бир томонида бўлиниш чизиғи ва иккинчи томонида “К” бостирилган ёзуви бўлган оқ ёки деярли оқ рангли думалоқ таблеткалар.

Eпилепсияга қарши препаратлар.

N03AF01.

Eпилепсияга қарши дори воситаси сифатида карбамазепиннинг фаоллик спектри: иккиламчи тарқоқ бўлган ва тарқоқ бўлмаган ҳолда парциал (оддий ва комплекс) хуружларни; тарқоқ тоник-клоник тиришиш хуружларини, шунингдек кўрсатилган хуружлар комбинациясини қамраб олади. Мезакар® препаратининг фаол моддаси карбамазепиннинг таъсир механизми фақат қисман аниқланган. Карбамазепин ўта қўзғалган нерв толалари мембраналарини барқарорлаштиради, такрорий нейронал разрядлар юзага келишини ингибиция қилади ва қўзғалган грифельларнинг синаптик ўтишини пасайтиради. Эҳтимол, қўллаш давомийлиги ва вольфрамажга боғлиқ бўлган натрий каналларини блокада қилиш йўли орқали қутбсизланган нейронларда натрийга боғлиқ таъсир потенциалларининг такроран ҳосил бўлишини олдини олиш препарат таъсирининг бош механизми бўлиб ҳисобланади. Глутамат ажратилишини пасайиши ва нейронлар мембраналарини барқарорлашиши препаратнинг тиришишларга қарши таъсирини изоҳлаши мумкин, карбамазепиннинг антиманиакал таъсири эса допамин ва норадреналин метаболизмини сўндирилишидан келиб чиқиши мумкин.

Сўрилиши Таблеткалар қабул қилинганидан кейин карбамазепин, гарчанд секин бўлсада, деярли тўлиқ сўрилади. Одатдаги таблеткани бир марта қабул қилинганидан кейин плазмада максимал концентрациясига 12 соат (чайналадиган таблеткалар учун 6 соат; сироп учун – 2 соат) ўтгач эришилади. Ичга қабул қилиш учун препаратнинг турли дори шакллари қўлланилганидан кейин фаол модданинг сўрилиш даражасида клиник аҳамиятли фарқлар қайд этилмаган. Препаратнинг 400 мг карбамазепинни сақлайдиган таблеткасини бир марта ичга қабул қилинганидан кейин ўзгармас фаол модданинг плазмадаги концентрациясининг тахминан 4,5 мкг/мл бўлган ўртача қийматига эришилади. Мезакар® препаратининг биокиришаолиши перорал қўллаш учун турли шаклларида 85-100% ни ташкил этди. Овқатланиш Мезакар® препарати дозаларига боғлиқ бўлмаган ҳолда карбамазепиннинг сўрилиши тезлиги ва даражасига сезиларли равишда таъсир қилмайди. Плазмада препаратнинг мувозанат концентрацияларига 1-2 ҳафта чегарасида эришилади, бу жигар фермент тизимларининг карбамазепин билан аутоиндукциясининг, бир вақтда қўлланиладиган бошқа дори воситалари билан гетероиндукциясининг ўзига хос индивидуал хусусиятларига, шунингдек даволашга қадар беморнинг ҳолатига, препарат дозасига ва даволаш давомийлигига боғлиқ. Карбамазепин турли препаратларининг биокиришаолиши ўзгариб туриши мумкин; паст самарадорликни ёки эпилепсия хуружлари хавфини, шунингдек ножўя таъсирларнинг кучайишини олдини олиш мақсадида дори шаклини ўзгартиришдан тийилиш мақсадга мувофиқ. Тақсимланиши Карбамазепинни қон плазмаси оқсиллари билан боғланиши 70–80% ни ташкил этади. Ўзгармас карбамазепиннинг орқа мия суюқлигида ва сўлакдаги концентрацияси фаол модданинг оқсиллар билан боғланмаган заррачасига (20–30%) пропорционал. Она сутида карбамазепин концентрацияси унинг қон плазмасидаги даражасининг 25-60 фоизини ташкил этади. Карбамазепин йўлдош тўсиғи орқали сингиб ўтади. Карбамазепин тўлиқ сўрилганида эҳтимол қилинган тақсимланиш ҳажми 0,8-1,9 л/кг ни ташкил этади. Биотрансформацияси Карбамазепин кўпинча эпоксид йўли орқали жигарда метаболизмга учрайди, бунинг оқибатида асосий метаболитлар – 10,11-трансдиол ҳосиласи ва глюкурон кислотаси билан унинг конъюгати ҳосил бўлади. Р450 цитохроми 3А4 ферменти карбамазепиннинг карбамазепин-10,11-эпоксидга биотрансформациясини таъминлайдиган асосий изофермент бўлиб ҳисобланади. Ушбу метаболик реакциялар оқибатида шунингдек 9-гидрокси-метил-10-карбамоилакридан “кичик” метаболити ҳам ҳосил бўлади. Карбамазепинни бир марта перорал қўлланилганидан кейин фаол модданинг тахминан 30 фоизи эпоксидли метаболизмнинг якуний маҳсулотлари кўринишида сийдикда аниқланади. Карбамазепин биотрансформациясининг бошқа муҳим йўллари турли моногидроксилатли ҳосилаларнинг, шунингдек уридилдифосфат-глюкуронозилтрансфераза (УГТ2В7) иштирокида карбамазепиннинг Н-глюкурониди ҳосил бўлишига олиб келади. Чиқарилиши Ўзгармас карбамазепиннинг ярим чиқарилиши даври препарат бир марта қабул қилинганидан кейин ўртача 36 соатни ташкил этади. Карбамазепиннинг жигар микросомал ферментлари фаоллигини индукциялашга қодирлиги муносабати билан доимий қабул қилинганида ярим чиқарилиши даври ўртача 16-24 соатни ташкил этади. Бошқа препаратлар, микросомал ферментларнинг индукторлари (масалан, фенитоин, фенобарбитон) билан биргаликда даволанаётган пациентларда ярим чиқарилиши даври ўртача 9-10 соатни ташкил этади. 10,11-эпоксид метаболитининг ярим чиқарилиши ўртача даври препарат бир марта қабул қилинганидан кейин ўрта ҳисобда 6 соатни ташкил этади. 400 мг карбамазепин бир марта орал қабул қилинганидан кейин унинг 72% сийдик билан ва 28% нажас билан чиқарилади. Буйракларда тахминан 2% ўзгармас карбамазепин кўринишида ва тахминан 1 фоизи фармакологик фаол 10,11-эпоксид метаболити кўринишида қайта сўрилади. Пациентларда фармакокинетик тавсиф кўрсаткичлари Қон плазмасида карбамазепиннинг даволаш мувозанат концентрацияси сезиларли индивидуал ўзгаришларга эга. Пациентларнинг кўпчилиги учун у 4-12 мкг/мл атрофида бўлади, бу 17-50 мкмол/л га мос келади. 10,11-эпоксид-карбамазепин концентрацияси қон плазмасида карбамазепин даражасининг тахминан 30 фоизини ташкил этади. Карбамазепин кучли даражада чиқарилиши туфайли болаларга даволаш концентрацияларини қўллаб-қувватлаш учун катталарга нисбатан карбамазепиннинг юқори дозалари (мг/кг да) керак бўлиши мумкин. Кекса ёшдаги пациентларда улардан ёшроқ бўлган катта ёшдаги пациентларга нисбатан карбамазепин фармакокинетикаси ўзгаришига кўрсатмалар мавжуд эмас. Жигар ва буйрак фаолиятида бузилиши бўлган пациентларда карбамазепин фармакокинетикасига доир маълумотлар мавжуд эмас.

епилепсияда: оддий парциал хуружлар (фокал хуружлар); мураккаб парциал хуружлар (психомотор хуружлар); тарқоқ, асосан фокал генездаги хуружлар (уйқу пайтида тарқоқ хуружлар, диффуз тарқоқ хуружлар); эпилепсиянинг аралаш шаклларида;учталик нерв невралгиясида;тил-бўғиз нервининг идиопатик невралгиясида;оғриқ синдроми билан диабетик нейропатияда;тарқоқ склерозда эпилепсия шаклдаги тиришишларда;алкоголли абстинентли синдромда тиришиш хуружлари ривожланишини олдини олишда;психозда (асосан маниакал-депрессив ҳолатларда, ташвишли, ажитацияланган ва ипохондрик депрессия ва кататоник қўзғалувчанликда) қўлланилади.

Анамнезда карбамазепинга ёки кимёвий жиҳатдан ўхшаш дори препаратларга (трициклик антидепрессантлар каби) ёки препаратнинг бошқа таркибий қисмларига юқори сезувчанликда. Атриовентрикуляр блокадали, анамнезда суяк илиги билан қон ҳосил қилинишини сўндирилиши ёки жигар порфирияси (масалан, ўткир такрорланиб турувчи порфирия, вариегат порфирияси, кечки тери порфирияси) мавжуд бўлган пациентларда қўллаш мумкин эмас.

Р450 3А4 цитохроми (CЙП3А4) карбамазепиннинг фаол метаболити – 10,11-эпоксиди ҳосил бўлишини катализация қиладиган асосий фермент бўлиб ҳисобланади. CЙП3А4 ингибиторларини бир вақтда қўлланилиши қон плазмасида карбамазепин концентрацияси ошишини келтириб чиқариши мумкин, бу ўз навбатида ножўя реакциялар ривожланишига олиб келиши мумкин. CЙП3А4 индукторларини бир вақтда қўлланилиши карбамазепин метаболизмини кучайтириши мумкин, бу қон зардобида карбамазепин концентрацияси пасайишига ва даволаш самараси сусайишига олиб келади. Шундай тарзда CЙП3А4 индуктори қабул қилинишини тўхтатиш карбамазепин метаболизми тезлигини пасайтириши мумкин, бу қон плазмасида карбамазепин даражаси ошишига олиб келади. Карбамазепин CЙП3А4 нинг ҳамда жигарда І фаза ва ІІ фаза бошқа фермент тизимларининг кучли индуктори бўлиб ҳисобланади, шу сабабли қон плазмасида метаболизмини индукциялаш йўли орқали CЙП3А4 билан кўпроқ метаболизмга учрайдиган бошқа препаратларнинг концентрациясини пасайтириши мумкин. Одамнинг микросомал эпоксид-гидролазаси ўзи билан карбамазепин-10,11-эпоксиднинг 10,11-трансдиол ҳосилалари ҳосил бўлишига жавобгар бўлган ферментни ифодалайди. Одамнинг микросомал эпоксид-гидролазаси ингибиторларини бир вақтда қўлланилиши қон плазмасида карбамазепин-10,11-эпоксидининг концентрациялари ошишига олиб келиши мумкин.

Маълумки, эпилепсия билан касалланган ва даволанмаётган оналардан туғилган болалар ҳомила ривожланиши бузилишларига, жумладан ривожланиш нуқсонларига бошқаларга нисбатан кўпроқ мойил бўладилар. Мезакар® препаратини умуртқалар тўш суягининг қопланмаслиги (спина бифида) ва бошқа туғма нуқсонлар – бош чаноғи-юз тузилмалари ривожланишининг нуқсонлари (тиртиқ лаб, бўри оғиз), юрак-томир тизими аъзоларининг нуқсонлари, гипоспадия, шунингдек бошқа аъзолар тизимлари нуқсонлари каби туғма касалликлар ва ривожланиш нуқсонлари билан боғлиқлиги ҳақидаги хабарлар мавжуд. Пациентларни ҳомила ривожланиши бузилишининг юқори хавфи эҳтимоли ҳақида хабардор қилиш, шунингдек туғруқдан олдинги текширувини ўтказиш лозим. Шимолий америка ҳомиладорлар регистри маълумотларига асосланган ҳолда туғилгандан кейин 12 ҳафталик даврида аниқланган жарроҳлик, тиббий, косметик аҳамиятга эга ривожланишнинг асосий туғма нуқсонлари ҳиссасига ҳомиладорликнинг биринчи триместрида фақат карбамазепин билан даволанган 3,0% (95% ИИ 2,1–4,2%) оналар ва эпилепсияга қарши даволашни қабул қилмаган 1,1% (95% ИИ 0,35–2,5%) ҳомиладор аёллар тўғри келади (нисбий хавф 2,7, 95% ИИ 1,1–7,0). Юқорида баён қилинганларни инобатга олган ҳолда: эпилепсияси бўлган ҳомиладор аёлларни даволаш ўта эҳтиёткорлик билан ўтказилиши керак.агар Мезакар® препаратини қабул қилаётган аёл ҳомиладор бўлиб қолса ёки ҳомиладорликни режалаштираётган бўлса, ёки ҳомиладорлик даврида препаратни буюриш зарурати бўлганида, даволашдан кутиладиган самарани ва эҳтимол кутиладиган асоратларни, айниқса ҳомиладорликнинг биринчи 3 ойида, синчковлик билан солиштириш лозим.Бола туғиш давридаги аёлларга Мезакар® препаратини монотерапия сифатида буюриш лозим, чунки ҳомиланинг туғма нуқсонлари ривожланиши тез-тезлиги препаратни монотерапия сифатида буюрилишига нисбатан эпилепсияга қарши комбинацияланган даволаш қўлланилганида юқори бўлади. Ривожланиш нуқсонлари карбамазепинни политерапия таркибида қўлланилиши натижаси сифатида маълум бир препаратларга боғлиқ равишда ўзгариб туриши мумкин ва уларнинг хавфи валпроат билан комбинацияда юқори бўлиши мумкин.карбамазепинни самарали минимал дозада буюриш лозим. Плазмадаги концентрацияси хуружларнинг пайдо бўлиши назорат қилиниши шарти билан 4-12 мкг/мл даволаш диапазонининг минимал даражасида ушланиб турилиши керак. Карбамазепин қўлланилганида нуқсонларнинг ривожланиши хавфи дозага, айнан эса доза 400 мг/суткадан ортиқни ташкил этганида, боғлиқ бўлишига далил мавжуд. Ривожланиш бузилишлари сони карбамазепин юқори дозаларини қабул қилиш вақтига нисбатан камроқ бўлган.пациентларни ҳомила ривожланиши бузилишининг юқори хавфи эҳтимоли ҳақида хабардор қилиш, шунингдек туғруқдан олдинги текширувни ўтказиш лозим.ҳомиладорлик вақтида эпилепсияга қарши самарали даволашни тўхтатиб туриш лозим эмас, чунки касалликнинг ривожланибю кетиши она ва ҳомилага салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Рецепт бўйича

Блистерда 10 та таблетка, картон қутида тиббиётда қўллаш бўйича йўриқнома билан бирга 5 та блистер жойланган.

3 йил.