tiniq, rangsiz yoki biroz sarg‘ish yoki jigarrang rangli suyuqlik.

Analgetiklar. Opioidlar. Opiumning tabiiy alkaloidlari.

N02AA01.

Teri ostiga va mushak ichiga yuborilganda tizim qon oqimiga tez so‘riladi. Dozaning katta qismi glyukuronidlar va sulfatlar hosil qilib metabolizmga uchraydi. Gistogematik to‘siqlar, shu jumladan gematoentsefalik, yo‘ldosh (homilaning nafas markazini susayishini chaqirishi mumkin) to‘siqlari orqali o‘tadi, ko‘krak sutiga kiradi. Yarim chiqarilish davri 2-3 soatni tashkil qiladi. Metabolitlari ko‘rinishida asosan – 90% buyrak orqali, qolgan qismi – safro bilan, oz miqdorda barcha ichki sekretsiya bezlari tomonidan chiqariladi. Jigar va buyrak funktsiyasini buzilishida, shuningdek keksa yoshdagi patsiyentlarda yarim chiqarilish davri uzayishi mumkin.

Kuchli jadallikdagi, shu jumladan xavfli o‘smalardagi, miokard infarktidagi, og‘ir jarohatlardagi og‘riq sindromi, operatsiyaga tayyorgarlik va operatsiyadan keyingi davrda qo‘llanadi.

Dozalash tartibi individual ravishda tanlanadi. Odatda, kattalarga teri ostiga va mushak ichiga 1 ml (10 mg morfin gidroxloridi), vena ichiga sekin – 0,5-1 ml dan (5-10 mg morfin gidroxloridi) yuboriladi. Keksa yoshdagi patsiyentlarda va ruhiy holatini buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda; jigar va buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda dozani kamaytirish kerak. Morfin onkologik kasalliklarda tanlov opioidi bo‘lib hisoblanadi. Og‘riqning kuchiga qarab tegishli doza har 12-24 soatda qo‘llanadi. Kattalarga teri ostiga yuborilgandagi maksimal dozalari: bir martalik – 2 ml (20 mg morfin gidroxloridi), sutkalik – 5 ml (50 mg morfin gidroxloridi). 2 yoshdan oshgan bolalarga teri ostiga yoshiga qarab: ikki yoshdagi bolalarga bir martalik doza 0,1 ml (1 mg morfin gidroxloridi), sutkalik – 0,2 ml (2 mg morfin gidroxloridi); 3-4 yoshdagi bolalar: bir martalik doza – 0,15 ml (1,5 mg), sutkalik – 0,3 ml (3 mg); 5-6 yoshdagi bolalar: bir martalik doza – 0,25 ml (2,5 mg), sutkalik – 0,75 ml (7,5 mg); 7-9 yoshdagi bolalar: bir martalik – 0,3 ml (3 mg), sutkalik – 1 ml (10 mg); 10-14 yoshdagi bolalar: 0,3-0,5 ml (3-5 mg), sutkalik – 1-1,5 ml (10-15 mg).

Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: uzoq vaqt qo‘llanilganda – bradikardiya yoki taxikardiya, yurak ritmini buzilishi, ortostatik gipotenziya. Nafas tizimi tomonidan: nafasni susayishi, bronxospazm. Nerv tizimi tomonidan: sedativ yoki qo‘zg‘atuvchi ta’siri (ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda), deliriy, gallyutsinatsiyalar, keyinchalik bosh miyada qon aylanishini buzilishi ehtimoli bilan kechuvchi bosh miya ichki bosimini oshishi, gipotermiya, bosh og‘rig‘i, kayfiyatni o‘zgarishi, qorachiqlarni torayishi. Yuqori dozalar qo‘llanilganda eyforiya va mushak rigidligi rivojlanishi mumkin. Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, qabziyat, og‘izni qurishi, keyinchalik o‘t enzimlari darajasini oshishi bilan kechuvchi o‘t chiqarish yo‘llari spazmi. Siydik chiqarish tizimi tomonidan: prostata bezi adenomasida va uretra stenozida siydik chiqishini buzilishi yoki yomonlashishi. Boshqalar: allergik reaktsiyalar, shu jumladan toshma, qichishish, eshakemi, anafilaktik shok va angionevrotik shish.

Nafas markazini susayishi oqibatidagi nafas olishni buzilishi, bronxospazmga moyillik, og‘ir jigar yetishmovchiligi, bosh-miya jarohati, bosh miya ichki gipertenziyasi, insult, kaxeksiya, epiteptik status, kuchli xoldan toyish, noma’lum etiologiyali qorin og‘rig‘i, o‘tkir alkogolli intoksikatsiya, deliriy, 2 yoshgacha bo‘lgan bolalar, monoaminoksidaza ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llash, isitma, morfin gidroxloridiga individual yuqori sezuvchanlikda qo‘llash mumkin emas.

Markaziy nerv tizimiga depressiv ta’sir ko‘rsatuvchi boshqa preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda markaziy nerv tizimini bostirilishi kuchayishi mumkin; beta-adrenoblokatorlar bilan – morfin gidroxloridining markaziy nerv tizimiga bostiruvchi ta’siri kuchayadi; butadion bilan – morfin gidroxloridi to‘planishi mumkin; dopamin bilan – morfin gidroxloridining analgezatsiya qiluvchi ta’siri kamayadi; tsimetidin bilan – morfin gidroxloridi tomonidan nafasni bostirilishi kuchayadi; fenotiazin hosilalari va barbituratlar bilan – gipotenziv samarani va morfin gidroxloridi tomonidan nafasni bostirilishi kuchayadi. Barbituratlar (ayniqsa fenobarbital) yoki narkotik analgetiklarni uzoq vaqt qo‘llash keyishgan tolerantlikni rivojlanishini chaqiradi. Xlorpromazin morfin gidroxloridining analgetik, shuningdek miotik va sedativ samaralarini kuchaytiradi. Nalokson narkotik analgetiklar chaqirgan nafasni bostirilishi va analgeziyani bartaraf etadi. Nalorfin narkotik analgetiklarning og‘riq qoldiruvchi ta’sirini saqlab qolib, ular chaqirgan nafas depressiyasini bartaraf etadi.

Tug‘ruqni og‘riqsizlashtirish uchun qo‘llanilmasin, chunki morfin gidroxloridi yo‘ldosh to‘sig‘idan o‘tadi va yangi tug‘ilgan chaqaloqda nafasni susayishini chaqirishi mumkin. Jigar va buyrak funktsiyasini buzilishi, gipotireoz, buyrak usti bezi po‘stloq qismi yetishmovchiligi, prostata bezi gipertrofiyasi, shok, miasteniya, me’da-ichak yo‘llarining yallig‘lanish kasalliklari, shuningdek 60 yoshdan oshgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak. Morfin gidroxloridi yaqqol eyforiya chaqiradi. Morfin gidroxloridi takroran qo‘llanilganda ruhiy va jismoniy qaramlik tez (davolash boshlanganidan 2-14 kundan keyin) rivojlanadi. Uzoq vaqt davolash to‘xtatilgandan keyin bir necha soat o‘tgach bekor qilish sindromi yuzaga kelishi va 36-72 soatdan keyin maksimumga yetishi mumkin. Davolash davrida alkogolni iste’mol qilish mumkin emas. Doza oshirib yuborilganda bemor hushida bo‘lganida faollashtirilgan ko‘mirni peroral qo‘llash mumkin. Nafas yetishmovchiligi respirator tutib turishni va stimulyatsion opioid antagonistni – naloksonni qo‘llashni talab etadi, lekin uni narkotikka qaram shaxslarda qo‘llash bekor qilish simptomi rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Samarani bir maromda saqlab turuvchi davolash respirator tutib turish va naloksonni yuborish orqali shok holatidan chiqarishni o‘z ichiga oladi. Preparatning yuborilgan miqdori nafas yetishmovchiligi va komatoz holatning darajasiga bog‘liq. Preparatning yuqori dozalarini qo‘llash, ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlarda nafas depressiyasi va tsirkulyator yetishmovchilik va komatoz holati rivojlanishi bilan kechuvchi gipotenziyaga olib kelishi mumkin. Nojo‘ya reaktsiyalarni rivojlanishi opioid retseptorlarga individual sezuvchanligiga bog‘liq. 2 yoshgacha bo‘lgan bolalarda tirishishlar yuzaga kelishi mumkin, yuqori dozalarda qo‘llanilganda buyrak yetishmovchiligi avj olishi mumkin. Konvulsiyalar ko‘pincha bolalarda kuzatiladi. Preparatning toksikligi morfinga individual sezuvchanlik va yuborilgan preparatning miqdoriga bog‘liq. Komatoz holat qorachiqlarni torayishi, nafas depressiyasi bilan namoyon bo‘ladi, bu dozani oshirib yuborilishidan dalolat beradi. Qorachiqlarni kengayishi gipoksiya rivojlanishidan dalolat beradi. Doza oshirib yuborilgandan keyin o‘pka shishi o‘limning umumiy sababi bo‘lib hisoblanadi.

Homiladorlik va emizish davrida preparatni qo‘llash mumkin emas.

Original o‘ramida, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Erta va kechki ko‘rinishlar – nafas markazi funktsiyasini susayishi. Davolash: umumiy reanimatsion choralar, opioid retseptorlarning antagonistlari va agonist-antagonistlarini (nalokson, nalorfin) yuborish. Morfin gidroxloridi bilan zaharlanganda spetsifik antidot bo‘lib nalokson (0,01 mg/kg dan vena ichiga, zarurati bo‘lganida – har 20-30 minutda, so‘ngra nafas tiklanguncha 2 soat tanaffus bilan mushak ichiga) hisoblanadi. Transfuzion davolash, oksigenoterapiya, peritoneal dializ o‘tkaziladi. Analeptiklarni qo‘llash mumkin emas.

Retsept bo‘yicha

1 ml dan ampulalarda; 5 ampuladan blisterda; 20 blisterdan karton qutida.

3 yil