Alendronat me’da-ichak yo‘llarining yuqori bo‘limlarini shilliq qavatiga mahalliy ta’sirlovchi ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Alendronat me’da-ichak yo‘llarining faol kasalliklari (disfagiya, qizilo‘ngachning kasalliklari, gastrit, duodenit) yoki anamnezida me’da-ichak yo‘llarining jiddiy kasalliklari (peptik yara, me’da-ichak yo‘llaridan faol qon ketishi yoki me’da-ichak yo‘llarining yuqori bo‘limlarini jarrohlik yo‘li bilan davolash, piloroplastikadan tashqari) bo‘lgan patsiyentlarda qo‘llanganida, kasallikning kechishini potentsial zo‘rayishi mumkinligi tufayli, ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Preparat qizilo‘ngachning ma’lum Barret yarasi bo‘lgan patsiyentlarga buyurilganida aniq patsiyent uchun alendronatni qo‘llashdan kutiladigan foyda va potentsial havf nisbatini baholash kerak.
Alendronat qabul qilayotgan patsiyentlarda, qizilo‘ngach tomonidan (ba’zida og‘ir va gospitalizatsiyani talab etuvchi) ezofagit, qizilo‘ngach yarasi va eroziyasi, kam hollarda qizilo‘ngachni keyinchalik torayishi bilan kechuvchi reaktsiyalar kuzatilgan.
Shu sababli, shifokorlar qizilo‘ngach tomonidan kuzatilishi mumkin bo‘lgan reaktsiyalarni ko‘rsatuvchi belgilar va simptomlarni yodda tutishlari kerak.
Qizilo‘ngachni, disfagiya, yutganda og‘riq yoki to‘sh suyagi orqasida og‘riq, jig‘ildon qaynashini paydo bo‘lishi yoki kuchayishi kabi ta’sirlanish simptomlari rivojlanganida alendronat bilan davolashni to‘xtatish va tibbiy yordamga murojaat qilish kerakligi yuzasidan patsiyent ogohlantirilgan bo‘lishi kerak.
Alendronat preparatini noto‘g‘ri qabul qilayotgan va/yoki qizilo‘ngach tomonidan simptomlar rivojlanganidan keyin ham uni qo‘llashni davom ettirayotgan patsiyentlarda qizilo‘ngach tomonidan kuzatiladigan og‘ir darajadagi noxush ko‘rinishlarni rivojlanish havfi yuqori bo‘ladi.
Shifokorni patsiyentga ma’lumot berganligi, patsiyent esa preparatni qabul qilish xaqidagi ma’lumotni e’tiborga olganligi juda muhimdir, yo‘riqnomaga rioya qilmaslik qizilo‘ngach tomonidan noxush reaktsiyalarni rivojlanish havfini oshirishi mumkin.
Me’da va o‘n ikki barmoq ichakning yarasi, ba’zida og‘ir darajada va asoratlar bilan kechuvchi yaralar rivojlanganligi (operatsiyadan keyin qo‘llanganida) yuzasidan juda kam xabarlar mavjud.
Rak bilan xastalangan va bisfosfonatlarni, asosan vena ichiga olgan patsiyentlarda odatda tishni olib tashlash va/yoki mahalliy infektsiya (shu jumladan osteomiyelit) bilan bog‘liq jag‘ osteonekrozini rivojlanish holatlari yuzasidan xabar berilgan.
Bunday patsiyentlarning ko‘pchiligi kimyoterapiya va kortikosteroidlar olishgan.
Jag‘ osteonekrozi shuningdek osteoporoz bilan xastalangan, bisfosfonatlarni peroral qabul qilgan patsiyentlarda ham kuzatilgan.
Jag‘ osteonekrozini individual rivojlanish havfi baholaganda quyidagi omillarni inobatga olish kerak: bisfosfonatning faolligi (alendronat kislotasi uchun maksimal), qo‘llash usuli va umumiy dozasi;onkologik kasalliklarni borligi, kimyoterapiya, rentgenterapiya, kortikosteroidlarni qo‘llash, chekish;anamnezida tish kasalliklarini borligi, og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasiga rioya qilmaslik, periodont kasalligi, noinvaziv stomatologik muolajalar va yomon tanlangan tish protezlari.
Peroral bisfosfonatlar bilan davolashni boshlashdan avval patsiyentlarning tishlarini ko‘ruvdan o‘tkazish bilan muvofiq profilaktik davolash o‘tkazish kerak.
Davolanish vaqtida patsiyentlar imkon boricha invaziv stomatologik muolajalarni o‘tkazishdan saqlanishlari kerak.
Bisfosfonatlar bilan davolanish vaqtida jag‘ osteonekrozi rivojlangan patsiyentlarni jarrohlik stomatologik davolash ularning holatini yomonlashtirishi mumkin.
Stomatologik davolash o‘tkazish talab etilgan patsiyentlarda bisfosfonatlarni qo‘llash to‘xtatilganida jag‘ osteonekrozini rivojlanish havfini pasayishidan dalolat beruvchi ma’lumotlar mavjud emas.
Davolash rejasi davolovchi shifokor tomonidan har bir patsiyent uchun foyda va havf nisbatini klinik baholashga asoslanishi kerak.
Bisfosfonatlar bilan davolanish vaqtida barcha patsiyentlar og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasiga sinchkov rioya qilishlari, muntazam stomatologik ko‘ruvlarni o‘tkazish va og‘iz bo‘shlig‘i tomonidan tishlarni qimirlashi, og‘riq yoki shishni paydo bo‘lishi kabi barcha simptomlar xaqida xabar berishi kerak.
Bisfosfonatlar bilan davolanganda, ayniqsa uzoq muddat davolanganda tashqi eshituv yo‘lini osteonekrozi kuzatilgan.
Tashqi eshituv yo‘lining osteonekrozini kuzatilishi mumkin bo‘lgan havf omillari: steroidlarni qo‘llash, kimyoterapiya va/yoki mahalliy omillar (infektsiya va jarohatlar) hisoblanadi.
Bisfosfonatlar qabul qilayotgan va eshitish a’zolari tomonidan simptomlar, shu jumladan surunkali quloq infektsiyalari bo‘lgan patsiyentlarda tashqi eshituv yo‘lining osteonekrozi rivojlanishi mumkinligini inobatga olish kerak.
Bisfosfonatlarni qabul qilayotgan patsiyentlarda suyaklar, bo‘g‘imlarda va/yoki mushaklarda og‘riq kuzatilgan.
Preparat qayd etilgandan keyin qo‘llanganida ushbu simptomlar kam hollarda og‘irlashgan va/yoki ish qobiliyatini yo‘qolishiga olib kelgan.
Bunday simptomlar namoyon bo‘lish boshlangungacha bo‘lgan vaqt davolash boshlangandan so‘ng bir kundan bir necha oygacha tebranib turgan.
Ko‘pchilik patsiyentlarda davolash tugaganidan so‘ng simptomlarni yengillashishi kuzatilgan.
Qisman patsiyentlarda preparat takroran buyurilganida simptomlarni qayta yuzaga kelishi kuzatilgan.
Son suyagini atipik ko‘st osti va diafizar sinishlari bisfosfonatlar bilan davolanganda, ayniqsa osteoporoz uzoq muddat davomida davolangan patsiyentlarda kuzatilgan.
Bunday ko‘ndalang yoki qiyshiq ko‘ndalang sinishlar son suyagining istalgan joyida, bevosita kichik ko‘st ostidan boshlab, bevosita bo‘rtiq usti kengaygan joyigacha kuzatilishi mumkin.
Bunday sinishlar minimal jarohatlarda yoki jarohatlarsiz ham yuz beradi, va ayrim patsiyentlarda sonda yoki chov sohasida og‘riq bilan kechadi; rentgen suratlarda son suyagini butunlay sinishi yuz berishidan bir necha hafta yoki oy oldin stress sinish belgilari tez-tez kuzatiladi.
Sinishlar ko‘proq ikki tomonlama bo‘ladi, shuning uchun bitta son suyagining tanasini sinishi bo‘lgan patsiyentlarda ikkinchi oyoqning son suyagini ham ko‘ruvdan o‘tkazish kerak.
Bunday sinishlarni yomon bitganligi xaqida xabar berilgan.
Son suyagini atipik sinishiga shubha qilingan patsiyentlarda foyda havf nisbatiga asoslanib patsiyentning holatini baholash o‘tkazilgunicha bisfosfonatlarni bekor qilish mumkinligini ko‘rib chiqish kerak.
Bisfosfonatlar bilan davolanish vaqtida chov sohasida yoki son suyagining ichki yoki tashqi tomonida og‘riq paydo bo‘lgan har qanday holatlarda xabar berish kerakligi yuzasidan patsiyentlarni ogohlantirish kerak; son suyagini butunlay sinishi kuzatilmaganligini aniqlash uchun bunday simptomlar bo‘lgan barcha patsiyentlarni baholash kerak.
Preparat qayd etilgandan keyin qo‘llanganida kam hollarda og‘ir darajadagi teri reaktsiyalari, shu jumladan Stivens-Djonson sindromi va toksik epidermal nekroliz rivojlanganligi xaqida xabar berilgan.
Londromaks 70 mg preparatini qabul qilish o‘tkazib yuborilganida, dozasini ertasiga ertalab, patsiyentning yodiga tushganidan keyin qabul qilish kerak.
Bir kunda ikkita tabletka qabul qilish mumkin emas; dastlab belgilangan qo‘llash tartibiga, ya’ni bir tabletkadan haftada bir marta qabul qilish tartibiga qaytish kerak.
Alendronat buyrak faoliyatini buzilishi bo‘lgan, kalavalar filtratsiyasi tezligi minutiga 35 ml dan kam bo‘lgan patsiyentlarga tavsiya etilmagan.
Osteoporozni rivojlanishiga olib keluvchi boshqa sabablarni ko‘rib chiqish kerak.
Alendronat bilan davolashni boshlashdan oldin gipokaltsiyemiyani muvofiqlashtirish kerak.
Minerallar (D vitamini tanqisligi va gipoparatireoidizm kabilar) metabolizmini izdan chiqaradigan boshqa buzilishlarni samarali davolash kerak.
Bunday holatlari bo‘lgan patsiyentlarni Londromaks 70 mg tabletkalari bilan davolash vaqtida qon zardobida kaltsiyning darajasini va gipokaltsiyemiyaning simptomlarini nazorat qilish kerak.
Alendronatni suyaklardagi minerallarning miqdorini oshishiga ijobiy ta’sir qilishi sababli, ayniqsa glyukokortikoidlarni qabul qilayotgan patsiyentlarning qon zardobida kaltsiy va fosfatlarning darajasi pasayishi mumkin, chunki ularda kaltsiyni so‘rilishi pasayishi mumkin.
Bunday pasayish odatda ahamiyatsiz hisoblanadi va simptomsiz kechadi.
Shunday bo‘lsa ham, kam hollarda simptomatik gipokaltsiyemiya xaqida xabar berilgan, u ayrim hollarda yaqqol ifodalangan va moyillik holatlari (gipoparatireoidizm, D vitamini tanqisligi va kaltsiyni malabsorbtsiyasi) bo‘lgan patsiyentlarda ko‘proq rivojlangan.
Kaltsiy va D vitaminini yetarli darajada iste’mol qilishni ta’minlash ayniqsa glyukokortikoidlarni qabul qilayotgan patsiyentlar uchun muhimdir.
Yordamchi moddalar Ushbu preparat tarkibida laktoza saqlaydi.
Galaktozani o‘zlashtirolmaslik, Lapp laktaza yetishmovchiligi yoki glyukoza-galaktoza malabsorbtsiyasi kabi kam uchraydigan nasliy muammolari bo‘lgan shaxslar ushbu preparatni qabul qilish mumkin emas.
Homiladorlik va laktatsiya davrida qo‘llanishi Homiladorlikda Londromaks preparatini qo‘llash mumkin emas.
Homilador ayollarda alendronat natriyni qo‘llash yuzasidan ma’lumotlar yetarli emas.
Hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlarda homiladorlikka, embriofetal yoki postnatal rivojlanishga bevosita zararli ta’siri aniqlanmagan.
Homilador kalamushlarda alendronat natriyni qo‘llash gipokaltsiyemiya bilan bog‘liq bo‘lgan distotsiyani chaqirgan.
Laktatsiya davrida preparatni buyurish zarurati bo‘lganida emizishni to‘xtatish kerak.
Pediatriyada qo‘llanishi Londromaks bolalardagi osteporozda havfsizligi va samaradorligi yuzasidan mavjud bo‘lgan ma’lumotlar yetarli bo‘lmaganligi sababli 18 dan kichik bo‘lgan bolalarda qo‘llash tavsiya etilmagan.
Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri Avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’sirini o‘rganish bo‘yicha tadqiqotlar o‘tkazilmagan.
Shunga qaramasdan, Londromaks preparati qo‘llanganida kuzatiladigan ma’lum noxush reaktsiyalar ayrim patsiyentlarning avtotransportni haydash va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ng ishlatilmasin.