lganida  klaritromitsin bilan davolashni darhol to‘xtataish lozim. Surunkali jigar kasalliklari bo‘lgan hollarda qon zardobi fermentlarini muntazam nazorat o‘tkazib turishtlozim… faolligini O‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari yuz berganida preparatni bekor qilish kerak.

Klaritromitsinning homiladorlik davrida qo‘llash xavfsizligi aniqlanmagan. Homiladorlikda, ayniqsa birinchi uch oyligida, klaritromitsini, agar uni qabul qilishdan kutilayotgan foyda homila uchun mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lgan va/yoki muqobil preparatlar bilan xavfsizroq davolash usuli bo‘lmagan hollarda buyurish tavsiya qilinadi. Agar homiladorlik preparatni qabul qilish vaqtida yuz bergan bo‘lsa, patsiyent ayolni homilaga nisbatan bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavflar to‘g‘risida ogohlantirish kerak. Preparatni laktatsiya davrida buyurish zarurati tug‘ilganida emizishni bekor qilish to‘g‘risidagi masalani xal etish kerak. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Simptomlari: abdominal og‘riq, ko‘ngil aynishi, qusish, diareya. Davolash: me’dani yuvish, tutib turuvchi davolash. Gemodializda yoki perinatal dializda chiqarilmaydi.

Retsept bo‘yicha Ulashish: 4 232 Views

3 yil.