тиниқ, деярли рангсиз ёки сариқ, қаҳрабо ёки кўкимтир рангли бироз қовушқоқ суюқлик.

қон плазмасининг препаратлари ва плазма ўрнини босувчи препаратлар.

V05AA01.

Албумин – одам қонининг оқсил фракциясини таркибий қисми бўлган табиий оқсилдир. Албуминнинг молекуляр массаси – 69,000 бульвар. Одам қонининг нормал плазмасида оқсилларнинг тахминан 60% ни албумин ташкил қилади. Албуминнинг оқсил молекуласи таркибига барча 20 аминокислоталар киради. Албуминнинг синтези жигарда содир бўлади. Одатдаги шароитларда албуминнинг умумий алмашма пули тана вазнига 4-5 г/кг ни ташкил қилади, ундан 40-45% томир ичида ва 55-60% томирдан ташқарида бўлади. Капиллярлар ўтказувчанлигини ошиши албуминнинг кинетикасини ўзгартиради ва оғир куйишлар ёки септик шок каби ҳолатларда бу тақсимланиш бузилади. Одатдаги шароитларда албуминнинг ўртача ярим чиқарилиш вақти тахминан 19 кунни ташкил қилади. Синтез ва парчаланиш орасидаги мувозанат одатда тескари алоқа принципи бўйича бошқарилиши ҳисобига амалга оширилади. Чиқарилиши асосан хужайра ичида лизосомал протеазалар фаоллиги ҳисобига юз беради. Юборилган албуминнинг 10% дан камроғи қуйилганидан кейинги биринчи 2 соатда қон томир ҳавзасидан чиқади. Қуйилишнинг плазма ҳажмига таъсирида аҳамиятли шахсий фарқлар бор. Айрим пациентларда плазма ҳажмини ошиши бирнеча соат давомида сақланиши мумкин. Бироқ критик ҳолатдаги пациентларда албуминни томир хавзасидан чиқиш тезлигини чамалаб бўлмайди.

йўлдош тўқималарни шиши билан ёки усиз, онкотик босимни пасайиши (15 мм сим. уст. паст) билан бирга кечувчи, гипопротеинемия ва гипоалбуминемия (плазмада албумин миқдорини 30 г/л дан пасайиши, ёки умумий оқсилни 50 г/л дан пасайиши),шок (гиповолемик, геморрагик, травматик, операцион, токсик, йирингли–септик) дегидратация ва қонни “қуюқлашишида” айланаёган қон хажмини ошириш мақсадиданефритлардаги нефротик синдромоғир куйишларянги туғилган чақалоқларнинг гемолитик касаллиги, янги туғилган чақалоқлардаги гипербилирубинемия-қон қуйишни ўтказиш вақтида юз беради (қондаги эркин билирубин даражасини камайтириш мақсадида)ўткир жигар етишмовчилиги; жигарнинг ўткир некрози (плазманинг онкотик босимини тутиб туриш мақсадида ҳам, ва қон плазмасидаги ошиқча эркин билирубин миқдорини боғлаш мақсадида ҳам)асцит (айланаётган қоннинг хажмини тутиб туриш учун)мия шишисунъий қон айланишини ишлатиш билан ўтказиладиган операциялардаволовчи плазмаферез, гемодиализкатталардаги ўткир рецептор дистресс синдроми (волемик зўриқишда диуретиклар билан бирга)операциядан олдинги гемоделюцияни ўтказиш ва аутоқон компонентларини тайёрлашда қўлланади.

Одам албумини катталар ва болаларга вена ичига томчилаб ва оқим билан юборилади. Қон плазмасидаги албуминнинг концентрациясини мониторингини ўтказиш ва гемодинамика кўрсаткичларни назорат қилиш тавсия этилади. Қуйиш тезлигини пациентларнинг ҳолати ва кўрсатмаларга қараб танлаш керак. Плазмани вена ичига қуйишда, қуйиш тезлиги юқорироқ бўлиши мумкин ва у қонни йўқотиш тезлигига мувофиқ бўлиши керак. Албумин вена ичига томчилаб минутига 3 мл тезликда ёки 10% эритма учун минутига кўпи билан 50 томчи тезликда юбориш керак. Максимал юбориш вақти – 3 соат. Катта ҳажмларда юборилганида, ишлатиш олдидан Албумин хона ҳароратигача ёки тана ҳароратигача иситилиши керак. Қўллашга тайёрлаш Қопқоғидан плёнкани олинг. Флаконни очиш олдидан мос келувчи антисептикли тампон билан дарҳол қопқоғи устини артинг. 10% албумин эритмасини қуйиш олдидан шифокор препарат ва уни сақловчи идишни қаттиқ заррачаларни борлиги ва ранги ўзгарганини текшириш учун визуал кўрикни ўтказиши керак. Препарат визуал тиниқ бўлиши ва осилмалар ва чўкма сақламаслигиги керак. Препаратнинг герметиклиги ва беркитилганлиги сақланганида, бутилкада ёриқлар бўлмаганида, этикеткаси сақланган ҳолдагина, ишлатиш учун яроқли хисобланади. Визуал кўрик натижалари ва этикеткадан маълумотлари (препаратнинг номи, ишлаб чиқарувчи корхона, серия рақами) касаллик тарихида қайд қилинади. Препаратнинг максимал бир марталик дозаси албумин эритмасининг концентрацияси, беморнинг дастлабки ҳолати ва ёшига боғлиқ. Албуминнинг 10% ли эритмаси 200-300 мл гача дозада юборилади. Албумин эритмаларини оқим билан юбориш артериал босимни тез ошириш учун турли генезли шокларда мумкин. Кексалик ёшида концентрацияланган (20%) эритмаларни қўллашдан ва 10% ли албумин эритмаларини тез юборишдан сақланиш керак, чунки бу юрак-қон томир тизимини ортиқча зўриқишига олиб келиши мумкин. Гиповолемия Гиповолемик шокни даволаш учун қўлланаётган препаратнинг ҳажми ва инфузия тезлиги конкрет пациентнинг жавоб реакциясига мослаштирилган бўлиши керак. Пациентларнинг гемодинамик кўрсаткичларинии кузатиш керак, қон айланиш тизимига волемик ортиқча юкламага (қоннинг суюқ қисмини ошиб кетишига) йўл қўймаслик мақсадида, одатдаги эҳтиёткорлик чораларига риоя қилиш керак. Катталар: ўртача бошланғич доза 25 г, 48 соат давомида 250 г гача юборилади. Умумий доза фаол қон кетиши бўлмаганида нормада кузатиладиган албумин даражасидан (тана вазнига тахминан 2 г/кг) ошмаслиги керак. Болалар: шошилинч ҳолларда бошланғич доза 25 г, қолган ҳолларда доза катталарнинг дозасидан 2-4 марта кам бўлиши ва албумин эритмасининг концентрациясини ҳисоби билан тана вазнини килограммига микрофильмлилитрларда хисобланиши керак (боланинг тана вазнига кўпи билан 3 мг/кг дан кўп эмас). Агар хужайрадан ташқари дегидратация бўлса, унда албуминдан кейин тузли эритма қуйилади. Жигар циррози бўлган пациентларда асцистик суюқликни йўқотиш, юрак-томир тизимини ўзгаришлари ва хатто гиповолемик шокни ривожланиши билан кечиши мумкин. Бу вазиятларда албумин айланаётган ҳажмини тутиб туриш учун керак. Куйишларни даволаш Куйишли шикастланишлардан кейин (одатда 24 соатдан кўпроқ вақт ўтганидан кейин қуйилаётган албуминнинг миқдори ва плазманинг осмотик коллоид босимини юз бераётган ошиши орасида аниқ мувофиқлик мавжуд. Мақсад плазманинг 20 мл симоб устунига тенг бўлган онкотик босими (оқсилнинг 5,2 г/л га тенг бўлган умумий концентрациясига эквивалент) билан плазмадаги албумининг 2,5±0,5 г/л концентрациясини тутиб туриш қобилияти бўлиши керак. Даволаш давомийлиги оқсилни куйган соҳалар ва сийдик билан йўқотилишига қараб белгиланади. Бундан ташқари, аминокислоталар билан зондли ёки парентерал озиқлантиришни бошлаш керак, чунки албуминни узоқ муддатли қўллашни овқатланиш манбаи деб ҳисобламаслик керак. Катта куйишларни трансфузион даволашни оптимал тартиби (коллоид ва тузли эритмаларни буюриш) аниқланмаган. Одатда термик шикастланишдан кейинги биринчи 24 соатда, интерстициал (хужайра ташқасидаги) суюқликни камайган ҳажмини тиклаш учун тузли эритмаларнинг катта хажмлари қуйилади. 24 соат ўтгач, Албумин эритмасини плазманинг коллоидли онкотик босимини тутиб туриш мақсадида қўллаш мумкин. Тўқималарнинг шиши билан ёки усиз кечувчи гипопротеинемия Агар гипопротеинемияга олиб келган асосий патологияни тўғрилаш мумкин бўлса, албуминни қўллаш фақат симптоматик ёки тутиб турувчи даволаш деб ҳисоблаш керак. Катталар учун албуминнинг одатдаги суткалик дозаси 50 дан 75 г гачани (0,5-1 г/кг) ва болалар учун 25 г ни ташкил қилади. Албуминнг йўқотишда давом этаётган кучли гипопротеинемияси бўлган пациентларга, албуминнинг катта миқдорлари талаб қилиниши мумкин. Гипопротеинемияс бўлган пациентларда, одатда қоннинг ҳажми тахминан нормал бўлиши мумкинлиги туфайли, албуминнинг инфузия тезлиги минутига 2 мл дан ошмаслиги керак, чунки инфузияни тезроқ ўтказилиши қон айланишини бузилиши ва ўпка шишини чақириши мумкин. Катта хирургик операциялар давомида пациентлар қон хавзасида айланаётган албуминнинг ярмидан кўпини йўқотишлари мумкин, бу шиш синдромининг ривожланиши ёки усиз онкотик босимни пасайиши билан бирга кечади. Бундай вазият шунингдек жадал даволаш бўлимларининг беморларидаги сепсис ҳолатида ҳам кузатилади. Бундай ҳолларда албуминни қўллаш тўғридан-тўғри кўрсатилган. Катталарнинг ўткир респиратор дистресс синдроми (КРДС) КРДС ўпканинг интерстициал шиши оқибатида кислородни етказиб берилишини етишмовчилиги билан ифодаланади, ва шокнинг ва ўткир кўп қон йўқотилишининг, шунингдек бош мия жароҳатининг асорати ҳисобланади. Агар бунда бир вақтда гипопротеинемия ва волемик ошиқча юкланишга ишора қилувчи клиник белгилар бўлса, унда албуминни диуретиклар билан бирга буюриш жадал инфузион даволашнинг жуда муҳим бўғини ҳисобланади. Аорто-коронар шунтлаш Замонавий сунъий қон айланиш аппаратларини (ҚАА) тўлдириш учун нисбатан катта бўлмаган ҳажмлар талаб қилинади. Пациентларда албумин ва кристаллоидларни ишлатиш билан эришиладиган операциядан олдинги гемодилюцияни хавфсизлиги кўрсатилган. Гематокрит ва плазма албуминининг даражасини хавфсиз пасайиш чегараси аниқланмаган, бироқ албумин ва кристаллоидларни ҚАА ни тўлдириш учун гематокритни 20% даражасига ва плазма албумининг концентрациясини 2,5 г/л га эришилгунича ишлатиш умумий қабул қилинган амалиёт ҳисобланади. Ўткир жигар етишмовчилиги Комани ривожланиши (жигар энцефалопатияси) ёки усиз кечувчи жигар фаолиятини йўқотишнинг тез-тез бўлмаган вазиятларида, албуминни қўллаш онкотик босимни тутиб туриш ва плазма билирубинини боғлаш мақсадига эга. Янги туғилган чақалоқларнинг гемолитик касаллиги Албумин янги туғилган чақалоқларни даволашда плазмани қуйишда ишлатилганида, сариқлик ва гемолиз билан боғлиқ бўлган асоратлар хавфини камайтириш учун, эркин билирубинни боғлаш мақсадида буюрилиши мумкин. Тана вазнига 1 г/кг доза алмаштириш трансфузия муолажасини бошлашдан тахминан бир соат олдин буюрилади. Болаларда олдиндан гиперволемия мавжудлигида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак. Оқсилларга бой суюқликларни йўқотиш Жигар циррози, юрак етишмовчилиги, перитонит, шунингдек экссудатив плеврит оқибатидаги асцит, кўпинча бу асцитни йўқотишни талаб қилади. Бунда учинчи бўшлиққа йўқотиладиган оқсилнинг, шу жумладан албуминнинг катталиги, ҳажми тўлдиришга ёки онкотик босимни тутиб туришга қаратилган даволашни талаб қилиши мумкин, бу Албумин инфузияси ёрдамида эришиш мумкин. Эритроцитларни қайта суспензияланиши Катта ҳажмдаги эритилган ювилган эритроцитларни қуйиш ҳаддан зиёд гипопротеинемияни ривожланиши билан бирга кечиши мумкин. Буни олдини олиш мақсадида албуминни бевосита эритилган ювилган эритроцитларни трансфузияси олдидан ишлатиш мумкин.

Кам (>1/10000<1/1000) анафилактик реакциягипотония Жуда кам (<1/10000) эшакеми, ангионевротик шиш, эритематоз тошма, анафилактик шоконгни чалкашиши ҳолати, бош оғриғитахикардия, брадикардия, гипертонияҳансирашкўнгил айнишииситма, қалтираш, кўп терлаш, терининг гиперемияси

албуминни шахсий ўзлаштираолмаслик (шу жумладан анамнездаги ўта юқори сезувчанлик).оғир анемиягиповолемияИИ–ИИИ даражали сурункали юрак етишмовчилигиўпка шишитромбозартериал гипертензиядавом этаётган ички қон кетишигеморрагик диатезренал ва постренал анурияқизилўнгач веналарининг варикоз кенгайиши

Одам албуминининг бошқа дори маҳсулотлари билан специфик ўзаро таъсири номаълум.

Одам албумини эритмасини бошқа дори маҳсулотлари, янги қон ва эритроцитар масса, оқсил гидролизатлари, аминокислоталарнинг эритмалари ва спирт сақловчи эритмалар билан аралаштириш мумкин эмас. Албумин эритмаларини инекция учун сув билан суюлтириш мумкин эмас, чунки бу реципиентларда гемолиз чақириши мумкин. Албумин эритмаларини, агар улар музлатилган бўлса ёки улар лойқаланган бўлса қўллаш мумкин эмас. Тўлиқ ишлатилмаган флаконларни қайта ишлатиш мумкин эмас. Ёрилган, олдиндан очилган ёки шикастланган флаконларни, улар бактериялар билан зарарланиши мумкинлиги туфайли қўллаш мумкин эмас. Алоҳида, олдин сенсибилизацияланган беморларда турли оғирлик даражасидаги аллергик реакциялар пайдо бўлиши мумкин. Реакциялар ва асоратлар пайдо бўлиши мумкинлиги хавф гуруҳига тааллуқли беморларда истисно қилинмайди, яъни анамнезида оқсил препаратлари ва бошқа плазма ўрнини босувчиларни, дори воситаларини, зардоблар, вакциналарни вена ичига қуйишларни ўзлаштираолмаслигина кўрсатмага эга бўлганларда инкор этиб бўлмайди. Реакциялар ёки асоратлар пайдо бўлган ҳолда, дарҳол албумин препаратини қуйишни тўхтатиш ва игнани венадан чиқармай, антигистамин, кардиотоник воситалар, глюкокортикоидлар, вазопрессор препаратларни юбориш керак (кўрсатмалар бўлганида). Шок ҳолида, амалдаги тиббий стандартларга мувофиқ шокка қарши даволашни бошлаш керак. Албумин юборилганида пациентларнинг электролит статусини назорат қилиш ва электролит балансини ёки тутиб туриш учун мувофиқ чораларни кўриш, дегидратацияда эса олдиндан регидратацион даволашни ўтказиш керак. Нисбатан катта ҳажмларнинг ўрнини қоплаш зарурати туғилганда, қон ивишини ва гематокритни назорат қилиш талаб этилади. Қоннинг бошқа компонентларини (ивиш омиллари, электролитлар, тромбоцитлар ва эритроцитлар) мувофиқ алмаштиришни таъминлаш керак. Одам қони ва плазмасидан олинган препаратларни қўллашда инфекцион касалликлар билан зарарланиш эҳтимолини тўлиқ инкор қилиб бўлмайди. Инфекцион агентларнинг трансмиссияси хавфини пасайтириш учун донорлар ва олинган препаратлар синчиклаб текширилади. Ишлаб чиқаришда фақат донор плазмасининг антиген-негатив намуналари ишлатилади. Албуминни қўллаш асосланмаган ҳолатлар Сурункали нефрозда қуйилаётган албумин эритмаси, буйрак тўқимасининг асосий шикастланишига таъсир кўрсатишга улгурмасдан буйраклар орқали тез чиқарилади. Камдан-кам албумин ўткир нефрозда қўлланади. Сурункали жигар циррози, ичакда сўрилишни бузилиши, сурункали панкреатит ёки очлик оқибатида тана вазнини танқислиги бўлган беморларда албумин инфузияларини оқсилли озуқланиш манбаи сифатида қўллаш оқланмаган. Педиатрияда қўлланиши Болаларда плазманинг физиологик хажми ёшга боғлиқлигини хисобга олиш керак. Ҳомиладорлик ва лактация даври Албуминни одамда ҳомиладорликда ишлатишнинг хавфсизлиги назоратли клиник тадқиқотларда аниқланмаган. Бироқ албуминни клиник қўллаш тажрибаси ҳомиладорликни кечишига, ҳомилага ёки янги туғилган чақалоққа зарарли таъсирини кутишга асос бермайди. Дори воситасини транспорт воситаларини ёки потенциал хавфли механизмларни бошқариш қобилиятига таъсирининг ўзига хослиги Препарат фақат стационар шароитларда қўлланиши туфайли маълумотлар йўқ. Препарат болалар олаолмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач қўлланилмасин.

2°С дан 10°С гача ҳароратда, ёруғликдан ҳимояланган жойда сақлансин. Музлатилмасин.

Симптомлари: жуда юқори доза ва қуйиш тезлиги юқори бўлганида гиповолемия ва юрак-қон томир тизимини ортиқча юкланишининг бош оғриғи, ҳансираш, бўйинтириқ веналарини тўлиб кетиши, артериал босимни ошиши, марказий веноз босимни ошиши каби белгилари пайдо бўлади, ўпка шиши кузатилиши мумкин. Даволаш: препаратни қуйишни дарҳол тўхтатиш ва пациентнинг гемодинамикасининг характеристикасини синчиклаб назорат қилиш керак. Симптоматик даволаш ўтказилади.

Рецепт бўйича

50, 100 мл дан 10% шиша флаконларда.

5 йил.