Хавфсизлик профилининг умумий хавфсизлиги Монотерапия сифатида ёки мажмуада қўлланилганда пеметрекседни қабул қилиш билан боғлиқ энг кўп кузатилган нохуш самаралар билан суяк кўмиги функциясини сусайиши ҳисобланади, у анемия, нейтропения, лейкопения, тромбоцитопения билан намоён бўлади; меъда-ичак йўллари токциклиги, у анорекция, кўнгил айниши, қусиш, диарея, қабзият, фарингит, мукозит ва стоматит сифатида намоён бўлади.
Бошқа нохуш самараларга буйрак токциклиги, аминотрансферазалар даражасини ошиши, алопеция, толиқиш, гипогидратация, тошма, инфекция/сепсис ва нейропатия киради.
Кам ҳолларда учрайдиган ҳосилалар Стивенс-Джонсон синдроми ва токсик эпидермал некролизни ўз ичига олади.
Нохуш реакцияларнинг умумий рўйхати Жадвалда цисплатин ва пеметрексед қабул қилишлари учун рандомизация қилинган 168 нафар мезотелиомаси бўлган пациентлардан >5% да ва цисплатин билан монотерапия учун рандомизация қилинган 163 нафар мезотелиомаси бўлган пациентларда қайд этилган нохуш самараларнинг тез-тезлиги ва яққоллиги келтирилган.
Тадқиқотнинг иккала гуруҳларида химиотерапия олмаган бу пациентлар фолат кислотаси ва В12 витамини билан тўлиқ тутиб турилган.
Нохуш реакциялар Тез-тезликни баҳолаш: жуда тез-тез (≥ 1/10), тез-тез (≥ 1/100 ва < 1/10), tez-tez emas (≥ 1/1,000 va < 1/100), kam hollarda (≥ 1/10,000 va < 1/1,000), juda kam hollarda (< 1/10,000) va noma’lum (mavjud ma’lumotlar – spontan xabarlar asosida baholab bo‘lmaydi).
Har tez-tezlik guruhida noxush samaralar ularning og‘irlik darajasini kamayishi tartibida keltirilgan.
Tizim-a’zo sinfiTez-tezligiHodisa*Pemetreksed/tsisplatin (N = 168)Tsisplatin (N = 163)Toktsiklikning barcha darajalari (%)3-4 dara-jadagi toktsiklik (%)Toksik-likning barcha darajalari (%)3-4 dara-jadagi toksik-lik (%)Qon va limfatik tizim tomonidanJuda tez-tezNeytrofillar/granulotsitlarni kamayishi56,023,213,53,1Leykotsitlarni kamayishi53,014,916,60,6Gemoglobin darajasini pasayishi26,24,210,40,0Trombotsitlarni kamayishi23,25,48,60,0Moddalar almashinuvi va ovqatlanish tomonidan buzilishlarTez-tezGipogidratatsiya6,54,20,60,6Nerv tizimi tomonidan buzilishlarJuda tez-tezSensor nevropatiya10,10,09,80,6Tez-tezTa’m bilishni buzilishi7,70,0***6,10,0***Ko‘rish a’zosi tomonidan buzilishlarTez-tezKon’yunktivit5,40,00,60,0Me’da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlarJuda tez-tezDiareya16,73,68,00,0Qusish56,510,749,74,3Stomatit/Faringit23,23,06,10,0Ko‘ngil aynishi82,111,976,75,5Anorektsiya20,21,214,10,6Qabziyat11,90,67,40,6Tez-tezDispepsiya5,40,60,60,0Teri va teri osti to‘qimalari tomonidan buzilishlarJuda tez-tezToshma16,10,64,90,0Alopetsiya11,30,0***5,50,0***Buyrak va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlarJuda tez-tezKreatinin darajasini oshishi10,70,69,81,2Kreatinin klirensini pasayishi**16,10,617,81,8Umumiy Toliqish47,610,142,39,2buzilishlar va yuborish joyidagi buzilishlarJuda tez-tez * Har bir toktsiklik sinfi uchun “kreatinin klirensini pasayishi” terminidan tashqari toktsiklikni baholash uchun AQSH onkologiyaning Milliy institutining shkalasi, 2 versiyasiga qarang.
** “boshqa buyrak/siydik-tanosil” terminidan kelib chiqqan.
*** AQSH onkologiyaning Milliy institutining toktsiklikni baholash uchun shkalasi (CTC v2.0; NCI 1998) ma’lumotlari bo‘yicha ta’m bilishni buzilishi va alopetsiya 1 yoki 2 darajali deb qaralishi kerak.
Ushbu jadvalning maqsadi uchun barcha hodisalar uchun 5% tanlash darajasi tanlangan, unda xabar muallifi hodisani pemetreksed va tsisplatin bilan bog‘liqligi ehtimolini e’tiborga olgan.
Tsisplatin va pemetreksed qabul qilish uchun randomizatsiya qilingan ≥ 1% va ≤ 5% patsiyentlarda qayd etilgan AQSH onkologiyaning Milliy institutining toktsiklikni baholash uchun shkalasiga muvofiq klinik ahamiyatli darajadagi hodisalarga quyidagilar kiradi: buyrak yetishmovchiligi, infektsiya, gipertermiya, febril neytropeniya, AST, AlT va GGT darajasini oshishi, eshakemi va ko‘krakda og‘riq.
Tsisplatin va pemetreksed qabul qilish uchun randomizatsiya qilingan < 1% patsiyentlarda qayd etilgan AQSH onkologiyaning Milliy institutining toktsiklikni baholash uchun shkalasiga muvofiq klinik ahamiyatli darajadagi hodisalarga aritmiyalar va motor neyropatiya kiradi.
Quyidagi jadvalda folat kislotasi va V12 vitamini bilan tsisplatin bilan monoterapiya uchun randomizatsiya qilingan 265 nafar mezoteliomasi bo‘lgan patsiyentlardan va dotsetaksel bilan monoterapiya uchun randomizatsiya qilingan 276 nafar patsiyentlardan >5% да қайд этилган нохуш самараларнинг тез-тезлиги ва оғирлик даражаси бўйича маълумотлар келтирилган.
Барча пациентларда ўпканинг маҳаллий тарқалган ёки метастатик майда хужайрали бўлмаган раки аниқланган ва барча пациентларда дастлабки химиотерапия олган.
Тизим-аъзо синфиТез-тезлигиҲодисаПеметрексед(Н = 265)Доцетаксел(Н = 276) Токцикликнинг барча даражалари (%)3-4 даражадаги токциклик (%)Токцикликнинг барча даражалари (%)3-4 даражадаги токциклик (%)Қон ва лимфатик тизим томонидан бузилишларЖуда тез-тезНейтрофиллар/грануло-цитларни камайиши10,95,345,340,2 Лейкоцитларни камайиши12,14,234,127,2 Гемоглобин даражасини пасайиши19,24,222,14,3Тез-тезТромбоцитларни камайиши8,31,91,10,4Меъда-ичак йўллари томониданЖуда тез-тезДиарея12,80,424,32,5Қусиш16,21,512,01,1 Стоматит/Фарингит14,71,117,41,1 Кўнгил айниши30,92,616,71,8 Анорекция21,91,923,92,5 Тез-тезҚабзият5,70,04,00,0 Жигар ва ўт чиқариш йўллари томонидан бузилишларТез-тезЗардобдаги глютамин пируват трансаминаза (АЛТ) даражасини ошиши7,91,91,40,0 Зардобда глутамин оксалоацетин трансаминаза (АСТ) даражасини ошиши6,81,10,70,0 Тери ва тери ости тўқималари томонидан бузилишларЖуда тез-тезТошма/тери қопламларини кепакланиши14,00,06,20,0 Тез-тезҚичишиш6,80,41,80,0 Алопеция6,40,4**37,72,2** Умумий бузилишлар ва юбориш жойи-даги бузилишларЖуда тез-тезТолиқиш34,05,335,95,4 Тез-тезИситма8,30,07,60,0 * Ҳар бир токциклик синфи учун токцикликни баҳолаш учун АҚШ онкологиянинг Миллий институтининг шкаласи, 2 версиясига қаранг.
** АҚШ онкологиянинг Миллий институтининг токцикликни баҳолаш учун шкаласи (CТC в2.0; НCИ 1998) маълумотлари бўйича алопеция 1 ёки 2 даражали деб қаралиши керак.
Ушбу жадвалнинг мақсади учун барча ҳодисалар учун 5% танлаш даражаси танланган, унда хабар муаллифи ҳодисани пеметрексед ва цисплатин билан боғлиқлиги эҳтимолини эътиборга олган.
Цисплатин ва пеметрексед қабул қилиш учун рандомизация қилинган ≥ 1% ва ≤ 5% пациентларда қайд этилган АҚШ онкологиянинг Миллий институтининг токцикликни баҳолаш учун шкаласига мувофиқ клиник аҳамиятли даражадаги ҳодисаларга қуйидагилар киради: буйрак етишмовчилиги, инфекция, гипертермия, фебрил нейтропения, АСТ, АлТ ва ГГТ даражасини ошиши, эшакеми ва қоринда оғриқ.
Пеметрексед қабул қилиш учун рандомизация қилинган < 1% patsiyentlarda qayd etilgan AQSH onkologiyaning Milliy institutining toktsiklikni baholash uchun shkalasiga muvofiq klinik ahamiyatli darajadagi hodisalarga supraventrikulyar aritmiyalar kiradi.
Laborator toktsiklikning klinik ahamiyatli 3 va 4 darajalari neytropeniya (muvofiq ravishda 5,3% ga qarshi 12,8%) va alaninaminotransferaza darajasini oshishi (muvofiq ravishda 1,9% ga qarshi 15,2%) dan tashqari yuqori ta’riflanganidek pemetreksed bilan monoterapiyadagi uchta tadqiqotning 2 faza (N = 164) va pemetreksed bilan monoterapiyaning 3 faza tadqiqotlaridagi integratsiya qilingan ma’lumotlar o‘xshash bo‘lgan.
Bu farqlar ehtimol avval ximioterapiya olmagan ham, dastlab yuqori dozalar bilan davolangan dastlab metastazlar bilan sut bezining raki va/yoki funktsional jigar sinamasining dastlabki ko‘rsatkichlari anomal bo‘lgan patsiyentlar ishtirok etgan 2 faza tadqiqotdan boshlab patsiyentlar populyatsiyasidagi farqlar tufayli kuzatilgan.
Quyidagi jadvalda tekshirilayotgan dori preparati bilan bog‘liq deb hisoblangan va tsisplatin va pemetreksedni qabul qilish uchun randomizatsiya qilingan 839 nafar o‘pkaning mayda xujayrali bo‘lmagan raki bo‘lgan patsiyentlardan va tsisplatin va gemtsitabin qabul qilish uchun randomizatsiya qilingan 830 nafar o‘pkaning mayda xujayrali bo‘lmagan raki (O‘MXBR) bo‘lgan patsiyentlarning >5% да кузатилган нохуш самаралар тез-тезлиги ва яққоллиги бўйича маълумотлар келтирилган.
Барча пациентлар маҳаллий тарқалган ёки метастатик ЎМХБ нинг бошланғич даволаш сифатида текширилаётган даволаш олганлар ва иккала гуруҳларда пациентлар фолат кислотаси ва В12 витаминини қўшимча қабул қилишган.
Тизим-аъзо синфиТез-тезлигиКўринишлар**Пеметрексед/цисплатин (Н = 839)Гемцитабин/цисплатин (Н = 830)Токциклик-нинг барча даражалари (%)3-4 дара-жадаги токсик-лик (%)Токциклик-нинг барча даражалари (%)3-4 дара-жадаги токсик-лик (%)Қон ва лимфатик тизим томонидан бузилишларЖуда тез-тезГемоглобин даражасини пасайиши33,0*5,6*45,7*9,9*Нейтрофиллар/гранулоцитларни камайиши29,0*15,1*38,4*26,7*Лейкоцитларни камайиши17,84,8*20,67,6*Тромбоцитларни камайиши10,1*4,1*26,6*12,7*Нерв тизими томонидан бузилишларТез-тезСенсор невропатия8,5*0,0*12,4*0,6*Таъм билишни бузилиши8,10,0***8,90,0***Меъда-ичак йўллари томонидан бузилишларЖуда тез-тезКўнгил айниши56,17,2*53,43,9*Қусиш39,76,135,56,1Анорекция26,62,4*24,20,7Қабзият21,00,819,50,4Стоматит/Фарингит13,50,812,40,1Колостомиясиз диарея12,41,312,81,6Тез-тезДиспепсия/жиғилдон қайнаши5,20,15,90,0Тери ва тери ости тўқималари томонидан бузилишларЖуда тез-тезАлопеция11,9*0***21,4*0,5***Тез-тезТошма/тери қопламларини кепакланиши6,60,18,00,5Буйрак ва сийдик чиқариш йўллари томонидан бузилишларЖуда тез-тезКреатинин даражасини ошиши10,1*0,86,9*0,5Умумий бузилишлар ва юбориш жойидаги бузилишларЖуда тез-тезТолиқиш42,76,744,94,9* п < 0,05 кўрсаткичи Фишернинг аниқ мезонини қўллаб пеметрексед/цисплатинни гемцитабин/цисплатинга солиштирилган** Ҳар бир токциклик синфи учун токцикликни баҳолаш учун АҚШ онкологиянинг Миллий институтининг шкаласи, 2 версиясига (в2.0; НCИ 1998) қаранг.*** АҚШ онкологиянинг Миллий институтининг токцикликни баҳолаш учун шкаласи (CТC в2.0; НCИ 1998) маълумотлари бўйича таъм билишни бузилиши ва алопеция 1 ёки 2 даражали деб қаралиши керак.
Цисплатин ва пеметрексед қабул қилиш учун рандомизация қилинган < 1% пациентларда қайд этилган токцикликнинг клиник аҳамиятли даражадаги ҳодисаларга қуйидагилар киради: АСТ ошиши, АЛТ ошиши, инфекция, фебрил нейтропения, буйрак етишмовчилиги, гипертермия, гипогидратация, конъюнктивит ва креатинин клиренсини пасайиши.
Цисплатин ва пеметрексед қабул қилиш учун рандомизация қилинган < 1% пациентларда қайд этилган клиник аҳамиятли токциклик қуйидагиларни ўз ичига олади: ГТТ ошиши, кўкракда оғриқ, аритмия ва мотор нейропатия.