kukunli 1 shprits oqdan to och-sariq rangligacha bo‘lgan, xidsiz mikrokapsulalar ko‘rinishidagi kukun saqlaydi; Erituvchili  shprits tiniq rangsiz suyuqlik saqlaydi.

Gormonal davolash uchun qo‘llanadigan vositalar. Gonadotropin-rilizing gormoni analogi.

L02AE04.

Dekapeptil Depo mushak ichiga yuborilganidan keyin qon plazmasidagi triptorelinning kontsentratsiyasi poli-(d, 1-laktid-koglikolid) polimerining (sekin) destruktsiyasi bilan belgilanadi. Bu dori shakliga xos bo‘lgan ta’sir mexanizmi, polimerdan triptorelinni shunday sekin ajralib siqish imkoniyatini beradi. Triptorelinning depo (sekin ajralib chiqariiladigan mikrokapsulalar) dori shakli mushak ichiga yoki teri ostiga yuborilganidan keyin qon plazmasida triptorelinning kontsentratsiyasini tez oshishi aniqlanadi, bu yuborishdan keyingi birinchi soatlarda maksimumga yetadi. So‘ngra triptorelinning kontsentratsiyasi 24 soat davomida sezilarli pasayadi. 4-nchi kuni bu qiymat, 44 kunlar davomida noaniq qiymatlargacha bieksponentsial tartibda pasayib, ikkinchi maksimum qiymatiga yetadi. Teri ostiga inyektsiyadan keyin triptorelinning kontsentratsiyasini pasayishi uzoqroq davom etadi va noaniq qiymatlargacha 65 kunlar davomida yetadi. 6 oylik davolash kursi davomida xar 28 kunda qabul qilinganda triptorelinning to‘planishini belgilari yuborishning ikkala usulida xam yo‘q. Mushak ichiga yoki teri ostiga yuborilganidan keyin qon plazmasidagi triptorelinning kontsentratsiyasi keyingi qo‘llashgacha taxminan 100 pg/ml gacha pasayadi (o‘rtacha qiymatlar). Triptorelinning tizimli so‘rilmagan miqdorlari inyektsiya joyida, masalan makrofagotsitlar tomonidan metabolizmga uchrashi taxmin qilinadi. Gipofizda tizimli so‘rilgan triptorelin piroglyutamil-peptidaza va neytral endopeptidaza yordamida N-terminal parchalanish yordamida faolsizlantiriladi. Jigar va buyrakda triptorelin biologik nofaol peptidlar va aminokislotalarga parchalanadi. 100 mkg triptorelin yuborilganidan keyin 40 minut o‘tgach (1 soatdan ko‘proq) yuborilgan dozaning 3-14% buyrak orqali chiqariladi Buyrak orqali chiqarilishi ikkinchi darajali ekanligi va faol komponent sifatida triptorelinning terapevtik doirasi kengligi tufayli, buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar uchun triptorelin depo dori shakli bilan davolashga adaptatsiya va individualizatsiyasi shart emas deb xisoblanadi. Biologik kiraolishligi Erkaklar Mushak ichiga yuborilganida faol komponent triptorelinning tizimli biokiraolishi birinchi 13 kun davomida 38,3% ni tashkil qiladi. Keyingi ajralib chiqishi yortacha sutkalik dozaning 0,92% ga to‘g‘ri praportsional. Teri ostiga yuborilganidan keyin biologik kiraolishligi, mushak ichiga yuborilganidan keyingiga qaraganda 69% ni tashkil qiladi. Ayollar 27 tadqiqot kunlaridan keyin, yuborilgan dozaning o‘rtacha 35,7% ni aniqlash mumkin, uning 25,5% birinchi 13 kunda ajralib chiqadi, keyingi ajralib chiqishi esa o‘rtacha sutkalik dozaning 0,73% ga to‘g‘ri praportsional. Umumiy ma’lumotlar Paradigma (t1/2, Kel t.d.) chegaralarida kinetik parametrlarni xisoblash, ajralib chiqishi kuchli sekinlashgan faol komponent hollari uchun to‘g‘ri kelmaydi.

Erkaklar: – Prostata bezining gormonga bog‘liq  avj olib boruvchi yoki metastatik rakini davolash. Ayollar: – Simptomatik bachadon miomasi bo‘lgan ayollarda qon ketishi va og‘riqni yo‘qotish uchun operatsiyadan oldingi mioma o‘lchamini kamaytirish uchun. – Laporoskopiya bilan tasdiqlangan simptomatik endometrioz, agarda birinchi navbatda tuxumdonlarning gormon xosil qilish faoliyatini susaytirish va operativ aralashuv buyurilmasa. – Tuxumdonlarning nazoratli giperstimulyatsiyasi o‘tkazilayotgan ayollarda yordamchi reproduktiv texnologiyalar (YORT) lyuteinlovchi gormon (LG) darajasini muddatidan oldin oshishini oldini olish uchun qo‘llaniladi. Bolalar: – Markaziy genezli tasdiqlangan muddatidan oldin (barvaqt) jinsiy yetilishni davolash (yoshgacha bo‘lgan qiz bolalar, 10 yoshgacha bo‘lgan o‘g‘il bolalar) uchun qo‘llaniladi.

Preparatni faqat davolashni samaradorligini muntazam nazorat qilish uchun kerakli jixozlar bo‘lgan muassasada tegishli mutaxassisning nazorati ostida qo‘llash mumkin. Triptorelin bilan bolalarni davolash markaziy genezli muddatidan oldingi jinsiy yetilishni davolash tajribasiga ega bo‘lgan pediatr-endokrinolog yoki pediatrning (endokrinolog)  umumiy kuzatuvi ostida o‘tkazilishi lozim. Sekin ajralib chiqariladigan shaklning inyektsiyasini qat’iy yo‘riqnoma bo‘yicha amalga oshirish kerak. Suspenziyani suyultirilganidan keyin darxol yuborish kerak. Qo‘llash usuli va dozalash 3,75 mg triptorelinga to‘g‘ri keladigan, bir shprits ichidagisi, xar 28 kunda teri ostiga (masalan, qorin, dumba yoki son terisi ostiga) yoki mushak ichiga chuqur yuboriladi. Xar safar yuborish joyini almashtirish kerak. Erkaklar: Prostata bezining raki 3,75 mg triptorelinga to‘g‘ri keladigan, bir shprits inyektsiyasi, to‘rt xaftada bir marta amalga oshiriladi. Testosteronning darajasini uzoq muddat davomida susaytirish uchun 4-xaftalik davolash kursiga rioya qilish kerak. Ayollar: Bachadon miomasi va endometrioz 3,75 mg triptorelinga to‘g‘ri keladigan, bir shprits inyektsiyasi, to‘rt xaftada bir marta amalga oshiriladi. Davolashni tsiklning birinchi 5 kunida boshlash kerak. Yordamchi reproduktiv texnologiyalar Bir inyektsiya tsiklning 2-nchi yoki 3-nchi kunida (follikulyar faza) yoki tsiklning 22-nchi kunida (lyuteinli fazada) amalga oshiriladi. Bolalar: Markaziy genezli muddatidan oldin jinsiy yetilish (MOJЕ) Davolashni boshida dozalash tana vazniga bog‘liq bo‘lishi kerak, triptorelinning bittadan inyektsiyasi 0, 14 va 28-nchi kunlari amalga oshiriladi. Keyinroq har 4 xaftada bir inyektsiyadan amalga oshiriladi. Samaradorligi yetarli bo‘lmaganida inyektsiyani har 3 xaftada qilish mumkin. Dozalash jadvalga muvofiq tana vazniga bog‘liq bo‘ladi: Tana vazniDozalash<20 kg1,875 mg (dozani yarmi)20-30 kg2,5 mg (dozani 2/3)>30 kg3,75 mg (to‘liq doza) Aloxida gurux patsiyentlari uchun izox: -Keksa patsiyentlar uchun dozaga tuzatish kiritishga zarurat yo‘q -Mavjud bo‘lgan ma’lumotlarga muvofiq, buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda dozani kamaytirish yoki vositani yuborishlar orasidagi intervalni uzaytirish shart emas. Qo‘llash davomiyligi Erkaklar: Prostata bezining raki Dekapeptil Depo bilan davolash odatda davomlidir. Ayollar: Bachadon miomasi va endometrioz Davolash davomiyligi endometriozning dastlabki og‘irlik darajasiga va uning rivojlanishini klinik ko‘rinishlari (funktsional va anatomik), shuningdek bachadon miomasining o‘lchamini kattalashishiga bog‘liq. Odatda maksimal davolash vaqtida ultratovushli zondlash yordamida aniqlanadigan natijaga 3-4 inyektsiyadan keyin erishiladi. Suyaklar zichligiga ta’sir qilishi mumkinligi tufayli, Dekapeptil Depo bilan davolash davomiyligi, yordamchi davolashni qo‘llamay, 6 oydan oshmasligi kerak. Bolalar:

Postmarketing kuzatuvlarning ma’lumotlariga muvofiq, klinik tadqiqotlar davomida triptorezin bilan davolangan patsiyentlar orasidagi nojo‘ya ko‘rinishlar xaqidagi ma’lumotlar keltirilgan. Testosteron yoki estrogenning darajasini pasayishi oqibatida ko‘pchilik patsiyentlarda noxush reaktsiyalar kutiladi, ulardan  qizib ketishlar xaqida ko‘proq xabar berilgan (30% erkaklarda va 75-100% ayollarda). Bundan tashqari, 30-40% erkak jinsi patsiyentlarida impotentsiya va jinsiy maylni susayishini kutish kerak, 10% dan ko‘proq ayollarda esa qon ketishi/surkaluvchi ajralmalar, ko‘p terlash vulvovaginal quruqlik va/yoki dispareuniya, jinsiy maylni pasayishi, bosh og‘rig‘i va kayfiyatni o‘zgarishini kutish kerak. Davolashning birinchi xaftasi davomida odatda testosteronning darajasi oshishi tufayli, simptomlarni yomonlashishi va shikoyatlar (masalan, siydik chiqarish yo‘llarining tutilishi, metastatik suyak og‘rig‘i, spinal kompressiya, mushak toliqishi va oyoqlarning limfatik shishi) kuzatilishi mumkin. Ayrim hollarda siydik chiqarish yo‘llarining ayrim tutilish hollari buyrak faoliyatini pasaytiradi. Asteniya va oyoqlarning parasteziyasi bilan kechuvchi nevrologik kompressiya kuzatilishi mumkin

– Triptorelinga, glikol va sut kislotalarining polimeriga, dekstranga yoki xar qanday yordamchi moddaga ma’lum bo‘lgan yuqori sezuvchanlik; – Gonadotropin-rilizing gormonini (GnRG) yoki GnGR ning xar qanday analogiga yuqori sezuvchanlik; – Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llash mumkin emas.

Triptorelinni gonadotrop gormonlarning gipofizar sekretsiyasiga ta’sir qiluvchi  dori vositalar bilan bir vaqtda qo‘llanganda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak, shuningdek patsiyentning gormonal holatini nazorat qilish tavsiya etiladi. Dorilar orasidagi o‘zaro ta’siri yuzasidan xech qanday rasmiy tadqiqotlar o‘tkazilmagan. Umumiy qo‘llanadigan dori vositalari bilan, shu jumladan gistaminni ajratib chiqaruvchi preparatlar bilan o‘zaro ta’sir ehtimolini istisno qilib bo‘lmaydi.

Umumiy GnRG agonistlarini qo‘llash suyaklarning mineral zichligini pasayishini chaqirishi mumkin. Dastlabki ma’lumotlar bifosfonatlarni GnRG agonistlari bilan birga qo‘llash, erkaklarda suyaklarning mineral zichligini pasayishiga samarali qarshilik qilishga yordam beradi. Osteoporoz paydo bo‘lishi xavfini qo‘shimcha omillari (masalan, surunkali alkogolizm,  chekish; tirishishga qarshi vositalar yoki koritkosteroidlar kabi suyaklarning mineral zichligini pasaytiruvchi preparatlar bilan uzoq muddatli davolash, osteoporozga genetik moyillik, ovqatlanishini buzilishi) bo‘lgan patsiyentlar ayniqsa extiyotkor bo‘lishlari kerak. Kam hollarda GnRG agonistlari bilan davolash ilgari aniqlanmagan gipofizning gonadotrop hujayrali adenomasi borligini aniqlashi mumkin. Bunday bemorlarda to‘satdan bosh og‘rig‘i qusish, ko‘rishni buzilishi va oftalmoplegiya bilan xarakterlanuvchi gipofizar apopleksiya rivojlanishi mumkin. Triptorelin kabi GnRG agonistlari bilan davolanayotgan patsiyentlarda depressiv holatlarni rivojlanishining yuqori xavfi kuzatiladi (u og‘ir bo‘lishi mumkin). Patsiyentlarni bu xaqida xabardor qilish va simptomlar paydo bo‘lgan hollarda kerakli tarzda davolash kerak. Erkaklar Eng avvalo triptorelin, GnRG ning boshqa agonistlari kabi, qon zardobida testosteronning darajasini oshishini chaqiradi. Buning oqibatida davolashning birinchi xaftalarida prostata bezi rakining belgilari va simptomlarini vaqtinchalik yomonlashishining ayrim hollari yuz beradi. Davolashning boshlang‘ich bosqichida qon zardobida testosteronning darajasini dastlabki oshishiga va klinik simptomlarning yomonlashishiga qarshilik ko‘rsatish uchun, muvofiq antiandrogenni qo‘shimcha ravishda qabul qilish tavsiya etiladi. Patsiyentlarning ozgina foizida prostata bezi rakining belgilari va simptomlarini vaqtinchalik yomonlashishi (o‘smaning klinik ko‘rinishlarini o‘tkinchi yomonlashishi) va rak chaqirgan og‘riqni (metastatik og‘riqni) vaqtinchalik kuchayishi yuz berishi mumkin, ular simptomatik davolanadi. GnRG ning boshqa agonistlarini qo‘llanganda bo‘lgani kabi, spinal kompressiya yoki uretrani tutilishini ayrim hollari kuzatilgan. Spinal kompressiya yoki buyrak yetishmovchiligi rivojlanganida bu asoratlarni standart davolashni qo‘llash kerak, boshqa iloji bo‘lmagan hollarda esa, darxol orxiektomiya (jarrohlik kastratsiyasi) qilish tavsiya etiladi. Davolashning birinchi xaftalarida, spinal kompressiyani paydo bo‘lish xavfi tufayli, va siydik chiqarish yo‘lini tutilishi bo‘lgan  patsiyentlarda, ayniqsa metastatik vertebral shikastlanishlari bo‘lgan patsiyentlarda sinchkov kuzatish tavsiya etiladi. Jarrohlik kastratsiyasidan keyin triptorelin qon zardobida testosteronning darajasini yanada pasayishini chaqirmaydi. Ikki tomonlama orxiektomiya yoki GnRG analoglarini qo‘llash tufayli androgenlarni davomli deprivatsiyasi suyak massasini tezlashgan yo‘qotilishini chaqiradi, bu  osteoporozga va suyaklarni sinish xavfini oshishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, epidemiologik ma’lumotlarga muvofiq,  antiandrogen davolash vaqtida patsiyentlarda moddalar almashinuvini o‘zgarishi (masalan,  glyukozaga tolerantlikni buzilishi) yoki yurak-qon tomir kasalliklari xavfini oshishi kuzatilgan. Lekin prospektiv tadqiqotlar GnRG analoglari bilan davolash va yurak-qon tomir kasalliklaridan o‘limni oshishi orasidagi bog‘liqlikni tasdiqlamagan. Moddalar almashinuvini buzilishini yoki yurak-qon tomir kasalliklarini yuqori xavfi bo‘lgan patsiyentlar, davolashni boshlash oldidan sinchkov tekshiruvdan o‘tishlari va antiandrogen davolash vaqtida muvofiq kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak. Triptorelinning terapevtik dozalarini qabul qilish gipofizar-gonad tizimining susayishini chaqiradi. Normal faoliyati odatda davolash tugaganidan keyin tiklanadi. Shunday qilib, GnRG analoglari bilan davolash vaqtida va davolash yakunlanganidan keyin gipofizar-gonad faoliyatining diagnostik testlari adashtiruvchi bo‘lishi mumkin. Ayollar Dekapeptil Deponi faqat aniq diagnostika (masalan, laporoskopiya) qilishdan keyin buyurish mumkin. Triptorelinni buyurishdan oldin patsiyentni homilador emasligiga ishonch hosil qilish kerak. Dekapeptil Depo bilan davolash vaqtida hayz ko‘rishlar to‘xtaydi, shuning uchun agar muntazam hayz ko‘rishlar davom etsa, patsiyent bu xaqida o‘zining shifokoriga xabar berishi kerak. Suyak to‘qimasining mineral zichligini yo‘qotilishi GnRG agonistlarini olti oylik davolash kursi davomida qo‘llash, suyaklarning mineral zichligini oyiga o‘rtacha 1% ga pasayishini chaqirishi mumkin. Suyaklarning mineral zichligini xar 10% ga pasayishi sinishlar xavfini ikki yoki uch barobar oshiradi. Shu sababga ko‘ra, davolash davomiyligi yordamchi davolashni qo‘llashsiz 6 oydan oshmasligi kerak. Davolash to‘xtatilganidan keyin suyak massasini tiklanishi 6-9 oy davomida yuz beradi. Bor bo‘lgan ma’lumotlar ko‘pchilik ayollarda davolash to‘xtatilganidan keyin suyak massasini tiklanishi yuz berishidan dalolat beradi. Og‘ir osteoporozi yoki osteoporoz paydo bo‘lishini yuqori xavfi omillari (masalan, surunkali alkogolizm, chekish; suyaklarning mineral zichligini pasaytiruvchi preparatlar, masalan, tutqanoqqa qarish yoki kortikosteroidlar bilan davomli davolash; osteoporozga genetik moyillik; ovqatlanishni buzilishi, masalan, nevrologik anoreksiya) bo‘lgan patsiyentlar xaqida maxsus ma’lumotlar yo‘q. Bunday patsiyentlar uchun suyak to‘qimasining mineral zichligini pasayishi zararliroqligi tufayli, triptorelin bilan davolash yuzasidan qaror, shaxsiy tartibda, sinchkov ekspertizadan keyin  va faqat davolashning afzalligi xavfdan yuqori bo‘lgan holdagina qabul qilinishi kerak. Suyak to‘qimasining mineral zichligini yo‘qotilishiga qarshilik ko‘rsatish uchun qo‘shimcha choralarni ko‘rish tavsiya etiladi. Bachadon miomasi va endomiyetrioz Davolash vaqtida keyingi bachadondan qon ketishi paydo bo‘lmasligi kerak (oxirgi oydan tashqari), aks xolda qon zardobida estrogenning darajasini tekshirish kerak bo‘ladi. Agar bu daraja 50 pg/ml dan past bo‘lsa, mumkin bo‘lgan organik shikastlanishlarni izlash kerak. Davolash to‘xtatilganidan keyin tuxumdonlarning faoliyati tiklanadi, masalan, oxirgi inyektsiyadan keyin 7-12 xafta o‘tgach, hayz ko‘rish qon ketishlari tiklanadi. Davolashning birinchi xaftasi davomida nogormonal kontratseptivlarni ishlatish kerak, chunki gonadotropinlarning birlamchi sekretsiyasi ovulyatsiyani rag‘batlantirishi mumkin. Shuningdek ularni oxirgi inyektsiyadan keyingi 4 -nchi xaftadan boshlab, hayz ko‘rish tiklangunicha yoki kontratseptsiyaning yangi usuli buyurilgunicha ishlatish kerak. Bachadon miomasini davolash vaqtida bachadon va mioma o‘lchamini masalan, ultratovush zondlash yordamida muntazam aniqlash kerak. Bachadon o‘lchamini mioma to‘qimalarini qisqarishi bilan solishtirganda noproportsional tezroq kamayishi ayrim hollarda qon ketishi va sepsisga olib kelgan. GnRG analoglari bilan davolashdan keyin submukoz miomalari bo‘lgan patsiyentlarda qon ketishi hollari xaqida xabar berilgan. LG darajasini muddatidan oldin oshishini oldini olish Yordamchi reproduktiv texnologiyalarni qo‘llash  ko‘p homilali homiladorlik, homiladorlik vaqtida xomilaning o‘limi, bachadondan tashqari homiladorlik va homilada tug‘ma nuqsonlar rivojlanishini yuqori xavfi bilan bog‘liq bo‘ladi. Dekapeptil Depo tuxumdonlarni nazoratli giperstimulyatsiyasida yordamchi davolash vositasi sifatida  qo‘llangan hollarda bu xavflar saqlanib qoladi. Dekapeptil Deponi tuxumdonlarni nazoratli giperstimulyatsiyasida yordamchi davolash vositasi sifatida qo‘llash, tuxumdonlarning giperstimulyatsiyasi sindromi (TGS) va tuxumdonlarning kistasining rivojlanish xavfini oshirishi mumkin. GnRG analoglari va gonadotropinlarni qo‘llash oqibatida chaqirilgan follikullarning stimulyatsiyasi axamiyatsiz sonli moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda, ayniqsa tuxumdonlarning polikistoz sindromi bo‘lganida sezilarli kuchayishi mumkin.

Original o‘ramida, +2oS dan +8oS gacha xaroratda saqlansin.

Triptorelinning dozasini oshirib yuborilishi yuzasidan ma’lumotlar mumkin bo‘lgan nojo‘ya samaralari xaqida xulosalar qilish uchun yetarli emas. O‘rami va chiqarilish shaklini xisobga olib, dozani oshirib yuborilishining ehtimoli kam. Doza oshirib yuborilgan hollarda simptomatik davolash buyuriladi.

Retsept bo‘yicha

1 oldindan to‘ldirilgan kukunli shprits, 1 oldindan to‘ldirilgan eritmali shprits, biriktiruvchi element, inyektsiya uchun ignalar karton qutida.

3 yil; tayyorlangan suspenziya uchun – 3 minut.