оқ рангли таблеткалар

Д витамини ва унинг ҳосилалари

A11SS03

Сўрилиши Алфакалцидол ичга қабул қилингандан кейин меъда-ичак йўлларидан тез сўрилади. Қон плазмасидаги максимал концентрациясига алфакалцидол бир марта қабул қилингандан 8-12 соатдан кейин эришилади. Метаболизми Алфакалцидолни калцитриол (1,25-дигидроксиколекалциферол – 1α, 25-(ОҲ)2Д3) га айланиши углероднинг 25 атоми бўйича гидроксилизация йўли билан жигарда амалга ошади, бунда гидросилизация жараёни жуда тез амалга ошади (субстратга боғлиқ характерга эга). Натив Д витамидан фарқ қилиб, алфакалцидол буйракларда гидросилизацияга муҳтож эмас, шунинг учун ҳатто буйрак 1-алфа-гидроксилазаси фаоллиги пасайиши бўлган пациентларда (буйрак патологияси, кексалар) ҳам самарали. Чиқарилиши Буйраклар ва сафро билан ичак орқали деярли тенг миқдорда чиқарилади.

остеопороз (шу жумладан постменопауза, сенил, стероид);сурункали буйрак етишмовчилигидаги остеодистрофия;гипопаратиреоз ва сохтагипопаратиреоз;озиқланиш ёки сўрилишни етишмовчилиги билан боғлиқ рахит ва остеомаляция;гипофосфатемик Д витаминига резистент рахит ва остеомаляцияда қўлланади.

Алфакалцидол таблеткасининг дозаси пациентнинг қон зардобидаги калцийнинг даражасини синчковлик билан назорати асосида мувофиқлаштирилиши керак. Катталар учун дозалаш: Сурункали буйрак етишмовчилиги ва остеопороз: Алфакалцидолнинг перорал қабул қилинадиган катталар учун одатдаги дозаси кунига бир марта 0,5-1,0 мкг алфакалцидолни ташкил этади. Пациентнинг ёши ва симптомларга қараб дозага тузатиш киритиш керак. Даволаш курси 2-3 ой, бу даволаш давридир, даволаш даврийлиги – йилига 2-3 марта. Гипопаратиреоз ва Д витаминининг метаболизмини бузилишлари билан боғлиқ бошқа касалликлар. Алфакалцидолнинг перорал қабул қилинадиган катталар учун одатдаги дозаси кунига бир марта 1,0-4,0 мкг алфакалцидолни ташкил этади. Касаллик, пациентнинг ёши, симптомлари ва касалликнинг типига қараб дозага тузатиш киритиш керак. Даволаш курси 2-3 ой, бу даволаш давридир, даволаш даврийлиги – йилига 2-3 марта. Болалар учун дозалаш: Болалардаги остеопорозда алфакалцидол таблеткаларининг одатдаги перорал дозаси кунига бир марта 0,01-0,03 мкг/кг алфакалцидолни, бошқа касалликларда кунига бир марта 0,05-0,1 мкг/кг алфакалцидолни ташкил этади. Касаллик ва симптомларга қараб дозага тузатиш киритиш керак. Даволаш курси 2-3 ой, бу даволаш давридир, даволаш даврийлиги – йилига 2-3 марта.

Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан: анорекция, қусиш, жиғилдон қайнаши, қоринда оғриқ, кўнгил айниши, оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватини қуриши, эпигастрий соҳасида дискомфорт ҳисси, қабзият, диарея; кам ҳолларда – жигар ферментлари фаоллиги бироз ошиши. Нерв тизими томонидан: умумий ҳолсизлик, толиқиш, бош оғриғи, бош айланиши, уйқучанлик. Юрак-қон томир тизими томонидан: тахикардия. Аллергик реакциялар: тери тошмаси, қичишиш. Суяк-мушак тизими томонидан: мушакларда, суякларда, бўғимларда ўртача оғриқ. Моддалар алмашинуви томонидан: гиперкалциемия, ЮЗЛП концентрациясини бироз ошиши, буйрак фаолиятини яққол бузилишлари бўлган пациентларда гиперфосфатемия ривожланиши мумкин.

гиперкалциемия;гиперфосфатемия (гиперпаратиреоздаги гиперфосфатемиядан ташқари);гипермагниемия;Д гипервитаминозиҳомиладорлик;лактация (эмизиш) даври;3 ёшгача бўлган болалар;алфакалцидол ва препаратнинг бошқа компонентларига юқори сезувчанликда қўллаш мумкин эмас. Препаратни нефролитиаз, атеросклероз, сурункали юрак етишмовчиги, сурункали буйрак етишмовчилиги, саркоидоз ёки бошқа гранулематозларда, ўпка туберкулёзиди (фаол шакли), гиперкалциемия ривожланишини юқори хавфи бўлган пациентларда, айниқса сийдик-тош касаллиги бўлганида, 3 ёшдан ошган болаларда эҳтиёткорлик билан қўлланади.

Остеопорозни даволаганда алфакалцидолни эстрогенлар ва суяк резорбциясини пасайтирувчи дори воситалари билан мажмуада буюриш мумкин. Алфакалцидолни юрак гликозидлари билан бир вақтда қўлланилганда юрак ритмини бузилиши ривожланиши хавфи ошади. Жигар микросомал ферментларининг индукторлари (шу жумладан фенитоин ва фенобарбитал) қон плазмасида алфакалцидолнинг концентрациясини пасайтиради, ингибиторлар эса – оширади (унинг самарадорлиги ўзгариши мумкин). Алфакалцидолни минерал мойлар (узоқ вақт давомида), колестирамин, колестипол, сукралфат, антацидлар, албумин асосидаги препаратлар билан бир вақтда қўлланилганда унинг сўрилиши камаяди. Ўзаро таъсир эҳтимолини камайтириш учун алфакалцидолни юқорида кўрсатилган препаратларни қабул қилишдан 1 соат олдин ёки 4-6 соатдан кейин қабул қилиш керак. Магний сақловчи антацидларни ва алфакалцидолни бир вақтда қўллаш қон плазмасида магнийнинг даражасини ошишини, алюминий сақловчи антацидларни эса – қон плазмасида алюминий даражасини, айниқса сурункали буйрак етишмовчилигида ошишига олиб келиши мумкин. Алфакалцидол фосфор сақловчи препаратларнинг сўрилишини ва гиперфосфатемия пайдо бўлиши хавфини оширади. Алфакалцидолни калций препаратлари, тиазид диуретиклар билан бир вақтда қўллаш гиперкалциемия ривожланиши хавфини ошириши мумкин. Алфакалцидол билан даволаш фонида, аддитив ўзаро таъсир ва гиперкалциемия ривожланиши хавфини ошиши туфайли, Д витамини ва унинг ҳосилаларини сақловчи бошқа дори препаратларини қўллаш мумкин эмас.

Алфакалцидолни болалар ва сурункали буйрак етишмовчилиги бўлган пациентларда қўлланилганида қон плазмасида калций ва фосфатлар даражасини (даволашни бошида – хафтада 1 марта, қон плазмасида Смах га эришилганда ва барча даволаш даврида – ҳар 3-5 хафтада), шунингдек ИФ фаоллигини (сурункали буйрак етишмовчилигида – ҳар хафтада назорат) назорат қилиш керак. Сурункали буйрак етишмовчилигида дастлаб гиперфосфатемияни мувофиқлаштириш талаб этилади. Қон плазмасида ИФ нинг нормал фаоллигига эришилганда алфакалцидолнинг дозасини камайтириш керак, бу гиперкалциемия ривожланишидан сақланиш имконини беради. Алфакалцидол билан даволашни бошида, айниқса суякларни аҳамиятли шикастланишлари бўлмаган ҳолларда, масалан гипопаратиреозда ва агар қон плазмасида калцийнинг даражаси ошган бўлса, шунингдек даволашнинг кечроқ даврларида – суяк тўқимаси структурасини тикланиш белгилари бўлганида калцийнинг даражасини ўлчаш тавсия этилади. Гиперкалциемия ривожланиши хавфи суяк деминерализация даражаси, буйракнинг функционал қобилияти ва препаратнинг дозаси каби омиллар билан белгиланади. Гиперкалциемия ёки гиперкалциурия қон плазмасида калцийнинг даражаси нормаллашгунча препаратнинг дозасини камайтириш ва калцийни истеъмол қилишни камайтириш орқали мувофиқлаштирилади. Одатда бу давр 1 хафтани ташкил этади. Нормаллашгандан кейин охирги қабул қилингандан дозанинг ярмини қўллаб, даволаш давом эттирилади. Гиперкалциемия ёки клиник норманинг чегарасидан чиқувчи калций-фосфат бирикмаларнинг даражасини турғун ошиши ривожланганда препаратни камида ушбу кўрсаткичлар нормаллашмагунча (одатда бир хафта давомида) дарҳол бекор қилиш керак, сўнгра препаратни қўллашни аввалги дозанинг ярмини ташкил этувчи дозада такроран бошлаш мумкин. Суяк тўқимасини яққол шикастланишлари бўлган пациентлар (буйрак етишмовчилиги бўлган пациентлардан фарқ қилиб) препаратнинг юқорироқ дозаларини гиперкалциемия белгиларисиз ўзлаштираолишлари мумкин. Остеомаляцияси бўлган пациентларда қон плазмасида калцийнинг даражасини тез ошмаслиги ҳар доим ҳам препаратнинг дозасини ошириш кераклигидан далолат бермайди, чунки калций ичакда сўрилишини ошиши ҳисобига деминерализацияга учраган суякка кириши мумкин. Қон ва сийдикда калцийнинг даражаси, ИФ фаоллиги, паратгормон концентрацияси, рентгенологик ва гистологик маълумотлар каби кўрсаткичларга асосланиб, айниқса сурункали буйрак етишмовчилигида давомли гиперкалциемияни олдини олиш керак. Буйрак генезли суякларни шикастланиши бўлган пациентларда гиперфосфатемияни ривожланишини олдини олиш учун алфакалцидолни фосфат-боғловчи препаратлар билан бирга қўллаш мумкин. Турли пациентларда Д витаминига сезгирлик индивидуал эканлигини эътиборга олиш керак ва айрим ҳолларда ҳатто терапевтик дозаларни қўллаш гипервитаминоз симптомлари билан кечиши мумкин. Д витаминини қабул қилаётган болаларда мувофиқлаштирилган озиқлантирган афзал. Кексалик ёшида Д витаминининг сўрилишини камайиши, терини Д3 провитаминини синтез қилиш қобилиятини пасайиши, инсоляция вақтини қисқариши, буйрак етишмовчилиги пайдо бўлиши тез-тезлигини ошиши оқибатида Д витаминига эҳтиёж ошиши мумкин. Ҳомиладорлик ва лактация даври Препарат ҳомиладорлик ва эмизиш даврида фақат, агар кутилаётган фойда потенциал хавфдан юқори бўлган ҳоллардагина қўлланиши мумкин. Ҳомиладорлик вақтидаги Д витаминининг дозасини ошириб юборилиши билан боғлиқ онадаги гиперкалциемия ҳомилада Д витаминига сезувчанликни ошиши, қалқонсимон олди бези функциясини сусайиши, специфик элфасимон кўриниш, ақлий ривожланишни секинлашиши, аортал стенозни чақириши мумкин. Эмизикли аёллар препаратни қўллашдан сақланишлари ёки препаратни қабул қилиш даврида эмизишни тўхтатишлари керак. Педиатрия Дозани ошириб юбормаслик учун препарат болаларда эҳтиёткорлик билан қўлланиши керак: масалан қабул қилиш паст дозадан бошланиши ва қон зардобида калцийнинг даражаси ва сийликда калций/креатинин даражасини назорати остида аста-секин оширилиши керак. Дори воситасини автотранспорт ва потенциал хавфли механизмларни бошқариш қобилиятига таъсирининг ўзига хослиги Транспорт воситаларини ва диққатни юқори жамлаш ва психомотор реакцияларнинг тезлигини талаб этувчи механизмларни бошқарганда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак, чунки алфакалцидолни қўллаганда бош айланиши ва уйқучанлик ривожланиши мумкин. Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва ўрамида кўрсатилган яроқлилик муддати тугаганидан сўнг ишлатилмасин.

25°С дан юқори бўлмаган ҳароратда, қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда сақлансин.

Д гипервитаминозининг эрта симптомлари (гиперкалциемия билан боғлиқ): диарея, қабзият, кўнгил айниши, оғиз бўшлиғи шиллиқ қаватини қуриши, анорекция, оғизда металл таъми, гиперкалциурия, полиурия, полидипсия, поллакиурия/никтурия, бош оғриғи, толиқиш, умумий ҳолсизлик, миалгия, суякларда оғриқ. Д гипервитаминозининг кечки симпмтолари: бош айланиши, онгни чалкашиши, уйқучанлик, сийдикни тўқлашиши, юрак ритмини бузилиши, тери қичишиши, артериал босимни ошиши, конъюнктива гиперемияси, нефролитиаз, тана вазнини камайиши, ёруғликдан қўрқиш, панкреатит, гастралгия, психотик бузилишлар. Сурункали Д гипервитаминозининг симптомлари: юмшоқ тўқималар, қон томирлар ва ички аъзолар (буйрак, ўпка) нинг калцинози, буйрак ва юрак-қон томир етишмовчилиги ҳатто ўлимгача, болаларда ўсишни бузилиши. Даволаш: препаратни бекор қилиш керак. Ўткир дозани ошириб юборилишининг эрта муддатларида – сўрилишни камайиши ва ичак орқали чиқарилишини оширишга ёрдам берувчи меъдани ювиш, минерал мойларни (вазелин) қўллаш. Оғир ҳолларда тутиб турувчи даволаш муолажаларини қўллаш талаб этилиши мумкин – инфузион тузли эритмаларни юбориш билан гидратация ўтказилади (жадаллашган диурез), айрим ҳолларда – ГКС, “ҳалқали” диуретиклар, бифосфонатлар, калцитонин қўлланади, калцийни кам миқдорда сақловчи эритмаларни қўллаб гемодиализ ўтказилади. Айниқса дигоксин ёки бошқа юрак гликозидларини қабул қилаётган пациентларда қонда электролитлар даражасини, буйрак фаолиятини ва юракнинг ҳолатини (ЭКГ маълумотлари асосида) назорат қилиш тавсия этилади.

Рецепт бўйича

10 таблеткадан алюминли контур уяли ўрамда. 1 контур уяли ўрамдан давлат ва рус тилларидаги тиббиётда қўллаш бўйича йўриқномаси билан картон қутида.

2 йил.