pushti ranglidan yorqin-qizil rangligacha bo‘lgan tiniq eritma.

Vitamin.

V03V A01

V12 vitamini parenteral qo‘llanganida tizimli qon oqimiga tez kiradi. Qonda uni to‘qimalarga tashuvchi I va II transkobalaminlar bilan bog‘lanadi. Asosan jigarda to‘planadi. Plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 90%. Teri ostiga yoki mushak ichiga yuborilganidan keyin maksimal kontsentratsiyaga erishish vaqti (TCmax) taxminan 1 soatni tashkil qiladi. Jigardan ichakka safro bilan chiqariladi va qonga qayta so‘riladi. Jigardan yarim chiqarilish davri (T1/2) – 500 kun. Buyraklarning normal faoliyatida 7-10% buyraklar orqali, taxminan 50% – ahlat bilan chiqariladi; buyraklar faoliyati pasayganida – 0-7% buyraklar orqali, 70-100% ahlat bilan chiqariladi. Yo‘ldosh to‘sig‘i orqali o‘tadi.

Tanqislik sababidan (Addison-Birmer kasalligi, alimentar makrotsitar anemiya) qat’iy nazar, V12 vitaminining tanqisligi bilan kechuvchi surunkali anemiyalar, anemiyalarni majmuaviy davolash tarkibida (shu jumladan temir tanqisligi, postgemorragik, aplastik anemiya, toksik moddalar va/yoki dori vositalari chaqirgan anemiyalar). Surunkali gepatit, jigar tsirrozi, jigar yetishmovchiligi. Polinevrit, radikulit, nevralgiya (shu jumladan, uch shoxli nerv nevralgiyasi). Funikulyar miyeloz, periferik nervlarning jarohatlari, amiotrofik yon sklerozi, bolalar tserebral falaji, Daun kasalligi. Teri kasalliklari (psoriaz, fotodermatoz, gerpesga o‘xshash dermatit, atopik dermatit). Profilaktika maqsadida – biguanidlar, paraaminosalitsil kislotasi, askorbin kislotasini yuqori dozalarda buyurilganda. V12 vitaminining so‘rilishini buzilishi bilan kechuvchi me’da va ichak kasalliklarida (me’da va ingichka ichakning bir qismining rezektsiyasi, Kron kasalligi, tseliakiya, kamso‘rilish sindromi, spru). O‘tkir nur kasalligida qo‘llanadi.

Preparat teri ostiga, mushak ichiga, vena ichiga va intralyumbal qo‘llanadi. Kattalar. Addison-Birmer kasalligida – sutkada 100-200 mkg dan, kunora teri ostiga; V12 tanqisligi bilan bog‘liq anemiyalarda – sutkada 100-200 mkg dan kunora. Funikulyar miyelozning ko‘rinishlari bilan kechuvchi anemiyalarda va nerv tizimini shikastlanishi bilan kechuvchi makrotsitar anemiyalarda – birinchi haftada 400-500 mkg dan har kuni, so‘ngra – 5-7 kunda 1 marta (bir vaqtda folat kislotasi buyuriladi). Remissiya davrida funikulyar miyelozning belgilari bo‘lmaganida tutib turuvchi doza – 100 mkg dan bir oyda 2 marta, nevrologik simptomlar bo‘lganida – 200-400 mkg dan bir oyda 2-4 marta. O‘tkir postgemorragik va temir tanqisligi anemiyalarida – 30-100 mkg dan haftada 2-3 marta, aplastik anemiyada 100 mkg dan klinik-gematologik yaxshilanish bo‘lgunicha yuboriladi. Markaziy nerv tizimi kasalliklarida, og‘riq sindromi bo‘lgan nevrologik kasalliklarda oshib boruvchi dozalarda – 200 mkg dan 500 mkg gacha, holat yaxshilanganida esa – sutkada 100 mkg buyuriladi. Davolash kursi – 2 hafta. Periferik nerv tizimining jaroxat shikastlanishlarida – 200-400 mkg kunora  40-45 kun davomida. Gepatit va jigar tsirrozida sutkada 30-60 mkg yoki 100 mkg kunora 25-40 kun davomida yuboriladi. O‘tkir nur kasalligi, diabetik nevropatiya, spruda – 60-100 mkg dan har kuni 20-30 kun davomida. Funikulyar miyeloz, amiotrofik yon sklerozi, tarqoq sklerozda – 15-30 mkg dan intralyumbal va har navbatdagi inyektsiyada doza oshiriladi (50, 100, 150, 200 mkg). Intralyumbal inyektsiyalar har 3 kunda qilinadi, kursga hammasi bo‘lib 8-10 inyektsiya zarur. Remissiya davrida funikulyar miyeloz belgilari bo‘lmaganida samarani bir maromda tutib turuvchi davolash uchun 100 mkg dan bir oyda 2 marta, nevrologik simptomlari bo‘lganida – 200- 400 mkg dan bir oyda 2-4 marta buyuriladi. V12 vitaminining tanqisligini bartaraf qilish uchun preparat 1 mg dan har kuni 1-2 hafta davomida, oldini olish uchun – bir oyda 1 marta mushak ichiga va vena ichiga yuboriladi. Davolash davomiyligi shaxsiy ravishda belgilanadi. Kattalar uchun maksimal sutkalik doza – 500 mkg. Bolalar. Tana vazniga 1 mkg/kg dozada teri ostiga yuboriladi, maksimal sutkalik doza 100 mkg. Alimentar anemiya va chala tug‘ilgan bolalar anemiyasida – teri ostiga kuniga 30 mkg har kuni, 15 kun davomida, aplastik anemiyada – 100 mkg dan, klinik-gematologik yaxshilanish bo‘lgunicha. Kasalliklardan keyingi distrofik holatlar, Daun kasalligi va bolalar tserebral falajida – teri ostiga 15-30 mkg dan kunora. Gepatitlar va jigar tsirrozida sutkada 30-60 mkg yoki 100 mkg kunora 25-40 kun davomida yuboriladi. Qo‘llash usuli va dozalari patologiyaga bog‘liq va sutkada 30 mkg dan 100 mkg gacha oraliqda o‘zgarib turadi. Dori shaklining 500 mkg/ml dozasi 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llanmaydi.

Gematologik buzilishlar: giperkoagulyatsiya. Yurak-tomir buzilishlari: taxikardiya, yurak sohasida og‘riq. Nerv tizimi tomonidan buzilishlar: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, nerv qo‘zg‘alishi. Modda almashinuv jarayonlarini buzilishlari: akne, bullyoz toshmalar, ko‘ngil aynishi, terlash, purin almashinuvini buzilishi. Allergik reaktsiyalar: teri ko‘rinishlari (eshakemi, toshma, qichishish), anafilaktik shok. Umumiy buzilishlar: holsizlik, isitma. Mahalliy reaktsiyalar: og‘riq, inyektsiya joyida zichlashish va nekroz.

Preparatning komponentlariga yuqori sezuvchanlik. Eritremiyalar, eritrotsitoz, xavfli o‘smalar, megaloblast anemiya va V12 vitaminining tanqisligi bilan kechuvchi hollaridan tashqari hollarda. O‘tkir tromboembolik kasalliklar. Zo‘riqish stenokardiyasining yuqori funktsional sinfi. 1 ml da 500 mkg tsianokobalamin saqlovchi dori shakli uchun 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llash mumkin emas.

Aminoglikozidlar, salitsilatlar, tutqanoqqa qarshi preparatlar, kolxitsin, kaliy preparatlari preparatni so‘rilishini pasaytiradi, uning kinetikasiga ta’sir qiladi. Kanamitsin, neomitsin, polimiksinlar, tetratsiklinlar bilan bir vaqtda qo‘llanganida tsianokobalaminni so‘rilishi susayadi. Askorbin kislotasi, og‘ir metall tuzlari (tsianokobalaminni faolsizlanishi), tiamin bromidi, piridoksin, riboflavin (tsianokobalamin molekulasida saqlanuvchi kobalt ioni boshqa vitaminlarni buzadi) bilan farmatsevtik jihatdan nomutanosibdir. Tiamin – tiamin chaqirgan allergik reaktsiyalarni rivojlanish xavfi oshadi. Xloramfenikol – preparatga gematopoetik javobni pasaytiradi. Tsitamen – bir vaqtda qo‘llanganida tsitamenning samarasi pasayadi. Peroral kontratseptivlar – qonda tsianokobalaminning kontsentratsiyasini pasaytiradi. Antimetabolitlar va ko‘pchilik antibiotiklar tsianokobalaminning mikrobiologik tekshirish natijalarini o‘zgartiradi. Nomutanosibligi. Tsianokobalaminning molekulasida saqlanuvchi kobalt ioni askorbin kislotasi, tiamin bromidi, riboflavinni bir eritmada parchalanishiga yordam beradi.

Davolash vaqtida periferik qon ko‘rsatkichlarini nazorat qilish kerak: davolashning 5-8 kuni retikulotsitlar soni, temirning kontsentratsiyasi aniqlanadi. Gemoglobinning, eritrotsitlarning miqdori va rangli ko‘rsatkichni bir haftada 1-2 marta 1 oy davomida, so‘ngra – bir oyda 2-4 marta nazorat qilish kerak. Eritrotsitlar soni 4 000 000-4 500 000/mkg gacha oshganida, eritrotsitlarning normal o‘lchamlarga erishilganida, anizo- va poykilotsitozni yo‘qolishida, retikulotsitar krizdan keyin retikulotsitlar soni normal bo‘lganida remissiyaga erishiladi. Gematologik remissiyaga erishilgandan keyin periferik qon nazorati 4-6 oyda 1 martadan kam bo‘lmagan holda o‘tkaziladi. Tromb hosil bo‘lishiga moyilligi bo‘lgan shaxslarda va stenokardiyasi bo‘lgan bemorlarda davolash jarayonida qon ivishini nazorat qilish va ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak. Homiladorlik yoki emizish davrida qo‘llanishi. Homiladorlikda (V12 vitaminining yuqori dozalarida teratogen ta’siri to‘g‘risida yakka ma’lumotlar bor) va emizish vaqtida foyda/xavf nisbatini hisobga olib, shifokor nazorati ostida  ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi. Bolalar. Teri ostiga yuboriladi. Qo‘llash usuli va dozalari patologiyaga bog‘liq va sutkada 30 mkg dan 100 mkg gacha oraliqda o‘zgarib turadi. 500 mkg/ml dori shakli 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llanmaydi. Avtotransportni boshqarishida yoki boshqa mexanizmlar bilan ishlashda reaktsiya tezligiga ta’sir qilish qobiliyati. Davolash vaqtida avtotransportni boshqarish va yuqori diqqat va tezkor reaktsiyalarni talab qiluvchi potentsial xavfli faoliyat turlari bilan shug‘ullanishdan saqlanish kerak. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Dozani oshirib yuborilishida o‘pka shishi, periferik tomirlarning trombozi bo‘lishi mumkin. Davolash simptomatik.

Retsept bo‘yicha

Inyektsiya uchun eritma 0,05% 1 ml. 1 ml dan ampuladan neytral-shishalarda; 10 ampuladan kontur uyali o‘ramda.

2 yil.