қизғиш-жигарранг рангли суюқлик.

Eритропоэзни рағбатлантирувчи воситалар.

B03AC04

М/и юборилганидан сўнг комплекс лимфа тизими орқали қон оқимига тушади (дозанинг 15% – 15 минутдан кейин, 44% – 30 минутдан кейин). Инекция қилинганидан кейин, темирнинг максимал концентрациясига (Cмах) тахминан 24 соат ўтгач эришилади. Макромолекуляр комплекс плазмадан ретикуло-энтелиал тизимига ўтади, у ерда темир гидроксиди ва полималтозага парчаланади. Қонда оқимида темир трансферрин билан боғланади, тўқималарда ферритин таркибида сақланади. Суяк кўмигида гемоглобинга киради ва эритропоэз жараёнида иштирок этади. Ярим чиқарилиш даври (Т1/2) – 3-4 сутка. Темирнинг фақат кўп бўлмаган миқдори организмдан чиқарилади. Полималтоза оксидланиш йўли билан метаболизмга учрайди ва буйрак орқали чиқарилади. Темир танқислиги бўлган беморларда препаратнинг фармакокинетикаси бўйича маълумотлар йўқ. Темирнинг протопорфиринга кириши темир танқислиги анемиясининг оғирлик даражасига боғлиқлиги яхши маълум. Гемоглобиннинг даражаси пасайган ҳолда,  у жадалроқ бўлади ва гемоглобиннинг даражаси нормаллашиши билан камаяди.

Препарат қон йўқотилишида, темир сақловчи препаратларни оғиз орқали қабул қилишнинг иложи бўлмаган, самарасиз ёки самарадорлиги етарли даражада бўлмаган ҳолларда (масалан, оғиз орқали қабул қилинадиган темир препаратлари билан даволашни таъсири бўлмаган ёки ўзлаштира олмаган шахсларда, кам сўрилиши бўлган ёки оғиз орқали қабул қилинадиган темир препаратларини узоқ муддат ва мунтазам қабул қилишга рози бўлмаган, меъда-ичак йўлларининг касалликлари (масалан, ярали колит) бўлган, ичга қабул қилиш учун темир препаратлари касалликнинг зўрайишини қўзғатиши мумкин бўлган беморларда) темир танқислигини даволаш учун қўлланади.

Eритма фақат мушак ичига (м/и) юборилади. Препаратнинг даволовчи дозасини биринчи марта юборишдан олдин м/и синамасини ўтказиш керак. Катталарга препаратнинг ¼ дан ½ гача дозаси (25 мг дан 50 мг гача темир), болаларга суткалик дозанинг ярми юборилади. Юборилганидан сўнг 15 минут давомида ножўя реакциялари бўлмаганида препаратнинг бошланғич дозасининг қолган қисмини юбориш мумкин. Анафилактик шок ривожланганида ёрдам кўрсатиш учун воситалар бўлиши керак.

Овқат ҳазм қилиш тизими томонидан: кўнгил айниши, қусиш. Марказий нерв тизими томонидан: бош оғриғи, бош айланиши. Маҳаллий реакциялар: препаратни нотўғри юбориш техникасида терини бўялиши, инекция жойида оғриқ ва яллиғланиш реакцияларининг пайдо бўлиши. Бошқалар: артериал гипотензия, артралгия, лимфа тугунларининг катталашиш, ҳароратни кўтарилиши, ҳолсизлик, жуда кам – аллергик ёки анафилактик реакциялар.

Темир танқислиги билан боғлиқ бўлмаган анемиялар (масалан, гемолитик анемия, Б12 витаминининг етишмаслиги чақирган мегалобласт анемия, эритропоэзни бузилиши, суяк кўмигининг гипоплазияси); темирни кўпайиб кетиши (яъни гемохроматоз, гемосидероз); темирнинг утилизациясини бузилиши (масалан, сидероахрестик анемия, талассемия, қўрғошин анемияси, терини кечки порфирияси); Ослер-Рандю-Вебер синдроми; сурункали полиартрит; бронхиал астма; ўткир босқичдаги буйракларнинг инфекцион касалликлари; назорат қилиб бўлмайдиган гиперпаратиреоз; декомпенсацияланган жигар циррози; инфекцион гепатит; ҳомиладорлик (И уч ойлиги), вена ичига (в/и) юбориш учун ишлатиш, препаратнинг компонентларига юқори сезувчанлик.

Темирнинг бошқа барча препаратлари каби, препаратни оғиз орқали қабул қилинадиган темир сақловчи препаратлар билан бир вақтда қўллаш мумкин эмас, чунки меъда-ичак йўлларидан охиргиларнинг сўрилиши камаяди. Шунинг учун оғиз орқали қабул қилинадиган темир сақловчи препаратлар билан даволашни охирги инекция қилинганидан сўнг камида  1 ҳафтадан кейин бошлаш керак. ААФ ингибиторлари (масалан, Эналаприл) билан бир вақтда қабул қилиш, темирнинг парентерал препаратларини тизимли самараларини кучайтириши мумкин.

Препарат фақат темир танқислиги ҳолатига тегишли текширишлар (масалан, зардобдаги ферритин, гемоглобин, гематокритнинг даражаси ёки эритроцитларнинг миқдори, шунингдек уларнинг параметрлари – эритроцитнинг ўртача ҳажми, эритроцитдаги Нб нинг ўртача миқдори ёки эритроцитдаги Ҳб нинг ўртача концентрациясини ўлчаш билан) билан тасдиқланганида юборилади. Тажриба йўқлиги сабабли, 4 ойликкача бўлган болаларга юбориш тавсия қилинмайди. Препаратни буюришга аниқ кўрсатмалари бўлган беморларда, плазмада ферритиннинг даражаси ва периферик қонда эритроцитларнинг миқдорини аниқлаш шарти билан қўлланади. Темирнинг сўрилишини бузилишига тахмин қилинган ҳолда темирни сўрилишига синама ўтказиш керак. Ишлатишдан олдин, ампулада чўкма ва шикастланиш борлигини кўриш керак. Чўкмасиз ва шикастларсиз ампулани ишлатиш мумкин. Препарат очилганидан сўнг дарҳол юбориш керак. Препаратни бошқа даволовчи препаратлар билан аралаштириш мумкин эмас. Аллергик реакцияларнинг яққоллиги ўртача бўлган ҳолда антигистамин препаратларни буюриш керак; оғир анафилактик реакция ривожланганида, дарҳол адреналинни юбориш керак. Юрак-ўпка реанимациясига воситалар тайёр бўлиши керак. Аллергияси, ҳамда жигар ва буйрак етишмовчилиги бўлган беморларга препарат юборилганида эҳтиёткорликка риоя қилиш керак. Юрак-томир касалликлари бўлган беморларда ривожланувчи ножўя самаралари асосий касалликнинг кечишини ёмонлаштириши мумкин. Бронхиал астма ёки зардобнинг темирни боғлаб олиш хусусияти паст бўлган ва/ёки фолат кислотасининг етишмовчилиги бўлган беморлар аллергик ёки анафилактик реакцияларнинг ривожланишини юқори хавфи гуруҳга кирадилар. Болаларда темирнинг парентерал препаратлари инфекцион жараённи кечишига салбий таъсир қилиши мумкин. Ҳомиладорликнинг ИИ ва ИИИ уч ойлигида препарат фақат, ҳаётий кўрсатмалар бўйича, агарда қўллашдан кутилган самара, ҳомила учун мумкин бўлган ҳавфдан юқори бўлган ҳолларда буюрилади. Темир (ИИИ) гидроксидининг полималтоза билан комплексини катта бўлмаган миқдорда, ўзгармаган кўринишда кўкрак сути билан чиқарилиши туфайли, лактация даврида буюрилганида эҳтиёткорлик лозим. Ҳаддан зиёд иситишдан ва музлатишдан асранг. Препаратни нотўғри сақлаш, кўринарли чўкма ҳосил бўлишига олиб келиши мумкин. Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.

Қуруқ, ёруғликдан ҳимояланган жойда, 25ºС дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин. Иситилмасин ва музлатилмасин!

Симптомлари: темир препаратларининг дозасини ошириб юборилиши ўткир юкламага ва гемосидерозга олиб келиши мумкин. Даволаш: симптоматик. Темирнинг махсус антидоти дефероксаминдир.

Рецепт бўйича

Мушак ичига инекция учун эритма, ампулаларда 2 мл дан.

2 йил.