тиниқ, рангсиз ёки деярли рангсиз суюқлик.

Ноотроп воситалар. АТХ коди: Н06БХ03

Тез ва деярли тўлиқ сўрилади. Биокираолишлиги 100% ни ташкил қилади. 2 г дозада қабул қилинганидан кейин 30 минутдан сўнг плазмада Смах 40-60 мкг/мл ни ташкил қилади. Плазма оқсиллари билан боғланмайди. Ликвордаги максимал концентрацияси       1 соатдан кейин ҳосил бўлади. Ҳамма аъзо ва тўқималарга киради, йўлдош тўсиғи орқали ўтади. Бош мия пўстлоғида, асосан пешона, тепа ва энса соҳаларида, миячада ва базал ганглияларда танлаб тўпланади. Амалда метаболизмга учрамайди. Т ½ плазмада 4-5 соат, ликворда 8,5 соатни ташқил қилади. 30 соатдан кейин 95% буйраклар орқали ўзгармаган ҳолда чиқарилади. Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда Т ½ узаяди.

Хотирани, диққатни жамлашни, нутқ бузилишлари, бош айланиши ва бош оғриғи билан кечувчи психоорганик бузилишлари, сурункали цереброваскуляр етишмовчиликда (атеросклероз, гипертония касаллиги, томир касалликлари оқибатидаги Паркинсонизм); деменция (томир касалликлари оқибатидаги деменция, Алцгеймер касаллиги, сенил деменция); ишемик импульс ва унинг оқибатлари, бош-мия жароҳати, интоксикация (коматоз ва субкоматоз ҳолатлар, қайта тикланувчи давр); ўткир вирусли нейроинфекция; интеллектуал-мнестик функциялар ва тетиклик даражасини пасайиши, эмоционал-ирода сфераси ва ҳулқ-атворни бузилиши билан кечувчи нерв тизими касалликлари; вестибуляр нистагм, бош айланиши, кортикал миоклония, афазия; тутқаноқ (ёрдамчи восита сифатида); клиник манзарасида адинамия, астеник ва сенесто-ипохондрик бузилишлар, идеомотор тормозланиш кўринишлари устун бўлган невротик депрессия; ланж-апатик ҳолатлар; сенил ва атрофик жараёнлар; антидепрессантларга резистент депрессив ҳолатлар; нейролептиклар ва бошқа психотроп воситалар билан даволашда соматовегетатив, неврологик ёки психик асоратларни бартараф қилиш ёки олдини олиш; алкоголизм ва наркоманияда абстинент, пре- ва делириоз ҳолатларни, этанол, морфин, барбитуратлар, амфетамин билан ўткир заҳарланишни бартараф қилиш; сурункали алкоголизмда психоорганик синдром; болаларда – МНТ нинг перинатал шикастланиши оқибатлари, болалар церебрал фалажи, психоорганик синдромда паст кўникма олиш, ақлий ривожланишни орқада қолиши, олигофрения, нутқ бузилиши, хотирани бузилиши, интеллектуал етишмовчилик, церебростения; ўроқсимон-ҳужайрали анемия (мажмуавий даволаш таркибида) да қўлланади.

Вена ичига (в/и) ёки мушак ичига (м/и) 30-160 мг/кг (суткада 3-12 г) суткалик дозада буюрилади, юборишлар сони суткада 2-4 марта. Сурункали психоорганик синдромни симптоматик даволашда клиник белгиларнинг яққоллигига қараб, суткада 1,2-2,4 г дан буюрилади, биринчи ҳафта давомида суткада  4,8 г. Импульснинг асоратларини даволашда суткада 4,8 г буюрилади. Алкоголли абстинент синдромида суткада 12 г; самарани бир маромда ушлаб турувчи доза, суткада – 2,4 г ни ташкил қилади. Бош айланиши ва у билан боғлиқ мувозанатни бузилишларида суткада 2,4-4,8 г буюрилади. Кортикал миоклонияда даволаш суткада 7,2 г дозадан бошланади, ҳар 3-4 кунда доза суткада 4,8 г дан, максимал 24 г бўлган суткалик дозага эришилгунича оширилади. Даволаш касалликнинг бутун даври давомида давом эттирилади. Ҳар 6 ойда препаратнинг дозасини камайтиришга ёки аста-секин дозани ҳар 2 кунда 1,2 г га, ҳуружни бартараф қилиш мақсадида қисқартириб бориб, препаратни бекор қилишга уриниб кўриш керак. Самара бўлмаганида ёки самара етарли бўлмаганида даволаш тўхтатилади. Коматоз ҳолатларини даволашда, шунингдек жароҳатлари бўлган шахсларда ҳис қилишдаги қийинчиликларда препарат м/и ёки в/и суткада 9-12 г бошланғич дозада юборилади, самарани бир маромда ушлаб турувчи доза суткада 2,4 г ташкил қилади. Даволаш камида 3 ҳафта давом эттирилади. Буйраклар фаолиятини бузилиши бўлган пациентларда дозалаш тартибини креатинин клиренси (КК) га қараб тузатиш талаб қилинади. Буйрак етишмовчилигининг даражасиКК (мл/мин)ДозаМеъёр>80Одатдаги дозаЕнгил50-79одатдаги дозанинг 2/3 2-3 марта қабул қилинадиЎрта30-49одатдаги дозанинг 1/3 2 марта қабул қилинадиОғир<30одатдаги дозанинг 1/6 бир марта қабул қилинадиОхириги босқичи–қўлланмайди Кекса ёшдаги пациентларда буйрак етишмовчилиги бўлганидагина дозага тузатиш киритилади, узоқ муддатли даволашда буйракларнинг функционал ҳолатини назорат қилиш лозим. Жигар фаолиятининг бўзилиши бўлган пациентларда дозалаш тартибини тузатиш талаб қилинмайди. Жигар ва буйраклар функциясини бузилиши бир вақтда кечувчи пациентларда доза юқорида кўрсатилган КК га қараб тузатилади. Клиник яхшилангандан кейин доза аста-секин камайтирилади, сўнг имкон бўлиши билан инекцияни бекор қилиб препаратни таблетка, капсула ёки сироп кўринида ичга қабул қилишга ўтилади.

Нерв тизими томонидан: руҳий қўзғалиш, ҳаракатни тормозланиши, таъсирчанлик, ўзини тутиб тураолмаслик, диққатни жамлаш қобилиятини пасайиши, хавотирлик, уйқусизлик ёки уйқучанлик, депрессия, атакция, бош айланиши, бош оғриғи, экстрапирамид бузилишлар (шу жумладан гиперкинез), тиришишлар, тремор. Юрак-қон томир тизими ва қон (қон яратиш, гемостаз) томонидан: артериал гипо- ёки гипертензия, коронар етишмовчилиги қўзиши. МИЙ аъзолари томонидан: кўнгил айниши, қусиш, диарея, қоринда оғриқ. Моддалар алмашинуви томонидан: тана вазнини ошиши. Аллергик реакциялар: дерматит, қичишиш, тошма, шиш. Бошқалар: сексуал фаолликни ошиши, астения. Ножўя самаралари кўпинча кекса пациентларда суткада 2,4 г дан ортиқ дозада аниқланади.

Пирацетам ва пирролидон ҳосилаларига ўта юқори сезувчанлик; геморрагик импульс, оғир буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси минутига 20 мл дан кам), ажитация билан кечувчи депрессия, Гентингтон касаллиги, ҳомиладорлик, лактация, 1 ёшгача бўлган болаларда қўллаш мумкин эмас.

Қалқонсимон бези гормонлари, антипсихотик дори воситалари (нейролептиклар), билвосита антикоагулянтларнинг (пирацетамнинг юқори дозалари фонида) самарадорлигини оширади. Марказий нерв тизимини рағбатлантирувчи дори воситалар билан бир вақтда қўлланганида, МНТ ни ҳаддан зиёд рағбатлантирилиши мумкин. Нейролептиклар билан бирга буюрилганда экстрапирамид бузилишларининг пайдо бўлишини хавфини камайтиради. Клоназепан, фенитоин, фенобарбитал, валпроат натрий билан ўзаро таъсирлари аниқланмаган. Пирацетам юқори дозаларда (суткада 9,6 г) веноз тромбози бўлган пациентларда аценокумаролнинг самарадорлигини оширади (тромбоцитлар агрегациясининг даражасини, фибриногеннинг даражисини, Виллебранд омилларини, қоннинг ёпишқоқлигини фақат аценокумаролнинг ўзини қўлланишига қараганда яққолроқ пасайтириши аниқланган). Пирацетамнинг фармакодинамикасини бошқа дори препаратлари таъсирида ўзгаришининг эҳтимоли кам, чунки 90% препарат сийдик билан ўзгармаган ҳолда чиқарилади. Ин витро пирацетам 142, 426 ва 1422 мкг/мл концентрацияларда CЙП1А2, 2Б6, 2C8, 2C9, 2C19, 2Д6, 2Э1 ва 4А9/11 изоферментларини сусайтирмайди. Пирацетамнинг 1422 мкг/мл концентрациясида CЙП2А6 ни (21%) ва 3А4/5 ни (11%) бироз сусайиши аниқланган. Шунинг учун бошқа препаратлар билан метаболик ўзаро таъсирининг эҳтимоли кам. Пирацетамни суткада 20 мг дозада қабул қилиш, препаратни доимий дозада қабул қиладиган тутқаноқли беморларнинг қон зардобида тутқаноққа қарши препаратларни концентрацияси даражасини чўққиси ва эгри чизигини (карбамазепин, фенитоин, фенобарбитал, валпроат) ўзгартирмаган.

Буйраклар функциясининг кўрсаткичларини (айниқса сурункали буйрак етишмовчилиги бўлган беморларда) – қолдиқ азот ва креатининни, жигар касалликлари бўлган беморларда эса – жигарнинг функционал ҳолатини назорат қилиш тавсия қилинади. Пирацетам билан даволаш, зарурати бўлганида, психофаол, юрак-қон томир ва бошқа дори воситалари билан бирга қўшилиши мумкин. Бош миянинг ўткир шикастланишларини даволашда, бошқа дезинтоксикацион ва тикловчи даволаш усуллари билан мажмуада, руҳий касалликларни даволашда эса, мувофиқ психофаол дори воситалари билан бирга буюрилади. Кортикал миоклонияси бўлган беморларни даволашда препаратни кескин бекор қилишдан сақланиш лозим (ҳуружларни қайта янгиланиш хавфи). Уйқуни бузилишлари пайдо бўлган ҳолларда кечқурунги қабулни бекор қилиш, ва бу дозани кундузги қабул қилишга қўшиш тавсия қилинади. Гемодиализ аппаратларнинг февральловчи мембранаси орқали ўтади. Препаратни ҳомиладорлик даврида қўллаш мумкин эмас, даволаниш вақтида эмизишни тўхтатиш керак. Даволаниш даврида автотранспортни ҳайдаш ва диққатни юқори жамланадиган психомотор реакцияларнинг тезлиги талаб қилувчи ва бошқа потенциал хавфли фаолият турлари билан шуғулланишда эҳтиёткорликка риоя қилиш лозим. Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.

Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 250С дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин. Музлатилмасин!

Симптомлари: бўлиши мумкин бўлган ножўя таъсирларни кучайиши. Даволаш: меъдани ювиш, фаоллаштирилган кўмир, симптоматик даволаш, гемодиализ ўтказилиши мумкин (самарадорлиги 50-60%); специфик антидоти йўқ.

Рецепт бўйича

20% эритма 5 мл ампулаларда.

3 йил.