паркинсонизмга қарши восита (дофаминнинг ўтмишдоши + декарбоксилазанинг периферик ингибитори).
N04BA02
Сўрилиши Мадопар “125” капсулалари Леводопа ва бенсеразидни сўрилиши асосан ингичка ичакнинг юқори қисмида (66-74%) амалга ошади ва ушбу ичакнинг бўлимида сўрилиши жойига боғлиқ эмас.
Леводопанинг қон плазмасида максимал концентрациясига эришиш вақти капсулалар ёки таблеткалар ичга қабул қилинганидан кейин 1 соатни ташкил қилади.
Мадопар “125” капсулалари қўлланганида леводопанинг мутлоқ биокираолишлиги 98% (74% дан 112% гача) ни ташкил қилади.
Леводопанинг плазмадаги максимал концентрациялари ва леводопанинг сўрилиш даражаси (АУC) дозага пропорционал равишда ошади (леводопанинг 50 дан 200 мг гача бўлган дозалари диапазонида).
Овқат қабул қилиш леводопанинг сўрилиш тезлиги ва даражасини пасайтиради.
Капсулалар ёки таблеткалар овқат қабул қилинганидан кейин буюрилганда леводопанинг плазмадаги максимал концентрацияси 30% га камаяди ва кечроқ эришилади.
Леводопанинг сўрилиш даражаси 15% га пасаяди.
Тақсимланиши Леводопа гематоэнцефалик тўсиқ орқали тўйинган транспорт тизими ёрдамида ўтади ва плазма оқсиллари билан боғланмайди.
Тақсимланиш ҳажми 57 литрни ташкил қилади.
Орқа мия суюқлигида леводопа учун “концентрация-вақт” эгри чизиғи остидаги майдон (АУC) плазмадаги майдоннинг 12% ни ташкил қилади.
Бенсеразид терапевтик дозаларда гематоэнцефалик тўсиқ орқали ўтмайди.
У асосан буйрак, ўпка, ингичка ичак ва жигарда тўпланади.
Метаболизми Леводопа иккита асосий йўл (декарбоксиланиш ва о-метилланиш) ва иккита қўшимча йўл (трансаминланиш ва оксидланиш) билан метаболизмга учрайди.
Ароматик Л-аминокислоталарнинг декарбоксилазаси леводопани дофаминга айлантиради.
Алмашинувнинг бу йўлини асосий охирги маҳсулотлари гомованилин ва дигидроксифенилсирка кислотасидир.
Катехол-о-метил-трансфераза леводопани 3-о-метилдопани ҳосил қилиш билан метиллайди.
Бу асосий метаболитини плазмадан ярим чиқарилиш даври 15-17 соатни ташкил қилади ва Мадопарнинг терапевтик дозаларини қабул қилаётган пациентларда унинг тўпланиши юз беради.
Бенсеразид билан бирга буюрилганида, леводопанинг периферик декарбоксилланишини камайиши, леводопа ва 3-о-метилдопанинг плазмадаги концентрацияларини ошишига ва катехоламинлар (допамин, норадреналин) ва фенолкарбоксил кислоталарининг (гомованилин кислотаси, дигидрофенилсирка кислотаси) плазмадаги концентрацияларини пасайишига олиб келади.
Бенсеразид ингичка ичакнинг шиллиқ қаватида ва жигарда тригидрокси-бензилгидрозинни ҳосил бўлиши билан гидроксилланади.
Бу метаболити ароматик Л- аминокислоталар декарбоксилазасининг кучли ингибитори ҳисобланади.
Чиқарилиши Ароматик Л- аминокислоталар декарбоксилазасининг периферик ингибирланишида леводопанинг ярим чиқарилиш даври 1,5 соатни ташкил қилади.
Леводопанинг плазмадаги клиренси минутига тахминан 430 мл ни ташкил қилади.
Бенсеразид метаболизм йўли билан деярли тўлиқ чиқарилади.
Метаболитлари асосан сийдик билан (64%) ва камроқ даражада ахлат билан (24%) чиқарилади.
Паркинсон касаллиги: Дори воситалар билан чақирилган паркинсонизмдан ташқари, Паркинсон касаллигини барча турларини даволашида қўлланади.
“Безовта оёқлар” синдроми Мадопар “безовта оёқлар” синдромини даволаш учун қўлланади, шу жумладан: “безовта оёқлар”нинг идиопатик синдроми;сурункали буйрак етишмовчилиги бўлган, диализдаги пациентларда “безовта оёқлар” синдроми.
Капсулаларни бутунлигича, чайнамасдан ютиш керак.
Паркинсон касаллиги Ичга, овқатдан камида 30 минут олдин ёки 1 соат кейин буюрилади.
Стандарт дозалаш тартиби Даволашни аста-секин дозасини оптимал самарага эришилгунча шахсий танлаб бошлаш керак.
Бошланғич даволаш Паркинсон касаллигининг эрта босқичида Мадопар билан даволашни 62,5 мг (50 мг леводопа + 12,5 мг бенсеразид) суткада 3-4 марта қабул қилиш билан бошлаш тавсия қилинади.
Бошланғич дозалаш схемаси ўзлаштираолинганда, пациентнинг реакциясига қараб, дозани аста-секин ошириб бориш керак.
Оптимал самарага одатда леводопа 300-800 мг суткалик дозада бенсеразид + 75-200 мг дозада уч ёки ундан кўп марта қабул қилинганида эришилади.
Оптимал самарага эришиш учун 4 дан 6 ҳафтагача вақт талаб қилиниши мумкин.
Суткалик дозани кейинчалик оширишнинг зарурати туғилганида, буни 1 ойлик оралиқлар билан амалга ошириш керак.
Самарани бир маромда ушлаб турувчи даволаш Самарани бир маромда ушлаб турувчи даволашнинг ўртача дозаси – 125 мг (100 мг леводопа + 25 мг бенсеразид) суткада 3-6 марта.
Қабул қилишлар сони (учтадан кам бўлмаслиги керак) ва уларни кун давомида тақсимланиши оптимал самарани таъминлаши керак.
“Безовта оёқлар” синдроми Максимал рухсат берилган доза суткада – 500 мг Мадопар (400 мг леводопа + 100 мг бенсеразид) ташкил этади.
Уйқудан 1 соат олдин, оз миқдордаги овқат билан қабул қилинади.
Мадопарни қабул қилишдан олдин оқсилларга бой бўлган овқатни истеъмол қилишдан ўзини тийиш керак.
Уйқуга кетишни бузилиши билан кечувчи “Безовта оёқлар” идиопатик синдроми Мадопар “125” препаратини буюриш тавсия қилинади.
Бошланғич доза: Мадопар 62,5 мг (50 мг леводопа + 12,5 мг бенсеразид) – 125 мг (100 мг леводопа + 25 мг бенсеразид).
Самара етарли бўлмаганида Мадопарнинг дозасини 250 мг (200 мг леводопа + 50 мг бенсеразид) гача ошириш керак.
Уйқуга кетиш ва уйқуни бузилиши билан кечувчи “безовта оёқлар” идиопатик синдроми Бошланғич доза: Мадопар “125” 1 та капсуласи уйқудан 1 соат олдин тавсия этилади.
Уйқуга кетиш ва уйқуни бузилишлари, шунингдек сутка давомидаги бузилишлар билан кечувчи “Безовта оёқлар” идиопатик синдроми Қўшимча: 1 капсула Мадопар қабул қилинади, максимал рухсат берилган суткалик доза – 500 мг (400 мг леводопа + 100 мг бенсеразид) Мадопарни ташкил этади.
Сурункали буйрак етишмовчилиги бўлган, диализ олаётган пациентларда “безовта оёқлар” синдроми 125 мг Мадопар диализ бошланишидан 30 минут олдин буюрилади.
“Безовта оёқлар” синдроми бўлган пациентларда, клиник тадқиқотлар вақтида кузатилган ножўя таъсирларининг оғирлик даражаси ва учраш тезлиги Мадопарни стандарт тартибда қабул этган Паркинсон касаллик билан касалланган беморларга нисбатан паст бўлган.
Леводопага, бенсеразидга ёки препаратнинг ҳар қандай бошқа компонентига ўта юқори сезувчанлик.
Эндокрин аъзолари, жигар ёки буйрак функциясининг декомпенсацияланган бузилишлари (“безовта оёқлар” синдроми бўлган, диализ олаётган пациентлардан ташқари), декомпенсация босқичидаги юрак-қон томир тизимининг касалликлари, психотик компоненти билан кечувчи руҳий касалликлар, ёпиқ бурчакли глаукомада қўллаш мумкин эмас.
Мадопарни моноаминооксидазанинг (МАО) носелектив ингибиторлари билан мажмуада ёки МАО-А ва МАО-В ингибиторлари билан бирга қўллаш мумкин эмас.
25 ёшгача бўлган пациентлар.
Ҳомиладорлик ва эмизиш даври.
Мадопарни контрацепциянинг ишончли усулларидан фойдаланмайдиган туғруқ ёшидаги аёлларда қўллаш мумкин эмас (“Ҳомиладорлик ва эмизиш даври” га қаранг).
Тригексифенидил (антихолинергик препарат) леводопанинг сўрилиш даражасини эмас, балки тезлигини камайтиради.
Темир судьяи леводопанинг плазмадаги максимал концентрациясини ва АУC 30-50% ни пасайтиради, бу барча пациентларда бўлмасада, айримларида клиник аҳамиятли ўзгариш ҳисобланади.
Метоклопрамид леводопанинг сўрилиш тезлигини оширади.
Леводопа ва домперидон бир вақтда қабул қилинганда меъдани бўшашини рағбатлантириши ҳисобига леводопанинг биокираолишлиги ошиши мумкин.
Препаратга юқори сезувчанлиги бўлган пациентларда тегишли реакциялар ривожланиши мумкин.
Очиқ бурчакли глаукомаси бўлган пациентларда кўз ички босимини мунтазам равишда ўлчаш тавсия қилинади, чунки леводопа назарий жиҳатдан кўз ички босимини ошириши мумкин.
Агар Мадопар препаратини кўп бўлмаган миқдордаги овқат ёки суюқлик билан қабул қилинса, шунингдек агар дозаси аста-секин оширилса, даволашнинг бошланғич босқичида меъда-ичак йўллари томонидан кузатилиши мумкин бўлган ножўя кўринишларни аҳамиятли даражада бартараф қилиш мумкин.
Анамнезида меъда яраси ёки остеомаляцияси бўлган пациентларда эҳтиёткорликка риоя қилиш керак.
Анамнезида миокард инфаркти, юрак ишемик касаллиги ва аритмияси бўлган пациентларда юрак фаолиятини мунтазам равишда баҳолаш (хусусан электрокардиография (ЭКГ) ёрдамида) керак.
Даволаш вақтида жигар ва буйрак функциясини, қон формуласини назорат қилиш керак.
Қандли диабети бўлган беморларда қонда глюкоза даражасини тез-тез назорат қилиш ва гипогликемик препаратларнинг дозасига тузатиш киритиш керак.
Хавфли меланома билан хасталанган пациентларда (шу жумладан, ташҳиси тахмин қилинганда, анамнезида ташҳис қўйилмаган тери ўсмаси ёки хавфли меланома бўлганида) Мадопар препаратини қўллаш мумкин эмас.
Суткада 50 -100 мг дозада пиридоксин (В6 витамин) билан бир вақтда қабул қилинганида леводопанинг самараси пасайиши мумкин.
Декарбоксилаза ингибитори ва леводопа бир вақтда қабул қилинганида самарасини пасайиши кузатилмаган.
Мадопар препаратини таркибида В6 витамин кичик дозаларини сақловчи препаратлар билан мажмуада кўллаш мумкин.
Жарроҳлик операциясини умумий оғриқсизлантириш билан ўтказиш зарурати бўлганида, Мадопар билан даволашни галотан билан умумий оғриқсизлантиришдан ташқари операциягача давом эттириш керак.
Мадопар қабул қилаётган пациентларда галотанли наркоз вақтида артериал босимни тебранишлари ва аритмиялар пайдо бўлиши мумкинлиги туфайли Мадопарни қабул қилишни оператив аралашувдан 12-48 соат олдин бекор қилиш керак.
Операциядан кейин дозани аста-секин дастлабки даражасигача ошириб даволаш қайтадан бошланади.
Мадопар қабул қилишни тўхтатмаган пациентларда жарроҳлик операциясини ўтказиш учун галотан ва циклопропанли наркозни қўллашдан сақланиш керак (масалан кечиктириб бўлмаган ҳолатда).
Мадопарни кескин тўсатдан қилиш мумкин эмас.
Препаратни тўсатдан бекор қилиш ҳаёт учун хавф туғдириши мумкин бўлган хавфли нейролептик синдромига (ҳароратни ошиши, мушаклар ригидлиги, шунингдек кузатилиши мумкин бўлган руҳий ўзгаришлар ва қон зардобида креатинфосфокиназанинг фаоллигини ошиши) олиб келиши мумкин.
Бундай симптомлар пайдо бўлганида пациент шифокор назорати остида бўлиши (зарурати бўлса гильзаизация қилиниши керак) ва тегишли симптоматик даволаш олиши керак.
У пациентнинг ҳолатини мувофиқ равишда баҳолангандан кейин Мадопарни қайта буюриш мумкин.
Депрессия асосий касалликнинг (паркинсонизм, “безовта оёқлар” синдроми) клиник кўриниши ҳам бўлиши мумкин, Мадопар билан даволаш фонида пайдо бўлиши ҳам мумкин.
Руҳий ножўя реакцияларни пайдо бўлиши мумкинлиги сабабли пациентни синчковлик билан кузатиш керак.
Мадопар препаратини қабул қилиш фонида уйқучанлик, кам ҳолларда тўсатдан ухлаш ҳуружлари пайдо бўлиши мумкин.
Тўсатдан ухлаш ҳуружлари олдиндан ухлаш ёки бошқа белгилар юқлигида пайдо бўлиш мумкин.
Беморлар уларда тўсатдан ухлаш ҳуружлари пайдо бўлганини англамаслиги мумкин, шунинг учун уларни ривожланиш хавфи эҳтимоли борлигини огоҳлантириш керак.
Дорига қарамлик ва суиистеъмол қилиш эҳтимоли Дофамин дисрегуляцияси синдроми: Паркинсон касаллиги бўлган кам сонли пациентларда, шифокорнинг тавсияларига ва препаратнинг терапевтик дозаларини аҳамиятли оширилишига қарамасдан, препаратнинг ошиб борувчи дозаларини назорациз қўллаш натижасида хулқ ва когнитив бузилишларни пайдо бўлиши аниқланган.
Дофаминергик препаратларлар Паркинсон касаллигини даволаш учун дофамин рецепторларнинг агонистларини қабул қилган беморларда, қимор ўйинларга мойиллик, либидони кучайиши ва гиперсексуал ҳолатлар кузатилган.
Ушбу кўринишлар билан дофаминергик рецепторларнинг аганистларига тааллуқли бўлган Мадопарни қабул қилиш ўртасида сабаб-оқибат боғлиқлигини тасдиқловчи далиллар йўқ.
Аммо Мадопар қабул қилганда ушбу кўринишлар пайдо бўлиши мумкинлигини эсда тутиш керак, чунки Мадопар дофаминергик перпарат ҳисобланади.
Мадопарни ҳомиладорликда ва ишончли контрацепция усулларидан фойдаланмайдиган туғруқ ёшидаги аёлларда, ҳомилада скелетнинг ривожланишини бузилиши мумкинлиги туфайли мутлақо қўллаш мумкин эмас.
Агар даволаш фонида ҳомиладорлик пайдо бўлса, препаратни даволовчи шифокорнинг тавсияларига мувофиқ бекор қилиш лозим.
Мадопар препаратини эмизиш даврида қўллашнинг зарурати туғилганида, бенсеразидни кўкрак сутига ўтиши тўғрисидаги ишончли маълумотлар йўқлиги туфайли, эмизишни тўхтатиш керак.
Янги туғилган чақалоқларда скелетнинг нотўғри ривожланиши хавфини истисно қилиб бўлмайди.
Зич ёпилган флаконда 30ºС дан юқори бўлмаган ҳароратда, болалар ололмайдиган жойда сақлансин.
Симптомлари: “Ножўя таъсирлари” бўлимида эслатиб ўтилганлар, аммо янада яққол кўринишда: юрак-қон томир тизими томонидан (аритмиялар), руҳий сфера томонидан (онгни чалкашиши, уйқусизлик), меъда-ичак йўллари томонидан (кўнгил айниши ва қусиш), патологик ихтиёрсиз ҳаракатлар бўлиши мумкин.
Даволаш: ҳаётий муҳим фаолиятларни назорат қилиш керак.
Симптоматик даволаш: нафас аналептиклари, антиаритмик воситалар, тегишли ҳолларда – нейролептикларни қўллаш мумкин.
Рецепт бўйича
100 мг + 25 мг капсулалар.
100 капсула буралувчи қопқоқ билан беркитилган, унинг ички томонида силикагелли ҳажм мавжуд бўлган жигарранг рангли шиша флаконларда.
Қопқоқ тешилган пластмасса тизимча билан бириктирилган (биринчи очиш назоратли).
Қопқоқ юзасида ρ белгиси мавжуд.
Флакондаги эркин бўшлиқ пахта ёки бошқа зичлаштирувчи материал билан тўлдирилган.
Ҳар бир флакон қўллаш бўйича йўриқномаси билан бирга картон қутига жойланган.