бироз қовушқоқ, тиниқ, кўринадиган заррачаларни сақламайдиган, оч-сариқ рангли эритма.

ўсмаларга қарши восита, алкалоид.

L01CB01.

Қўллашга асосий кўрсатмалар мояк ва тухумдонларнинг герминоген ўсмалари ва ўпканинг майда хужайрали раки ҳисобланади. Этопозид мажмуавий даволаш таркибида шунингдек лимфогранулематоз, ноходжкин лимфомаси, ўткир мегобласт ва миелобласт лейкоз, Юинг саркомаси, трофобласт ўсмалар, меъда раки, Капоши саркомаси, нейробластомаларни даволашда ҳам қўлланади.

Eтопозид химиотерапевтик даволашнинг кўпчилик схемалари таркибига киради, шунинг учун юбориш йўли, тартиби ва дозаларни танлашда, ҳар бир шахсий ҳолда махсус адабиётларнинг маълумотларига таяниш керак. Этопозид 30-60 минутлик вена ичига инфузия йўли билан юборилади. Дозалар циклларни ҳар 3 ҳафтада такрорлаш билан 5 кун давомида кунига 50-100 мг/м2 ни ташкил қилади. Шунингдек кўпинча кунора 1-нчи, 3-нчи ва 5-нчи кунлари 50-150 мг/м2 дан юбориш тартиби қўлланади, курслар 21 кун ўтмасдан олдин такрорланмаслиги керак. Буйрак фаолиятини бузилиши (креатинин клиренси минутига 15-50 мг) бўлган беморларда этопозиднинг дозасини 25% га пасайтириш керак. Креатинин клиренси <15 ml/min bo‘lganida etopozidni qo‘llash bo‘yicha ma’lumotlar yo‘q. Takroriy kurslar faqat periferik qonning ko‘rsatgichlari normallashganidan keyin o‘tkaziladi. Dozani tanlashda majmuadagi boshqa preparatlarning miyelosupressiv ta’sirini, shuningdek oldingi nur bilan davolash va ximioterapiyaning ta’sirini xisobga olish kerak. Ishlatish oldidan eritmani qattiq zarrachalar yoki rangini o‘zgarishini aniqlash uchun vizual baholashni o‘tkazish kerak. Yuborish oldidin etopozid natriy xloridining 0,9% li eritmasi yoki dekstrozaning 5% li eritmasi bilan 0,2 yoki 0,4 mg/ml yakuniy kontsentratsiyagacha suyultiriladi. Olingan eritmalar turg‘unligini muvofiq 24 va 120 soatlar davomida saqlaydilar. rN > 8 бўлган буферли сувли эритмалар билан контактга йўл қўйиш мумкин эмас.

Қон яратиш аъзолари томонидан: миелосупрессия юборилаётган дозага боғлиқ бўлиб, этопозиднинг дозасини чекловчи асосий токсик кўриниши ҳисобланади. Гранулоцитлар миқдорининг максимал пасайиши одатда препарат юборилганидан кейинги 7-14 кунлари кузатилади. Тромбоцитопения камроқ пайдо бўлади ва тромбоцитлар миқдорининг максимал пасайиши этопозид юборилганидан кейинги 9-16 кунлари кузатилади. Қон кўрсатгичларини тикланиши одатда стандарт доза юборилганидан кейинги 20 куни тикланади. Анемия кам ҳолларда кузатилади. Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан: қўнгил айниши ва қусиш тахминан 30-40% пациентларда пайдо бўлади, ўртача характерга эга ва одатда препаратни бекор қилишга олиб келмайди. Бу ножўя самараларини назорат қилиш учун қусишга қарши препаратлар кўрсатилган. Бундан ташқари, диарея, қорин оғриғи, стоматит, эзофагит, дисфагия, анорекция аниқланади. Этопозиднинг юқори дозалари қўлланганида вақтинчалик гипербилирубинемия, “жигар” трансаминазалари ва ишқорий фосфатаза фаоллигини ошиши кузатилиши мумкин. Юрак-қон томир тизими томонидан: вена ичига тез юборилганида 1-2% беморларда артериал босимни вақтинчалик пасайиши аниқланади, у одатда юбориш тўхтатилганида ва суюқликлар юборилганида ёки бошқа тутиб турувчи даволашда тикланади. Этопозидни юборишни қайта тиклашнинг зарурати бўлганида, юбориш тезлигини пасайтириш керак. Аритмия ва инфаркт пайдо бўлишини холлари кам ҳолларда кузатилган. Иммун тизими томонидан: этни увишиши, иситма, тахикардия, бронхоспазм, ҳансираш ва артериал босимни ошиши каби анафилактик реакцияларни эслатувчи симптомлар. Бу реакциялар одатда этопозидни юбориш вақтида ёки дарҳол юборилганидан кейин кузатилади ва юбориш тўхтатилганида ва глюкокортикостероидлар ёки антигистамин дори воситалари қўлланганида тўхтайди. Препарат бекор қилинганидан кейин нафасни тикланиши билан апноэ ва бронхоспазмнинг тўсатдан ўлим билан якунланувчи ҳоллари аниқланган. Шунингдек артериал босимни ошиши ва қонни “оқиб келиши” ҳам аниқланган. Артериал босим одатда инфузия тўхтатилганидан кейин бир неча соатлар давомида нормаллашади. Тери ва тери қўшимчалари томонидан: баъзида сочларни бутунлай йўқотилишига олиб келувчи қайтувчан алопеция, тахминан 66% беморларда пайдо бўлади. Кам ҳолларда – пигментация, терини қичишиши, тошма, эшакеми, нурли дерматитнинг қайталаниши. Маҳаллий реакциялар: флебит, препарат тери остига тушганида – хатто атроф тўқималарнинг некрозигача бўлган яққол махаллий таъсирловчи самара. Бошқалар: кам ҳолларда – периферик нейропатия, уйқучанлик, юқори чарчоқлик, оғизда қолдиқ таъм, иситма, интерстициал пневмонит/ўпкалар фибрози, хавфли экссудатив эритема (Стивенс-Джонсон синдроми), токсик эпидермал некролиз (Лаелл синдроми), кўрув нервининг неврити, пўстлоқ генезли кўришни ўткинчи йўқолиши, мушак тиришлари, метаболик ацидоз, гиперурикемия, жуда кам ҳолларда – ўсмани парчаланиш синдроми (баъзида ўлимга олиб келувчи).

Eтопозидни бир эритмада бошқа дори воситалари билан аралаштириш мумкин эмас. рН ишқорий қийматига эга бўлган эритмалар билан фармацевтик номутаносиб. Этопозиднинг ўсмаларга қарши таъсири, у цисплатин билан мажмуада қўлланганида кучаяди (илгари цисплатин билан даволанган беморларда, этопозиднинг чиқарилиши бузилган бўлиши мумкинлигини ҳисобга олиш керак). Препаратнинг иммуносупрессив таъсири ва оғир инфекция ривожланиши мумкинлиги туфайли, химиотерапия вақтида тирик вакциналарни қўллаш тавсия этилмайди. Вакцинацияни даволаш якунланганидан кейин 3 ой ўтгач ўтказиш керак.

Eтопозид цитотоксик ўсмаларга қарши препарат бўлганлиги туфайли, уни тўғри ишлатиш ва у билан тўғри муомала қилиш чораларига риоя қилиш керак. Инфузияни фақат ўсмаларга қарши препаратлар билан ишлашни етарлича тажрибасига эга бўлган тиббий ходимлар ўтказишлари мумкин. Тиббий ходимларга қўлқопларда ишлаш тавсия этилади.  Тери ёки шиллиқ қаватлар билан контакт ҳолида шикастланган соҳаларни дарҳол совунли сув билан ювиш керак. Суяк кўмиги фаолиятини сусайиши этопозиднинг дозасини чекловчи таъсири ҳисобланади. Қоннинг таркибини мунтазам кузатувини даволашни бошлаш олдидан, танаффусларда ва этопозиднинг ҳар бир кейинги курси олдидан ўтказиш керак. Агар этопозид билан даволашгача нурли даволаш ва/ёки химиотерапия ўтказилган бўлса, суяк кўмиги фаолиятини тикланишини таъсинлаш учун, бу икки даволаш турлари орасидаги етарлича интервалга риоя қилиш керак. Тромбоцитлар сони 50000/мкл дан камга ва/ёки нейтрофилларнинг мутлоқ сони 500/мкл гача пасайган ҳолда даволашни қоннинг кўрсатгичлари тўлиқ тиклангунича тўхтатиш керак. Анафилактик реакциялар пайдо бўлганида этопозидни юборишни тўхтатиш ва глюкокортикостероидлар ва/ёки антигистамин препаратлар, инфузион даволаш билан даволашни бошлаш керак. Жигар ёки буйрак етишмовчилиги бўлган беморларга препаратни буюришда эҳтиёткорликка риоя  қилиш керак. Бу препарат мутаген таъсирга эга бўлганлиги туфайли, у одам сперматозоидларининг хромосомаларини шикастланишини чақириши мумкин; шунинг учун этопозид билан даволанаётган эркаклар, контрацептив воситаларни ишлатишлари керак. Этопозид ва бошқа ўсмаларга қарши препаратлар билан мажмуада даволанаётган пациентларда, баъзида лейкоз олди фаза билан ҳам, усиз ҳам ўткир лейкоз ривожланиши мумкин. Этопозид фақат вена ичига инфузия шаклида юбориш учун мўлжалланган, бошқа юбориш йўллари рухсат этилмайди. Препаратни юборишни эҳтиёткорлик билан ўтказиш, инфузия вақтида экстравазацияга йўл қўймаслик керак. Лекин, агар экстравазация юз берса, қуйдаги чоралар ўтказилади: ачишиш ҳисси пайдо бўлган заҳоти юборишни тўхтатиш керак;шикастланган жой атрофига кортикостероиднинг (гидрокортизоннинг) тери ости инекцияси ўтказилади;эритеми йўқолмагунича шикастланган сохага 1% ли гидрокортизон суртмаси суртилади;шикастланган соҳага 24 соатга қуруқ боғлов қўйилади. Этопозид тўлдирувчи сифатида этанол сақлайди: бу жигар касалликлари, алкоголизми ва тутқаноғи бўлган пациентлар учун, шунингдек болалар учун хавф омили бўлиши мумкин.

Ҳомиладорликда қўллаш мумкин эмас (мутаген, тератоген, канцероген таъсири бўлиши мумкин). Д – ФДА бўйича хомилага таъсир қилиш категорияси. Даволаниш вақтида эмизишни тўхтатиш керак (этопозидни кўкрак сутига ўтиши номаълум).

25оС дан юқори бўлмаган хона хароратида сақлансин. Ёруғликдан ҳимоялансин ва оригинал ўрамида сақлансин.

Дозани ошириб юборилишининг асосий тахмин қилинган кўринишлари – миелосупрессия ва меъда-ичак йўллари томонидан токсик самаралар. Даволаш – симптоматик. Специфик антидотии номаълум.

Рецепт бўйича

Бромбутилкаучукли тиқин ва пластик компонентили синдириб олинадиган алюмин қопқоқли рангсиз флаконлар (И тур). 1 флакондан йўриқномаси билан картон қутида.

2 йил.