yassitsilindrik shaklli, biroz marmarli oq rangli, riska va faskali, hidsiz yoki o‘ziga xos kuchsiz hidli tabletkalar.

nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparat (NYAQP).

N02BA01.

Ichga qabul qilinganida so‘rilishi to‘liq. So‘rilish vaqtida ichak devorida va jigarda tizim oldi eliminatsiyasiga duchor bo‘ladi (diatsetillanadi). So‘rilgan qismi plazmaning nospetsifik esterazalari bilan tez gidrolizlanadi, shuning uchun yarim chiqarilish davri – 15-20 minutdan ko‘p emas. Organizmda aylanib yuradi (75-90% albumin bilan bog‘langan holda) va to‘qimalarda salitsil kislotasining anioni ko‘rinishida taqsimlanadi. Maksimal kontsentratsiyasiga erishish vaqti – 2 soat. Salitsil kislotasining zardobdagi darajasi juda o‘zgaruvchan. Salitsilatlar organizmning ko‘pchilik to‘qima va suyuqliklariga, shu jumladan orqa miya, peritoneal va sinovial suyuqliklarga oson kiradi. Bo‘g‘im bo‘shliqlariga kirishi giperemiya va shish bo‘lganida tezlashadi va yallig‘lanishning proliferativ fazasida sekinlashadi. Salitsilatlar oz miqdorda miya to‘qimasida, qoldiq miqdorda – safro, ter, ahlatda aniqlanadi. Atsidoz paydo bo‘lganida salitsilatlarning ko‘p qismi to‘qimalarga, shu jumladan miya to‘qimasiga yaxshi kiruvchi ionlashmagan kislotaga aylanadi. Yo‘ldosh orqali tez o‘tadi, oz miqdorda ko‘krak suti bilan chiqariladi. Asosan jigarda metabolizmga uchraydi. Atsetilsalitsil kislotasining va salitsil kislotasining metabolitlari bo‘lib gentizin kislotasi va uning glitsinkon’yuganti hisoblanadi. Asosan buyraklarning naychalarida faol sekretsiya yo‘li bilan o‘zgarmagan holda (60%) va metabolitlari ko‘rinishida chiqariladi. Salitsil kislotasini chiqarilishi siydikni rN ga bog‘liq (siydik ishqoriylashganda salitsilatlarning ionlashishi oshadi, ularning qayta so‘rilishi yomonlashadi va chiqarilishi ahamiyatli oshadi). Chiqarilish tezligi dozaga bog‘liq: katta bo‘lmagan dozalar qabul qilinganida yarimchiqarilish davri – 2-3 soat, doza oshirilishi bilan 15-30 soatgacha oshishi mumkin

O‘rtacha yoki kuchsiz ifodalangan og‘riq sindromi: bosh og‘rig‘i (shu jumladan asbtinent sindromida), tish og‘rig‘ida, tomoq og‘rig‘ida, orqa va mushak og‘riqlarida, bo‘g‘imlardagi og‘riqda, hayz ko‘rishdagi og‘riqlarni davolash. Shamollash va boshqa infektsion-yallig‘lanish kasalliklaridagi yuqori haroratda (kattalar va 15 yoshdan oshgan bolalarda) qo‘llanadi.

Ichga, kattalarga va 12 yoshdan oshgan bolalarga: bir martalik doza 0,25-0,5 g ni tashkil qiladi, maksimal bir martalik doza 1,0 g (2 tabletka 0,5 g dan), maksimal sutkalik 3,0 g (6 tabletka 0,5 g dan), bir martalik dozani zarurati bo‘lganida sutkada 3-4 marta, kamida 4 soatlik oraliq bilan qabul qilish mumkin. 3 yoshdan oshgan bolalarga virusli infektsiyalar chaqirgan o‘tkir respirator kasalliklarda, Reya sindromini rivojlanish xavfi tufayli (entsefalopatiya va jigarning o‘tkir jigar yetishmovchiligini rivojlanishi bilan bo‘lgan yog‘li distrofiyasi) bir martalik doza 0,125 g (1/2 tabletka 250 mg dan) tashkil qiladi, 6 yoshdan boshlab bir qabulda 0,25 g li tabletkalarni buyurish mumkin. Qo‘llash usuli: preparatni ovqatdan keyin suv, sut yoki ishqoriy mineral suv bilan birga qabul qilish kerak. Qabullar soni va vaqti: bir martalik dozani zarurati bo‘lganida sutkada 3-4 marta kamida 4 soatlik oraliqda qabul qilish mumkin. Preparatning qabullari tartibiga muntazam rioya qilish haroratni keskin oshishidan saqlanish va og‘riq sindromining jadalligini kamaytirish imkonini beradi. Davolash davomiyligi (shifokor bilan maslahatlashmasdan) og‘riqni qoldiruvchi vosita sifatida buyurilganida – 7 kundan va isitmani tushiruvchi vosita sifatida – 3 kundan oshmasligi kerak.

atsetilsalitsil kislotasiga va boshqa NYAQP yoki preparatning boshqa komponentlariga yuqori sezuvchanlik;me’da-ichak yo‘llarining eroziv-yarali shikastlanishlari (zo‘rayish bosqichida);me’da-ichak qon ketishi;gemorragik diatezlar;metotreksatni bir hafta yoki undan ko‘proq 15 mg dozada birga qo‘llash;bronxial astmani, burunning va burun oldi bo‘shliqlarining qaytalanuvchi polipozi va atsetilsalitsil kislotasini o‘zlashtiraolmaslik;salitsilat va boshqa NYAQP qabul qilish induktsiyalagan bronxial astma;homiladorlik (I va III uch oyligi), emizish davri;3 yoshgacha bo‘lgan bolalar – 250 mg li tabletkalar uchun; 6 yoshgacha – 500 mg li tabletkalar uchun. Preparat virus infektsiyalari chaqirgan o‘tkir respirator kasalliklari bo‘lgan 15 yoshgacha bolalarga, Rey sindromini rivojlanish xavfi tufayli (entsefalopatiya va jigarning o‘tkir jigar yetishmovchiligini rivojlanishi bilan bo‘lgan yog‘li distrofiyasi) buyurilmaydi.

15 mg doza metotreksat bilan bir haftada yoki ko‘proqda: metotreksatning gemolitik tsitotoksikligi oshadi (metotreksatning buyrak klirensi pasayadi va metotreksatni qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanishi salitsilatlar bilan almashinadi);antikoagulyantlar bilan, masalan, geparin bilan: trombotsitlarning faoliyatini buzilishi, me’da-ichak yo‘llarining shilliq qavatini shikastlanishi, antikoagulyantlarni (bilvosita) qon plazmasi oqsillari bog‘lanishidan surib chiqarilishi oqibatida qon ketishini xavfi oshadi;boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar bilan: sinergik o‘zaro ta’siri natijasida me’da va o‘nikki barmoq ichakda yara va qon ketishni paydo bo‘lishining xavfi oshadi;urikozurik dori vositalari bilan, masalan, benzbromaron bilan: urikozurik samarani pasaytiradi;digoksin bilan: digoksinning kontsentratsiyasi buyrak ekskretsiyasini pasayishi natijasida oshadi;gipoglikemik preparatlar bilan: gipoglikemik preparatlarning atsetilsalitsil kislotasining gipoglikemik ta’siri natijasida gipoglikemik ta’siri oshadi;trombolitiklar guruhi preparatlari bilan: trombolitiklarning fibrinolitik samarasi kuchayadi va qon ketish xavfini paydo bo‘lishi oshadi;glyukokortikosteroidlar bilan: gidrokortizondan tashqari, Addison kasalligida o‘rinbosar davolash sifatida: glyukokortikosteroidlar qo‘llanganida salitsilatlarning qondagi kontsentratsiyasi, oxirgilarning chiqarilishini oshishi hisobiga kamayadi;antigiotenzin aylantiruvchi ferment ingibitorlari bilan: prostaglandinlarning sintezini ingibirlanishi hisobiga glomerulyar filtratsiya pasayadi va, oqibati sifatida antigipertenziv samara pasayadi;valproat kislotasi bilan: valproat kislotasining toksikligi oshadi;glyukokortikosteroidlar, etanol (alkogolli ichimliklar) va etanol saqlovchi dori vositalari bilan: me’da-ichak yo‘llarining shilliq qavatiga shikastlovchi ta’sirning xavfi oshadi, me’da-ichak qon ketishlarini rivojlanish xavfi oshadi;narkotik analgetiklar, bilvosita antikoagulyantlar va antiagregantlar, sulfanilamidlar (shu jumladan ko-trimoksazolning – ularning faolligini va toksikligini kuchaytiradi), triyodtironinning (ularning faolligini kuchaytiradi va nojo‘ya samaralarini rivojlanish xavfini oshiradi) samaralarini kuchaytiradi;gipotenziv dori vositalari, diuretiklarning (spironolakton, furosemid) samarasini pasaytiradi;plazmada barbirutlarning, litiyning kontsentratsiyasini oshiradi;magniy va/yoki alyuminiy saqlovchi antatsidlar atsetilsalitsil kislotasining so‘rilishini sekinlashtiradi va yomonlashtiradi;miyelotoksik dori vositalari preparatning gematotoksik ko‘rinishlarini kuchaytiradi.

Atsetilsalitsil kislotasi bronxospazm, bronxial astmaning xurujlari yoki yuqori sezuvchanlikning boshqa reaktsiyalarini chaqirishi mumkin. Xavf omillari bo‘lib, bronxial astma, burun poliplari, isitma, surunkali bronx-o‘pka kasalliklari, anamnezdagi allergiya holatlar (allergik rinitlar, teri toshmalari) hisoblanadi. Atsetilsalitsil kislotasi qon ketishga moyillikni oshirish mumkin, bu uni trombotsitlarning agregatsiyaga ingibirlovchi ta’siri bilan bog‘liq. Buni jarrohlik aralashuvlarining zarurati bo‘lganida, shu jumladan tishni sug‘urish kabi unchalik katta bo‘lmagan aralashuvlarda hisobga olish kerak. Jarrohlik aralashuvlaridan oldin, operatsiya vaqtida va operatsiyadan keyingi davrda qon ketishini kamaytirish uchun, preparat qabul qilishni 5-7 kun oldin bekor qilish va shifokorni xabardor qilish kerak. Bolalarga atsetilsalitsil kislotasini saqlovchi preparatlarni buyurish mumkin emas, chunki virusli infektsiyasi holida Rey sindromini paydo bo‘lish xavfini oshiradi. Rey sindromining belgilari bo‘lib davomli qusish, o‘tkir entsefalopatiya, jigarni kattalashishi hisoblanadi. Preparatni laktatsiya davrida qo‘llashning zarurati bo‘lganida emizishni to‘xtatish kerak. Atsetilsalitsil kislotasi siydik kislotasini organizmdan chiqarilishini kamaytiradi, bu moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda podagraning o‘tkir xurujini sababchisi bo‘lishi mumkin. Preparatni qabul qilishni avtotransportni va boshqa mexanizmlarni boshqarishga ta’siri aniqlanmagan. Atsetilsalitsil kislotasi teratogen ta’sirga ega; homiladorlikning I uch oyligida qo‘llanganida yuqori tanglayning kemtigini rivojlanishiga olib keladi. III uch oylikda tug‘ruq faoliyatini tormozlanishini chaqiradi (prostaglandinlar sintezini ingibirlanishi), homilada arterial yo‘lini muddatdan ilgari yopilishi, o‘pka tomirlarining giperplaziyasi va “kichik” qon aylanish doirasida gipertenziyasini chaqiradi. Ko‘krak suti bilan chiqariladi, bu bolada trombotsitlarning faoliyatini buzilishi oqibatida qon ketishni paydo bo‘lishi xavfini oshiradi. Davolanish vaqtida etanolni qabul qilishdan saqlanish kerak. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25oS dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

O‘rtacha og‘irlik darajasidagi dozani oshirib yuborilishi: ko‘ngil aynishi, qusish, quloqlarda shovqin, eshitishni buzilishi, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi va ongni chalkashishi. Bu belgilar doza kamaytirilganida yoki preparat bekor qilinganida o‘tib ketadi. Dozani og‘ir oshirib yuborilishi: isitma, giperventilyatsiya, ketoatsidoz, respirator alkaloz, metabolik atsidoz, koma, kardiogen shok, nafas yetishmovchiligi, yaqqol gipoglikemiya. Surunkali dozani oshirib yuborilishi: plazmada aniqlanadigan kontsentratsiya intoksikatsiyaning og‘irlik darajasi bilan mos kelmaydi. Surunkali intoksikatsiyani rivojlanishini eng yuqori xavfi keksa yoshdagi shaxslarda bir necha sutka davomida sutkada 100 mg dan ko‘proq qabul qilinganida aniqlanadi. Bolalar va keksa yoshdagi patsiyentlarda salitsilizmning boshlang‘ich belgilari har doim sezilarli emas, shuning uchun salitsilatlarning qondagi kontsentratsiyasini vaqti-vaqti bilan aniqlash maqsadga muvofiqdir: 70 mg% dan yuqori daraja o‘rtacha yoki og‘ir zaharlanishdan darak beradi; 100 mg% dan yuqori – juda og‘ir, prognostik noxush. O‘rtacha va og‘ir darajali og‘irlikdagi zaharlanishda gospitalizatsiya zarur.

Shifokor retseptisiz

10 tabletkadan kontur uyasiz o‘ramda. 10 tabletkadan kontur uyali o‘ramda. 2 kontur uyali o‘ram qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylanadi. 1000 kontur uyali o‘ram yoki 550 kontur uyasiz o‘ram teng miqdordagi qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan karton qutiga joylanadi.

4 yil.