тиниқ, рангсиз ёки бироз сарғиш суюқлик.

Тизимли қўллаш учун микробларга қарши воситалар. Имидазол ҳосилалари.

J01X D01.

Метронидазолга сезгир анаэроб микроорганизмлар томонидан чақирилган инфекцион-яллиғланиш касалликларини даволаш (асосан анаэроб бактериялар томонидан чақирилган). Препарат билан даволаш қуйидаги ҳолларда самарали: марказий нерв тизимининг инфекциялари (менингит, бош мия абсцесси);ўпка ва плевра инфекциялари (некрозловчи пневмония, аспирацион пневмония, ўпка абсцесси);эндокардит;меъда-ичак йўллари ва қорин бўшлиғи аъзоларининг абдоминал қисми инфекциялари, жумладан, перитонит, жигар абцесслари, йўғон ичак ёки тўғри ичакдаги операциялардан кейинги инфекцияларда, абдоминал ёки чаноқ соҳасининг йирингли шикастланишлари;гинекологик инфекциялар (шу жумладан гистеректомиядан ёки кесарев кесиш операциясидан кейинги эндометрит, туғруқ иситмаси, септик аборт);ЛОР аъзолари ва оғиз бўшлиғи инфекциялари (Симановский-Плаут-Винсент ангинаси ҳам);суяк ва бўғимлар инфекцияси (шу жумладан остеомиелит);газли гангрена;тромбофлебит билан кечувчи септицемиялар. Аралаш анаэроб ва аэроб инфекцияларда аэроб инфекцияни даволаш учун Метронидазолга мувофиқ келадиган антибиотикни қўшимча равишда қўллаш керак. Профилактика мақсадида қўллаш ҳар доим анаэроб инфекцияни ривожланиш хавфи юқори бўлган операцияларда (гинекологик ва интраабдоминал операцияларда) тавсия этилади. Метронидазолни қўллаганда антимикроб препаратларни мувофиқ қўллаш юзасидан микрофильмлий ва халқаро тавсияларини ҳисобга олиш зарур.

Дозага пациентнинг даволашга бўлган индивидуал жавоби, унинг ёши ва тана вазни ва касалликнинг оғирлигига қараб тузатиш киритилади. Дозалаш юзасидан қуйидаги кўрсатмаларга амал қилиш керак: Катталар ва 12 ёшдан ошган болалар: Одатдаги доза ҳар 8 соатда 500 мг ни ташкил қилади. Тиббий кўрсатмалар бўлганда даволашни бошида бошланғич юклама доза тана вазнига 15 мг/кг ни буюриш мумкин. 2 ёшдан 12 ёшгача бўлган болалар: Ҳар 8 соатда бир кг тана вазнига 7-10 мг метронидазол, бу тана вазнига суткалик 20-30 мг метронидазол/кг га тўғри келади. Буйрак етишмовчилиги бўлган пациентлар Дозани камайтиришга зарурат йўқ, “Фармакологик хусусиятлари” бўлимига қаралсин. Жигар етишмовчилиги бўлган пациентлар Оғир жигар етишмовчилигида метронидазолнинг зардобдан ярим чиқарилиш даврини узайиши, плазма клиренсини эса тутилиши сабабли, бундай пациентларга дозани камайтириш тавсия этилади (“Фармакологик хусусиятлари” бўлимига қаралсин). Даволаш давомийлиги Даволаш давомийлиги унинг самарадорлигига боғлиқ. Кўп ҳолларда етти кунлик курс етарли бўлади. Клиник кўрсатмалар бўлган ҳолларда даволашни давом эттириш мумкин (“Қўллаш хусусиятлари” бўлимига қаралсин).

Ножўя таъсирлари асосан юқори дозаларни узоқ вақт қўллаш билан боғлиқ. Кўпинча узоқ вақт қўлланилганда кўнгил айниши, таъм билиш хусусиятининг ўзгариши, нейропатия хавфи кузатилади. Кейинги рўйхатда ножўя таъсирларни таърифлаш учун қуйидаги мезонлар қўлланилади: жуда тез-тез: ≥1/10; тез-тез: ≥1/100-<1/10; тез-тез эмас: ≥1/1000 <1/100; кам ҳолларда: ≥1/10000-<1/1000; жуда кам ҳолларда: <1/10000; номаълум: (мавжуд бўлган маълумотлардан тез-тезлигини аниқлаш мумкин эмас).

Метронидазолга ёки бошқа нитроимидазол ҳосилаларига, ёки унинг ҳар қандай ёрдамчи моддаларига юқори сезувчанлик, марказий нерв тизимини органик шикастланишлари, қон тизими касалликларида қўллаш мумкин эмас.

Алкогол Метронидазол билан даволаш даврида, кўнгил айниши, бош оғриғи (дисулфирамсимон таъсир) каби ножўя таъсирлари ривожланиши мумкинлиги туфайли, алкоголли ичимликларни истеъмол қилишдан сақланиш керак. Амиодарон Амиодарон ва метронидазолни бирга қўлланганида торсаде де поинтес ва ҚТ  интервалини узайиши ҳақида хабар берилган. Амиодаронни метронидазол билан мажмуада қўлланганда ЭКГ да ҚТ  интервалини мониторинг қилиб туриш мақсадга мувофиқ бўлиши мумкин. Амбулатор равишда даволанаётган беморларда торсаде де поинтес симптомини кўрсатувчи белгилар, бош айланиши, юрак уришининг тезлашиши ёки ҳушдан кетиш каби ҳолатлар кузатилганда шифокорга мурожаат қилиш маслаҳат берилади. Барбитуратлар Фенобарбитал метронидазолнинг жигардаги метаболизмини кучайтириши, унинг плазмадан ярим чиқарилиш даврини 3 соатгача қисқартириши мумкин. Бисулфан Метронидазолни бир вақтда қўлланилиши бисулфаннинг плазмадаги концентрациясини сезиларли ошириши мумкин. Уларнинг ўзаро таъсири механизми таърифланмаган. Бисулфаннинг плазмадаги даражасини ошиши билан боғлиқ оғир заҳарланиш ва ўлим билан якунланишининг потенциал хавфи сабабли, уни метронидазол билан бир вақтда қўллашдан сақланиш керак. Карбамазепин Метронидазол карбамазепиннинг метаболизмини сусайтириши ва бунинг натижасида метронидазолнинг плазмадаги концентрациясини ошириши мумкин. Циметидин Циметидин билан бир вақтда қўлланганда кам ҳолларда метронидазолни чиқарилиши камаяди ва бу мувофиқ равишда метронидазолнинг зардобдаги концентрациясини ошишига олиб келади. Контрацептивлар Баъзи антибиотиклар кам ҳолларда стероид конъюгатларни ичакда бактериал гидролизига таъсир қилиб, перорал контрацептивларнинг самарадорлигини камайтириши мумкин ва натижада конъюгацияга учрамаган стероидларни қайта сўрилиши камаяди, натижада плазмадаги фаол стероидлар даражаси пасаяди. Бу ғайри оддий ўзаро таъсир сафро орқали стероид конъюгатларининг юқори даражада ажралиши аниқланган аёлларда кузатилиши мумкин. Перорал контрацептивларнинг самарасизлигининг маълум ҳолатлари турли антибиотикларни, шу жумладан ампициллин, амоксициллин, тетрациклин, шунингдек метронидазолни қўлланиши билан боғлиқ бўлган. Кумарин ҳосилалари Метронидазолни бир вақтда қўлланиши кумарин ҳосилаларини антикоагулянт таъсирини кучайтириши ва жигарда дерадациясини пасайтириши туфайли қон кетиш хавфини ошириши мумкин. Антикоагулянтларнинг дозасига тузатиш киритиш керак бўлиши мумкин. Циклоспорин Циклоспорин ва метронидазол билан бир вақтда даволанилганда, циклоспориннинг зардобдаги концетрациясини ошиш хавфи бор. Циклоспорин ва креатинин даражаларини тез-тез мониторинг қилиб туриш зарур. Дисулфирам Дисулфирамни бир вақтда қўлланилиши ҳушни чалкашиш ҳолатларини ёки ҳаттоки психотик реакцияларни ҳам чақириши мумкин. Бу препаратларнинг мажмуасига йўл қўймаслик керак. Фторурацил Бир вақтда қўлланганда метронидазол фторурацилнинг метаболизмини пасайтиради, яъни фторурацилнинг плазмадаги концентрацияси ошади. Литий Метронидазолни литий тузлари билан бир вақтда қўлланганда эҳтиёткорликка амал қилиш керак, чунки метронидазол билан даволаш даврида литийнинг зардобдаги концентрацияларини ошиши кузатилган. Микофенолят мофетил Меъда-ичак микрофлорасини ўзгартирувчи моддалар (масалан, антибиотиклар) микофенол кислотаси препаратларининг оғиз орқали қабул қилингандаги биокираолишлигини пасайтириши мумкин. Инфекцияга қарши воситалар билан даволаш вақтида микофенол кислотасининг иммуносупрессив самараси пасайишини аниқлаш учун синчков клиник ва лаборатор мониторингни ўтказиш тавсия этилади. Фенитоин Бир вақтда қўлланганда метронидазол фенитоиннинг метаболизмини ингибиция қилади, яъни фенитоиннинг плазмадаги концентрацияси камаяди. Бошқа томондан, фенитоин билан бир вақтда қўлланганда метронидазолнинг самараси пасаяди. Такролимус

Тутқаноғи ва марказий нерв тизими (МНТ) томонидан тиришиш бўсағасини пасайиши билан кечувчи касалликлари билан хасталанган беморларга эҳтиёткорлик билан буюрилади. Оғир жигар шикастланишлари, гемопоэзни бузилиши (шу жумладан гранулоцитопенияси) бўлган пациентларга, метронидазолни фақат кутилаётган фойда юз бериши мумкин бўлган хавфдан устун бўлган ҳоллардагина қўллаш мумкин. Марказий ёки периферик нерв тизимининг фаол ёки сурункали оғир бузилишлари бўлган пациентларда, аҳволни ёмонлашиш хавфи туфайли, метронидазолни кутилаётган фойда потенциал хавфдан анча устун бўлган ҳоллардагина қўллаш мумкин. Олдин метронидазол билан даволанган беморларда конвулсив хуружлар ва периферик нейропатиялар аниқланган, охиргилар қўл-оёқларни увишиши ва парестезияси билан характерланган. Аномал неврологик ўзгаришларни пайдо бўлиши, даволашни давом эттириш учун хавф/фойда нисбатини зудлик билан бахолашни талаб этади. Метронидазол билан даволашда юқори сезувчанликнинг оғир рекциялари (шу жумладан анафилактик шок) юз берган ҳолларда, зудлик билан даволашни тўхтатиш ва умумий шошилинч даволашни бошлаш керак. Даволаш даврида ёки ундан кейинги ҳафталар давомида юз берувчи оғир персистенцияланувчи (авж олмайдиган) диарея сохта мембраноз колитни (кўп ҳолларда Cлостридиум диффиcиле томонидан чақирилган) ривожланиши оқибатида юз бериши мумкин, “Ножўя таъсирлари” бўлимига қаранг. Бу антибиотик билан чақирилган ичак касаллиги бўлиб, ҳаётга хавф туғдириши мумкин ва шошилинч ўзига мос даволашни талаб этади. Перисталтикани сусайтирадиган препаратларни қўллаш мумкин эмас. Метронидазол ёки бошқа нитроимидазол сақловчи препаратларни 10 кундан ортиқ қўллаш мумкин эмас. Фақат айрим ҳолларда ўта зарур бўлган ҳолларда, даволашни мувофиқ клиник ва лаборатор мониторинг билан бирга олиб борган ҳолда узайтириш мумкин. Такрорий даволашни камдан кам ҳолларгача максимал чеклаш керак. Бу чекловларга қатъий амал қилиш лозим, чунки метронидазолнинг мутаген фаоллигини инкор этиб бўлмайди, шунингдек ҳайвонларда ўтказилган тадқиқотларда маълум бир ўсма жараёнларини ривожланиш тезлигини ошиши аниқланган. Метронидазол билан узоқ муддатли даволаш суяк кўмиги фаолиятини сусайиши билан кечиши мумкин, бу гемопоэзни бузилишига олиб келиши мумкин. Унинг кўринишлари “Ножўя таъсирлари” бўлимида келтирилган. Узоқ муддатли даволашда қон формуласини назорат қилиб туриш тавсия этилади. Бу дори воситаси  100 мл да 14 ммол (еки 322 мг) натрий сақлайди, натрий миқдори назорат қилинувчи парҳезга амал қилувчи пациентлар буни ҳисобга олишлари зарур. Лаборатор кўрсаткичларга таъсири Метронидазол аспартатаминотрансфераза, аланинотрансфераза, лактатдегидрогеназа, триглицеридлар, глюкозатексокиназлар энзиматор–спектрофотометрик усулда аниқланишига таъсир қилиб, унинг кўрсаткичларини пасайтириши мумкин (эҳтимол ниппельгача тушириши мумкин). Никотинамидадениндинуклеотид (НАДҲ) аниқланадиган тўлқин узунлигида, метронидазол тўлқинни юқори ютиш кўрсаткичларига эга. Шу сабабли қайта тикланган НАДҲ камайишининг охирги нуқтасига асосланган, доимий оқим усули билан НАДҲ аниқланганда, метронидазол жигар энзимларининг концентрациясини ошишини ниқоблаши мумкин. Жигар энзимларининг ўзгача паст концентрациялари, ниппель қийматлари аниқланиши мумкин. Метронидазол- фақат бир марта қўллаш учун мўлжалланган. Ишлатилмаган қолдиғини йўқ қилиш керак. Препаратни 0,9% ли натрий хлориди эритмаси ёки 5% ли глюкоза эритмасида суюлтириш мумкин. Суюлтириш жараёнида одатдаги асептика қоидаларига риоя қилиш керак. Эритмани, агар у тиниқ бўлсагина, контейнер ёки қобиғида шикастланиш белгилари бўлмасагина қўллаш мумкин.

Ҳомиладорлик Метронидазолни ҳомиладорликда қўллаш хавфсизлиги етарлича ўрганилмаган. Хусусан, уни қўллаш тўғрисида бир-бирига зид хабарлар бор. Баъзи тадқиқотларда ривожланиш нуқсонлари сони ошганлиги аниқланди. Ҳайвонларда ўтказилган тадқиқотларда тератоген самараси аниқланмади. Ҳомиладорликнинг И уч ойлигида метронидазолни фақат ҳаётга хавф туғдирувчи оғир инфекцияларда, бошқа хавфсизроқ муқобил даволаш усули бўлмаган ҳолларда қўллаш мумкин, ИИ ва ИИИ уч ойликларида метронидазолни, фақат кутилаётган фойда юз бериши мумкин бўлган хавфдан яққол устун бўлсагина инфекцияларни даволаш учун қўллаш мумкин. Эмизиш даврида қўллаш Метронидазол она сутига экскреция қилиниши туфайли, даволаш вақтида эмизишни тўхтатиш керак. Препарат бекор қилинганидан кейин фақат 2-3 кун ўтгач эмизишни қайта бошлаш мумкин, чунки метронидазол узайган ярим чиқарилиш даврига эга.

25оС дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин. Музлатилмасин.

Симптомлари Доза ошириб юборилганида юқорида таърифланган ножўя таъсирлар пайдо бўлиши мумкин. Даволаш Метронидазолнинг дозасини кучли ошириб юборган ҳолларда специфик даволаш чоралари ёки қўллаш мумкин бўлган антидоти йўқ. Зарурат бўлганида метронидазолни гемодиализ йўли билан самарали чиқариш мумкин.

Рецепт бўйича

100 мл дан шиша бутилкаларда ёки полимер контейнерларда

3 йил.