suyak rezorbtsiyasining ingibitori. bisfosfonat.

M05VA08.

Suyaklarida metastazlari bo‘lgan 64 nafar patsiyentlarda 2, 4, 8 va 16 mg dozalarda 5 va     15 minut davomida bir martalik va takroriy infuziyalar ko‘rinishida yuborilgan zoledron kislotasining farmakokinetik ko‘rsatkichlari dozaga bog‘liq bo‘lmagan. Zoledron kislotasining infuziyasi boshlanganidan keyin, preparatning plazmadagi kontsentratsiyalari tez oshib, infuziyaning oxirida cho‘qqiga erishgan, so‘ngra 4 soatdan keyin cho‘qqining <10% gacha va 24 soatdan keyin cho‘qqining <1% gacha tez pasaygan, o‘z navbatida uzoq muddat, 28 kuniga preparatning ikkinchi infuziyasigacha cho‘qqining      0,1% dan oshmaydigan juda past kontsentratsiyalargacha pasaygan. Vena ichiga yuborilgan zoledron kislotasi uch fazada chiqariladi: yarim chiqarilish davri 0,24 soat va 1,87 soat bo‘lgan qon aylanish tizimidan ikki fazali tez chiqarilishi va yakuniy yarim chiqarilish davri 146 soatni tashkil qilgan davomli fazasi kuzatiladi. Har 28 kunda takroran qo‘llanganida preparatni plazmada to‘planishi kuzatilmagan. Zoledron kislotasi metabolizmga uchramaydi va buyraklar orqali o‘zgarmagan ko‘rinishda chiqariladi. Birinchi 24 soat davomida yuborilgan dozaning 39±16% siydik bilan chiqariladi. Preparatning qolgan miqdori esa asosan suyak to‘qimasi bilan bog‘lanadi. So‘ngra zoledron kislotasini asta-sekin tizimli qon oqimiga qaytadan ajralib chiqishi va uni buyraklar orqali chiqarilishi yuz beradi. Preparatning plazmadan umumiy klirensi 5,04±2,5 l/soatni tashkil qiladi va u preparatning dozasiga, patsiyentning jinsi, yoshi, irqiy mansubligi va tana vazniga bog‘liq emas. Infuziyaning davomiyligini 5 minutdan 15 minutgacha oshishi infuziyaning oxirida qonda zoledron kislotasining kontsentratsiyasini 30% ga pasayishiga olib keladi, ammo AUC ko‘rsatkichiga ta’sir qilmaydi. Giperkaltsiyemiyasi, buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda zoledron kislotasining farmakokinetikasi bo‘yicha ma’lumotlar yo‘q. In vitro sharoitda olingan ma’lumotlarga ko‘ra, zoledron kislotasi odamning R450 fermentini ingibitsiya qilmaydi va biotransformatsiyaga uchramaydi, bu, jigarning funktsional holati zoledron kislotasining farmakokinetikasiga jiddiy ta’sir qilmasligini taxmin qilishga imkon beradi. Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarning ma’lumotlariga ko‘ra, preparatning dozasini 3% dan kamrog‘i axlat bilan chiqariladi. Zoledron kislotasining buyrak klirensi kreatinin klirensi bilan ijobiy korrelyatsiyalanadi va tadqiqotga kiritilgan 64 nafar patsiyentdagi 84±29 ml/min ni (diapazon 22-143 ml/min) tashkil qiluvchi kreatinin klirensining 75±33% ni tashkil qiladi. Populyatsiyalarni tahlil qilish, kreatinin klirensi 20 ml/min (o‘tkir buyrak yetishmovchiligi) yoki 50 ml/min (o‘rtacha buyrak yetishmovchiligi) bo‘lgan bemorlarda zoledron kislotasining hisoblab chiqilgan klirensi, kreatinin klirensi 84 ml/min bo‘lgan patsiyentlarda mos ravishda 37% yoki 72% bo‘lishini ko‘rsatdi. Og‘ir buyrak yetishmovchiligi (kreatinin klirensi minutiga 30 ml dan kam) bo‘lgan bemorlar to‘g‘risida ma’lumotlar yo‘q.

-Xavfli o‘sma oqibatida yuz bergan giperkaltsiyemiya; -Solid o‘smalarning osteolitik, osteoblastik va aralash suyak metastazlari va ko‘p sonli miyelomadagi osteolitik o‘choqlarda majmuaviy davolash tarkibida qo‘llanadi.

Preparat dastlab 9% li natriy xlorid eritmasi yoki 5% li glyukoza eritmasining        100 ml da suyultirib, vena ichiga tomchilab yuboriladi. Infuziya davomiyligi – kamida   15 minut. Xavfli o‘sma oqibatida yuz bergan giperkaltsiyemiyada: Kattalar va keksa yoshdagi patsiyentlar: Giperkaltsiyemiyada (albuminning darajasi bo‘yicha tuzatish bilan qon zardobida kaltsiyning kontsentratsiyasi ≥12 mg/dl yoki 3 mmol/l) zoledron kislotasining tavsiya qilingan dozasi 4 mg ni tashkil qiladi. Preparatni yuborishdan oldin patsiyentning gidratatsiya darajasini baholash lozim. Zoledron kislotasining infuziyasi patsiyentda suvsizlanish belgilari bo‘lmagan sharoitlarda o‘tkaziladi.

Tez-tezligini aniqlash: juda tez-tez (>1/10), tez-tez (>1/100 dan <1/10 gacha), ba’zida (>1/1000 dan <1/100 gacha), kam hollarda (>1/10000 dan <1/1000 gacha), juda kam hollarda (<1/10000). Qon va limfatik tizimi tomonidan: tez-tez – anemiya; ba’zida – trombotsitopeniya, leykopeniya; kam hollarda – pantsitopeniya. Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: ba’zida – gipertenziya, gipotenziya; kam hollarda – bradikardiya. Nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i; ba’zida – bosh aylanishi, paresteziyalar, ta’mni buzilishi, giposteziya, gipersteziya, tremor. Ruhiyat tomonidan: ba’zida – qo‘zg‘alish, uyquni buzilishi; kam hollarda – ongni chalkashishi. Me’da-ichak yo‘llari tomonidan: tez-tez – ko‘ngil aynishi, qusish, anoreksiya; ba’zida – diareya, qabziyat, qorin og‘rig‘i, dispepsiya, stomatit, og‘izni qurishi. Nafas tizimi tomonidan: ba’zida – dispnoe, yo‘tal. Teri va teri osti to‘qimalari tomnidan: ba’zida – qichishish, teri toshmasi (shu jumladan eritematoz va makulyar toshma), ko‘p terlash. Suyak-mushak tizimi, biriktiruvchi to‘qima tomonidan: tez-tez – suyaklarda og‘riq, mialgiya, artralgiya, yoyilgan og‘riq; ba’zida – mushaklarni tirishishlari. Buyraklar va siydik-jinsiy tizimi tomonidan: tez-tez – buyrak funktsiyasini buzilishi, ba’zida – o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, gematuriya, proteinuriya. Umuman organizm tomonidan: tez-tez – isitma, grippga o‘xshash holat (shu jumladan charchoqlik, etni uvishishi, lohaslik va yuzga qonni oqib kelishi); kam hollarda – asteniya, periferik shish, ko‘krakda og‘riq, tana vaznini oshishi. Mahalliy reaktsiyalar: ba’zida – inyektsiya qilingan joyda og‘riq, ta’sirlanish, shish, qattiqlashish. Laboratoriya ko‘rsatkichlari tomonidan: juda tez-tez – gipofosfatemiya; tez-tez – qonda kreatinin va mochevinaning darajasini oshishi, gipokaltsiyemiya; ba’zida – gipomagniyemiya, gipokaliyemiya; kam hollarda – giperkaliyemiya, gipernatriyemiya. Ko‘rish a’zolari tomonidan: tez-tez – kon’yunktivitlar; ba’zida – ko‘rishni xiralashishi; juda kam hollarda – uveit, episklerit.

-Bisfosfonatlarga, zoledron kislotasiga va preparatning har qanday boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik; -Homiladorlik va emizish davrida qo‘llash mumkin emas.

Bisfosfonatlar quyidagi vositalar bilan birga qo‘llanganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kreak: aminoglikozidlar bilan, chunki ikkala prepapart xam zardobdagi kaltsiyning kontsentratsiyasiga additiv ta’sir qilishi mumkin, buning natijasida qon zardobida kaltsiyning darajasi, keragidan ko‘proq pastligicha qolishi mumkin;xalqali diuretiklar bilan, chunki gipokaltsiyemiyani rivojlanish xavfi oshadi;boshqa potentsial nefrotoksik preparatlar bilan. Gipomagniyemiya rivojlanishi mumkinligini ko‘zda tutish kerak. Bisfosfonatlar talidomid bilan bir vaqtda buyurilganida buyrak funktsiyasini buzilishini rivojlanish xavfi oshadi.

Zolendron kislotasini buyurishdan oldin patsiyentlarda gidratatsiya o‘tkazilishi kerak. Yurak-qon tomir tizimi tomonidan asoratlarni paydo bo‘lish xavfi tufayli, patsiyentning gipergidratatsiyasiga yo‘l qo‘ymaslik lozim. Preparat yuborilgandan keyin qon zardobida kaltsiy, fosfor, magniy va kreatininning kontsentratsiyalarini doimiy nazorat qilish kerak. Gipokaltsiyemiya, gipofosfatemiya yoki gipomagniyemiya rivojlangan hollarda, qisqa muddatli tutib turuvchi davolash o‘tkazilishi kerak. Chunki davolanmagan giperkaltsiyemiyali patsiyentlarda buyrak funktsiyasi ma’lum darajada buzilishi mumkin, shuning uchun buyrak funktsiyasini sinchkov nazoratini o‘tkazish kerak. Buyrak yetishmovchiligi O‘sma oqibatidagi giperkaltsiyemiyasi va buyrak funktsiyasini yomonlashishining belgilari bo‘lgan patsiyentlarga preparatni, faqat preparat bilan uzoq muddatli davolashdan kutilgan potentsial foyda, bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lgandagina buyurish mumkin. Suyak to‘qimasi bilan bog‘liq bo‘lgan simptomlarni oldini olish maqsadida suyakda metastazlari bo‘lgan patsiyentlarni davolash to‘g‘risidagi qarorni qabul qilishda, samarani boshlanishi 2-3 oydan keyin kuzatilishini hisobga olish kerak. Bisfosfonatlarni qo‘llash fonida buyrak funktsiyasini buzilishi haqida alohida xabarlar bor. Bunday asoratlarni paydo bo‘lish xavf omillariga: degidratatsiya, buyrak funktsiyasining ilgari mavjud bo‘lgan buzilishi, zoledron kislotasini yoki boshqa bisfosfonatlarni ko‘p marta qabul qilishlar, shuningdek nefrotoksik vositalarni qo‘llanishi kiradi. Zoledron kislotasining har bir dozasini qabul qilishdan oldin patsiyentlarda qon zardobidagi kreatinin darajasini aniqlash kerak. Davolanish vaqtida buyrak funktsiyasini yomonlashganida preparatni qabul qilishni to‘xtatish kerak. Preparatni qabul qilishni, faqat kreatinin darajasi dastlabki ko‘rsatkichidan 10% chegaralaridagi dastlabki ko‘rsatkichiga qaytganidagina qaytadan boshlash kerak. Klinik tadqiqotlarda zardobda kreatinin darajasi ≥ 400 mkmol/l yoki ≥4,5 mg/dl bo‘lgan patsiyentlar chiqarib yuborilgan. O‘tkir buyrak yetishmovchiligi bor bo‘lsa, suyaklarda metastazlari bo‘lgan patsiyentlarga preparatni buyurish tavsiya qilinmaydi. Klinik tadqiqotlarda zardobda kreatinin darajasi ≥265 mkmol/l yoki ≥3 mg/dl bo‘lgan patsiyentlar chiqarib yuborilgan. Jigar yetishmovchiligi Klinik ma’lumotlar cheklanganligi tufayli, og‘ir jigar yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlar uchun aniq bir tavsiyalar yo‘q. Jag‘ osteonekrozi Bisfosfonatlarni o‘z ichiga olgan davolash sxemasini olayotgan onkologik profildagi patsiyentlarda jag‘ osteonekrozini rivojlanish hollari ma’lum. Bu patsiyentlarning ko‘pchiligi ximioterapiya va kortikosteroidlar qabul qilishgan. Qayd qilingan aksariyat holatlar stomatologik muolajalar (tishni olib tashlash) bilan bog‘liq bo‘lgan. Ko‘pchilik bemorlarda mahalliy infektsiya belgilari, shu jumladan osteomiyelit bo‘lgan. Yondosh xavf omillari (xavfli o‘sma, ximioterapiya, kortikosteroidlar bimlan davolash, og‘iz bo‘shlig‘ining yetarli bo‘lmagan gigiyenasi) bo‘lgan patsiyentlarda bisfosfonatlar bilan davolashni boshlashdan oldin, og‘iz bo‘shlig‘ining ko‘rigi tegishli profilaktik stomatologik muolajalar bilan birga o‘tkaziladi. Bisfosfonatlar bilan davolanish vaqtida bu patsiyentlar iloji boricha invaziv stomatologik muolajalardan saqlanishlari kerak. Bisfosfonatlar bilan davolanish vaqtida jag‘ oseonekrozi rivojlangan patsiyentlarda, stomatologik operatsiya bemorning holatini yomonlashtirishi mumkin. Stomatologik muolajalarga muxtoj patsiyentlarga nisbatan bisfosfonatlar bilan davolashni to‘xtatish, jag‘ osteonekrozini rivojlanish xavfini kamaytirishiga taxmin qilish uchun ma’lumotlar yo‘q. Suyak-mushak og‘rig‘i Postmarketing tadqiqotlarda bisfosfonatlarni qabul qilgan patsiyentlarda suyaklarda, bo‘g‘imlarda yoki mushaklarda o‘tkir, ba’zan nogironlikka olib keluvchi og‘riqlar haqida yakka xabarlar bo‘lgan. Simptomlarni boshlanish vaqti davolash boshlanganidan keyin bir kundan to bir necha oygacha o‘zgarib turgan. Ko‘pchilik patsiyentlarda davolash to‘xtatilganidan so‘ng simptomlarning yaqqolligini kamayishi aniqlangan. Son suyagining atipik sinishlari. Postmarketing tadqiqotlarda bifosfonatlar bilan davolaganda, ayniqsa osteoporoz tufayli uzoq vaqt davolanayotgan patsiyentlarda son suyagini atipik sinishlarining kam holatlari qayd etilgan. Pediatriyada qo‘llanishi Bolalar va 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda preparatni qo‘llashning samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan. Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi. Preparatni homiladorlik va emizish davrida qo‘llash mumkin emas. Mashinalarni haydash va ishlatish qobiliyatiga ta’siri. Transport vositalarini boshqarish yoki murakkab mexanizmlar bilan ishlash qobiliyatiga preparatning ta’sirini o‘rganish yuzasidan tadqiqotlar o‘tkazilmagan. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.

Preparat 15-30°S haroratda saqlansin. Flakon ochilganidan keyin va uning ichidagisi 100 ml 0,9% li natriy xloridi eritmasida yoki 5% li glyukoza eritmasida suyultirilganidan keyin tayyor preparat sovutgichda (2-8°S haroratda) saqlanganida        24 soat davomida barqarordir. Agar eritma sovutilgan holda bo‘lsa, yuborishdan oldin uni xona harorati yetgunicha xonada tutib turish kerak.

Zoledron kislotasining dozasini o‘tkir oshirib yuborilish hollari kuzatilmagan. Doza oshirib yuborilganida klinik ahamiyatli gipokaltsiyemiya, gipofosfatemiya, gipomagniyemiya, shuningdek buyraklar faoliyatini buzilishi (shu jumladan buyrak yetishmovchiligi) rivojlanishi mumkin. Patsiyentlarning holatini sinchiklab nazorat qilish lozim. Klinik ahamiyatli gipokaltsiyemiya yuz bergan hollarda kaltsiy glyukonatining infuziyasi ko‘rsatilgan. Chiqarilish shakli Infuziya uchun eritma tayyorlash uchun kontsentrat 4 mg/5 ml shisha flakonlarda. Har bir flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutida.

Retsept bo‘yicha

3 yil.