tiniq, deyarli rangsiz, biroz qovushqoq eritma.

plazma o‘rnini bosuvchi vositalar.

V05AA05

Vena ichiga yuborilganidan so‘ng, preparat butun qon tomirlar tizimi bo‘ylab bir tekis taqsimlanadi. Eng kichik molekulyar massaga ega bo‘lgan dekstran molekulalari buyrak orqali chiqariladi. Preparatni taxminan 50% 6 soat davomida va 75% 24 soat davomida chiqariladi. Qolgan 25% qisman gidrolizga uchraydi va siydik hamda, qisman axlat bilan chiqariladi va qisman oksidlanadi. Dekstranning chiqarilmagan molekulalari qon-tomirlardan tashqari bo‘shliqlar bo‘ylab taqsimlanadi va vaqtinchalik retikuloendotelial tizimda saqlanadi, ushbu molekulalardan ayrimlari limfa orqali qon tomirlar havzasiga qaytadi. Chiqarilmagan dekstran bir necha hafta davomida asta-sekin oksidlanadi

Preparat kapillyar qon oqimini buzilishlarida, jarohat, operatsion va kuyish oqibatidagi shokni oldini olish va davolash uchun; arterial va venoz qon aylanishini buzilishlarida; trombozlar va tromboflebitlarda, endarteriitda; sun’iy qon aylanish apparatini yordamida o‘tkaziladigan yurakdagi operatsiyalarda (perfuzion suyuqlikka qo‘shish uchun); mahalliy tsirkulyatsiyani yaxshilash uchun qon-tomirlar va plastik jarrohlikda; kuyishlar, peritonit, pankreatitda dezintoksikatsiya uchun, shuningdek preparat to‘r pardaning va ko‘ruv nervining kasalliklarida (miopiya bilan asoratlangan, to‘r parda distrofiyasi va boshqalarda ) shox parda va tomirli qavatning yallig‘lanish jarayonlarida, organizmni suvsizlanishida, buyraklarning filtratsion xususiyati pasayganida qo‘llanadi.

Preparat parenteral: vena ichiga (oqim bilan, oqimli-tomchilab va tomchilab) buyuriladi. Preparatning dozalari va yuborish tezligi bemorning umumiy holati va ko‘rsatmalarga muvofiq individual ravishda tanlanadi. Shoshilinch hollardan tashqari, preparatni bevosita qo‘llashdan oldin teri sinamasi o‘tkaziladi. Buning uchun bilakning ichki yuzasi o‘rta qismidagi inyektsiya qilinadigan joy etanol bilan ishlov berilganidan keyin teri ichiga (t/i) 0,05 ml eritma limon po‘stlog‘i ko‘rinishida yuboriladi. Inyektsiyadan so‘ng 10-15 minut o‘tgach, inyektsiya joyida 1,5 mm diametrdan ortiq qizarishni paydo bo‘lishi, tugunchalar hosil bo‘lishi yoki ko‘ngil aynishi, bosh aylanishi ko‘rinishidagi organizmning umumiy reaktsiyalari va boshqalarni paydo bo‘lishi preparatga nisbatan bemorning o‘ta yuqori sezuvchanligidan dalolat beradi (xavf guruhi). Preparat qo‘llanganida biosinamani o‘tkazish shart: preparatning birinchi 5 tomchisi asta-sekin yuborilganidan so‘ng 3 minutga to‘xtatiladi, so‘ngra yana 30 tomchi yuboriladi va yana 3 minutga to‘xtatiladi. Reaktsiya bo‘lmasa, preparatni yuborish davom ettiriladi. Sinamaning natijalari albatta kasallik tarixida qayd etiladi. Kapillyar qon oqimini buzilishlarida (shokning turli shakllari) v/i tomchilab yoki oqimli-tomchilab, 0,5 dan 1,5 l gacha dozada, gemodinamik ko‘rsatkichlar hayot uchun xavf tug‘dirmaydigan darajaga barqarorlashgunicha yuboriladi. Zarurati bo‘lganida preparatning miqdori 2 l gacha oshirilishi mumkin. Bolalarda shokning turli shakllarida tana vazniga 5-10 ml/kg hisobida yuboriladi, zarurati bo‘lganida dozasi tana vazniga 15 ml/kg gacha oshirilishi mumkin. Gematokrit ko‘rsatkichini 25% dan kamaytirish tavsiya etilmaydi. Yurak qon-tomirlarda o‘tkaziladigan va plastik operatsiyalarda v/i tomchilab, bevosita jarrohlik aralashuvdan oldin, kattalarga va bolalarga tana vazniga 10 ml/kg dozada 30-60 minut davomida, operatsiya vaqtida kattalarga – 500 ml, bolalarga – tana vazniga 15ml/kg dan yuboriladi. Operatsiyadan keyin preparat vena ichiga tomchilab (60 minut davomida) 5-6 kun davomida: kattalarga – tana vazniga 10 ml/kg, bir marta; 2-3 yoshgacha bo‘lgan bolalarga – tana vazniga 10 ml/kg dan sutkada 1 marta, 8 yoshgacha bo‘lgan bolalarga – tana vazniga 7-10 ml/kg dan sutkada 1-2 marta; 13 yoshgacha bo‘lgan bolalarga – tana vazniga 5-7 ml/kg dan sutkada 1-2 marta yuboriladi. 14 yoshdan oshgan bolalarga kattalar uchun mo‘ljallangan dozalarda buyuriladi. Sun’iy qon aylanishi yordamida o‘tkaziladigan operatsiyalarda oksigenator nasosini to‘ldirish uchun preparat qonga bemorning tana vazniga 10-20 ml/kg hisobida qo‘shiladi. Perfuzion eritmadagi dekstranning kontsentratsiyasi 3% dan oshmasligi kerak. Operatsiyadan keyingi davrda preparatning dozasi kapillyar qon oqimini buzilishlarida qo‘llanadigan dozalarda qo‘llanadi. Dezintoksikatsiya maqsadida preparat 500 dan 1250 ml gacha bo‘lgan bir martalik dozada (bolalarga tana vazniga 5-10 ml/kg) 60-90 minut davomida v/i tomchilab yuboriladi. Zarurati bo‘lganida birinchi sutkada yana 500 ml preparatni yuborish mumkin (bolalarda preparatni yuborish birinchi sutkalarda yuqorida keltirilgan dozalarda qaytarilishi mumkin). Keyingi kunlarda preparat tomchilab yuboriladi, kattalarga 500 ml sutkalik dozada, bolalarga – tana vazniga 5-10 ml/kg hisobida yuboriladi. Suv-elektrolitlar muvozanatini normallashtirish uchun (ayniqsa suvsizlangan bemorlarni davolashda va jarrohlik operatsiyalardan keyin muhim) preparat bilan birga kristalloid eritmalarni (Ringer va Ringer-atsetati va boshqalar) teng miqdorda yuborish maqsadga muvofiqdir, preparat, odatda diurezni oshiradi (diurezni kamayishi bemor organizmini suvsizlanganligini ko‘rsatadi). Oftalmologiya amaliyotida elektroforez yo‘li bilan qo‘llanadi, umumiy qabul qilingan usulda o‘tkaziladi. Bir muolaja uchun 10 ml preparat sarflanadi. Muolaja kuniga 1 marta o‘tkaziladi, ham musbat, ham manfiy qutblardan yuboriladi. Tok zichligi – 1,5 mA/kv.sm gacha bo‘ladi. Muolajaning davomiyligi – 15-20 minutni tashkil etadi. Davolash kursi 5-10 muolajadan iborat bo‘ladi.

Allergik reaktsiyalar (kollapsni rivojlanishi bilan kechuvchi anafilaktik reaktsiyalar – bunday holatlarda kaltsiy xloridi, glyukoza eritmasi, antigistamin preparatlar yuboriladi), qon ketishi va o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin.

Preparatning komponentlariga o‘ta yuqori sezuvchanlik, trombotsitopeniya, buyrak kasalliklari (anuriya bilan kechuvchi), yurak yetishmovchiligi, qandli diabet, uglevodlar almashinuvini buzilishi, laktatsiya davri va suyuqlikni katta miqdorda yuborish mumkin bo‘lmagan hollarda qo‘llash mumkin emas.

Dekstranni infuzion eritmalarga qo‘shish uchun rejalashtirilgan dori vositalari bilan mos kelishini oldindan tekshirish kerak.

Yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarga, politsitemiyada preparatni yuborish zarur bo‘lgan holatlarda, juda ehtiyotkorlik bilan yuborilishi kerak. Suyuqlikning dozasi oshirib yuborilishidan hamisha ehtiyot bo‘lish kerak. Allergik reaktsiyalar paydo bo‘lishi mumkinligi tufayli, eritmaning birinchi 10-20 ml ni asta-sekin, patsiyentning holatini nazorati ostida yuborish tavsiya etiladi. Arterial gipertenziyani rivojlanishi mumkinligini e’tiborga olish va uni jadal davolash uchun muvofiq vositalar talab etilishi mumkinligini hisobga olish kerak. Yaqqol suvsizlangan patsiyentlarda dekstranni yuborishdan oldin suyuqlik tanqisligini oldindan tiklash tavsiya etiladi, ularni yuborish tezligi soatiga 500 ml dan oshmasligi kerak. Tavsiya etilgan dozalarda yuborish gemostaz tizimiga deyarli ta’sir qilmaydi. Tavsiya etilgan dozadan oshirish qon ketishi vaqtini uzaytirishi mumkin. Preparatni homilador ayollarga buyurish zarurati bo‘lganida, preparat qat’iy shifokor nazorati ostida buyuriladi. Dekstranni yuborish qon guruhini aniqlashga va standart usullar bilan kesishgan sinamalarni o‘tkazishga to‘sqinlik qilmaydi (tekshirishdan oldin eritrotsitlarni 0,9% NaCl eritmasida yuvish tavsiya etiladi). Qonda dekstranni borligi papainga asoslangan fermentli usullarning natijalariga ta’sir qilishi mumkin. Qondagi glyukozaning miqdori sulfit va sirka kislotalarining eritmalari yordamida aniqlanganida, glyukozaning kontsentratsiyasi aslida bo‘lishi kerak bo‘lgan kontsentratsiyaga nisbatan ko‘proq bo‘lishi mumkin (ular dekstranni gidrolizlashi mumkin). Dekstran qonning tiniqligini pasaytiradi va uni qonda mavjudligi bilirubin va oqsilning kontsentratsiyasini aniqlash natijalarini o‘zgartirishi mumkin. Dekstranni yuborishdan oldin bilirubin va oqsilning kontsentratsiyalarini aniqlash uchun qon sinamalarini olish tavsiya etiladi. Dekstran katta hajmlarda tez yuborilganida o‘tkir chap qorincha yetishmovchiligi va o‘pka shishi rivojlanishini qo‘zg‘atishi mumkin. Preparat muzlatishga chidamli va –10°S haroratda tashilishi mumkin. O‘ramining germetikligi saqlangan holda, preparatni muzlashi,uni qo‘llashga qarshi ko‘rsatma bo‘lib hisoblanmaydi. Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach ishlatilmasin.

25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Haroratni keskin o‘zgarishlaridan saqlansin.

Tavsiya etilgan terapevtik dozalardan yuqori (tana vazniga 15 ml/kg dan ortiq) dozalarda qo‘llanganida, qon oqishini, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanishini chaqirishi mumkin. Davolash: simptomatik davolash o‘tkaziladi.

Retsept bo‘yicha

Eritma 250 ml va 500 ml dan plastik flakonlarda; 1 flakon qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylanadi.

2 yil.