oq rangli, uzunchoq, ikki yoqlama qavariq, bir tomonida “SR25” gravirovkasi bo‘lgan, ajralib chiqishi uzaytirilgan qobiq bilan qoplangan tabletkalar.

diabetga qarshi vosita (peroral), majmuaviy. ATX kodi: A09AA02

Glimepiridning farmakokinetikasi (Tmax va AUC) ovqat qabul qilinganidan keyin, bir marta qabul qilingan Amaril-M DV 2/500 mg moddasi davomli ajralib chiquvchi dori shaklida ham va Amaril-M 2/500 mg moddasi darhol ajralib chiqadigan dori shaklida ham yoki kuniga 2 marta qabul qilingan Amaril-M 1/250 mg da ham o‘xshash bo‘lgan. Shu bilan birga, moddasi darhol ajralib chiqadigan dori shakliga nisbatan, moddasi davomli ajralib chiqadigan dori shakli qo‘llangan hollarda metforminning Tmax sekinlashgan, lekin uning yarim chiqarilish davri oshmagan. Metformin bilan ekspozitsiya o‘lchami ovqat qabul qilinganidan keyin, moddasi darhol ajralib chiqadigan dori shakliga qaraganda, moddasi davomli ajralib chiqadigan dori shaklida (u bilan davolash alohida dozalar ko‘rinishida kuniga ikki marta o‘tkazilgan) muvofiq o‘rtacha 14% va 23% ga kam bo‘lgan. Bu samara klinik ahamiyatli hisoblanmaydi, chunki davolash guruhlari orasida sezilarli farq bo‘lmagan.

– qandli diabetning 2 tipi, parhezga va jismoniy mashg‘ulotlarga qo‘shimcha sifatida – glimepirid yoki metformin bilan monoterapiya yetarli glikemik nazoratni ta’minlamagan hollarda – glimepirid va metformin bilan majmuaviy davolashni almashtirish uchun qo‘llanadi.

Antidiabetik dori vositalarini dozalash bemorning qonidagi glyukozaning darajasiga asoslanib, shaxsiy tartibda o‘tkazilishi kerak. Odatda, davolashni eng kichik samarali dozadan boshlash va bemorning qonidagi glyukozaning darajasiga qarab, dozani oshirish tavsiya qilinadi. Agar bu dori vositasini qabul qilishdan oldin uzoq muddatli yarim chiqarilish davriga ega sulfonilmochevina preparati qo‘llangan bo‘lsa, unda qondagi glyukozaning darajasini tegishli monitoringini o‘tkazish kerak. Preparatni kuniga 1 marta, nonushtadan oldin yoki nonushta vaqtida, yoki ovqatni birinchi asosiy qabul qilish vaqtida buyurish kerak. Unutish oqibatida qabul qilinmagan dozani, keyinchalik yuqoriroq dozani qabul qilish yordamida muvofiqlashtirish mumkin emas. Bir kunga maksimal tavsiya qilingan doza 8 mg glimepirid va 2000 mg metforminga teng. Majmuaviy davolashdan glimepirid va metforminning alohida tabletkalari bilan davolashga o‘tishda, bu preparatni bemor hozirgi vaqtda qabul qilayotgan dozalarda buyurish kerak. Bu dori preparatining tabletkalari moddasini ajralib chiqishi uzaytirilgan bo‘lganligi tufayli, ularni bo‘lmasdan va chaynamasdan, butunligicha yutish lozim.

– Sut kislotasi atsidozi: «Maxsus ko‘rsatmalar»ga qarang. – Gipoglikemiya: «Maxsus ko‘rsatmalar»ga qarang. – Me’da-ichak yo‘llari tomonidan simptomlar, shu jumladan ko‘ngil aynishi, qusish, ich ketishi, qorinda og‘riq va anoreksiya. Bu simptomlar ko‘pincha davolashning boshlang‘ich bosqichlarida uchraydi va odatda o‘z-o‘zidan yo‘qoladi. Ba’zida dozani vaqtincha pasaytirish foydali bo‘lishi mumkin. Davolashning boshidagi me’da-ichak simptomlarini dozaga bog‘liqligi tufayli, ularni dozani asta-sekin oshirish va preparatni ovqat vaqtida qabul qilishni buyurib pasaytirish mumkin. Yaqqol diareya va (yoki) qusish organizmni suvsizlanishi va prerenal azotemiyani chaqirishi mumkinligi tufayli, bunday hollarda bu preparatni vaqtincha bekor qilish kerak. Ushbu preparat yordamida glikemiyaning maqsadli darajasiga erishilgan bemorlarda, nospetsifik me’da-ichak simptomlarini, interkurent kasallik yoki sut kislotali atsidoz inkor qilinmagancha, ushbu preparat bilan davolash oqibati deb qarash kerak emas. – Bu preparat bilan davolashning dastlabki bosqichida taxminan 3% bemorlar ta’m sezishni o‘zgarishini yoki og‘izda metall ta’mini his qilishlari mumkin, lekin odatda bu holatlar spontan hal bo‘ladi. Ayniqsa qondagi glyukozaning kontsentratsiyasini o‘zgarishi oqibatida ko‘rishni o‘tkinchi buzilishlarining ehtimoli yuqori. – Ba’zida allergik va soxta allergik reaktsiyalar (masalan, qichishish, eshakemi yoki toshma) bo‘lishi mumkin. Bu reaktsiyalar odatda yengil ko‘rinishga ega bo‘ladi, ammo hansirash va arterial bosimni tushib ketishi, ba’zan shokkacha avj olishi bilan kechuvchi jiddiy reaktsiyalar ham bo‘lishi mumkin. Eshakemi paydo bo‘lganida shifokorni darhol xabardor qilish kerak. – Qon manzarasi o‘zgarishi mumkin. Kam hollarda trombotsitopeniya rivojlanishi mumkin, ayrim hollarda – leykopeniya yoki gemolitik anemiya (masalan, eritrotsitopeniya, granulotsitopeniya, agranulotsitoz) rivojlanishi mumkin. Aplastik anemiya va pantsitopeniyani sulfonilmochevina hosilalari qo‘llangan hollarda yuz berishi qayd qilinganligi tufayli, sinchkov monitoring o‘tkazish kerak. Bunday hollarda dori preparatini bekor qilish va tegishli davolashni boshlash kerak. – Zardobda V12 vitaminining kontsentratsiyasini pasayishi, metforminni uzoq vaqt qabul qilgan bemorlarda kuzatilgan. Zardobda folat kislotasining darajasi pasaymagan. Bu preparat bilan bog‘liq bo‘lgan faqat megaloblastik anemiya qayd qilingan, nevropatiya simptomlari kuchaymagan. Shunday qilib, qon zardobida V12 vitaminini sinchiklab monitoring qilish yoki V12 vitaminini standart qabul qilish talab qilinishi mumkin. – Ayrim hollarda jigar fermentlarining faolligini oshishi va jigar fermentlarini buzilishi (masalan, xolestaz va sariqlik), shuningdek jigar yetishmovchiligigacha rivojlanishi mumkin bo‘lgan gepatit kuzatilishi mumkin. – Alohida hollarda allergik vaskulit, terining yorug‘likka yuqori sezuvchanligi yoki zardobda natriyning kontsentratsiyasini pasayishi kuzatilishi mumkin. Yuqorida ko‘rsatilgan yoki boshqa noxush reaktsiyalar rivojlanganida, shuningdek to‘satdan o‘zgarishlar bo‘lganida bemorlar darhol davolovchi shifokorga bu haqida xabar berishlari kerak. Ayrim hollarda ba’zi noxush reaktsiyalari (shu jumladan og‘ir gipoglikemiya), gematologik ko‘rsatkichlarning ma’lum o‘zgarishlari, og‘ir allergik va soxta allergik reaktsiyalar va jigar yetishmovchiligi hayotga xavf soluvchi xarakterga ega bo‘lishi mumkin. Bunday reaktsiyalar rivojlangan hollarda bemorlar bu haqida o‘zlarining davolovchi shifokorlariga darhol xabar berishlari va shifokordan yo‘riqnoma olguncha preparatni keyinchalik qabul qilishni to‘xtatishlari kerak.

– Qandli diabetning I tipi (masalan, anamnezida ketonemiyasi bo‘lgan diabetiklar), diabetik ketonemiya, diabetik koma va predkomatoz holat. – Bu preparatning har qanday yordamchi moddasiga, sulfonilmochevina hosilalariga, sulfonamidlarga ma’lum yuqori sezuvchanlik. – Jigar faoliyatini og‘ir buzilishlari bo‘lgan yoki gemodializdagi bemorlar. Jigar yoki buyraklar faoliyatini og‘ir buzilishlari holida qondagi glyukozaning darajasini muvofiq nazoratini ta’minlash uchun insulinga o‘tish lozim. – Buyrak kasalliklari yoki buyrak faoliyatini buzilishlari bo‘lgan bemorlar (masalan, taxmin qilinganidek zardobdagi kreatinin darajasi asosida ≥1,5 mg/dl erkaklarda va    ≥1,4 mg/dl ayollarda, yoki kreatininning patologik klirensi), ular shuningdek qon aylanishining yetishmovchiligi (shok), o‘tkir miokard infarkti va septitsemiya kabi holatlarning oqibati bo‘lishi mumkin. – Dori bilan davolashni talab qiluvchi dimlangan yurak yetishmovchiligi. – Tomir ichiga yuboriladigan yodlangan kontrast vositalarni ishlatishni o‘z ichiga olgan rentgenologik tekshirishlar [masalan, vena ichiga dori yuborib o‘tkaziladigan urografiya, vena ichiga dori yuborib o‘tkaziladigan xolangiografiya, angiografiya va vena ichiga kontrast moddalarni yuborib o‘tkaziladigan kompyuter tomografiya (KT) yordamidagi skanirlash]. (Yodlangan kontrast vositalarni vena ichiga yuborib o‘tkazilgan tekshirishlar buyraklar faoliyatini o‘tkir buzilishiga olib kelishi mumkin, ular metformin olgan bemorlarda laktoatsidoz bilan bog‘liq bo‘lgan. Demak, bunday tekshirish rejalashtirilayotgan bemorlarga, muolajani o‘tkazish paytida yoki ungacha bu preparatni vaqtinchalik bekor qilib turish kerak. Dorini bekor qilish muolajadan keyin 48 soat uchun taalluqlidir, preparat bilan davolash buyrak takroran tekshirilgandan keyin va u normal deb baholangandan keyingina boshlanadi). – Jarrohlik operatsiyalaridan oldingi va keyingi og‘ir infektsiyalar [bu preparatni har qanday jarrohlik muolajasi bo‘lganida vaqtinchalik bekor qilish lozim (ovqat va suyuqliklarni qabul qilishni cheklanishi bilan kechmaydigan uncha katta bo‘lmagan muolajalardan tashqari), uni qo‘llash bemor tomonidan ovqatni peroral qabul qilish tiklangunicha va buyraklar takroran tekshirilmaguncha va buyraklar faoliyati normal deb baholanganmaguncha qayta boshlanmasligi kerak], og‘ir jarohat. – Yomon ovqatlanish, ochlik yoki kchsizlangan bemorlar, yoki gipofiz yoki buyrak usti bezlarining faoliyatini yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlar. – Jigar faoliyatini buzilishi (jigar faoliyatini buzilishi laktoatsidozning bir necha holatlari bilan bog‘liq bo‘lgani tufayli, odatda, jigar kasalligining klinik va laborator ko‘rinishlari bo‘lgan bemorlar bu preparatni qo‘llashdan saqlanishlari kerak), o‘pka infarkti, o‘pka faoliyatini og‘ir buzilishi, gipoksemiya bilan kechishi mumkin bo‘lgan boshqa holatlar (masalan, yurak yoki o‘pka yetishmovchiligi, yaqinda o‘tkazilgan miokard infarkti, shok), alkogolni xaddan ziyod qabul qilish, degidratatsiya, me’da-ichak buzilishlari, shu jumladan ich ketishi va qusish. – Homilador ayollar, tug‘ruq yoshidagi ayollar, emizikli onalar. – 18 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emas (pediatriyada preparatning xavfsizligi va samaradorligi aniqlanmagan.

Glimepirid Ushbu preparatni qabul qilayotgan bemorga, bir vaqtda boshqa dori vositalari buyurilsa yoki bekor qilinsa, glimepiridning gipoglikemik ta’siri kuchayishi ham, susayishi ham mumkin. Bu preparat va sulfonilmochevinaning boshqa preparatlari qo‘llanganida orttirilgan tajribadan kelib chiqib, quyida keltirilgan o‘zaro ta’sirlari bo‘lishini hisobga olish kerak: – bu preparat tsitoxrom R450 2S9 (SYR2S9) yordamida metabolizmga uchraydi. Ma’lumki, uning metabolizmiga SYR2S9 induktorilarini (masalan, rifampitsin) va SYR2S9 ingibitorlarini (masalan, flukonazol) bir vaqtda qo‘llash ta’sir ko‘rsatadi. – qondagi glyukozaning darajasini pasaytirish samarasini kuchaytiruvchi dori vositalari: insulin va oral antidiabetik vositalar, AAF ingibitorlari, allopurinol, anabolik steroidlar, erkak jinsiy gormonlari, xloramfenikol, kumarin antikoagulyantlari, tsiklofosfamid, dizopiramid, fenfluramin, feniramidol, fibratlar, fluoksetin, guanetidin va fosfamid, MAO ingibitorlari, mikonazol, flukonazol, paraaminosalitsil kislotasi, pentoksifillin (yuqori parenteral dozalari), fenilbutazon, probenetsid, xinolon antibiotiklari, salitsilatlar, sulfinpirazon, klaritromitsin, sulfonamid, tetratsiklinlar, tritokvalin, trofosfamid, simpatik nerv tizimining ingibitorlari. – qondagi glyukozaning darajasini pasaytirish samarasini susaytiruvchi dori vositalari: atsetazolamid, barbituratlar, kortikosteroidlar, diazoksid, siydik haydovchi vositalar, epinefrin (adrenalin) yoki simpatomimetiklar, glyukagonlar, surgi vositalari (uzoq muddat qo‘llanishi), nikotin kislotasi (yuqori dozalari), estrogenlar, progestogenlar, fenotiazinlar, fenitoin, rifampitsin, qalqonsimon bezi gormonlari. – qondagi glyukozaning darajasini pasaytirish samarasini kuchaytiruvchi yoki susaytiruvchi dori vositalari: N2 antagonistlari, klonidin, rezerpin. – beta-blokatorlar glyukozani o‘zlashtirilishini susaytiradi. Glyukozani o‘zlashtirilishini pasayishi metabolik regulyatsiyani o‘zgartirishi mumkin. Beta-blokatorlar (aks boshqarilishini to‘g‘ri kelmasligi natijasida) gipoglikemiya xavfini oshirishi mumkin. – gipoglikemiyani adrenergik jihatdan aks boshqarilishini susaytiruvchi yoki bloklovchi dori vositalari: simpatolitik vositalar (masalan, β-blokatorlar), klonidin, guanetidin, rezerpin. – alkogolni ham o‘tkir, ham surunkali iste’mol qilish qondagi glyukozani pasaytiruvchi samarani bashorat qilib bo‘lmaydigan darajada kuchaytirishi yoki susaytirishi mumkin. – bu preparat kumarin hosilalarining samarasini kuchaytirishi ham, susaytirishi ham mumkin. Metformin – gipoglikemik ta’siri quyidagi preparatlar bilan bir vaqtda buyurilganida oshishi yoki susayishi mumkin. Bu preparatlar bir vaqtda qo‘llangan hollarda bemorni sinchkov kuzatish va qondagi glyukozaning darajasini nazorat qilish kerak. Samarani kuchaytiruvchi preparatlar: insulin, sulfonamidlar, sulfonilmochevina preparatlari, alfa-glikozidaza ingibitorlari (alkalofos), anabolik steroidlar, guanetidin, salitsilatlar (aspirin va boshq.), β-blokatorlar (propranolol va boshq.), MAO ingibitorlari, angiotenzinga-aylantiruvchi ferment ingibitoralari. Samarani susaytiruvchi preparatlar: epinefrin, simpatomimetiklar, kortikosteroidlar, qalqonsimon bezi gormonlari, estrogenlar, oral kontratseptiv vositalar, tiazid va boshqa siydik haydovchi vositalar, pirazinamid, izoniazid, nikotin kislotasi, fenotiazinlar, fenitoin, kaltsiy kanallari blokatorlari, salbutamol, formoterol kabi beta2-blokatorlarining agonistlari. Gliburid: qandli diabetning 2 tipi bo‘lgan bemorlarda bir dozani o‘rganish bo‘yicha klinik tadqiqotlarda metformin va gliburidni bir vaqtda qo‘llash, metforminning na farmakokinetikasida, na farmakodinamikasida hech qanday o‘zgarishlarni chaqirmagan. Gliburidni AUS va Smax pasayishi va ularning juda ham o‘zgaruvchanligi kuzatilgan. Bu bir dozali tadqiqotning xarakteri va gliburidning qondagi darajasi va farmakodinamik samaralari orasidagi muvofiqlikni yo‘qligi tufayli, bunday o‘zaro ta’sirning klinik ahamiyati ma’lum emas. – Furosemid: sog‘lom odamlarda metformin va furosemidning bir martalik dozasining o‘zaro ta’sirini o‘rganish bo‘yicha klinik tadqiqotlarda, bu dori birikmalarini bir vaqtda buyurish, ularning farmakokinetik ko‘rsatkichlarigacha ta’sir ko‘rsatishi yaqqol ko‘rsatilgan. Furosemid metforminning qon plazmasidagi Smax  22%, qondagi AUS ni esa, metforminning buyrak klirensida hech qanday jiddiy o‘zgarishlarsiz 15% ga oshirgan. Metformin bilan birga buyurilgan furosemidning Smax va AUS, furosemidning monoterapiyasiga nisbatan muvofiq ravishda 31% va 12% ga pasaygan, yakuniy yarim chiqarilish davri esa, furosemidning buyrak klirensida hech qanday jiddiy o‘zgarishlarsiz 32% ga pasaygan. Metformin va furosemid uzoq muddat qo‘llanganida  o‘zaro ta’siri to‘g‘risida ma’lumot yo‘q. Nifedipin: sog‘lom ko‘ngillilarda metformin va nifedipinning bir martalik dozasining o‘zaro ta’sirini o‘rganish bo‘yicha klinik tadqiqotlarda, nifedipinni bir vaqtda qo‘llash qon plazmasida metforminning Smax va AUS ni muvofiq ravishda 20% va 9% ga oshishi, shuningdek uni siydik bilan chiqariladigan miqdorini oshirishi yaqqol ko‘rsatilgan. Metformin nifedipinga minimal samara ko‘rsatgan. – dori vositalari buyrak faoliyatiga ta’sir qilishlari yoki gemodinamik o‘zgarishlarni chaqirishlari yoki buyrak naychalari sekretsiyasi vaqtida chiqariladigan kation preparatlar (masalan, amilorid, digoksin, morfin, prokainamid, xinidin, xinin, ranitidin, triamteren, trimetoprim va vankomitsin), buyrak naychalarining umumiy transport tizimi uchun raqobati tufayli, metformin bilan nazariy jihatdan o‘zaro ta’sir qilishi mumkin. Metformin va oral tsimetidin orasidagi bunday o‘zaro ta’sirni, metformin va tsimetidin bir martalik va ko‘p martalik dozalarda qo‘llanganidagi o‘zaro ta’sirini o‘rganish bo‘yicha o‘tkazilgan klinik tadqiqotlarda sog‘lom ko‘ngillilarda kuzatilgan, unda qonda metforminning plazmadagi maksimal kontsentratsiyasini va qondagi umumiy kontsentratsiyasini 60% ga oshishi va metforminning plazmadagi va qondagi umumiy AUS ni 40% ga oshishi aniqlangan. Bir dozali tadqiqotda yarim chiqarilish davrida o‘zgarishlar bo‘lmagan. Metformin tsimetidinning farmakokinetikasiga ta’sir qilmagan. Bunday o‘zaro ta’sirlarni faqat nazariy bo‘lib qolishiga (tsimetidindan tashqari) qaramasdan, bemorlarni sinchkov monitoringini ta’minlash va buyrakning proksimal naychalarini sekretor tizimi yordamida organizmdan chiqariladigan kation preparatlar qabul qilingan hollarda, metformin va (yoki) u bilan o‘zaro ta’sir qiladigan dori vositasining dozasini to‘g‘rilash kerak. – Bir martalik dozaning o‘zaro ta’sirlarini o‘rganish bo‘yicha sog‘lom ko‘ngillilarda o‘tkazilgan tadqiqotlarda metformin va propranololning, shuningdek metformin va ibuprofenning farmakokinetikasi o‘zgarmagan. Metforminning plazma oqsillari bilan bog‘lanishi juda oz, demak, zardob oqsillari bilan juda yaxshi bog‘lanuvchi sulfonilmochevinaga nisbatan oqsillar bilan yaxshi bog‘lanuvchi, salitsilatlar, sulfonamidlar, xloramfenikol va probenetsid bilan uning o‘zaro ta’sirining ehtimoli kamroq.

Davolashning birinchi haftasida gipoglikemiyaning yuqori xavfi tufayli sinchkov monitoring o‘tkazish kerak. Quyidagi holatlar va bemorlar gipoglikemiyaning yuqori xavf guruhiga kiradilar: – bemorni hamkorlik qilishga hoxishi yo‘qligi yoki qobiliyati yo‘qligi (bu ko‘proq keksa bemorlarda) – yomon ovqatlanish, ovqatni muntazam qabul qilmaslik, ovqat qabul qilishni o‘tkazib yuborish hollari. – jismoniy yuklama va uglevodlarni iste’mol qilish orasidagi nomutanosiblik. – parhezdagi o‘zgarishlar. – alkogol iste’mol qilish, ayniqsa ovqat qabul qilishni o‘tkazib yuborish bilan. – buyraklar faoliyatini buzilishi (buyraklar faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlar bu dori vositasining glyukozani pasaytiruchi samarasiga sezuvchan bo‘lishlari mumkin). – ushbu preparatning dozasini oshirib yuborilishi. – uglevodlarning metabolizmiga yoki gipoglikemiyani aks boshqarishlishiga ta’sir ko‘rsatuvchi endokrin tizimning ayrim kompensatsiyalanmagan buzilishlari (masalan, qalqonsimon bezi faoliyatini buzilishi va gipofizning old bo‘lagining faoliyatini yetishmovchiligi yoki adrenokortikal yetishmovchilik) – ayrim dori vositalarni bir vaqtda qo‘llanishi («Dorilarning o‘zaro ta’siri» bo‘limiga qarang). Gipoglikemiyaning xavf omillari bo‘lganida glimepiridning dozasini yoki butun davolashni muvofiqlashtirish talab qilinishi mumkin. Bunday yondoshuv, davolash vaqtida biron-bir kasallik rivojlanganda yoki bemorning turmush tarzi o‘zgarganda, har gal qo‘llanadi. Organizmning adrenergik aks boshqarilishini aks ettiruvchi gipoglikemiya simptomlari, agar gipoglikemiya asta-sekin rivojlansa, keksa yoshdagi bemorlarda, simpatik nerv tizimining nevropatiyasida yoki β-blokatorlar, klonidin, guanetidin va boshqa simpatolitik vositalar bilan bir vaqtda o‘tkazilgan davolashda kamroq namoyon bo‘lishi mumkin yoki umuman bo‘lmasligi mumkin. Geriatriya amaliyotida qo‘llanishi. Yosh o‘tishi bilan buyrak faoliyati ko‘proq pasayishi tufayli, dozani sinchiklab tanlash va buyrak faoliyatini qat’iy va muntazam monitoringini ta’minlash kerak. Metformin asosan buyraklar orqali chiqarilishi, preparatga bo‘lgan og‘ir noxush reaktsiyalarning xavfi buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan bemorlarda yuqori ekanligi va preparat faqat buyrak faoliyati normal bo‘lgan bemorlarda qo‘llanishi mumkinligi ma’lum. Laboratoriya tahlillari Gematologik ko‘rsatkichlar (masalan, gemoglobin yoki gematokrit va eritrotsitlar soni) va buyrak faoliyatini (zardobdagi kreatinin), hech bo‘lmaganda, har yili dastlabki va davriy nazoratini o‘tkazish kerak. Metformin gidroxloridi bilan davolashda megaloblast anemiya juda kam uchrashiga qaramasdan, unga gumon qilinganida V12 vitaminining tanqisligi borligini istisno qilish kerak. Ehtiyotkorlik choralari Ogohlantirishlar – og‘ir laktoatsidoz yoki gipoglikemiya rivojlanishi mumkin. – yurak-qon tomir kasalliklari oqibatidagi o‘lim xavfini oshishi: antidiabetik vositalarni qo‘llanishi, birgina parhez yoki parhez plyus insulinga nisbatan, yurak-qon tomir kasalliklari oqibatidagi yuqori o‘lim holati bilan bog‘liqligi qayd qilingan. Umumiy ehtiyotkorlik choralari – bemorlarni, bu dori preparatini sindirmasdan, chaynamasdan butunligicha yutish lozimligi, shuningdek ta’sir etuvchi moddalari ayrim hollarda organizmdan dastlabki tabletkani eslatuvchi yumshoq massa ko‘rinishida ahlat bilan chiqarilishi to‘g‘risida xabardor qilish kerak. – gipoglikemiya: sulfonilmochevinaning boshqa preparatlari bilan bo‘lgan tajriba bo‘yicha ma’lumki, ko‘rilgan qarshi choralarning boshlang‘ich ta’siriga qaramasdan, gipoglikemiya takrorlanishi mumkin. Demak, bemorlar qat’iy kuzatuv ostida qolishlari kerak. Gipoglikemiyani bo‘lishi mumkin bo‘lgan simptomlariga – bosh og‘rig‘i, o‘tkir ochlik hissi, ko‘ngil aynishi, qusish, tormozlanish, lanjlik, uyquni buzilishi, xavotirlik, tajovvuzkorlik, diqqatni jamlanishini pasayishi, sezgirlikni pasayishi va reaktsiyalarni sekinlashishi, depressiya, ongni chalkashishi, nutqni buzilishi, afaziya, ko‘rishni buzilishi, tremor, parezlar, sezuvchanlikni buzilishi, bosh aylanishi, ko‘maksizlik, o‘z-o‘zini nazorat qilishni yo‘qolishi, deliriy, tserebral tirishishlar, uyquchanlik va komagacha rivojlanuvchi xushni yo‘qotish, yuzaki nafas va bradikardiya kiradi. Bundan tashqari, kuchli terlash, terini yopishqoqligi, kuchli xavotirlik, taxikardiya, gipertenziya, yurakni kuchli urish hissi, stenokardiya va yurak aritmiyalari kabi adrenergik aks boshqarilishining simptomlari bo‘lishi mumkin. Og‘ir gipoglikemiya xurujining klinik manzarasi bosh miya insultini eslatishi mumkin. Og‘ir gipoglikemiyani rivojlanishi darhol davolashni va shifokor kuzatuvini, ba’zi hollarda esa – statsionarda davolanishni talab qiladi. Deyarli har doim gipoglikemiyani uglevodlarni (glyukozani yoki qandni, masalan: qand bo‘lagi, qand saqlovchi meva sharbati, shakarli choy va hokaz.) darhol qabul qilish yordamida tezda hal qilish mumkin. Shu maqsadda bemor o‘zi bilan hech bo‘lmaganda 20 g qand olib yurishi kerak. Asoratlardan saqlanish uchun unga atrofdagilarning yordami kerak bo‘lishi mumkin. Qandning sun’iy o‘rinbosarlari samarasizdir. – laktoatsidoz: laktoatsidoz metformin bilan davolanish vaqtida, bu dori vositasining to‘planishi natijasida rivojlanadigan, kam uchraydigan, lekin og‘ir metabolik asoratdir. Taxminan 50% hollarda laktoatsidoz o‘lim bilan yakunlanadi. Laktoatsidoz, shuningdek qator patofiziologik holatlar bilan bog‘liqlikda, shu jumladan qandli diabetda va har gal to‘qimalarning ahamiyatli gipoperfuziyasi va gipoksemiyasi bo‘lganida rivojlanishi mumkin. Sut kislotali atsidoz qonda laktat darajasini oshishi (> 5 mmol/l), qon rN ni pasayishi, anionlarning tanqisligini oshishi va laktat va piruvat orasidagi nisbatni oshishi bilan kechuvchi elektrolik muvozanatini buzilishi bilan ifodalaadi. Sut kislotali atsidozning sababi metformin bo‘lgan hollarda, metforminning plazmadagi darajasi odatda >5 µg/ml Metformin gidroxloridini qabul qilayotgan bemorlarda sut kislotali atsidozning qayd qilingan hollarining tez-tezligi juda past (taxminan, yiliga 1000 patsiyentga/0,003 holat, bunda o‘lim bilan yakunlangan hollarning taxminiy soni yiliga 1000 patsiyentga/0,015 holatni tashkil qiladi). Qayd qilingan hollar, shu jumladan xususan ham buyrak kasalligi bo‘lgan, ham buyraklar gipoperfuziyasi bo‘lgan qandli diabeti bo‘lgan bemorlarda, ko‘pincha dorivor yoki jarrohlik xarakteriga ega ko‘p sonli yo‘ldosh muammolar va yondosh polimedikamentoz davolash bo‘lganida kuzatilgan. – qondagi glyukozaning tegishli darajasini, bir vaqtda parhez va jismoniy mashg‘ulotlar yordamida, va agar zarurati bo‘lsa, unda tana vaznini pasaytirish va ushbu preparatni muntazam qabul qilish bilan tutib turish kerak. Qondagi glyukozaning darajasini noadekvat boshqarilishining klinik simptomlariga oliguriya, chanqoqlik, patologik kuchli chanqoqlik, terining quruqligi va boshqalar kiradi. – bemorlarni ushbu preparatning bo‘lishi mumkin bo‘lgan salbiy va ijobiy ta’sirlari to‘g‘risida xabardor qilish kerak. Bemorlarga shuningdek tayinlangan parhezga amal qilish va muntazam jismoniy mashqlarni o‘tkazish muhimligi to‘g‘risida ham ma’lumot berish kerak. Bemorning hamkorlik qilishi muhimligini ta’kidlash kerak. – diabetni barcha davolash usullariga bo‘lgan javob reaktsiyasini och qoringa qondagi glyukozaning miqdorini va glikozillangan gemoglobin darajasini, ularni normal darajalargacha pasaytirish maqsadida vaqti-vaqti bilan o‘lchab turish yo‘li bilan nazorat qilib turish kerak. Dozani boshlang‘ich titrlash vaqtida och qoringa glyukoza darajasini terapevtik javob reaktsiyasini aniqlash uchun ishlatish mumkin. Keyinchalik ham glyukozani, ham glikozillangan gemoglobinni o‘lchash, ayniqsa uzoq muddatli nazoratni baholash uchun foydali bo‘lishi mumkin. – agar bemorga davolashni boshqa shifokor yoki provizor o‘tkazayotgan bo‘lsa (masalan, gospitalizatsiya, baxtsiz hodisa, shifokorga dam olish kuni tashrif buyurish zarurati va hokazolar), bemor unda qandli diabet borligini va o‘tkazilayotgan davolash to‘g‘risida xabardor qilishi kerak. – alohida stress vaziyatlarda (masalan, jarohat, jarrohlik operatsiyasi, tana haroratini oshishi bilan kechuvchi infektsion kasallik) qonda glyukozani boshqarilishi buzilishi mumkin, metabolizm ustidan tegishli nazoratni ta’minlash uchun esa insulinga vaqtinchalik o‘tish talab qilinishi mumkin.

30oS dan past haroratda saqlansin.

Preparat ichga yuqori dozalarda qabul qilinganida 12 soatdan 72 soatgacha bo‘lgan davomiylikdagi gipoglikemiya rivojlanishi mumkin, u glyukozaning qondagi kontsentratsiyasini dastlabki tiklanganidan keyin takrorlanishi mumkin. Gipoglikemiya deyarli har doim darhol uglevodlarni (glyukoza yoki qand, masalan, qand bo‘lakchasi, shirin meva sharbati yoki choy) qabul qilish bilan tez yo‘qolishi mumkin. Shuning uchun bemor har doim o‘zida kamida 20 g glyukoza (4 bo‘lak qand) olib yurishi kerak. Qand o‘rnini bosuvchilar gipoglikemiyani davolashda samarasiz. Ko‘pchilik hollarda statsionar sharoitda kuzatish tavsiya qilinadi. Davolash qusishni chaqirishni, suyuqlik (suv yoki faollashtirilgan ko‘mirli (adsorbent) limonad) va natriy sulfatini (surgilar) qabul qilish o‘z ichiga oladi. Preparat katta miqdorda qabul qilinganida me’dani keyinchalik faollashtirilgan ko‘mir va natriy sulfatini yuborish bilan yuvish ko‘rsatilgan. Og‘ir gipoglikemiyaning klinik manzarasi MQO‘Ye ni klinik manzarasiga o‘xshash bo‘lishi mumkin, shuning uchun u shifokor kuzatuvi ostida darhol davolashni, ayrim hollarda bemorni gospitalizatsiya qilishni talab qiladi. Iloji boricha tezroq dekstrozani yuborish, zarurati bo‘lganida v/i oqim bilan 50 ml 40% li eritmani, keyinchalik 10% li eritmani infuzion yuborishni glyukozaning qondagi kontsentratsiyasini sinchkov monitoringi bilan boshlash kerak. Keyinchalik davolash simptomatik bo‘lishi kerak.

Retsept bo‘yicha

Ajralib chiqishi uzaytirilgan, qobiq bilan qoplangan tabletkalar, 2 mg/500 mg. 10 tabletkadan PVX (polivinilxlorid)/ PVDX (polivinilidenxlorid)/ PE (polietilen) / alyumin folga kontur uyali o‘ramlarda. 3 kontur uyali o‘ramdan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylangan.

3 yil.