Jigar tomonidan samaralar Statinlar bilan davolashni boshlashgacha va qo‘llash vaqtida klinik ko‘rsatmalar bo‘yicha qon zardobida transaminazalar faolligi va jigarning boshqa fermentlarining darajasini nazorat qilish kerak.
Agar qabul qilish vaqtida jigarni jiddiy shikastlanishlarining klinik simptomlari va/yoki giperbilirubinemiya, yoki sariqlik paydo bo‘lsa, statinlarni qo‘llashni to‘xtatish kerak.
Agar jigarni jiddiy shikastlanishi rivojlanishining boshqa sababi aniqlanmagan bo‘lsa, statinlarni qo‘llashni qaytadan boshlamaslik kerak (Nojo‘ya ta’sirlari bo‘limiga qarang).
Atorvasterolni alkogolni suiiste’mol qiluvchi va/yoki anamnezida jigar kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan ishlatish kerak.
Xolesterin darajasini keskin pasaytirish yo‘li bilan insultni oldini olish Yurak ishemik kasalligisiz (YUIK), yaqinda insult yoki tranzitor ishemik xujum (TIX) o‘tkazgan patsiyentlardagi insultning kichik turlarini retrospektiv tahlil ma’lumotlari bo‘yicha, gemorragik insultning rivojlanish tez-tezligi 80 mg dozada atorvastatin qabul qilgan patsiyentlarda, platsebo guruhi bilan solishtirganda yuqori bo‘lgan.
Yuqori xavf, xususan, gemorragik insult yoki lakunar infarkt patsiyentlarda tadqiqotga kiritilgunicha aniqlangan.
Gemorragik insult yoki lakunar infarkt o‘tkazgan patsiyentlar uchun, 80 mg atorvastatin qabul qilganda foyda/xavf nisbati noaniq hisoblanadi, shuning uchun davolashni boshlashgacha gemorragik insult rivojlanishining potentsial xavfi sinchiklab baholanishi kerak.
Tayanch-harakat apparati tomonidan samaralar Atorvastatin boshqa GMG-KoA-reduktaza ingibitorlari kabi, kam hollarda skelet mushaklariga ta’sir qilishi va mialgiya, miozit va miopatiya chaqirishi mumkin, u xayot uchun potentsial xavfli, kreatinfosfokinaza (KFK) ning yuqori darajalari (normaning yuqori chegaralari bilan solishtirganda >10 marta) bilan xarakterlanuvchi holat – rabdomiolizga rivojlanishi mumkin, mioglobinemiya va mioglobulinuriya, ular buyrak yetishmovchiligiga olib kelishi mumkin.
Davolashni boshlash oldidan Atorvastatinni rabdomiolizga moyillik omillari bo‘lgan patsiyentlarga ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.
Davolashni boshlash oldidan quyidagi hollarda kreatinfosfokinaza (KFK) darajasini o‘lchash talab etiladi: Buyrak yetishmovchiligiGipotireozShaxsiy va oilaviy anamnezda nasliy mushak tomonidan buzilishlarni mavjudligiAnamnezda statinlar yoki fibratlar ishlatilganda mushak toksikligini mavjudligiAnamnezda jigar kasalliklari va/yoki alkogolni suiiste’mol qilish mavjudligiKeksa yoshdagi patsiyentlarda (>70 yosh) rabdomiolizga boshqa moyillik omillariga qarab bunday o‘lchashning zaruratini baholash kerak.Boshqa dori preparatlari bilan o‘zaro ta’siri va aholining alohida guruhlari, shu jumladan genetik kichik guruxlar, kabi qon plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasini oshishi kuzatilishi mumkin bo‘lgan vaziyatlar.
Bunday hollarda mumkin bo‘lgan foyda davolashning xavfini hisobi bilan baholangan bo‘lishi kerak, klinik monitoring tavsiya etiladi.
KFK ning dastlabki darajasini axamiyatli oshgan (normaning yuqori chegarasida 5 marta yuqori) hollarda preparat bilan davolash boshlanmaydi.
Kreatininfosfokinaza darajasini o‘lchash Kreatininfosfokinazani (KFK) jadal jismoniy yuklamadan keyin yoki KFK ni oshishini har qanday boshqa mumkin bo‘lgan sababi mavjudligida o‘lchash mumkin emas, chunki bu natijalar tahlilini qiyinlashtiradi.
Agar KFK ning dastlabki darajasi ahamiyatli yuqori (normaning yuqori chegarasi bilan solishtirganda >5 marta) bo‘lsa, natijalarni tasdiqlash uchun 5-7 kundan keyin KFK darajasi takroran o‘lchanadi.
Davolash davrida Mushak og‘riqlari, tirishishlar yoki kuchsizlik, ayniqsa diskomfort yoki qizish hissi bilan qo‘shilgan holda, patsiyentlar bu haqida kechiktirmasdan xabar berishlari haqida ogohlantirilgan bo‘lishlari kerak.Atorvastatin bilan davolash davomida bunday simptomlar paydo bo‘lgan patsiyentlarda KFK darajasi o‘lchanadi.
Agar KFK darajasini ahamiyatli oshishi (normaning yuqori chegarasi bilan solishtirganda >5 marta) aniqlansa, davolash to‘xtatiladi.Agar mushak simptomlari og‘ir bo‘lsa va har kungi diskomfort chaqirsa, xatto agar KFK darajasi normaning yuqori chegarasi bilan solishtirganda 5 martadan kamga oshgan bo‘lsa ham, davolashni to‘xtatish masalasini ko‘rish kerak.Agar simptomlar yo‘qolsa va KFK darajasi normaga qaytsa, atorvastatini yoki boshqa statinni eng past dozada va sinchikov kuzatuv ostida takror qo‘llashni ko‘rish kerak.KFK darajasi klinik ahamiyatli oshgan (normaning yuqori chegarasi bilan solishtirganda >10 marta) holda yoki rabdomioliz tashxis yoki gumon qilingan holda, atorvastatin bekor qilinishi kerak.
Ayrim statinlar bilan davolash vaqtida yoki davolashdan keyin immunitetga bog‘liq nekrozlovchi miopatiya (IBNM) haqida juda kam xabarlar bo‘lgan.
Klinik IBNM proksimal mushaklarning doimiy davom etuvchi kuchsizligi va kreatinkinazaning yuqori zardob darajasi bilan xarakterlanadi, u statinlar bilan davolash to‘xtatilishga qaramasdan saqlanadi.
Boshqa dori preparatlari bilan birga qo‘llash Rabdomioliz xavfi atorvastatin CYP3A4 ning kuchli ingibitorlari yoki oqsillarni tashuvchilar (tsiklosporin, eritromitsin, klaritromitsin, delavirdin, stiripentol, ketokonazol, vorikonazol, itrakonazol, posakonazol yoki OITV-proteaza ingibitorlari, ritonavir, lopinavir, atazanavir, indinavir, darunavir, tipranavir, sakvinavir, fosamprenavir, nelfinavir, telaprevir va botseprevir kabi S gepatati virusi proteazasi ingibitorlari va x.k.) kabi ayrim preparatlar bilan bir vaqtda ishlatilganida oshadi.
Miopatiya rivojlanishini xavfi shuningdek gemfibrozil va fibrat kislotasining boshqa hosilalari, eritromitsin, niatsin, ezetimib, telaprevir va telaprevir ritonavir bilan bir vaqtda ishlatilganida ham oshishi mumkin.
Imkoniyati bo‘lganda muqobil davolashni (atorvastatin bilan o‘zaro ta’sir qilmaydigan dori vositalari) buyurishni ko‘rish kerak.
Bu dori vositalarini atorvastatin bilan birga qabul qilishdan saqlanishning iloji bo‘lmagan holda, bir vaqtda qo‘llashning foyda/xavf profilini sinchiklab baholash kerak.
Agar patsiyent atorvastatinning plazmadagi kontsentratsiyasini oshiruvchi dori preparatlarini qabul qilayotgan bo‘lsa, bu preparatning maksimal tavsiya etiladigan dozasi pasaytirilishi kerak.
Kuchli ta’sir etuvchi CYP3A4 ingibitorlari qo‘llangan holda, atorvastatinning boshlang‘ich dozasi kamaytirilishi kerak; bunday patsiyentlarni muvofiq klinik kuzatuvi tavsiya etiladi (Dorilarning o‘zaro ta’siri bo‘limiga qarang).
Atorvasterol preparatini fuzidat kislotasining tizimli dori shakllari bilan birga yoki fuzidat kislotasi bilan davolash to‘xtatilganidan keyin 7 kun chegaralarida buyurish mumkin emas.
Fuzidat kislotasining tizimli preparatlarini qo‘llash shart deb hisoblangan patsiyentlarda, fuzidat kislotasi bilan davolash davrida statin bilan davolash to‘xtatilgan bo‘lishi kerak.
Fuzidat kislotasini statinlar bilan birga majmuaviy davolash qabul qilgan patsiyentlarda rabdomiolizni rivojlanishi (shu jumladan o‘lim bilan yakunlangan bir nechta holatlar) to‘g‘risida xabarlar mavjud.
Mushak kuchsizligining har qanday simptomlari, og‘riq yoki og‘riqlilik paydo bo‘lganida kechiktirmasdan shifokorga murojaat qilish kerak.
Statinlar bilan davolashni fuzidiy kislotasining oxirgi dozasidan keyin yetti kun o‘tgach qayta tiklash mumkin.
Istisno vaziyatlarda, fuzidat kislotasini davomli tizimli qo‘llash talab qilinganda, masalan – og‘ir infektsiyalarni davolash uchun, Atorvasterol preparati va fuzidat kislotasini birga qo‘llashning zaruratini faqat shaxsiy asosda va sinchikov tibbiy kuzatuv ostida baholash kerak.
O‘pkaning interstitsial kasalliklari Istisno hollarda ayrim statinlar ishlatilganida, ayniqsa davomli davolashda, o‘pkalarning interstitsial kasalliklari xaqida xabar berilgan (Nojo‘ya ta’sirlari bo‘limiga qarang).
Shuningdek nafasni qiyinlashishi, quruq yo‘tal va sog‘liqning umumiy yomonlashishi (charchoqlik, vaznni yo‘qotish, qizish) ham kuzatilishi mumkin.
O‘pkaning interstitsial kasalliklariga gumon bo‘lganida, statinlar bilan davolashni bekor qilish kerak.
Qandli diabet Ayrim ma’lumotlar statinlarni qonda glyukozaning darajasini oshirish kobiliyatiga egaligidan dalolat beradi, va patsiyentlarni qandli diabetga moyilligi bo‘lgan holda, giperglikemiya darajasiga olib kelishi mumkin, unda qandli diabetni davolashni buyurish maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Lekin, statinlar bilan davolashdan foyda bu xavfdan yuqori, va, demak, statinlar bilan davolashni to‘xtatish talab etilmaydi.
Xavf guruhi patsiyentlari (och qoringa glyukozaning darajasi – 5,6-6,9 mmol/l, TMI>30 kg/m2, triglitseridlarning darajasi yuqori, gipertoniya) milliy talablarga muvofiq sinchkov klinik va bioximik kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak.
Bolalarda ishlatilishi Bolalarda dori preparatini qo‘llashning xavfsizligi aniqlanmagan (Nojo‘ya ta’sirlari bo‘limiga qarang).
Tug‘ruq yoshidagi ayollar Tug‘ruq yoshidagi ayollar muvofiq kontratseptiv vositalarni ishlatishlari kerak (Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar bo‘limiga qarang).
Homiladorlik