Linezolid monoaminooksidazanig (MAO) qaytuvchan, noselektiv ingibitoridir; lekin antibakterial davolash uchun qo‘llanadigan dozalarda, preparat antidepressiv samara namoyon qilmaydi.
Yondosh kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarga yoki MAO ni susayishini chaqirishi mumkin bo‘lgan yondosh preparatlarni qabul qilayotgan patsiyentlarga buyurilgan sharoitda, Aksazolid preparatining o‘zaro ta’siri va xavfsizligi xaqida ma’lumotlar cheklangan.
Shuning uchun ko‘rsatilgan vaziyatlarda, patsiyentni sinchiklab kuzatish va monitoringini imkoniyati bo‘lmagan hollardan, tashqari hollarda Aksazolidni qo‘llash tavsiya etilmaydi.
Patsiyentlar katta miqdorda tiramin saqlovchi ovqat qabul qilishdan saqlanishlari kerakligi xaqida ogoxlantirilgan bo‘lishlari kerak.
Har bir millilitr eritma 45,7 mg (13,7 g/300 ml) glyukoza saqlaydi.
Buni qandli diabeti yoki glyukozaga tolerantlik buzilishi bilan xarakterlanuvchi boshqa holatlari bo‘lgan patsiyentlarni davolashda e’tibor berish kerak.
Har bir millilitr eritma shuningdek 0,38 mg (0,114 g/300 ml) natriy saqlaydi.
Linezolid qabul qilgan ayrim patsiyentlarda qaytuvchan miyelosupressiya (anemiya, trombotsitopeniya, leykopeniya va pantsitopeniya) xaqida xabar berilgan, uning yaqqolligi preparatning dozasi va davolash davomiyligiga bog‘liq.
Ma’lum bo‘lgan asoratlari xolatida, linezolid bekor qilinganidan keyin buzilgan gematologik ko‘rsatkichlar, davolash boshlanganigacha bo‘lgan dastlabki darajaga qaytgan.
Bu samaralarni rivojlanishi xavfi davolash davomiyligi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Trombotsitopeniya ko‘proq og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda, patsiyentni dializda bo‘lish, bo‘lmasligidan qatiy nazar yuz berishi mumkin.
Shuning uchun mavjud anemiyasi, granulotsitopeniyasi, trombotsitopeniyasi bo‘lgan, periferik qonda gemoglobin darajasini yoki trombotsitlar sonini pasaytirish yoki ularning faoliyatini bostirish xususiyatiga ega bo‘lgan preparatlarni qabul qilayotgan patsiyentlarda, og‘ir buyrak yetishmovchiligi; qon ketishini yuz berishining yuqori xavfi, ilgari aniqlangan miyelosupressiyasi bo‘lgan patsiyentlarda yoki linezolidni 2 haftadan ko‘proq qabul qilayotgan patsiyentlarda, qonning kengaytirilgan klinik taxlilini o‘tkazish kerak.
Linezolid bunday patsiyentlarga faqat gemoglobinning darajasini, qonning kengaytirilgan ko‘rsatkichlari taxlilini va trombotsitlarni sinchikov monitoringini o‘tkazish imkoniyati bo‘lgan hollarda buyurilishi mumkin.
Linezolid bilan davolash davomida ahamiyatli darajadagi miyelosupressiya rivorjlanganida, davolashni davom ettirish zarur bo‘lgan hollardan tashqari hollarda, davolashni to‘xtatish kerak.
Bunday hollarda qonning kengaytirilgan taxlili ko‘rsatkichlarini jadal monitoringini amalga oshirish va patsiyentni olib borishni muvofiq strategiyasini qo‘llash kerak.
Linezolidni haftada 1 marta qabul qilayotgan patsiyentlarda, qonning kengaytirilgan tahlilining dastlabki ko‘rsatkichlaridan qatiy nazar, qonning kengaytirilgan taxlili ko‘rsatkichlarini (shu jumladan gemoglobin darajasi, trombotsitlar sonini, leykotsitlarning umumiy va differentsial sonini) qo‘shimcha monitoringini o‘tkazish tavsiya etiladi.
Tadqiqotlarda linezolidni, u 28 kunni tashkil qiluvchi maksimal tavsiya etilgan muddatidan, ortiq qabul qilgan patsiyentlarda jiddiy anemiya rivojlanishining yuqoriroq darajasi xaqida xabar berilgan.
Bu patsiyentlar ko‘proq gemotransfuziyaga muxtoj bo‘lganlar.
Gemotransfuziyani talab qiluvchi anemiya hollari xaqida, postmarketing kuzatuv davomida xam xabar berilgan.
Asosan bunday holatlar, linezolidni 28 kunni tashkil qiluvchi maksimal tavsiya etilgan muddatidan, ortiq qabul qilgan patsiyentlarda aniqlangan.
Linezolid qo‘llanganida laktatli atsidoz rivojlanishi xaqida xabar berilgan.
Linezolid qabul qilayotgan, ularda ko‘ngil aynishi yoki qusish, aniqlanmagan sabablar bo‘yicha atsidoz yoki qonda bikarbonatlarning darajasini pasayishi takroran kuzatilgan patsiyentlar, shoshilinch tibbiy tekshirishga muxtoj bo‘ladilar.
Ochiq, randomizatsiya qilgan klinik tadqiqotlar doirasida, linezolid qabul qilgan va, grammusbat qo‘zg‘atuvchilar chaqirgan kateterli septik infektsiyalari bo‘lgan og‘ir xastalangan patsiyentlarda, vankomitsin/dikloksatsillin/oksatsillin majmuasini kabul qilgan patsiyentlarga nisbatan, yuqori o‘lim darajasi kuzatilgan.
Linezolid (600 mg xar 12 soatda vena ichiga/peroral) va vankomitsin (1 g vena ichiga xar 12 soatda) yoki oksatsillin (2 g vena ichiga xar 6 soatda)/dikloksatsillin (500 mg peroral xar 5 soatda) qo‘llash bilan o‘tkazilgan davolash solishtirilgan, davolash davomiyligi 7 sutkadan 28 sutkagacha bo‘lgan.
Bu tadqiqotda o‘lim hollarining tez-tezligi linezolid va qiyosiy preparatlar qo‘llanganida muvofiq 78/363 (21,5% va 58/363 (16%) ni tashkil qilgan.
Logistik regressiya natijalari asosida, kutiladigan nisbiy xavf 1,426 [95% ishonch intervali 0,970, 2,098] ni tashkil qiladi.
Sabab aloqasi aniqlanmaganligiga qaramasdan, kuzatilgan disbalans ko‘proq davolash boshlangunicha grammanfiy qo‘zg‘atuvchilar, yoki aralash grammanfiy va grammusbat infektsiya identifikatsiya qilingan, yoki qo‘zg‘atuvchi identifikatsiya qilingan linezolid qabul qilgan patsiyentlarda paydo bo‘lgan.
Nazoratli klinik tadqiqotlar oyoq panjasini diabetik shikastlanishi, yotoq yaralar, ishemik shikastlanishlar, og‘ir kuyishlar yoki gangrenasi bo‘lgan patsiyentlarni o‘z ichiga olmagan.
Shuning uchun bunday holatlarni davolash uchun linezolidni qo‘llash tajribasi cheklangan.
Linezolid bilan davolash uchun randomizatsiya qilib, tanlab olingan, patsiyentlarda va davolash boshlangunicha faqat infektsiyaning grammusbat qo‘zg‘atuvchilari identifikatsiya qilingan patsiyentlarda, shu jumladan grammusbat bakteriyemiyasi patsiyentlar kichik guruxidagi patsiyentlarda, qiyosiy preparat guruhi patsiyentlaridagi kabi tirik qolish tez-tezligi kuzatilgan.
Linezolid grammanfiy qo‘zg‘atuvchilarga nisbatan klinik faollik namoyon qilmaydi, shuning uchun bu mikroorganizmlar chaqirgan infektsiyalarda uni qo‘llash ko‘rsatilmagan.
Agar yo‘ldosh grammmanfiy infektsiya aniqlangan yoki unga gumon qilingan bo‘lsa, grammanfiy mikroorganizmlarga nisbatan spetsifik mikroblarga qarshi davolashni o‘tkazish ko‘rsatilgan.
Xayot uchun xavf tug‘diruvchi, xususan o‘rnatilgan markaziy venoz kateter oqibatidan tizimli infektsiyalarning yuqori xavfi bo‘lgan patsiyentlarda, jadal davolash bo‘limlarining patsiyentlarida Linezolidni aloxida ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
O‘rnatilgan venoz kateterlar oqibatidagi septik infektsiyasi bo‘lgan patsiyentlarni davolash uchun linezolidni qo‘llash ma’qullanmagan.
Linezolidni og‘ir buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan va faqat preparatdan kutilayotgan foyda potentsial xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda qo‘llash kerak.
Jigar faoliyatining og‘ir shikastlanishlari bo‘lgan patsiyentlarda, faqat preparatdan kutilayotgan foyda potentsial xavfdan yuqori bo‘lgan hollarda linezolidni qo‘llash tavsiya etiladi.
Deyarli barcha antibakterial preparatlar, shu jumladan linezolidni, qo‘llanganida ham soxtamembranoz kolit hollari xaqida xabar berilgan; uning og‘irlik darajasi ahamiyatsizdan to xayot uchun xavfligacha bo‘lishi mumkin.
Clostridium difficile bilan bog‘liq bo‘lgan diareya xaqida deyarli barcha antibakterial preparatlar, shu jumladan linezolid, qo‘llanganida xabar berilgan; uning og‘irlik darajasi ahamiyatsiz diareyadan to o‘limga olib keluvchi kolitgacha bo‘lishi mumkin.
Antibakterial vositalar bilan davolash yo‘g‘on ichak mikroflorasining normal tarkibini izdan chiqaradi, bu C.
difficile ni xaddan ziyod o‘sishiga olib keladi.
C.
difficile diareyani rivojlanishini chaqiruvchi A va V toksinlarni ishlab chiqaradi.
C.
difficile shtammlari ishlab chiqaradigan gipertoksin kasallanish va o‘limni oshishiga olib keladi, chunki bu infektsiyalar mikroblarga qarshi davolashga refrakter bo‘lishlari mumkin va kolektomiya o‘tkazilishini talab qilishi mumkin.
C.
difficile bilan bog‘liq bo‘lgan diareya, antibiotiklarni qo‘llashdan keyin paydo bo‘lgan diareya kuzatilgan barcha patsiyentlarda gumon qilinishi kerak.
Anamnezni diqqat bilan yig‘ish kerak, chunki C.
difficile bilan assotsiatsiyalangan diareya hollari, antibakterial vositalarni qabul qilgandan keyin 2 oydan ko‘proq vaqt o‘tgach ham rivojlanishi mumkin.
Linezolidni qabul qilgan patsiyentlarda periferik va optik neyropatiya hollari xaqida xabar berilgan.
Xammadan ko‘proq bunday hollar preparat maksimal tavsiya etilgan muddatda -28 kundan ortiq qo‘llanganida aniqlangan.
Ko‘rishni yo‘qolishigacha rivojlanib borgan optik neyropatiyada, patsiyentlar preparatni maksimal tavsiya etilgan davolash muddatidan ortiq qabul qilganlar.
Ko‘rish o‘tkirligini pasayishi, ranglarni ajratishni o‘zgarishi, ko‘rishni noaniqligi yoki ko‘rish maydonini nuqsonlari kabi simptomlar paydo bo‘lgan hollarda, shoshilinch oftalmologik tekshirish tavsiya etiladi.
Linezolidni uzoq vaqt davomida (3 oy yoki ko‘proq) qabul qilayotgan barcha patsiyentlarda, linezolid bilan davolash davomiyligidan qat’iy nazar, ko‘rish a’zosi tomonidan yangi simptomlar paydo bo‘lganiga shikoyat qilgan barcha patsiyentlarda, ko‘rish faoliyatini nazorat qilish kerak.
Periferik neyropatiya yoki ko‘ruv nervining neyropatiyasi rivojlangan hollarda linezolidni keyinchalik qo‘llashning maqsadga muvofiqligini va bu bilan bog‘liq bo‘lgan potentsial xavfni baxolash kerak.
Linezolid qabul qilgan patsiyentlarda kam hollarda tirishishlar paydo bo‘lish hollari xaqida xabar berilgan.
Ko‘pchilik hollarda – anamnezda tirishish xurujlari yoki tirishishlar paydo bo‘lishining xavf omillari bo‘lgan.
Linezolid va serotoninergik vositalar, shu jumladan antidepressantlarni, xususan seratoninni qayta qamrab olinishining selektiv ingibitorlarini (SSRIs), bir vaqtda qo‘llash bilan bog‘liq bo‘lgan serotoninli sindrom hollari xaqida spontan xabarlar tushgan.
Linezolid va serotoninergik vositalarini bir vaqtda qo‘llash klinik zarur bo‘lgan hollarda, kognitiv disfunktsiya, giperpireksiya, giperrefleksiya va koordinatsiyani buzilishi kabi serotoninli sindromining ko‘rsatilgan belgilari va simptomlarni o‘z vaqtida aniqlash uchun patsiyent sinchikov tibbiy nazorat ostida bo‘lishi kerak.
Yuqorida ko‘rsatilgan belgilar va simptomlar paydo bo‘lgan hollarda, shifokor ikkisidan birini yoki bu ikkala preparatni qo‘llashni to‘xtatish zarurati masalasini ko‘rib chiqishi kerak.
Seratoninergik preparat bekor qilinganidak keyin, ko‘rsatilgan simptomatika yo‘qolib ketishi mumkin.
Aksazolid fertillikni qaytuvchan pasaytiradi va odamdagiga taxminan teng ekspozitsiya darajalarida katta erkak kalamushlarda spermasni normal bo‘lmagan morfologiyasini belgilaydi.
Preparatni odamning reproduktiv tizimiga mumkin bo‘lgan samaralari noma’lum.
Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llanishi.
Homilador ayollarda linezolidni qo‘llanishi yuzasidan adekvat va yaxshi nazoratli tadqiqotlar o‘tkazilmagan, shuning uchun homiladorlik davrida preparatni faqat ona uchun davolashdan kutiladigan foyda, homila uchun potentsial xavfdan ustun bo‘lgan xoldagina buyurish mumkin.
Linezolidni ko‘krak sutiga chiqarilishi noma’lum, shuning uchun emizikli ayollarga lizenolidni ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak.
Bolalar.
Xayotining birinchi kunidan boshlab qo‘llanadi.
Bolalar va o‘smirlar (18 yoshgacha bo‘lgan): o‘smirlarda (12 dan 17 yoshgacha) preparat 600 mg dozada qo‘llanganida linezolidning farmakokinetikasi kattalarnikiga o‘xshash.
Shunday qilib, xar 12 soatda 600 mg dozada xar kuni preparat qabul qilayotgan o‘smirlarda, preparatni shu dozada qabul qilgan kattalardagi kabi, xuddi shunday ekspozitsiyasi kuzatilishi mumkin.
1 haftalikdan 12 yoshgacha: preparatni 10 mg/kg dozada xar 8 soatda xar kuni buyurish, preparat kattalarga 600 mg dozada sutkada 2 marta buyurilganida erishiladigan ekspozitsiyaga yaqinlashgan ekspozitsiyani ta’minlaydi.
1 haftalikkacha bo‘lgan yangi tug‘ilganlarda linezolidning tizimli klirensi (1 kg tana vazniga xisoblaganda) xayotining birinchi haftasi davomida tez o‘sadi.
Shunday qilib, preparatni 10 mg/kg dozada xar 8 soatda xar kuni qabul qilayotgan yangi tug‘ilganlarda, tug‘ilganidan keyingi birinchi kuni preparatning yuqoriroq ekspozitsiyasi kuzatiladi.
Lekin shunday dozalashda chaqaloq xayotining birinchi haftasi davomida organizmda preparatning xaddan ziyod to‘planishi kutilmaydi (xayotining birinchi 7 kuni davomida preparatning klirensini tez o‘sishi oqibatida).
Transport vositalarini boshqarishda yoki boshqa mexanizmlar bilan ishlashda reaktsiya tezligiga ta’sir qilish xususiyati.
Linezolidning avtotransportni boshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlash qobilyatiga ta’siri tizimli baxolanmagan.